21.03.2012 INAUGURACJA DEBATY PUBLICZNEJ nt. rozwoju i odnowy śródmieścia Poznania Granice śródmieścia Poznania Wyniki konsultacji społecznych przeprowadzonych w 2006 r. na terenie śródmieścia w związku z I edycją Miejskiego Programu Rewitalizacji Uwarunkowania prawne odnowy miast Lech Podbrez pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. rewitalizacji
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Śródmieście stanowi część miasta najgęściej zabudowaną i najlepiej wyposażoną, o dużym skupieniu usług ogólnomiejskich, z mieszaniną budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowych. Zatem pod względem funkcjonalnym śródmieście ma charakter dzielnicy mieszanej, o specjalnym wyrazie plastycznym, w którym place, skwery, bulwary i budynki monumentalne odgrywają dużą rolę. Dominantą śródmieścia jest centrum miasta ukształtowane jako ośrodek społeczny ogólnomiejski, o najwyższym napięciu wyrazu plastycznego i artystycznego całej kompozycji miasta. Jest to rdzeń całego układu przestrzennego miasta. Władysław Czarnecki Planowanie Miast i Osiedli 2
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Granica obszaru staromiejskiego (ul: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, ul: Zielona, Podgórna, Al. K.Marcinkowskiego) Obszar zabudowy do k. XIV wieku Zabudowa powstała do k. XIV w. zapoczątkowała rozwój obszarów, które dzisiaj znamy jako najstarsze miejsca Poznania. Obszar staromiejski wraz z Ostrowem Tumskim i Śródką a także z później powstałym Chwaliszewem, są dziś centrum turystycznym Traktu Królewsko-Cesarskiego. Obszar staromiejski, wyznaczają dziś granice ulic: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, Podgórna i Al. K. Marcinkowskiego w które wpisuje się dawny układ miasta średniowiecznego w murach. 3
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Granica obszaru staromiejskiego (ul: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, ul: Zielona, Podgórna, Al. K.Marcinkowskiego) Obszar zabudowy do k. XIV wieku Obszar zabudowy XV XVIII wiecznej Ulice główne: I ramy komunikacyjnej (ul: Podwale, Jana Pawła II, Królowej Jadwigi, F.Roosevelta) Zabudowa powstała do k. XVIII w. zarysowała tereny, które dzisiaj znamy jako obszar Centrum społecznego, handlowo-usługowego, administracyjnego i komunikacyjnego miasta - z najważniejszymi i najbardziej okazałymi budynkami i ulicami. Obszar Centrum, można wyznaczyć dziś ulicami tzw. I ramy komunikacyjnej tj. ulicami: F. Roosevelta, Królowej Jadwigi, Jana Pawła II i Podwale. 4
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Granica obszaru staromiejskiego (ul: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, ul: Zielona, Podgórna, Al. K.Marcinkowskiego) Obszar zabudowy do XIV wieku Obszar zabudowy XV XVIII wiecznej Obszar zabudowy XIX wiecznej Ulice główne: I ramy komunikacyjnej (ul: Podwale, Jana Pawła II, Królowej Jadwigi, F.Roosevelta) II ramy (ul: Lechicka, A.Hlonda,... L.Zamenhofa, Hetmańska, St.Przybyszewskiego, S.Żeromskiego) Ulice główne radialne Zabudowa powstała w 2 poł. XIX i w początkach XX wieku ukształtowała obszar miasta, który dzisiaj uznajemy za śródmieście. Obecne zagospodarowanie śródmieścia charakteryzuje się zabudową w przeważającym stopniu zwartą, kwartałową (kamieniczną o zamkniętych podwórzach) i historyzującą. W 1 poł. XX wieku, ten sposób zabudowy zaczął ustępować modernizmowi w urbanistyce i architekturze. 5
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Granica obszaru staromiejskiego (ul: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, ul: Zielona, Podgórna, Al. K.Marcinkowskiego) Ulice główne: I ramy komunikacyjnej (ul: Podwale, Jana Pawła II, Królowej Jadwigi, F.Roosevelta) II ramy (ul: Lechicka, A.Hlonda,... L.Zamenhofa, Hetmańska, St.Przybyszewskiego,... W.Witosa) Ulice główne radialne Można obecnie przyjąć, że obszar śródmieścia Poznania określa zabudowa przedmodernistyczna, mieszana (tj. mieszkaniowo-usługowa) oraz funkcje ogólnomiejskie usług. Dzisiejsze śródmieście w dużej części wyznaczają ulice tzw. II ramy komunikacyjnej tj. - od zachodu: S. Żeromskiego, St. Przybyszewskiego, - od południa: ul. Hetmańska, - od wschodu: rz. Warta, ul. Jana Pawła II, Podwale, A. Hlonda, - a od północy: ul. Szelągowska, Winogrady, Pułaskiego i linia kolejowa Poznań Szczecin. 6
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA Granica obszaru staromiejskiego (ul: Wolnica, Małe Garbary, Garbary, Pl. Bernardyński, ul: Zielona, Podgórna, Al. K.Marcinkowskiego) Ulice główne: I ramy komunikacyjnej (ul: Podwale, Jana Pawła II, Królowej Jadwigi, F.Roosevelta) II ramy (ul: Lechicka, A.Hlonda,... L.Zamenhofa, Hetmańska, St.Przybyszewskiego,... W.Witosa) O wartości tego obszaru świadczy to, że wyznaczono tu strefę ochrony konserwatorskiej, a Prezydent RP nadał obszarowi uznawanemu za centrum miasta, status Pomnika Historii. Ulice główne radialne Strefa ochrony konserwatorskiej Obszar Pomnika Historii 7
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA 197 23 500 ŚW. ŁAZARZ 318 34 700 STARE WINOGRADY STARE MIASTO 393 25 500 386 33 900 139 900 OSTRÓW TUMSKI, ŚRÓDKA, ZAWADY, KOMANDORIA 193 1 200 RATAJE 54 2 800 386 1 200 RAZEM: Nazwy Rad Osiedli Granice Rad Osiedli Powierzchnia terenu (ha) w granicach Rad Osiedli Liczba mieszkańców w granicach Rad Osiedli 1680 ha 122 500 Mieszkańców Na obszarze śródmieścia działa od 2011 r. siedem Rad Osiedli (Jednostek Pomocniczych Miasta Poznania), które mają różnorodny udział w pow. i liczbie ludności śródmieścia. Tak wyznaczony obszar śródmieścia ma ok. 1700 ha powierzchni terenu i jest miejscem zamieszkania ok. 123 tys. osób. 8
OBSZARY: ŚRÓDMIEŚCIA, CENTRUM I STAREGO MIASTA 197 23 500 ŚW. ŁAZARZ 318 34 700 STARE WINOGRADY STARE MIASTO 393 25 500 386 33 900 139 900 OSTRÓW TUMSKI, ŚRÓDKA, ZAWADY, KOMANDORIA 193 1 200 RATAJE 54 2 800 386 1 200 RAZEM: Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. Nazwy Rad Osiedli Granice Rad Osiedli Powierzchnia terenu (ha) w granicach Rad Osiedli Liczba mieszkańców w granicach Rad Osiedli 1680 ha 122 500 Mieszkańców Na tle dzisiejszych granic działania rad osiedli bardzo podobnie przedstawiają się obszary konsultacji społecznych przeprowadzonych w 2006 r. w związku z rozpoczęciem prac nad Miejskim Programem Rewitalizacji. 9
MPR 2005 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W M. POZNANIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ Wówczas, po konsultacjach ogólnomiejskich i zbadaniu przez UMP zjawisk kryzysowych na terenie całego miasta (w tym poziomu ubóstwa, bezrobocia, przestępczości, przedsiębiorczości, degradacji infrastruktury) postanowiono uszczegółowić konsultacje na obszarach śródmieścia. Wyznaczono 5 obszarów roboczych konsultacji. 10
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ Na tych obszarach od stycznia do września 2006 r. Miasto zorganizowało 12 spotkań konsultacyjnych w lokalnych szkołach, które były prowadzone przez zewnętrznych moderatorów (spoza UMP) tj. doktorów: A. Billerta i K. Podemskiego. Odbyły się 3 spotkania na Jeżycach... 11
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ... 2 spotkania w Centrum... 12
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ... 3 spotkania na Wyspach... 13
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ... 2 spotkania na Wildzie... 14
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. CENTRUM WYSPY ŁAZARZ... i 2 spotkania na Łazarzu. 15
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. ŁAZARZ CENTRUM WYSPY Problematyka ogólna: 1) Społeczna. 2) Mieszkaniowa. 3) Infrastruktura społeczna. 4) Zarządzanie miastem i planowanie rozwoju, komunikacja społeczna. 5) Estetyka miasta. 6) Infrastruktura komunalna i transportowa. 7) Ochrona środowiska. 8) Gospodarka. W wyniku konsultacji zebrano materiał, który został skategoryzowany w 8 grupach problemowych 16
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. ŁAZARZ WYSPY CENTRUM w których zapisano szereg zagadnień szczegółowych. Problematyka szczegółowa: Ubóstwo i bezrobocie Przestępczość, dewastowanie mienia Potrzeba renowacji kamienic i zagospodarowania podwórzy Wykup mieszkań Konflikty społeczne Tereny zieleni i rekreacyjne Place zabaw dla dzieci Obiekty kultury i sportu Partycypacja społeczna Praca urzędu Działania policji i straży miejskiej Koncepcje przestrzenno - funkcjonalne dla miasta 17
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Granice obszarów konsultacji społecznych dla MPR w 2006 r. ŁAZARZ CENTRUM WYSPY Problematyka szczegółowa: Estetyka przestrzeni Wolne, niezagospodarowane przestrzenie Zanieczyszczenie ulic psimi odchodami Toalety publiczne Stan jezdni i chodników Sygnalizacja świetlna Ruch samochodowy Połączenia tramwajowe Parkowanie Ścieżki rowerowe Bezpieczeństwo na ulicach Ochrona przed hałasem Przedsiębiorczość Infrastruktura turystyczna 18
MPR 2006 r. - KONSULTACJE SPOŁECZNE W ŚRÓDMIEŚCIU Zarówno opis spotkań z dokumentacją fotograficzną jak i zestawienie wyników są opublikowane na stronie www.poznan.pl/rewitalizacja. W stosunku do wielu z tych zagadnień zostały wdrożone przez Miasto działania naprawcze. Niektóre z nich są opisane w dokumencie Miejskiego Programu Rewitalizacji trzecia edycja. 19
UWARUNKOWANIA PRAWNE ODNOWY MIAST Niedostatek instrumentarium prawnego i finansowego na poziomie państwowym, w zakresie: wspomagania renowacji starych zasobów mieszkaniowych, stymulacji poprawy jakości przestrzeni publicznej, szczególnie na terenach śródmiejskich, ochrony finansów publicznych i interesów uczestników procesu przed negatywnymi skutkami ekonomicznymi działań prorozwojowych, wspierania zintegrowanego zarządzania na rzecz koncentracji działań i środków. Kiedy mówimy o problemach śródmieścia, nie sposób nie wspomnieć o możliwościach przeciwdziałania im. Na slajdzie wymieniono najważniejsze (z punktu widzenia rozwoju miasta) i uogólnione (z uwagi na czas tej prezentacji), grupy barier prawnych i finansowych, które utrudniają procesy odnowy miasta, a szczególnie śródmieścia. Wśród nich, do najbardziej uciążliwych należą: - z jednej strony, duże zasoby prywatne zabudowy mieszkaniowej i duża luka remontowa w tym zakresie - z drugiej, brak programów naprawczych i mała pomoc UE w tym względzie; - niewystarczająca władczość planistyczna gminy, brak: nadzoru urbanistycznego i standardów urbanistycznych oraz słabe mechanizmy pozyskiwania gruntów na cele użyteczności publicznej itd. 20