Język polski 4 Zeszyt ćwiczeń
Piotr Zbróg Język polski Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej
1 Części mowy 4 Wpisz w puste pola krzyżówki czasowniki we wskazanej formie. Czasownik 1 Połącz czasowniki z ich opisami gramatycznymi. jeżdżę leżymy zapiszecie żyły jesteś zrobię 2. os., lm., cz. przyszły 1. os., lp., cz. teraźniejszy 3. os., lm., r. niemęskoosobowy, cz. przeszły 1. os., lm., cz. teraźniejszy 2. os., lp., cz. teraźniejszy 1. os., lp., cz. przyszły 2 Odmień podane czasowniki przez osoby w czasie teraźniejszym, w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej. iść śmiać się rzucać 3 Wstaw w puste miejsca odpowiednie formy czasowników umieszczonych w nawiasach. Rodzice (uczyć się) dobrze, sportowych i (chcieć), aby ich dzieci konkursach. Dzieci jednak nie zawsze samego, co ich rodzice. według nich rzeczy. 4 (brać) udział w zawodach (zdobywać) nagrody w różnych (chcieć) tego (Woleć) robić inne, ciekawsze (Spędzać) całe godziny na graniu na komputerze i rozmowach z koleżankami i kolegami. (Chodzić) do kina, (słuchać) muzyki i (wymyślać) najróżniejsze zabawy w domu i na świeżym powietrzu. 1. lubić 2. osoba liczby mnogiej, czas teraźniejszy 2. iść 3. osoba liczby pojedynczej, czas przeszły 3. słuchać 1. osoba liczby mnogiej, czas teraźniejszy 4. mówić 2. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy 5. skoczyć 1. osoba liczby pojedynczej, czas przyszły 6. trwać 3. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy 7. knuć 3. osoba liczby mnogiej, czas przeszły 8. pić 1. osoba liczby pojedynczej, czas teraźniejszy 9. zakopać 3. osoba liczby pojedynczej, czas przeszły, rodzaj męski 5 Wpisz do tabeli podane czasowniki w odpowiedniej formie. czas przeszły czas przyszły mieć ja my wycinać ty wy wyć on oni wyłączać ono one 5
6 Opisz w kilku zdaniach sytuację przedstawioną na obrazku. Użyj czasowników w czasie teraźniejszym. 8 Wpisz do tabeli podane formy czasowników. pragnąć czas teraźniejszy 1. os. lp. 2. os. lm. 3. os. lm. patrzeć czas przeszły 1. os. lp., r. męski (mówisz jak chłopiec) 3. os. lp., r. żeński (mówisz o dziewczynie) 2. os. lm., r. niemęskoosobowy (mówisz o dziewczynach) zbierać czas przyszły 1. os. lp., r. męski 3. os. lp., r. żeński 3. os. lm., r. niemęskoosobowy 9 Zamień formy osobowe czasowników na bezokoliczniki. Podaj dwa własne przykłady. śpiewała płakało mówiliśmy wrócą powiesz myłam znajdzie zbierzecie 10 Ułóż zdanie z dowolnym czasownikiem: a) w czasie przeszłym w rodzaju męskim 7 Uzupełnij puste miejsca czasownikami w odpowiedniej formie. Brat i siostra właśnie w szachy. (grać) Wczoraj koleżanki mnie w domu. (odwiedzić) To właśnie my pierwsi. (przyjechać) Justyna w ubiegłym roku pierwsze miejsce w konkursie polonistycznym. (zdobyć) Jutro z rodzicami nad morze. (wyjechać) Za dwa tygodnie mój brat do przedszkola. (pójść) b) w czasie przyszłym w rodzaju niemęskoosobowym c) w czasie teraźniejszym w rodzaju nijakim d) w czasie przyszłym w rodzaju męskoosobowym Który z użytych czasowników ma, według ciebie, najtrudniejszą odmianę? Wykonaj rysunek do zdania z tym czasownikiem. 6 7
11 Dopasuj bezokoliczniki do obrazków, a następnie dopisz do bezokoliczników po jednej dowolnej formie osobowej czasownika. CZYTAĆ JEŚĆ SŁUCHAĆ 12 Uzupełnij tabelę brakującymi formami czasowników iść i rozumieć w dowolnym rodzaju. czas przeszły czas teraźniejszy czas przyszły ja szedłem rozumiem ty rozumiesz idziesz będziesz szedł on ona ono my wy oni one 8 9
13 Wymyśl i napisz krótkie opowiadanie. Wykorzystaj przynajmniej pięć spośród podanych czasowników w formach osobowych. Rzeczownik iść zobaczyć dziwić się myśleć opowiedzieć czuć spotkać być mieć cieszyć się 1 Odczytaj ukryte rzeczowniki. Przepisz je, wstawiając do odpowiedniej kolumny. lia-li dusz-po-ka zy-ba-lia ka-mżaw niar-pie-lęg-ka ciel-na-u-czy krot-ka-sto ra-chu-wi ciół-przy-ja-ka rzę-ja-bi-na ek- kot ka-li-fi-żan ry-ma-narz yk-deszcz ryb-wie-lo tyl-mo rys-tyg ry-fer-ka-lo pu-kom-ter wa-u-le nazwy osób roślin zwierząt rzeczy zjawisk 2 Połącz formy rzeczowników z nazwami przypadków. Jeden przypadek nie ma pary. Dopisz do niego dowolny rzeczownik w odpowiedniej formie. wujkami kuzynkę żonie mężach 14 Wykreśl wszystkie bezokoliczniki i odczytaj hasło. LIŚĆU MIEĆbPATRZEĆI braćę koc HAĆJDA WAĆĘPIĆZOD POCZY- WAĆySPACEROWAĆkMÓWIĆPbIE GAĆ OSPAĆLTA ŃCZYĆSMA LOWAĆKTŁU MACZYĆI wołacz biernik narzędnik celownik miejscownik domowi psem ojcze sióstr maszynami narzędnik celownik narzędnik dopełniacz wołacz 10 11
3 Uzupełnij w tabeli brakujące formy rzeczowników: dom, lalka, wiadro, we wskazanych przypadkach. 5 Pod każdym obrazkiem zapisz jego nazwę, a następnie określ liczbę i rodzaj rzeczownika. liczba pojedyncza liczba mnoga M. kto, co jest? D. kogo, czego nie ma? lalek C. komu, czemu się przyglądam? wiadru B. kogo, co widzę? N. z kim, z czym idę? lalką Ms. o kim, o czym mówię? domu W. hej! wiadro 6 Podaj po siedem przykładów rzeczowników: a) w rodzaju męskim 4 Określ rodzaj gramatyczny podanych rzeczowników. brat r. córka r. maleństwo r. dom r. żona r. pokolenie r. potomstwo r. rodzina r. ludzkość r. ciężar r. bratanica r. ciało r. b) w rodzaju żeńskim c) w rodzaju nijakim 12 13
7 Z podanych zdań wypisz rzeczowniki i określ ich przypadek, liczbę i rodzaj. Wszystkie źródła zasilania działają dobrze. Wróciła z kolegami przedwczoraj. Właśnie zabrakło kwiatów. Można polegać na tych dzieciach. Tylko dwa domy nie zostały zburzone. Tym owadom można jeszcze pomóc. Widzę wyraźnie tę dziewczynę. Ciociu, podejdź tu, proszę! Sprawdź się! I. Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenia. Przyznaj sobie punkty. Zapraszamy Cię serdecznie do fascynującego świata literatury. Książka, którą trzymasz w rękach, otworzy Ci szeroko do niego drzwi. Znajdziesz w niej bogactwo niezwykłych opowieści wzruszających, zabawnych, a nawet przerażających. Aby umilić Ci czytanie, zamieściliśmy wiele barwnych zdjęć, rysunków, znajdziesz także komiksy i ciekawostki. Pamiętaj, kto trafi do świata książek, przeżyje moc niezapomnianych wrażeń. 91 Początkowe zdanie w tekście zaczyna się czasownikiem w a) pierwszej osobie liczby pojedynczej. b) drugiej osobie liczby pojedynczej. c) pierwszej osobie liczby mnogiej. d) drugiej osobie liczby mnogiej. 10 2 Wypisz z podkreślonego fragmentu wszystkie czasowniki. 8 Rozwiąż rebusy. Zapisz powstałe hasła i określ ich rodzaj gramatyczny. / 0,5 punktu za każdy czasownik SZKOŁA UCZEŃ 11 3 Napisz wskazane formy czasowników. czas teraźniejszy a) iść (1. os., lp.) ja b) rozumieć (3. os., lm., r. mos.) oni czas przeszły a) kopnąć (3. os., lp., r. żeń.) ona b) ciąć (3. os., lm., r. mos.) oni / 0,5 punktu za każdą poprawną formę 14 15
12 4 Określ rodzaj podanych rzeczowników. 15 7 Wstaw w puste miejsca odpowiednie przyimki. żółtko, tchórz, burza, jedzenie, tchórz, lato, wół, pogoda, koc tort czekolady ochota kakao siedzieć łóżkiem wyjść dwór / 0,5 punktu za każdy poprawny przyimek 16 8 Wypisz z tekstu: 13 5 Wypisz z tekstu rzeczownik nazywający rzecz i odmień go przez przypadki w lp. i lm. liczba pojedyncza liczba mnoga czasownik przymiotnik zaimek rzeczownik przyimek przysłówek M. D. C. B. N. Ms. W. 17 9 Napisz słowami, które na mecie wyścigu były poszczególne osoby. Ania była 3. Marek był 21. Maciek był 10. / 1 punkt za każdy poprawny liczebnik 10 18 Podaj po dwa przykłady podanych liczebników. Zapisz je słownie. liczebniki główne liczebniki porządkowe 14 6 Rozwiń zdania. Wpisz w puste miejsca odpowiednie przymiotniki i przysłówki. łasuch zjadł czekoladę. niezdara zbił talerz. / 1 punkt 19 11 Podkreśl spójniki w zdaniach. W wyścigu wzięli udział uczniowie naszej klasy oraz szkoły położonej na drugim końcu miasta. Zmagania były zażarte i długo nikt nie mógł osiągnąć przewagi, ale wreszcie najlepszy biegacz gości wyprzedził wszystkich. Otrzymał puchar i dyplom. Mój kolega Tomek zajął drugie miejsce, więc również on zasłużył na dyplom i gratulacje. / 4 punkty Policz, ile punktów udało ci się zdobyć. Następnie zajrzyj na przedostatnią stronę zeszytu ćwiczeń i wpisz do tabeli uzyskany wynik. 16 17