Jak być dobrym rodzicem? Jak być dobrym rodzicem?



Podobne dokumenty
jest intencjonalna jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby,

Gmina Brzesko Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ośrodek Interwencji Kryzysowej

RODZAJE PRZEMOCY W RODZINIE

Gmina Brzesko Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ośrodek Interwencji Kryzysowej

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CZYŻE

Drogowskaz dla rodzin kontynuacja. Przeciwdziałanie przemocy wobec dzieci Projekt MOPR w Bytomiu i Policji

Temat: Lekcja wychowawcza poświęcona tematyce przemocy w oparciu o film Męska sprawa Sławomira Fabickiego.

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE. 1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy?

Nazwa Adres Telefon, Podejmowane działania ul. Skarbowa 4. Program korekcyjno edukacyjny. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 77/

Oferta wywiadówek profilaktycznych oraz warsztatów. Rodzice. lat na rynku. 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi

UCHWAŁA NR... RADY GMINY W WARCIE BOLESŁAWIECKIEJ. z dnia r.

PRZEMOC W RODZINIE - INFORMATOR

UCHWAŁA NR XX/120/12 RADY GMINY DOBROMIERZ z dnia 20 czerwca 2012 r.

Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu

Skala Przemocy Wobec Dziecka - Wyniki Badań Sondażowych Przeprowadzonych Wśród Rodziców z Legnicy Wrzesień Październik 2015 rok

w sprawie : Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Oświęcim na lata

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY

Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.

Załącznik GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

Procedura,,Niebieskiej Karty podstawowe założenia

U C H W A Ł A Nr XXXVI/424/2014 Rady Gminy Goluchów z dnia r.

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Krapkowice w 2018 roku.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

Program Profilaktyczny Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie

1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy?

Załącznik nr 1 do uchwały Rady Gminy Oświęcim Nr z dnia. Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Gminy Oświęcim na lata

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY

Z CAŁEJ MOCY STOP PRZEMOCY

Wybierz zdrowie i wolność

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY DLA

PRZEMOC W RODZINIE. Podstawa prawne. Co to jest przemoc?

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE na lata

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Krapkowice w 2017 roku.

UCHWAŁA NR XII/77/16 RADY GMINY POŚWIĘTNE z dnia 11 marca 2016 r.

RADY DLA RODZICÓW PODANE PONIŻEJ RADY MAJĄ POMÓC PAŃSTWU W UCHRONIENIU WASZEGO DZIECKA PRZED ZAŻYWANIEM ŚRODKÓW UZALEŻNIAJĄCYCH

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

W Twoim życiu mogą się pojawić trudne sytuacje. Niezależnie od tego kim jesteś i jaki jest Twój problem pamiętaj: NIE JESTEŚ SAM!!! Kto może pomóc?

UCHWAŁA NR XXXV/301/2017 RADY MIASTA I GMINY BIAŁOBRZEGI z dnia 28 listopada 2017 r.

Szkolny Program Profilaktyki

UCHWAŁA Nr VII/32/11 Rady Gminy w Szelkowie z dnia 9 czerwca 2011 r.

Gdzie szukać pomocy? Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci

Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej Nr XXXVI/278/2009z dnia r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

Ogólnopolskie Telefony Zaufania

PRZEMOC DOMOWA MOŻE SIĘ SKOŃCZYĆ ZAMIEŃ JĄ W SWOJĄ MOC

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Chrostkowo na lata

UCHWAŁA NR XXX/157/2017 RADY GMINY ŚWIERCZÓW. z dnia 30 listopada 2017 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY w RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE WIĄZÓW NA LATA

NIEBIESKA KARTA Część A

UCHWAŁA NR XXVII RADY MIEJSKIEJ W CZŁUCHOWIE. z dnia 30 stycznia 2017 r.

Sprawozdanie z realizacji Miejskiego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Miasta Ruda Śląska za rok 2009

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy i Ochrony Ofiar w Rodzinie w Gminie Krapkowice w 2015 roku.

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

DO KOGO KIEROWANY JEST INFORMATOR

Kielce, dnia 14 lutego 2013 r. Poz. 899 UCHWAŁA NR XXIV/268/2012 RADY MIASTA SANDOMIERZA. z dnia 19 grudnia 2012 r.

Telefony Zaufania. W maju są obchodzone Dni Telefonów Zaufania dla Dzieci. W tym roku polskie obchody organizowane są przez Fundację Dzieci Niczyje.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE na lata

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016

INTENCJONALNOŚĆ Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary.

UCHWAŁA NR.../.../12 RADY MIEJSKIEJ W OŻAROWIE MAZOWIECKIM z dnia r.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Janowiec na lata

Gminny Program Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata

Z psychologicznego punktu widzenia przemoc w rodzinie to działanie:

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE. Na lata Gmina Krasne

Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej

PROGRAM OSŁONOWY W ZAKRESIE WSPIERANIA GMINNEGO SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA LUBICZ, 2017

Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów BEZPIECZNA SZKOŁA I JEJ OTOCZENIE

Uchwała Nr 190/XXXVII/10

Kary fizyczne wobec dzieci. Wstępne wyniki. Joanna Włodarczyk

Gdzie szukać pomocy?

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE NOWA SÓL NA LATA

Oferta Zespołu ds. Młodzieży rok szkolny 2015/2016

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. Na lata

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata

POJĘCIE PRZEMOCY DOMOWEJ

BADANIE A PRAKTYKA. Konferencja : SyStem przeciwdziałania przemocy w Małopolsce budowanie świadomości, skuteczne działanie i interwencja

Warto rozróŝnić 3 pojęcia:

U C H W A Ł A Nr 46/VII/11. Rady Miasta Milanówka. z dnia 24 maja 2011 r.

Program Osłonowy dla rodzin zagrożonych zjawiskiem przemocy - zaproszenie.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

UCHWAŁA NR XXXII/240/2013 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 21 marca 2013 r.

UCHWAŁA NR /2011 RADY GMINY LESZNO z dnia 2011r.

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka Bytom tel; ,

Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Mieroszów na lata

PRZEMOC I AGRESJA W SZKOLE. Lista wskazówek pomagających rozpoznać ofiary przemocy w szkole:

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W MIEŚCIE I GMINIE MŁYNARY DO ROKU 2020

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

Człowiek jest wielki nie przez to, co ma, nie przez to, kim jest, lecz przez to, czym dzieli się z innymi Jan Paweł II

Są rodziny, w których życie kwitnie.

z dnia 28 grudnia 2009r.

Program Profilaktyczny Publicznego Gimnazjum Nr 2 w Mikoszewie w roku szkolnym 2011/12 PODEJMOWANE DZIAŁANIA

Dziecko małe, lekkie, mniej go jest. Musimy się pochylić, zniżyć ku Niemu - Janusz Korczak

Miejski Program Przeciwdziałania. Przemocy w Rodzinie. na lata

UCHWAŁA NR IX/50/15 RADY MIEJSKIEJ W CZERWIEŃSKU. z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Progamu Wspierania Rodziny na lata

Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu.

Załącznik do uchwały Nr XXII/137/2013 Rady Gminy Żyrzyn z dnia 21 sierpnia 2013r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE ŻYRZYN NA LATA

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CZERWIEŃSKU. z dnia r. w sprawie przyjęcia Gminnego Progamu Wspierania Rodziny na lata

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE BOJSZOWY NA ROK 2013

Transkrypt:

Jak być dobrym rodzicem? Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Osłonowego Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego w Tworzeniu Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 1

Gmina Górno Broszura informacyjna Jak być dobrym rodzicem Opracowanie merytoryczne Justyna Pawełoszek Skład i opracowanie graficzne Artur Pedryc Druk ART-SERWIS ul. Modrzewiowa 14 26-001 Masłów tel. 513-01-04-04 Za sto lat nie będzie ważne w jakim domu mieszkałem, jakie miałem konto w banku, ani jakim samochodem jeździłem, ale świat może być inny bo byłem ważny dla mojego dziecka... (autor nieznany) WYDAWCA Urząd Gminy Górno Górno 169 26-008 Górno Broszura została wydana w ramach projektu współfinansowanego ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Osłonowego Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego w Tworzeniu Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2 3

Kilka słów wstępu Jaką jestem matką? Jakim jestem ojcem? Czy dobrze wychowuję swoje dziecko? Te pytania, my dorośli, niejednokrotnie zadajemy sobie w ciągu życia. Bycie rodzicem to jedna z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych ról życiowych, nieustanna, wytężona praca. Przygotowanie dzieci do dorosłego życia, wymaga od nas wielu wyrzeczeń, zaangażowania, siły i czasu. Zdarza się, że nie wiemy czy postępujemy dobrze, a pewne jest to, że wszyscy popełniamy błędy. Warto się jednak starać. Rodzina jako pierwsze, a zarazem najważniejsze środowisko wychowawcze posiada ogromny wpływ na całe życie człowieka. Wychowując swoje dzieci najczęściej wzorujemy się na rodzinie, w której sami dorastaliśmy. Często powielamy negatywne zachowania, obserwowane w domu rodzinnym, pomimo, iż zakładaliśmy, że inaczej będziemy wychowywać swoje dzieci. Musimy mieć świadomość, że nasze pociechy również będą wzorowały się na modelu rodziny, w którym dorastały. Dlatego warto zastanowić się, co zrobić, aby stworzyć dom z panującą w nim atmosferą szacunku, miłości i życzliwości wobec wszystkich domowników, a w szczególności wobec tych najmłodszych. Oczywiście nie ma na to gotowej recepty. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialne i świadome rodzicielstwo pozbawione powinno być przemocy. Niniejsza broszura porusza przede wszystkim problem przemocy w rodzinie. Dzieci z domów, w których nie występuje przemoc, zdecydowanie lepiej funkcjonują, mają więcej wiary we własne możliwości, wyższe poczucie własnej wartości, a w przyszłości większe szanse na osiągnięcie życiowego sukcesu. Dlaczego tak się dzieje? Przeczytaj, a zrozumiesz Czym jest przemoc? Przemoc to wszystkie nieprzypadkowe akty naruszające osobistą wolność jednostki, które przyczyniają się do fizycznej albo psychicznej szkody drugiego człowieka i które wykraczają poza społeczne normy wzajemnych kontaktów międzyludzkich [1]. Dzieci najczęściej narażone są na przemoc w rodzinie. Dlaczego tak jest? Przede wszystkim są dużo mniejsze i zależne (choćby materialnie) od swego oprawcy. Dodatkowo rodzicom krzywdzącym swoje pociechy wydaje się, że te szybko zapominają i wciąż ich tak samo kochają. Nie zdają sobie również sprawy, jak destrukcyjny wpływ ma ich zachowanie na życie krzywdzonych dzieci. Główne rodzaje przemocy wobec dzieci: Przemoc fizyczna to typowe zachowania agresywne: popychanie, kopanie, policzkowanie, obezwładnianie, szczypanie, bicie ręką lub przedmiotami itp. Przemoc psychiczna to wyzywanie dziecka, upokarzanie go, stosowanie gróźb, narzucanie własnych poglądów, domaganie się posłuszeństwa itp. Przemoc seksualna to traktowanie dziecka jako obiektu seksualnego, którym dorosły posługuje się, aby zaspokoić swoje potrzeby. Skutki przemocy Doświadczanie przemocy niewątpliwie wpływa na pojawienie się w życiu dziecka wielu problemów natury fizycznej, psychicznej oraz społecznej, takich jak: trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi, nieumiejętność zaufania drugiemu człowiekowi, brak wiary we własne możliwości, niska samoocena, brak poczucia bezpieczeństwa, życie w ciągłym strachu, kłopoty z nauką, zaburzenia koncentracji, wagarowanie, samookaleczenia, próby samobójcze, kłopoty ze snem, koszmary senne, problemy z jedzeniem, utrata wagi ciała, ucieczki z domu, agresja wobec rówieśników - przemoc rodzi przemoc, przygnębienie, poczucie winy za prowokowanie agresora, rany, siniaki, złamania, jako efekt stosowania wobec dziecka przemocy fizycznej. 4 5

Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa dziecko musi wiedzieć, że jest przez ciebie kochane. Najlepiej czuje się w twoich ramionach, objęciach. Nigdy nie mów mu, że przestaniesz je kochać, bo nie spełniło twoich oczekiwań. Nie bij, nie wyzywaj musisz pamiętać, że stosowanie przemocy wywraca świat twojego dziecka do góry nogami. Przemoc w rodzinie pozbawia dziecko wszystkich podstawowych potrzeb: ciepła, bezpieczeństwa, miłości. Spędzaj z dziecka jak najwięcej czasu musisz wiedzieć, że nawet najdroższe zabawki nie zastąpią ciebie. Podczas wspólnych zabaw z rodzicami dziecko uczy się norm postępowania. Aktywnie słuchaj swojego dziecka nawet ty lubisz jak inni cię słuchają. Uwierz uwielbia to również twoje dziecko. Pozwól dziecku na okazywanie uczuć dziecko ma prawo do wyrażania swoich uczuć, nawet tych negatywnych - niezadowolenia, złości. Musisz nauczyć dziecko adekwatnego okazywania emocji, w stosunku do sytuacji, w jakiej się znalazło. Ustalaj reguły, bądź konsekwentny, nie obawiaj się stanowczości nie bój się, że wprowadzone zasady wyrządzą twojemu dziecku krzywdę. Każdy człowiek musi wiedzieć co mu wolno, a czego nie. Rodzic konsekwentny w wychowaniu jest silny, stanowczy, sprawiedliwy, ale także spełnia swoje obietnice wobec dzieci. Nie oceniaj dziecka, a jedynie jego zachowanie nie mów dziecku, że jest niemądre czy złe, tylko powiedz, że się niemądrze lub źle zachowało. Taka krytyka nie niszczy jego poczucia własnej wartości. Zauważaj nawet najmniejsze osiągnięcia dziecka i chwal je chwal swoje dziecko za wysiłki i za osiągnięcia, powtarzaj mu często, że w nie wierzysz. Jesteśmy ludźmi i dlatego popełniamy błędy, potykamy się, przewracamy. Tak jest z każdą dziedziną naszego życia, również z wychowaniem dzieci. Chcielibyśmy wychowywać mądrze i odpowiedzialnie, ale czasami brakuje nam wiedzy. Oto kilka wskazówek, które przybliżą nas do bycia dobrym rodzicem : 6 Pozwól, aby twoje dziecko było samodzielne nie wyręczaj dziecka, pozwól mu samodzielnie podejmować decyzje, oczywiście te na miarę jego możliwości. Ucz dziecko szacunku do innych ludzi, przedmiotów dziecko musi wiedzieć, że należy respektować prawa innych ludzi, że zawsze obowiązują go dobre maniery. Naucz go, że nie wolno niczego niszczyć. 7

Ponad połowa dorosłych popiera pomysł prawnego zakazu stosowania kar fizycznych wobec dzieci. Zjawisko przemocy domowej w gminie Górno Na terenie gminy Górno przeprowadzono badania, którymi zostali objęci dorośli mieszkańcy gminy (120 osób) oraz uczniowie klas VI szkół podstawowych oraz klas I i III gimnazjów. Badania przeprowadzili ankieterzy firmy Ekspertyzy-Edukacja-Terapia EKS- TER. Na podstawie badań ankietowych powstał szczegółowy raport, poruszający następujące problemy: alkohol w życiu dorosłych mieszkańców regionu; alkohol a młodzież; młodzież a narkotyki; przemoc; uzależnienie od komputera i internetu, cyberprzemoc. Szczegółowe opracowanie znajduje się na stronie www.gorno.pl w zakładce GKRPA. Dlaczego zainteresowano się również tematem przemocy domowej? Okazuje się, że Policja w Polsce w latach 90. odnotowała prawie dwukrotny wzrost przypadków znęcania się nad członkami rodzin (w tym nad dziećmi). Podczas gdy liczba przestępstw ogółem wzrosła o 2%, liczba przestępstw przeciw rodzinie (nie wliczając w to uchylania się od obowiązku alimentacyjnego) aż o 62%. Trudno powiedzieć na ile wynika to ze wzrostu tego typu nagannych zachowań, a na ile ze zwiększenia ich zgłaszalności, dzięki większej wrażliwości i uwadze społecznej na problemy przemocy domowej. Czy w Polsce powinien zostać wprowadzony zakaz stosowania kar fizycznych wobec dzieci? TAK 53% 47% NIE Prawie jedna czwarta badanych stosuje kary fizyczne w stosunku do swoich dzieci. Z danych uzyskanych z badań wynika między innymi, że: Co siódmy z badanych dorosłych jest zwolennikiem surowego wychowania dziecka. Czy zgadza się Pan/i z następującymi stwierdzeniami? TAK NIE Surowe traktowanie dziecka przez rodziców hartuje dziecko i pozwala mu lepiej radzić sobie z przeciwieństwami losu. 15% 85% Czy zdarza się Pani/Panu stosować czasem kary fizyczne w stosunku do swoich dzieci? TAK 23% 77% NIE 8 9

Co trzeci badany uczeń udzielił odpowiedzi twierdzącej na pytanie Czy kiedykolwiek w życiu rodzinnym byłeś świadkiem przykrej sytuacji spowodowanej przez picie alkoholu. 32% 68% TAK NIE Gdzie szukać pomocy? Pamiętaj! Jeżeli potrzebujesz pomocy dla siebie lub swoich bliskich możesz zwrócić się z prośbą o wsparcie do wyspecjalizowanych instytucji. Jeżeli nie chcesz osobiście odwiedzać placówki możesz skorzystać ze specjalnych telefonów zaufania. Stworzone zostały również strony internetowe, poprzez które będziesz mógł skontaktować się ze specjalistami. Poniżej lista takich placówek: 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Uczniowie na pytanie: Która z wymienionych form przemocy wydarzyła się kiedykolwiek w twojej rodzinie? odpowiedzieli następująco: Z badań wynika, że co siódmy uczeń jest karcony w sposób niebezpieczny, powodujący urazy fizyczne. Z wyników tych badań wynika, że: wyzwiska 33 % groźby 2 % poniżanie 15 % policzkowanie 3 % popychanie i szarpanie 6 % bicie 3 % szantażowanie pieniędzmi 1 % żadna 63 % Zachowania przemocowe są nadal traktowane przez niemałą grupę rodziców jako ważna metoda wychowawcza. Wśród tego typu zachowań dominuje przemoc psychiczna, choć elementy przemocy fizycznej też nie należą do rzadkości. Dlatego tak ważne jest uświadomienie rodzicom negatywnych skutków jej stosowania. Tel. (41) 302-36-44 Punkt Konsultacyjny w Górnie oraz Zespół Interdyscyplinarny, których celem jest pomoc i wsparcie osobom w sytuacjach kryzysowych. Tel. (41) 302-36-47 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Górnie, którego celem działania jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy w rodzinie. Tel. (41) 302-36-44 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Górnie gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu, możesz powiadomić tą instytucję. Tel. (41) 331-53-13, www.profilaktyka.com Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji w Kielcach, ul. J. Nowaka Jeziorańskiego 65 świadczy m.in. bezpłatne usługi w zakresie pomocy psychologicznej dla dzieci i młodzieży, terapii rodzin, psychoterapii indywidualnej i grupowej, pomocy i interwencji dotyczącej uzależnień. Tel. (22) 668-70-00, www.niebieskalinia.pl Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska linia oferuje pomoc osobom doznającym przemocy, stosującym przemoc oraz świadkom przemocy. Piśmiennictwo: [1] Pospiszyl I. Razem przeciw przemocy, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1999, s. 16-17. 10 11

Rodzicem jest się do końca życia 12