- PROCEDURY- A.2 Procedury dotyczące przyznawania indywidualnego nauczania. Zgodnie z art. 71b ust. 1a ustawy o systemie oświaty indywidualnym nauczaniem obejmuje się dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły". Ta forma nauczania przeznaczona jest dla uczniów poważnie chorych, z ciężkimi urazami, po wypadkach, operacjach itp. Upośledzenie umysłowe, wady wzroku, słuchu - nawet poważne, nie kwalifikują dziecka do nauczania indywidualnego. Uczeń dotknięty niepełnosprawnością może być nauczany indywidualnie tylko ze względu na chorobę. 1. Na prośbę rodzica bądź prawnego opiekuna lekarz specjalista wydaje zaświadczenie o potrzebie nauczania indywidualnego. 2. Rodzic bądź prawny opiekun z zaświadczeniem udają się do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w celu uzyskania orzeczenia o potrzebie kształcenia indywidualnego. (Chorzów, ul. św. Pawła 11a, II piętro; tel. ( 0-32) 241 54 39). 3. Na wniosek rodziców zespól orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej wydaje orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania Decyzja jest wydawana w porozumieniu z organem prowadzącym szkolę. 4. Rodzice składają u dyrektora szkoły swój wniosek o przyznanie indywidualnego nauczania dla ich dziecka wraz z orzeczeniem Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. 5. Dyrektor szkoły uruchamia procedury w organie nadzorującym. 6. O terminie rozpoczęcia nauczania indywidualnego rodzice zostaną poinformowani przez wychowawcę klasy. Szczegółowe godz. zajęć edukacyjnych poszczególni nauczyciele umawiają bezpośrednio z rodzicami ucznia. 7. W zależności od zdrowia dziecka szkoła ma prawo domagać się obecności rodziców bądź innego dorosłego opiekuna podczas trwania zajęć. 1
- PROCEDURY- PYTANIA I ODPOWIEDZI DOTYCZĄCE NAUCZANIA INDYWIDUALNEGO: Jakie przepisy prawne regulują kwestie związane z nauczaniem indywidualnym? Art. 71b ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami) oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2003 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz.U. Nr 23, poz. 193). Czy organ prowadzący ma prawo nie zgodzić się na prowadzenie nauczania indywidualnego, na przykład ze względu na brak środków finansowych? Nie. Każde dziecko w wieku do lat 18 musi być objęte jakąś formą realizacji obowiązku szkolnego. Dla dziecka, któremu stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, taką formą jest właśnie nauczanie indywidualne. Natomiast uczeń pełnoletni ma zagwarantowane prawo do nauki. W jakim tygodniowym wymiarze godzin powinno być prowadzone nauczanie indywidualne. Czy regulują to jakieś przepisy? 1. Dla uczniów zerowego etapu edukacyjnego (klasy wstępnej) od 4 do 6 godzin; 2. Dla uczniów klas I III szkoły podstawowej od 6 do 8 godzin; 3. Dla uczniów klas IV VI szkoły podstawowej od 8 do 10 godzin; 4. Dla uczniów gimnazjum od 10 do 12 godzin; 5. Dla uczniów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych od 12 do 16 godzin. Religia/etyka oraz indywidualne zajęcia rewalidacyjne (realizowane obowiązkowo z uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego) nie mogą być prowadzone w ramach minimalnej (dolnej widełkowej ) liczby godzin przewidzianej dla danego etapu edukacyjnego. Czy uczeń nauczany indywidualnie może być zwolniony z części przedmiotów, np. plastyki, religii, języka obcego, informatyki (technologii informacyjnej)? Uczeń może być zwolniony z wychowania fizycznego i informatyki (technologii informacyjnej) - na ogólnych zasadach oraz z nauki drugiego obowiązkowego języka obcego (dotyczy ucznia z wadą słuchu lub z głęboką dysleksją 9 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania 2
- PROCEDURYegzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych.. Pozostałe przedmioty ujęte w szkolnym planie nauczania dla danej klasy muszą być realizowane, oczywiście proporcjonalnie do ogólnej liczby godzin nauczania indywidualnego. Uczeń musi być z tych przedmiotów oceniony. Jest to podstawa do klasyfikacji i uzyskania promocji. Nie należy lekceważyć takich przedmiotów jak plastyka i muzyka. Dla dziecka chorego mają one szczególne walory terapeutyczne. 3 ust. 5 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu organizacji indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży stanowi, że Dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela prowadzącego zajęcia indywidualnego nauczania może zezwolić na odstąpienie od realizacji niektórych treści nauczania objętych obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi, stosownie do możliwości psychofizycznych ucznia i warunków organizacyjnych nauczania. Jakie kwalifikacje powinni posiadać nauczyciele uczący dziecko zakwalifikowane do indywidualnego nauczania? Właściwe dla danego typu szkoły i realizowanych zajęć edukacyjnych. Jaki program należy realizować z dzieckiem nauczanym indywidualnie? W nauczaniu indywidualnym nauczyciel ma swoisty komfort. Może bowiem realizować program w pełni dostosowany do indywidualnych możliwości ucznia. Musi uwzględnić poziom rozwoju intelektualnego oraz właściwą podstawę programową. Uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim oraz dzieci z normą intelektualną obowiązuje ta sama podstawa ( Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkól podstawowych i gimnazjów"), natomiast dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach (Dz.U. z 2002 r. Nr 51. poz. 458, ze zmianami). Nauczyciel uczący dziecko chore musi także uwzględnić wpływ choroby na funkcjonowanie w sterze społecznej i emocjonalnej oraz warunki organizacyjne. Gdzie powinno się odbywać nauczanie indywidualne, w domu czy w szkole? Zgodnie z 2 ust.4 ww. rozporządzenia Zajęcia w ramach indywidualnego nauczania prowadzi się w miejscu pobytu ucznia, w szczególności w domu rodzinnym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Jednakże W celu pełnego osobowego rozwoju uczniów objętych indywidualnym nauczaniem oraz ich integracji ze środowiskiem rówieśników, dyrektor szkoły w miarę posiadanych możliwości, uwzględniając stan zdrowia dzieci, organizuje im uczestniczenie w życiu szkoły, np. w uroczystościach okolicznościowych. Niedopuszczalna jest natomiast sytuacja, gdy dziecko regularnie uczęszcza na lekcje oraz jest douczane indywidualnie" w ramach 3
- PROCEDURYprzyznanego mu nauczania indywidualnego. Co robić, gdy rodzice dziecka nie życzą sobie wizyt nauczycieli w domu? Nauczanie indywidualne odbywa się na życzenie rodziców. To oni występują z wnioskiem do poradni psychologiczno-pedagogicznej o wydanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania, przedkładają zaświadczenie lekarza specjalisty o chorobie dziecka. Na ich wniosek dyrektor szkoły organizuje indywidualne nauczanie w oparciu o obowiązujące przepisy. Jeżeli rodzice nie życzą sobie by nauczyciele przychodzili do domu aby uczyć chore dziecko, to należy domniemywać, że nie zdają sobie sprawy z tego czym jest indywidualne nauczanie. Rodzice powinni być informowani o sposobie organizacji indywidualnego nauczania przez poradnię psychologiczno-pedagogiczna i przez szkołę, wówczas ich decyzje będą w pełni świadome. W jaki sposób należy dokumentować zajęcia z dzieckiem nauczanym indywidualnie? Zgodnie z 11 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23 poz. 225 oraz z 2003 r. Nr 107, poz. 1003) w przypadku ucznia nauczanego indywidualnie szkoła/przedszkole prowadzą odrębny dla każdego ucznia/wychowanka dziennik indywidualnego nauczania. Dziecko nauczane indywidualnie pozostaje uczniem konkretnej klasy powinno więc być wpisane do dziennika lekcyjnego (z odpowiednią adnotacją). Do tego dziennika należy wpisać ustalone dla ucznia oceny końcoworoczne (semestralne) oraz ocenę z zachowania. Pozostała dokumentacja prowadzona jest analogicznie jak w stosunku do innych uczniów. Dotyczy to również wydawania świadectw. Jaka jest przyczyna wzrostu przypadków indywidualnego nauczania w szkołach? Trudno odpowiedzieć na to pytanie bez przeprowadzenia odpowiednich badań. Niemniej można zauważyć wzrost liczby dzieci niepełnosprawnych (w tym szczególnie z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym lub znacznym) realizujących w tej formie obowiązek szkolny. Uczniowie ci najczęściej przez cały okres nauki pozostają w domu. Powodem tego stanu rzeczy jest brak, ze strony rodziców, chęci umieszczenia dziecka w szkole specjalnej. Jest to zjawisko bardzo niepokojące. Dziecko jest bowiem skazane na izolację społeczną, ograniczony zakres oddziaływań rewalidacyjnych (które gwarantuje szkoła specjalna). Opracowanie Maria Rusin st. wizytator Kuratorium Oświaty w Rzeszowie, 4
- PROCEDURYzgodnie ze stanem prawym na dzień 20 stycznia 2006 r. 5