Analizy Sektorowe 4 marca 017 Rozwój sektora produkcji drobiu może spowolnić w 017 r. Trendy bieżące Produkcja drobiu, szczególnie kurcząt, w Polsce rozwija się dynamicznie z uwagi na wysoką konkurencyjność cenową w połączeniu z jakością produkcji oraz rosnące światowe zapotrzebowania na tanie źródło białka zwierzęcego. Wysoka efektywność wynika z wciąż znacznego dostępu do relatywnie tanich pasz i wykwalifikowanej siły roboczej, sprzyjającego otoczenia regulacyjnego, silnego poziomu koncentracji i integracji produkcji. Polska jest największym producentem drobiu w Unii Europejskiej (14%) i drugim, po Holandii, eksporterem w 016 r. wystąpił wzrost produkcji drobiu o 16%, a jego eksportu o 1%. Rozwój ptasiej grypy jest czynnikiem negatywnym dla branży straty w produkcji i ograniczenia eksportowe wprowadzone przez kraje pozaunijne osłabiły produkcję i eksport na przełomie roku. Do 3 marca 017 r. w Polsce stwierdzono 65 przypadków ptasiej grypy w stadach produkcyjnych. Perspektywy W 017 r. możliwy jest dalszy wzrost produkcji i eksportu, mimo ograniczenia jego dynamiki, co pozwoli wzmocnić pozycję polskim producentom na rynku unijnym. Ceny żywca mogą utrzymywać się na relatywnie niskim poziomie i przy drożejących paszach osłabiać opłacalność produkcji drobiu. W q17 możliwe jednak wzrosty cen r/r w wyniku dość znacznego ograniczenia wstawień kurcząt na poziomie UE. Możliwa stabilizacja rynku ze względu na prawdopodobieństwo zniesienia ograniczeń handlowych w h17 (jednak w dużej mierze uzależnione od skuteczności zwalczania rozwoju ptasiej grypy). Ryzyko odbudowy produkcji w pozostałych krajach UE mogące oznaczać wzrost presji na ceny w h17. Korzystne długoterminowe uwarunkowania na rynku drobiu ze względu na wzrost popytu na świecie (szczególnie Afryka oraz Azja). Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Mariusz Dziwulski tel. () 51 81 88 Dynamika produkcji drobiu w Polsce i UE-8 35% r/r Ceny kurcząt brojlerów w Polsce i UE-8 4,50 PLN/kg EUR/kg,05 3 5% 4,00 1,95 15% 3,50 1,85 5% 3,00 1,75-5% sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17,50 1,65 013-01-07 014-01-07 015-01-07 016-01-07 017-01-07 Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski UE Polska Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski PL (L) UE-8 (P)
Ryenk drobiu, marzec 017 Struktura unijnej produkcji drobiu (% ubojów w tys. t) Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski Dynamika produkcji mięsa drobiowego w Polsce 3 5% 15% Pozostałe 38% r/r Hiszpania Polska 16% Wlk. Brytania 11% Niemcy 1% Francja 13% Wysoka konkurencyjność cenowa polskiego drobiu wzrost znaczenia Polski w unijnej produkcji Wg prognoz Komisji Europejskiej (KE) produkcja mięsa drobiowego w UE-8 wzrośnie w 017 r. o 0,6% do 14,5 mln t, wobec 4,4% wzrostu w 016 r. Znaczne zmniejszenie liczby wstawień kurcząt brojlerów na przełomie roku pozwala prognozować istotne zmniejszenie dynamiki produkcji w 1q17. W grudniu 016 r., wg KE wstawienia brojlerów na poziomie UE były aż o 45%! niższe r/r. Szacuje się, że unijna produkcja drobiu (mierzona ubojami) w lutym 017 r. spadła o 5% r/r. Na przełomie roku dynamika produkcji drobiu w Polsce wyhamowała (4% w lutym 017 r., 6% styczniu 017 r., w grudniu 016 r., 16% w całym 016 r.). Wzrost był jednak wciąż wyższy niż w pozostałych krajach UE (spadek ubojów kurcząt odnotowano m.in. we Francji), co dało możliwość dalszego zwiększenia udziału Polski w unijnej produkcji tego gatunku mięsa. Zmniejszenie tempa wzrostu związane jest z występowaniem ognisk ptasiej grypy w Polsce (również w fermach produkujących jaja wylęgowe). Do dnia 3 marca 017 r. (od grudnia 016 r.) w kraju stwierdzono 65 przypadków ptasiej grypy wśród stad hodowlanych. Ptasia grypa w większym wymiarze dotknęła jednak pozostałe kraje Unii (we Francji liczba ognisk od listopada 016 r. do marca 017 r. przekroczyła 400), w których odnotowano spadki produkcji. 5% I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Źródło: GUS, PKO Bank Polski Prognoza eksportu mięsa drobiowego z UE-8 1 600 tys. t 1 400 1 00 1 000 800 600 P - prognoza Źródło: KE, PKO Bank Polski 014 015 016 017 Wolniejsza dynamika unijnego eksportu wskutek ograniczeń w handlu Wg prognoz KE w 017 r. nastąpi prawdopodobny spadek dynamiki eksportu drobiu z UE-8 do 1% (wobec 9,4% r/r w 016 r.) m.in. wskutek wprowadzonych restrykcji eksportowych i jednoczesnej stabilizacji unijnej produkcji (+0,7% r/r vs 4,4% w 016 r.). Bardziej pesymistyczne prognozy USDA mówią nawet o możliwym spadku (-9% r/r) eksportu mięsa drobiowego z UE-8. Amerykański Departament ds. Rolnictwa oczekuje jednocześnie wzrostu unijnej produkcji mięsa o 1,1% r/r, co oznaczałoby konieczność wchłonięcia nadwyżek na rynku wewnętrznym po niższych cenach. Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju eksportu są umiarkowanie pozytywne dla europejskiego sektora. Z jednej strony wg USDA w 017 r. eksport z USA wzrośnie 5% do 3,1 mln t, co oznaczałoby nasilenie konkurencji międzynarodowej. Z drugiej, w marcu 017 r. Chiny i UE zakazały importu drobiu z Brazylii (największy światowy eksporter tego gatunku mięsa i największy dostawca na rynek chiński) wskutek afery korupcyjnej i informacji o sprzedaży mięsa nieświeżego i skażonego salmonellą przez największe firmy produkcyjne w tym kraju.
Ryenk drobiu, marzec 017 Eksport drobiu (CN007) z Polski 1 00 tys. t 1 000 800 600 Z drugiej strony wciąż wysokie zapotrzebowanie na drób ze strony Chin (które same zmagają się z problemem ptasiej grypy) oznaczać może zmiany w kierunkach handlu światowego. Wg prognoz USDA import drobiu przez Chiny w 017 r. zwiększy się o 36% r/r. Oznaczać to może również korektę prognoz dla eksportu europejskiego i mieć odzwierciedlenie we wzrostach cen na rynku unijnym w 017 r. 400 00 0 010 011 01 013 014 015 016 UE Pozostałe Źródło: Eurostat, MRiRW, PKO Bank Polski Dynamika eksportu drobiu z Polski w miesiącach 45% r/r 4 Polski eksport drobiu może również spowolnić w 017 r. Silnie rosnący eksport jest kluczowym czynnikiem rozwoju branży drobiarskiej w Polsce w ostatniej dekadzie. W latach 010-016 średnioroczne tempo wzrostu sprzedaży zagranicznej wyniosło 16,4%. W 016 r. eksport osiągnął rekordowy wolumen 1,03 mln t (+1% r/r). Czołowym odbiorcą drobiu z Polski jest Unia Europejska (76%), jednak w ostatnich latach silnego znaczenia nabrał również eksport do krajów pozaunijnych, głównie azjatyckich i na Ukrainę (por. wykres). 35% 3 5% 15% 5% sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 Linia oznacza moment wystąpienia pierwszego ogniska ptasiej grypy z Polsce i wprowadzenie ograniczeń w handlu Źródło: Eurostat, MRiRW, PKO Bank Polski Udział krajów, które wprowadziły restrykcje handlowe w łącznym eksporcie drobiu z Polski (%) Kraje, które wprowadziły restrykcje eksportowe 8,4% Źródło: Eurostat, MRiRW, PKO Bank Polski Pozostałe 91,6% Utrudnienia w obrocie międzynarodowym, związane z ptasią grypą, mogą jednak zahamować rozwój eksportu w 017 r. W grudniu 016 r. restrykcje na eksport drobiu z Polski wprowadziły m.in. Ukraina, Białoruś, Chiny, Wietnam, Tajwan czy RPA. W dwóch pierwszych przypadkach zakaz obejmował tylko województwa, gdzie stwierdzono występownanie ptasiej grypy. Pozostałe kraje nie uznały zasady regionalizacji. Udział eksportu z Polski do krajów, które wprowadziły ograniczenia handlowe, jest nieznaczny - w eksporcie ogółem wynosi 8,4% (1-3q16), w odniesieniu do całej produkcji w Polsce to tylko 3,4%. Są to jednocześnie rynki zbytu dla tańszych elementów tuszek drobiowych, o relatywnie mniejszym udziale w wartości sprzedaży zagranicznej. Wprowadzenie restrykcji w handlu nie wpłynęło na spadek eksportu z Polski, choć jego dynamika znacznie się obniżyła (7,8% w styczniu 017 r., 3, w grudniu 016 r. najniższe wzrosty w ostatnich 3 latach). Mimo ograniczeń ze strony Ukrainy w styczniu 017 r. sprzedaż w tym kierunku wzrosła o 6,1% r/r. Przy zamkniętym rynku chińskim, o 94% r/r zwiększył się natomiast eksport drobiu do Hongkongu. Widoczne jest też przekierowanie części sprzedaży do krajów unijnych, które zmagają się z ptasią grypą i ograniczają produkcję mięsa tj. Węgier (+41%) oraz Francji (+17%). Odbudowanie produkcji i eksportu w pozostałych krajach unijnych jest możliwe najwcześniej w h17 i uzależnione będzie od skuteczności działań podejmowanych przez branżę w celu zwalczania skutków ptasiej grypy.
prognozowany wzrost w latach 015-05 Monitoring Branżowy Ryenk drobiu, marzec 017 Perspektywy wzrostu spożycia drobiu w wybranych krajach do 05 r. 10 8 6 +9 +181 +301 +441 4 Arabia Saudyjska +1 +9 Chiny +15 UE-8-1% 1% % 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% udział w światowym imporcie w 015 r. Liczba w kole oznacza wolumen zmian w imporcie mięsa drobiowego w latach 015-05 (tys. t) Źródło: FAO OECD, PKO Bank Polski, Konsumpcja mięsa drobiowego per capita w Polsce i UE 7 kg/os 6 5 4 3 1 0 19 18 Ghana Filipiny RPA Wietnam Większe szanse na znaczny wzrost sprzedaży poza UE w perspektywie średnio-długookresowej Popyt na mięso drobiowe dynamicznie wzrasta. Oczekuje się, że w 05 r. będzie najczęściej konsumowanym gatunkiem mięsa na świecie, przed wieprzowiną. Największy wzrost popytu jest oczekiwany w krajach Azji i Afryki wzrost konsumpcji do 05 r. odpowiednio o 18% i 5% (vs,3% w UE-8). Możliwe jest dalsze zwiększenie eksportu z Polski na rynki trzecie w perspektywie średnioterminowej. Wprowadzone restrykcje handlowe odwlekają w czasie szansę na zdobycie perspektywicznych rynków, takich jak RPA czy Wietnam. Nasycający się rynek UE konieczność poszukiwania nowych rynków zbytu Prognozowane spowolnienie wzrostu konsumpcji per capita w Unii Europejskiej w 017 i 018 r. (odpowiednio o 0,8% i 1,6% r/r vs 4,% przeciętnie w latach 011-16) oznacza wzrost presji na spadek cen przy zamkniętych istotnych rynkach eksportowych, szczególnie w 017 r. W dłuższej perspektywie oczekuje się, że konsumpcja drobiu również nie będzie wzrastać tak szybko, jak w pozostałych regionach świata. Podobne tendencje będą obserwowane w Polsce. W 017 r. oczekiwany jest dalszy (1,7%) wzrost spożycia mięsa drobiowego, kosztem mniejszej konsumpcji wieprzowiny, ale nie tak znaczący jak w latach poprzednich. p-prognoza Źródło: KE, PKO Bank Polski Ceny skupu żywca drobiowego w Polsce 4,50 zł/kg 4,10 3,70 3,30,90,50 Źródło: MRiRW, PKO Bank Polski EU-15 EU-N13 zł/kg I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VIIIX XI I III 013 014 015 016 017 kurczęta (L) indory (P) 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 Wzrost cen drobiu mimo ptasiej grypy Ceny drobiu rzeźnego od 013 r. do 1q17 wykazywały tendencje spadkowe r/r wskutek zwiększającej się produkcji na poziomie kraju i UE oraz taniejących pasz. Wystąpienie ognisk ptasiej grypy w Polsce było kolejnym czynnikiem w kierunku spadku cen (produkcja rosła szybciej od eksportu), niemniej od lutego 017 r. pojawiają się sygnały ożywienia na rynku. Zmiany cen kurcząt w dużej mierze mają charakter sezonowy, dynamika wzrostu jest jednak silniejsza niż przeciętnie w latach poprzednich m.in. wskutek ograniczenia wzrostu produkcji w skali UE w 1q17. W 3 tyg. marca 017 r. cena skupu kurcząt brojlerów przekroczyła poziom z roku poprzedniego. Podwyżki w mniejszym stopniu dotyczą pozostałych gatunków drobiu. Na niskim poziomie pozostają szczególnie ceny skupu indyków (por. wykres). Możliwe przyspieszenie dynamiki cen żywca drobiowego w kolejnych miesiącach (q17) pod wpływem czynników podażowych, co oznacza podniesienie presji na marże w branży przetwórczej.
Ryenk drobiu, marzec 017 Opłacalność produkcji kurcząt brojlerów (relacja cen kurcząt do ceny mieszanki pełnoporcjowej) 3,40 3,0 3,00,80,60 pkt. Mimo wzrostów cen kurcząt w 1q17, opłacalność produkcji wciąż relatywnie niska. W pierwszych dwóch miesiącach 017 r. odnotowano podwyżki cen pasz, co przyczyniło się do utrzymania gorszej relacji ceny żywca do ceny mieszanek pełnoporcjowych. W h17 możliwe nieznaczne wzrosty cen zbóż w wyniku prognozowanych niższych (r/r) zbiorów na świecie przy tylko nieznacznym zmniejszeniu poziomu zapasów.,40,0,00 I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I V IX I 010 011 01 013 014 015 016 017 relacja cena kurcząt/cena paszy średnia w latach 011-015 Źródło: MRiRW, PKO Bank Polski Liczba ognisk ptasiej grypy w stadach towarowych - województwa 0 14 6 1 1 Perspektywy stabilizacji rynku w h17 Z danych Głównego Lekarza Weterynarii wynika, że segment produkcji kurcząt brojlerów został w relatywnie niewielkim stopniu dotknięty ptasią grypą (jeden przypadek w stadzie towarowym; 3% wszystkich ptaków znajdujących się w fermach, w których stwierdzono ogniska zachorowań). Stosowanie wymogów bioasekuracji, większa świadomość hodowców i produkcja w nowoczesnych obiektach ograniczyła ryzyko występowania choroby. Skutki ptasiej grypy wśród stad brojlerów kurzych sprowadzają się jednak w dużym stopniu do utraty części rynków eksportowych. 7 4 Źródło: GIW, PKO Bank Polski Struktura ognisk ptasiej grypy w Polsce wg gatunków drobiu (liczba ptaków) kaczki 19% kurczęta brojlery 3% gęsi 6% różne 8% indyki 33% W największym stopniu problem ptasiej grypy dotyczy producentów indyków oraz kur niosek odpowiednio 33% i 31% ptaków znajdujących się w fermach z ptasią grypą. Kury nioski ubite w stadach, w których wykryto ogniska stanowiły niespełna 1% ich krajowej populacji. Wprowadzone działania mające na celu utrzymanie drobiu w zamknięciu, kary za nieprzestrzeganie przepisów bioasekuracji oraz czynniki naturalne (pogoda) mogą zmniejszyć intensywność lub zahamować pojawianie się nowych przypadków ptasiej grypy i w konsekwencji przyczynić się do zniesienia restrykcji w handlu z Polską. kury nioski 31% Źródło: GIW, PKO Bank Polski
Ryenk drobiu, marzec 017 Ptasia grypa częstotliwość pojawiania się ognisk w Polsce 4 3 1 80 60 40 0 Uznanie za kraj wolny od ptasiej grypy może nastąpić 3 miesiące po stwierdzeniu ostatniego przypadku choroby. W Polsce najwcześniej będzie to w h17. Poprzednie doświadczenia wskazują, że proces ten może potrwać jednak dłużej. Dane GIW wskazują na wyhamowanie tempa pojawiania się nowych ognisk zachorowań w kraju od marca 017 r. 0 0 skumulowana liczba ognisk (P) Źródło: GIW, PKO Bank Polski Wskaźniki finansowe branży 10.1 liczba ognisk ptasiej grypy (L) jedn. 013 014 015 1-3q15 1-3q16 Podmioty gospodarcze liczba 66 64 61 60 65 Udział rentownych jednostek % 8 94 89 83 86 Przychody ogółem mld zł 10,48 10,61 10,95 7,91 8,76 Koszty ogółem mld zł 10,36 10,40 10,71 7,76 8,55 Udział eksportu w przychodach % 0,3 0,5 0,8 0,7 0,9 Nakłady inwestycyjne mln zł 196 86 349 50 65 Wynik finansowy netto mln zł 103 194 09 16 188 Stopa zysku netto % 1,0 1,90 1,97 1,67,4 ROE % 7,36 14,63 14,35 1,06 15,56 Podwyższona płynność x 0,80 0,88 0,9 0,85 0,89 Współczynnik długu % 0,61 0,61 0,61 0,63 0,6 Źródło: PONT Info. GOSPODARKA, PKO Bank Polski, firmy o liczbie pracujących 50 i więcej osób Niższe przychody branży przetwórczej Spowolnienie w eksporcie, połączone w wolniejszym wzrostem konsumpcji mięsa drobiowego w kraju, przełożyć się mogą na niższą dynamikę przychodów firm zajmujących się przetwórstwem mięsa białego. W 1q17 możliwe są przejściowe problemy z pozyskaniem surowca do przetwórstwa wskutek ograniczenia liczby wstawień na przełomie roku. Rosnące ceny kurcząt w 1g17 podnosić mogą koszty surowcowe firm przetwórczych. Z drugiej strony, okresowy spadek produkcji drobiu w Unii pociąga za sobą wzrosty cen mięsa, co oddziałuje w kierunku poprawy rentowności. W h17 możliwa jest poprawa wyników finansowych pod wpływem oczekiwanej większej stabilizacji rynku. Perspektywy W krótkim okresie osłabienie dynamiki eksportu i produkcji w 017 r. zarówno na poziomie unijnym i krajowym, możliwy wzrost cen r/r w q17 wskutek znacznego ograniczenia wstawień kurcząt, dodatkowe wzmocnienie presji na wzrost poprzez ograniczenie w krótkim okresie roli Brazylii w światowym handlu (zakaz importu wprowadzony przez Chiny, Koreę Płd. i UE-8), ryzyko szybkiej odbudowy produkcji w krajach UE- m.in. we Francji, może być czynnikiem osłabiającym ceny w h17, deprecjacja PLN wpierająca konkurencyjność polskiego drobiu na rynku unijnym i tym samym wzrost eksportu, możliwe zniesienie restrykcji handlowych pod warunkiem zahamowania pojawiania się nowych ognisk ptasiej grypy, czemu sprzyjają działania zapobiegające na szczeblu weterynaryjnym i administracyjnym oraz uwarunkowania naturalne - wolniejsze rozprzestrzenianie się wirusa w wyższej temperaturze, przeciętne ceny kurcząt średnio w 017 r. kształtować się mogą na relatywnie niskim poziomie, wzrost cen zbóż w h17 może osłabiać opłacalność produkcji, W średnim okresie (-4 lata) nasilająca się konkurencja międzynarodowa Brazylia, USA wzrost presji na marże producentów. silny wzrost popytu w krajach Afryki i Bliskiego Wschodu możliwy wzrost eksportu bardziej z Polski niż z innych krajów unijnych ze względu na wciąż wysoką konkurencyjność produkcji w Polsce, wzrost kosztów pracy w Polsce i jej dostępności powolne zmniejszanie przewag komparatywnych w sektorze drobiu. Niniejszy materiał ma charakter informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 3 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 000006438; NIP: 55-000-77-38 REGON: 0169863; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 50 000 000 zł