Scenariusz zajęć dla uczniów dotyczący przemocy ze strony dorosłych w drugim roku realizacji programu Adresat: Uczniowie klas II-III Temat: Powiedz Nie nieznajomemu. Cele: 1) kształtowanie świadomości, że nie wszyscy ludzie zasługują na zaufanie; 2) kształtowanie umiejętności chronienia informacji o sobie przed postronnymi ludźmi; 3) wyposażenie dziecka w umiejętności prawidłowego reagowania na sytuacje zagrażające jego bezpieczeństwu i zdrowiu. Zamierzone efekty: - dziecko potrafi rozróżnić sytuacje dla niego niebezpieczne, - dziecko potrafi stanowczo odmówić w sytuacjach budzących jego niepokój. Czas realizacji: 1-2 godzin lekcyjnych Metody pracy: rozmowa, prezentacja zdjęć, wizualizacja poprzez zapisanie zasad, czynne ćwiczenia werbalne. Pomoce dydaktyczne: - ilustracje ludzkich twarzy (zał. nr 1), - lista zasad prawidłowego zachowania się (zał. nr 2), - opisy sytuacji kontaktu z nieznajomym (w scenariuszu w pkt.4). Materiały: Kartki rysunkowe, kredki. Bibliografia: D. Klaus-Stańska, M. Nowicka Bezpieczeństwo dzieci 1
Przebieg zajęć 1. Wprowadzenie Prowadzący wita się z grupą. Prosi, by wszyscy razem usiedli w kręgu. Przedstawia temat zajęć. Nawiązuje swobodną rozmowę, której celem jest znalezienie odpowiedzi na następujące pytania: Kim jest osoba nieznajoma, obca? Czy wszyscy ludzie są dobrzy? Czy wszyscy ludzie zasługują na zaufanie? Czy ktoś obcy może nam zagrozić? Co to znaczy, że ktoś może być dla was niebezpieczny? Po czym poznacie niebezpiecznego człowieka? 2. Nieznajomy... Prowadzący prezentuje dzieciom ilustracje ludzkich twarzy (sympatycznych i niesympatycznych) wg załącznika nr 1, nie podając informacji o danej osobie. Dzieci przyglądają się im przez chwilę. Następnie prowadzący prosi, by dzieci wypowiedziały się na temat obejrzanych postaci: Które z tych zdjęć przedstawia nieznajomego, który mógłby wam zagrozić? Na podstawie czego tak sądzicie? Czy niesympatycznie wyglądające osoby zniechęcają do kontaktu? Czy niebezpiecznego człowieka można poznać po samym wyglądzie? Co wiecie o ludziach z ilustracji? W jakich sytuacjach może spotkać was przykrość w kontakcie z nieznajomym? 3. Zapamiętaj. Prowadzący mówi: Codziennie spotykacie wielu ludzi, których bardzo mało, albo wcale nie znacie. Mijacie ich w drodze do szkoły, w sklepie, w szkole, na placach zabaw czy boiskach. Większość z nich jest miła i sympatyczna. Są podobni do was i waszych rodziców. Ale możecie przypadkowo spotkać kogoś kto jest zły i okrutny. Najprawdopodobniej będzie wyglądał zwyczajnie, a nawet sympatycznie. Może się uśmiechnie i poczęstuje cukierkiem. Jeśli jednak nikogo nie będzie w pobliżu, przestanie być miły, może stać się niebezpieczny. Dlatego musicie zapamiętać: (tu kolejno prowadzący demonstruje i krótko objaśnia kolejne zasady - zał. nr 2) 4. Powiedz NIE Prowadzący ćwiczy z dziećmi sposoby odmawiania w kontakcie z nieznajomym. Przedstawia sytuacje, po których dzieci powinny głośno i zdecydowanie odpowiadać NIE! NIE CHCĘ!. 2
Propozycja ćwiczenia: Nauczyciel czyta: Sympatyczny mężczyzna podchodzi do ciebie i pyta: Lubisz cukierki? Poczęstuj się. Uczniowie odpowiadają: Nie, nie chcę. (Nie, dziękuję.) Nauczyciel: Uśmiechnięty, młody pan wyprowadza psa na spacer. Podchodzi do ciebie i mówi: Lubisz pieski? Mam w domu małe szczeniaki, chcesz je zobaczyć? Uczniowie:... N: Biegniesz do szkoły. Obok ciebie zatrzymuje się samochód, a kierowca proponuje, że cię podwiezie. N: Miła kobieta podchodzi do ciebie na podwórku i mówi, że jest koleżanką mamy i że mama przysłała ją po ciebie. Mówi: Chodź, musimy się spieszyć. Uczniowie: Nie, nie pójdę nie znam pani. UWAGA!!! Wskazane jest powtórzenie ćwiczenia, tak by odpowiedź dla dzieci była oczywista. 5. Zakończenie Prowadzący prosi dzieci o zilustrowanie dowolnej scenki z pkt.4 scenariusza. Powstałe prace prezentowane powinny być na gazetce klasowej. Opracowanie: mgr Barbara STRZEMPA i Rada Pedagogów i Psychologów Szkolnych Miasta Katowice 3
Załącznik nr 2 Lista zasad prawidłowego zachowania się NIE przyjmuj słodyczy od obcych. NIE udzielaj obcej osobie informacji, gdzie mieszkasz i jak się nazywasz. NIE zatrzymuj się przy obcym, jeżeli w pobliżu nie ma ludzi. UNIKAJ odludnych miejsc. NIGDY NIE IDŹ z osobą nieznajomą. Powiedz koleżance NIE IDŹ, jeśli chce oddalić się z kimś obcym. W sytuacji zagrożenia BIEGNIJ w kierunku, gdzie są ludzie (na pocztę, do sklepu). Jeśli trzeba, KRZYCZ O POMOC, wołając że napadł cię obcy. 4
Załącznik nr 1 POSTAĆ 1 POSTAĆ 2 POSTAĆ 3 POSTAĆ 4
INFORMACJE O POSTACIACH PRZEDSTAWIONYCH NA ZDJĘCIACH 1) Aktor w charakteryzacji, 2) Terrorysta, 3) Zdjęcie z fotogalerii wygłupów INTERNET, 4) Piosenkarka i aktorka.