Zespół Szkół Salezjańskich w Legionowie Wymagania edukacyjne z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości dla klasy III liceum nauczyciel: Anna Kiełczewska Ocena Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca - uczeń potrafi wymienić cechy osoby przedsiębiorczej - potrafi wyjaśnić co to znaczy zachowanie asertywne, uległe i agresywne oraz wskazać ich przykłady - umie wskazać słabe i mocne strony swojej osobowości pojęcie komunikacji werbalnej i niewerbalnej - zna role (lidera i wykonawcy) przyjmowane w grupie - uczeń wymienia sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych (stres) - prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń - uczeń wymienia cechy instrumentalne i kierunkowe osobowości - zna i rozumie mechanizmy zachowania się człowieka w sytuacjach trudnych sposoby rozwiązywania konfliktów - zna zasady skutecznego komunikowania się -aktywnie uczestniczy w pracach i zadaniach zespołowych - uczeń potrafi wymienić cechy grupy społecznej - systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń Dział II. Gospodarka rynkowa - zna definicje dobra ekonomicznego, konsumpcji, systemu ekonomicznego i konsumenta - rozróżnia czynniki wytwórcze (praca, ziemia, kapitał, informacja elementy gospodarki centralnie planowanej - wskazuje różnice w systemie ekonomicznym rynkowym, kierowanym i mieszanym - uczeń dokonuje autoprezentacji - samodzielnie ocenia własną osobowość - właściwie wypełnia przyjęte w grupie role kryteria podziału grupy społecznej - aktywnie i z zaangażowaniem pracuje na lekcjach, - zdaje sobie sprawę z możliwości warunków osobistych - zna pojęcia: arbitraż, mediacje, negocjacje - odczytuje informacje zawarte w reklamach, odróżniając je od elementów perswazyjnych - właściwie interpretuje nowe sytuacje i zjawiska, w sposób twórczy rozwiązuje problemy -systematycznie i staranie prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń - krótko omawia początki reformy systemu ekonom. Polski,plan Balcerowicza - umie opisać wybrany rynek np. rynek usług, rynek pracy, rynek lokalny itd. - potrafi wyjaśnić i omówić poszczególne stopnie piramidy potrzeb Masowa i fazy rozwoju grupy pojęcie analizy SWOT - potrafi etapy negocjacji - wskazuje przykłady nieświadomych mechanizmów obronnych wywołanych przez frustracje - rozumie potrzebę kompromisowego rozwiązywania konfliktów w grupie - potrafi dokonać prezentacji własnego stanowiska, stosując różne środki komunikacji werbalnej i niewerbalnej - umieć samodzielnie poszukiwać informacji w różnych źródłach oraz je selekcjonować, - umie oceniać otaczającą rzeczywistość społeczno-polityczną zgodnie z przyjętymi kryteriami wartości - umie omówić korzyści i wady wprowadzenia systemu rynkowego do gospodarki polskiej i omówić cechy gospodarki rynkowej - na podstawie danych - uczeń wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową i specjalistyczną zgodną z omawianą na zajęciach tematyką - uczestniczy w konkursach oraz olimpiadach właściwych dla przedmiotu i uzyskuje wyróżniające wyniki, godnie reprezentując szkołę - podejmuje się wykonania zadań (indywidualnie lub w zespole) dodatkowych, znacznie wykraczających poza podstawę programową
rynku popytu i podaży - wie na czym polega mechanizm równowagi rynkowej - zna definicję pieniądza oraz jego właściwości i formy - potrafi podać przykłady stosowanych zabezpieczeń przed fałszowaniem banknotów etyki w biznesie - definiuje gospodarstwo domowe -podaje przykłady klasyfikacji rynków np. ze względu na przedmiot transakcji, zasięg geograficzny i czas wykonania transakcji - potrafi wyjaśnić pojęcie prawa popytu i podaży - wie co to jest cena równowagi rynkowej przykłady czynników kształtujących popyt i podaż funkcje pieniądza - wie co to jest inflacja i jakie mogą być jej przyczyny norm etycznych w funkcjonowaniu rynku cele i funkcje gospodarstw domowych - umie sporządzić wykres zależności wielkości popytu na dany produkt od jego ceny - umie zilustrować na wykresie zależność wielkości podaży na dany towar od jego ceny - umie wskazać różnicę między komplementarnością dóbr materialnych i usług a substytucją w procesie konsumpcji - umie wskazać przykłady rynków w swoim otoczeniu - omawia właściwości pieniądza - podaje przykłady etycznych zachowań w biznesie w relacjach pracownikpracodawca - planuje budżet gospodarstwa domowego - potrafi wyjaśnić funkcjonowanie gospodarstwa domowego jako małego Dział III.Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej gospodarczej, przedsiębiorcy - potrafi wyjaśnić pojęcie kapitału oraz jego znaczenie dla - wskazuje na różnicę między aktywami trwałymi a aktywami obrotowymi warunki podejmowania gospodarczej biznesplanu - wie co znaczy skrót KRS - wie kto to jest dłużnik, wierzyciel cechy wspólne przedsiębiorstw - umie dokonać klasyfikacji kapitałów aktywów trwałych i obrotowych - wskazuje na wady i zalety przykładowych form gospodarczej przykładowe pozycje, które musi zawierać biznesplan korzyści płynące z faktu założenia własnej firmy -potrafi dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw na: mikro, makro raz na: małe, średnie i duże kapitału długo i krótkoterminowego - wyjaśnia na czym polega umowa franchisingowa bilansu handlowego - umie dokonać analizy przykładowego biznesplanu możliwe korzyści dla państwa wynikające z założenia firmy oraz zagrożenia dla potrafi przedstawić na wykresie krzywe popytu i podaży oraz wskazać cenę równowagi - umie właściwie interpretować dane przedstawione na wykresach - dokonuje porównania zachęt ekonomicznych państwa stosowanych wobec przedsiębiorców i konsumentów, wyjaśniana czym one polegają -ocenia role i funkcje pieniądza w gospodarce - dokonuje oceny zachowań pod względem etycznym - sporządza miesięczny budżet swojej rodziny-określa pozycje dochodów i ustala najważniejsze wydatki - poprawnie interpretuje struktury wydatków, dochodów gospodarstw domowych przedstawionych na wykresach formy organizacyjnoprawne przedsiębiorstw oraz krótko je omówić - umie dokonać klasyfikacji spółek na cywilne i handlowe oraz wymienić przykłady spółek handlowych z krótką charakteryzacją - wyjaśni pojęcie leasingu i factoringu - wyjaśnia dlaczego suma aktywów bilansu jest równa sumie pasywów - wyjaśnia konieczność sporządzania biznesplanu
oraz umie wskazać związek między zobowiązaniem a należnością - uczeń wyjaśnia pojęcia kosztów i przychodów w gospodarczej przynajmniej trzy funkcje jakie przedsiębiorstwo pełni w gospodarce - wskazuje formy rozliczeń finansowych wykorzystywanych w przedsiębiorstwie kosztów stałych i zmiennych - uczeń wymienia 4 modele rynków(czysta konkurencja, konkurencja monopolistyczna, oligopol i monopol pełny) IV. Instytucje gospodarki rynkowej - uczeń wymienia podstawowe zasady działania banków w Polsce skrót NBP oraz wskazać funkcję jaką pełni w kraju giełdy papierów wartościowych -umie wymienić przykłady dóbr sprzedawanych na giełdzie towarowej 3 najważniejsze pozabankowe instytucje finansowe - zna podstawową funkcję ubezpieczeń - uczeń potrafi omówić pięć zasad funkcjonowania banków w Polsce - wyjaśnia funkcję Rady Polityki Pieniężnej podstawowe papiery wartościowe na giełdzie warszawskiej (akcje i obligacje) oraz dokonuje ich krótkiej charakteryzacji ryzyka inwestycyjnego rodzaje ubezpieczeń V. Państwo w gospodarce rynkowej - charakteryzuje pojęcie państwa - wie co to jest budżet państwa i wymienia jego funkcje (fiskalna, redystrybucyjna i stymulacyjna) - wyjaśnia definicję deficytu budżetowego jednostki samorządu terytorialnego - zna pojęcie wzrostu funkcje zewnętrzne i wewnętrzne jakie pełni państwo składowe budżetu państwa (budżet centralny, budżety lokalne, budżet ubezpieczeń społecznych - wyjaśnia różnicę między deficytem budżetowym a długiem publicznym przyszłego przedsiębiorcy - umie krótko : polecenie przelewu, akredytywę, rozliczenie a pomocą karty płatniczej, czeku - wyjaśnia na czym polega rachunek zysków i strat (wynik finansowy) cechy charakterystyczne dla czterech struktur rynkowych zadania banku centralnego i banków komercyjnych najważniejsze usługi banków komercyjnych dla ludności oraz omówić jedną z nich - zna formy inwestowania na giełdzie - wyjaśnia pojęcia hossa i bessa oraz WIG, WIG20, WIG40 itp. przykładowe inwestycje proponowane przez fundusze inwestycyjne - charakteryzuje ubezpieczenia społeczne funkcje państwa w dziedzinie gospodarki (alokacyjna, regulacyjnej itd.) źródła finansowania budżetu zasady polityki budżetowej składowe mienia komunalnego czynniki wzrostu - opisuje procedury i wymagania związane z zakładaniem gospodarczej przez przedsiębiorcę indywidualnego elementy czeku jako dokumentu zapłaty - oblicza na podstawie podanych danych wynik finansowy - wyjaśnia na czym polega polityka antymonopolowa państwa i wskazuje podmiot odpowiedzialny za jej prowadzenie i charakteryzuje rodzaje kredytów bankowych usługi bankowe dla przedsiębiorstw - wyjaśnia mechanizm funkcjonowania giełdy papierów wartościowych na przykładzie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie - zna pojęcie Ceduły - umie dokonać analizy wykresu dot. strategii inwestycji w fundusze kapitałowe - omawia trzy elementy składowe przyszłej emerytury (I,II,III filar) formy interwencjonizmu państwa oraz omawia jedną z nich podatków pośrednich i bezpośrednich - wskazuje grupy wydatków budżetu państwa podstawowe dochody samorządu terytorialnego i rozumie - oblicza procent od kredytu i lokaty bankowej - ocenia możliwość spłaty kredytu przy określonym dochodzie inne niewymienione instytucje finansowe i wskazuje na oferowane przez nie usługi - przedstawia zalety i wady etatyzmu oraz neoliberalizmu - dokonuje oceny i uzasadnia, który typ podatku: progresywny czy proporcjonalny jest bardziej sprawiedliwy
korzyści i koszty wynikające postępu naukowo-technicznego przyczyny wahań koniunkturalnych inflacji przykładowe zadania realizowane przez jednostki samorządowe - zna mierniki wzrostu - umie opisać fazy cyklu koniunkturalnego rodzaje inflacji VI. Obywatel w gospodarce rynkowej - zna podstawowe prawa konsumentów co najmniej dwie instytucje powołane w celu ochrony praw konsumenckich - ocenia własne możliwości znalezienia pracy - rozróżnia aktywne i pasywne metody poszukiwania pracy - wie jakie dokumenty należy przygotować ubiegają się o pracę - zna znaczenie słowa lobbing na czym polega zjawisko bezrobocia - podaje przykłady zachowań etycznych i nieetycznych odpowiedzialność sprzedającego z tytułu rękojmi - umie przygotować CV oraz list motywacyjny - wie jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej - zna przykłady różnych form zatrudnienia - umie wskazać zachowania lobbingowe przyczyny bezrobocia oraz aktywne i pasywne formy walki z bezrobociem - docenia znaczenie etycznego kodeksu biznesu i potrafi wymienić problemy które on reguluje VII. Integracja gospodarcza ze światem -zna i rozumie pojęcie międzynarodowego podziału pracy przynajmniej cztery organizacje międzynarodowe, z którymi współpracuje Polska - wie co to jest proces globalizacji - rozumie cele integracji europejskiej tzw. cztery swobody i krótko je omówić przejawy globalizacji w gospodarce światowej - potrafi sporządzić wykres cyklu koniunkturalnego oraz opisać sporządzony rysunek i charakteryzuje przyczyny inflacji - potrafi wskazać pozytywne i negatywne przykłady wpływu reklamy na konsumentów - rozumie konieczność istnienia instytucji chroniących konsumentów -wymienia przykładowe prawa pracownika -potrafi aktywnie szukać pracy - potrafi przyczyny zjawiska lobbingu rodzaje bezrobocia (frykcyjne, strukturalne, sezonowe, ukryte itd.) - charakteryzuje pojęcie lobbingu - zna genezę, rozwój i instytucje UE podstawowe cele ruchu antyglobalistów problemy cywilizacyjne współczesnego świata bariery wzrostu - potrafi wypełnić zeznanie podatkowe PIT - znając wzór na stopę inflacji, dokonuje obliczeń (jej poziomu) - zna metody ograniczania inflacji - ocenia teraźniejsze i przyszłe zmiany na rynku pracy - porównuje prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy wynikające ze stosunku pracy i innych umów - dokonuje porównania różnych form zatrudnienia sposoby przeciwdziałania lobbingowi oraz sposoby dochodzenia odszkodowania na drodze sądowej - umie na podstawie danych obliczyć stopę bezrobocia oraz liczbę osób aktywnych zawodowo - wyjaśnia uwarunkowania regionalne przyczyn bezrobocia - dokonuje analizy przyczyn występowania zachowań nieetycznych w biznesie -potrafi najważniejsze organy Unii europejskiej -analizuje i ocenia wpływ globalizacji gospodarki na życie społeczne, polityczne i kulturalne współczesnego świata - przedstaw argumenty przejawiające za procesem globalizacji i przeciw niemu
Ponadto, na ocenę dopuszczającą uczeń powinien: - z pomocą nauczyciela zrozumieć i wykonać polecenia, - zapamiętać wiadomości konieczne do elementarnej orientacji w treściach danego działu tematycznego i z pomocą nauczyciela umieć je odtworzyć, - poprawnie, z pomocą nauczyciela, rozpoznawać, nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, procesy, dokumenty, postacie życia publicznego itp. - wykonywać samodzielnie lub z pomocą nauczyciela proste ćwiczenia i polecenia, - współpracować w zespole w trakcie wykonywania zadań, - prowadzić zeszyt przedmiotowy Na ocenę dostateczną uczeń powinien: - rozumieć polecenia i instrukcje, - zapamiętywać podstawowe wiadomości dla danego działu tematycznego samodzielnie je prezentować, - rozumieć podstawowe omawiane zagadnienia - dokonywać selekcji i porównania poznanych zjawisk, - samodzielnie i poprawnie wykonywać proste ćwiczenia i zadania, - umieć wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce - aktywnie uczestniczyć w pracach i zadaniach zespołowych - systematycznie prowadzić zeszyt przedmiotowy Na ocenę dobrą uczeń powinien: - rozumieć polecenia i instrukcje - znać omawianą na zajęciach problematykę na poziomie rozszerzonym oraz w sposób logiczny i spójny umieć ją prezentować - rozumieć dane treści i być w stanie wyjaśnić je innym - uogólniać i formułować wnioski - zajmować stanowisko w kwestiach spornych i bronić swoich poglądów na forum klasy - aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, - poprawnie wykonywać ćwiczenia i inne zadania, - umieć poprawnie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce - wykazywać zainteresowanie poruszaną na zajęciach problematyką - systematycznie i staranie prowadzić zeszyt przedmiotowy Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien wypełnić takie wymagania jak na ocenę dobrą, a ponadto: - wykazywać zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści, - umieć samodzielnie poszukiwać informacji w różnych źródłach oraz je selekcjonować,
- właściwie interpretować nowe sytuacje i zjawiska, w sposób twórczy rozwiązywać problemy - umieć oceniać otaczającą rzeczywistość społeczno-polityczną zgodnie z przyjętymi kryteriami wartości - kierować się dobrem ogółu przy podejmowaniu decyzji, negocjować stanowisko, osiągać kompromis, - kierować pracą zespołu rówieśników, Na ocenę celującą uczeń powinien wypełnić wymagania takie jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - wykazywać szczególne zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularno-naukową i specjalistyczną zgodną z omawianą na zajęciach tematyką - uczestniczyć w konkursach i olimpiadach właściwych dla przedmiotu i uzyskiwać wyróżniające wyniki, godnie reprezentując szkołę - podejmować się wykonania zadań (indywidualnie lub w zespole) dodatkowych, znacznie wykraczających poza podstawę programową Zasady oceniania prac klasowych: poniżej 29% - ocena niedostateczna 30%- 49%- ocena dopuszczająca 50%-69%- ocena dostateczna 70%- 89%- ocena dobra 90%- 100%- ocena bardzo dobra 100% + zadanie dodatkowe - ocena celująca