Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego

Biblioteka Przewoźnika Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego Poradnik dla właścicieli firm transportowych i osób zarządzających transportem

Autorzy: Ewa Matejczyk prawnik specjalizujący się w przepisach transportowych Agata Sawicka prawnik, specjalista z zakresu transportu drogowego Michał Petranik prawnik specjalizujący się w zagadnieniach związanych z transportem, asystent sędziego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie Redakcja: Aldona Kapica Menedżer produktu: Patrycja Wądołowska Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Zdjęcie na okładce: fotolia.pl Korekta: Zespół Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Druk: Miller Skład i łamanie: Dariusz Ziach ISBN 978-83-269-2781-2 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2014 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł. Publikacja Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

Spis treści Spis treści Wstęp...7 Rozdział 1. Kto odpowiada za naruszenia przepisów transportowych...9 1.1. Kary dla kierowców...9 1.2. Kary dla właścicieli firm...10 1.3. Kary dla zarządzających transportem...11 1.4. Zarządzający transportem w firmach prowadzących przewozy na potrzeby własne... 12 1.5. Gdy właściciel jest zarządzającym lub kierowcą...13 1.6. Gdy kierowca to zarządzający transportem...14 1.7. Kary dla innych uczestników transportu...15 Rozdział 2. Wysokość kar...19 2.1. Górna granica kary dla przewoźników...20 2.2. Dla zarządzających i kierowców nie ma limitów...21 Rozdział 3. Kiedy firma transportowa może się uchronić przed zapłaceniem kary nałożonej przez ITD...25 3.1. Jak można się uchronić przed płaceniem kary...25 3.1.1. Kiedy uznaje się, że zapewniliśmy właściwą organizację pracy...27 3.1.2. Kiedy uznaje się, że zapewniliśmy właściwą dyscyplinę pracy...28 3.1.3. Jak wykazać, że zapewniliśmy prawidłowe zasady wynagradzania...28 3.1.4. Kiedy uznaje się, że przewoźnik nie miał wpływu na powstanie naruszenia...29 3.2. Szczególne zasady odpowiedzialności na podstawie ustawy o ruchu drogowym... 32 Rozdział 4. Odwołania firm transportowych od kar ITD jakich argumentów warto użyć, a jakich nie...37 4.1. Wymagania formalne, które musi spełnić odwołanie...37 4.2. Jakich argumentów warto użyć w odwołaniu...40 4.3. Błędy inspektorów w zakresie ustaleń...40 4.4. Błędy inspektorów w zakresie prawa materialnego...45 4.5. Błędy inspektorów w zakresie prawa procesowego...47 4.6. Jakiej argumentacji nie używać...53 4.7. Które wnioski dowodowe będą skuteczne...55 3

Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego Rozdział 5. Kiedy i jak przewoźnik może złożyć do sądu skargę na karę ITD...61 5.1. Kiedy uzyskamy umorzenie kary...62 5.2. Kiedy są szanse na zmniejszenie kary...63 5.3. Kiedy nie warto wnosić skargi do sądu...64 5.4. Przedłużenie postępowania może się opłacać...65 5.5. Na jakie decyzje ITD można złożyć skargę...66 5.6. Kiedy i jak wnieść skargę...69 5.7. Co powinna zawierać skarga...70 5.8. Kto może być pełnomocnikiem...72 5.9. Koszty postępowania przed sądem administracyjnym...73 5.10. Jak będzie przebiegał proces...79 5.11. Co zrobić, gdy się spóźnimy...79 5.12. Co zrobić, gdy wyrok jest dla nas negatywny...82 Rozdział 6. Przykładowe orzeczenia sądów w sprawach dotyczących kar nakładanych na przewoźników...83 6.1. Wyroki w sprawie zwolnienia przewoźnika z kary...83 6.1.1. ITD przy nakładaniu kary musi wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności... 83 6.1.2. Odpowiedzialność załadowcy za przeładowanie pojazdu... 85 6.1.3. Zła sytuacja finansowa przewoźnika nie zawsze skutkuje umorzeniem kary... 87 6.1.4. Zmiana przepisów nie zwalnia z odpowiedzialności za naruszenia... 88 6.1.5. Nie można usprawiedliwiać naruszenia chorobą pracownika...90 6.1.6. Konsekwencje postępowania kierowcy obciążają przewoźnika...92 6.1.7. ITD musi zbadać aktualną sytuację przewoźnika, rozpoznając wniosek o umorzenie kary... 94 6.2. Wyroki w sprawie kar za naruszenia przepisów o czasie pracy kierowców...95 6.2.1. Rejestr GPS to nie dokumentacja czasu pracy...95 6.2.2. W trakcie odpoczynku nie można jeździć z otwartym tachografem...96 6.2.3. Kara może zostać nałożona na podstawie ewidencji czasu pracy...98 6.3. Kary za brak licencji, zezwoleń i zaświadczeń...100 6.3.1. Wspólnicy spółek cywilnych nie mogą być karani oddzielnie...100 6.3.2. Zgłaszanie do licencji zmian rodzaju pojazdu...102 4

Spis treści 6.3.3. Zaświadczenie na przewozy na potrzeby własne trzeba mieć przy sobie...103 6.3.4. Po ogłoszeniu upadłości przewoźnika wygasa jego licencja...105 6.3.5. Pojazdem bez licencji nie wolno nic przewozić...107 6.3.6. Zamiast świadectwa ATP wystarczy tabliczka...109 6.4. Kary w związku z przewozami osób...112 6.4.1. Kierowca musi sprawdzić dokumenty zagranicznych pasażerów...112 6.4.2. Wyposażenie autobusu to nie jego warunki techniczne...114 Rozdział 7. Zarządzający transportem też może się uchronić przed wysokimi mandatami... 117 7.1. Wykroczenia, za które odpowiada zarządzający transportem...118 7.2. Ile maksymalnie może wynieść kara...119 7.3. Kiedy można odmówić przyjęcia mandatu...121 7.4. Za co grozi utrata dobrej reputacji...123 7.5. Sądy orzekają niższe kary warto odmawiać przyjęcia mandatu...126 Rozdział 8. Wzory pism...131 8.1. Odwołanie od decyzji o karze Inspekcji Transportu Drogowego...131 8.2. Skarga na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego...134 8.3. Sprzeciw zarządzającego transportem od wyroku nakazowego...136 Rozdział 9. Taryfikator kar...139 9.1. Załącznik nr 1 do ustawy o transporcie kary dla kierowców...139 9.2. Załącznik nr 2 do ustawy o transporcie kary dla osób zarządzających przedsiębiorstwem transportowym, transportem w przedsiębiorstwie oraz innych osób wykonujących czynności związane z przewozem drogowym...144 9.3. Załącznik nr 3 do ustawy o transporcie kary dla firmy wykonującej przewóz drogowy...147 Podstawa prawna...157 5

WSTĘP Często zdarza się, że przewoźnicy lub zarządzający transportem, którzy dostali karę od Inspekcji Transportu Drogowego, uważają, że zostali ukarani niesłusznie. Twierdzą, że nie przekroczyli przepisów albo że winien jest ktoś inny lub że przyczyną naruszenia były po prostu niesprzyjające okoliczności. Oczywiście w takiej sytuacji można się odwołać od kary, ale trzeba wiedzieć jak. Większość skarg jest bowiem rozpatrywana przez ITD negatywnie. Dlaczego? Ponieważ mało który z przewoźników czy zarządzających transportem umie napisać dobre, mocne odwołanie, poparte przepisami prawa. Jak to zrobić? Najlepiej skorzystać z rad doświadczonych ekspertów, którzy zetknęli się w swojej pracy z tysiącami odwołań i doskonale wiedzą, co działa, a co nie. Ich porady znajdą Państwo w tej książce. Nasi doradcy podpowiadają w niej Czytelnikom, jak pisać odwołania, żeby zostały rozpatrzone pozytywnie i jakich błędów unikać, żeby nie odebrać sobie szansy na sukces. Omawiają zarówno odwołania pisane do Inspekcji Transportu Drogowego, jak i skargi do sądu na decyzje ITD. Przedstawiają też orzeczenia sądów w sprawach związanych z transportem drogowym można w nich znaleźć wiele wskazówek, które kary nakładane na przewoźnika czy zarządzającego są zasadne, a które nie. Nasza książka jest przeznaczona dla osób zarządzających transportem oraz właścicieli firm transportowych. Nie zajmujemy się w niej karami nakładanymi na kierowców, w tym karami za brak opłat drogowych via- TOLL. Omawiamy decyzje ITD dotyczące przewoźników i menedżerów 7

Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego transportu nakładane zarówno na podstawie ustawy o transporcie drogowym, jak i innych przepisów. Jeśli zostaniemy niesłusznie ukarani, nie rezygnujmy z dochodzenia swoich racji. Dzięki odwołaniu możemy uzyskać dużo mniejszą karę niż w pierwotnej decyzji inspektora ITD albo nawet całkowite jej umorzenie. Warto więc walczyć o swoje. 8

ROZDZIAŁ 1. KTO ODPOWIADA ZA NARUSZENIA PRZEPISÓW TRANSPORTOWYCH Kary nakładane przez Inspekcję Transportu Drogowego na podstawie taryfikatorów zamieszczonych w ustawie o transporcie drogowym grożą: kierowcy, osobie zarządzającej transportem, osobie wykonującej przewozy drogowe (właścicielowi firmy transportowej) lub przewozy na potrzeby własne, spedytorowi, nadawcy, odbiorcy, załadowcy, organizatorowi wycieczki, organizatorowi transportu i operatorowi publicznego transportu zbiorowego. Trzeba przy tym pamiętać, że osoby wykonujące transport drogowy to nie tylko podmioty wpisane do ewidencji działalności gospodarczej, lecz także te, które formalnie takiej działalności nie zgłosiły, ale ją wykonują. Przedsiębiorcą wykonującym transport drogowy jest bowiem każdy podmiot, który faktycznie podejmuje działalność gospodarczą, bez względu na to, czy ją zarejestrował. 1.1. Kary dla kierowców Kary przewidziane dla kierowców zawiera załącznik nr 1 do ustawy. Kierowcę wolno ukarać grzywną m.in. za naruszenie: 9

Odwołania od kar Inspekcji Transportu Drogowego obowiązku posiadania w pojeździe wymaganych dokumentów, zasad dotyczących maksymalnego dziennego czasu prowadzenia pojazdu, dziennego czasu odpoczynku lub maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy, określonych w rozporządzeniu WE nr 561/2006 oraz w umowie AETR, zasad regulujących użytkowanie urządzeń rejestrujących samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku, określonych w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85. Odpowiedzialność kierowcy nie ma charakteru administracyjnego. Kary grzywny wymierza mu się na podstawie przepisów postępowania w sprawach o wykroczenia. Nakładane są w formie mandatów karnych. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu ITD kieruje wniosek do sądu o ukaranie. Grzywny mogą być nałożone na kierowcę zarówno podczas kontroli przeprowadzanej w trakcie przewozu, jak i tej dokonywanej w siedzibie firmy. Do końca 2011 roku nakładano je tylko na drodze. W związku z tym od początku 2012 roku kierowcy płacą dużo więcej kar, ponieważ kontrole w firmach mają znacznie szerszy zakres. Kierowca nie może już odetchnąć z ulgą, gdy po okresie 28 dni zda szefowi wykresówki, na których zarejestrowały się jego naruszenia. W razie kontroli w przedsiębiorstwie i tak za nie odpowie. 1.2. Kary dla właścicieli firm Taryfikator dla przedsiębiorców stanowi załącznik nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Te kary są nakładane w drodze decyzji administracyjnej. Jeżeli właściciel firmy transportowej jest jednocześnie zarządzającym transportem (ma certyfikat kompetencji zawodowych), w niektórych sytuacjach odpowiada za naruszenia jako zarządzający. Omówimy to dokładniej w dalszej części tego rozdziału. Odpowiedzialność kierowcy i przedsiębiorcy są od siebie niezależne, a więc ukaranie jednego z nich nie oznacza, że drugi nie zostanie ukarany. 10

Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 2014

Większość odwołań od kar jest rozpatrywana przez ITD negatywnie. Dlaczego? Ponieważ mało który z przewoźników czy zarządzających transportem umie napisać dobre, mocne odwołanie, poparte przepisami prawa. Jak to zrobić? Najlepiej skorzystać z rad doświadczonych ekspertów, którzy zetknęli się w swojej pracy z tysiącami odwołań i doskonale wiedzą, co działa, a co nie. Ich porady znajdą Państwo w tej książce. Dzięki dobremu odwołaniu można uzyskać dużo mniejszą karę niż w pierwotnej decyzji inspektora ITD albo nawet całkowite jej umorzenie. Warto więc walczyć o swoje. Polecamy także pozostałe publikacje z serii Biblioteka Przewoźnika: Biblioteka Przewoźnika Biblioteka Przewoźnika Zmiany w ustawie o czasie pracy kierowców 2013 wzory dokumentów porady ekspertów przykłady rozliczeń Zmiany w ustawie o transporcie drogowym 2013 interpretacje ekspertów praktyczne porady UOZ03