PL 223871 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223871 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 407307 (51) Int.Cl. G09B 27/02 (2006.01) G02B 23/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 24.02.2014 (54) Przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd (43) Zgłoszenie ogłoszono: 31.08.2015 BUP 18/15 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.10.2016 WUP 10/16 (73) Uprawniony z patentu: NIKOLAS ZDZISŁAW, Ulanów, PL (72) Twórca(y) wynalazku: ZDZISŁAW NIKOLAS, Ulanów, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Józefa Kędzierska
2 PL 223 871 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd, przeznaczony między innymi do odwzorowywania orbit gwiazd widocznych dla półkuli północnej lub południowej przez okres jednego roku, do tworzenia kalendarza gwiezdnego, w tym kalendarza zodiakalnego, pieczęci Salomona (gwiazdy Dawida, hinduistycznej Yantry) a także do rozwiązywania wielu zagadek dotyczących artefaktów, takich jak na przykład kręgi kamienne będące jednym z przejawów kultury megalitycznej. Historycznie, dokładna znajomość położenia Słońca, Księżyca, planet i gwiazd ma zasadnicze znaczenie na przykład w astronawigacji i przy tworzeniu kalendarzy. Dzięki astrometrii, czyli precyzyjnym pomiarom ruchu gwiazd po sferze niebieskiej, jest prowadzony także między innymi pomiar paralaksy pobliskich gwiazd, który umożliwia bezpośrednie określenie odległości do nich, co stanowi podstawowe odniesienia w kosmicznej drabinie odległości, która służy do pomiaru odległości w skali Wszechświata. Z kolei w dziedzinie astronomii obserwacyjnej i teoretycznej, astronomia obserwacyjna koncentruje się na pozyskiwaniu danych z obserwacji ciał niebieskich, które są następnie analizowane przy użyciu podstawowych zasad fizyki. Astronomia teoretyczna jest natomiast zorientowana na rozwój przy pomocy komputerów i modeli analitycznych do opisu zjawisk i obiektów astronomicznych. Te dwie dziedziny wzajemnie się uzupełniają. Astronomia teoretyczna stara się wyjaśnić wyniki obserwacji, zaś dane obserwacyjne służą do weryfikacji modeli teoretycznych. Wspomniane powyżej obserwacje i pomiary są dokonywane w przestrzeni gwiezdnej, za pomocą różnego rodzaju znanych przyrządów optycznych, takich jak układ lunetowy typu lornetka, teleskop, radioteleskop, teleskop podczerwony lub peryskop, złożonych z dwóch układów optycznych: obiektywu i okularu, umożliwiających obserwację astronomiczną, również poprzez zbieranie promieniowania elektromagnetycznego lub z wykorzystaniem fal radiowych. W tych znanych przyrządach, mniej lub bardziej złożony zespół optyczny do obserwacji planet, gwiazd i innych ciał niebieskich jest zazwyczaj wsparty obrotowo i uchylnie na stałej bądź przenośnej podstawie lub stelażu a niektóre z nich są wyposażone w przeciwwagę. Przykłady takich przyrządów obserwacyjnych zostały przedstawione między innymi w brytyjskim opisie patentowym GB 1380373, w koreańskim opisie zgłoszenia patentowego KR 20110003014 (A), amerykańskim opisie patentowym US 7301698 (B2). Za pomocą tych powszechnie znanych przyrządów obserwacyjnych nie jest jednak możliwe odwzorowywanie ruchu gwiazd na powierzchni Ziemi. Przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd według wynalazku, zawierający element do obserwacji gwiazd wsparty obrotowo i uchylnie na stelażu i wyposażony w przeciwwagę, charakteryzuje się tym, że elementem do obserwacji gwiazd jest ramię nośne wyposażone w zespół celowniczy i element wskazujący na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie w okresie roku kalendarzowego. Ramię nośne ma postać bryły ciągłej o przekroju korzystnie skrzynkowym, o wydłużonej osi wielokrotnie dłuższej od przekroju tej bryły, korzystnie wzmocnionej kratownicą. Zespół celowniczy stanowi szczerbinka i muszka celownicza. Elementem wskazującym na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie, w okresie roku kalendarzowego, jest korzystnie pionowy odcinek linki zakończony ciężarkiem. Przyrząd ma ponadto ramiona teleskopowe, które z jednej strony są obrotowo i przesuwnie zamocowane na stelażu a z drugiej strony są trwale połączone z ramieniem nośnym. Przedmiot wynalazku został uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd, w widoku z boku, fig. 2 fragment stelaża przyrządu z fig. 1, fig. 3 orbitę obserwowanej gwiazdy w skali 1 : 20, odwzorowaną za pomocą przyrządu z fig. 1, z wykresem kalendarza zodiakalnego i pieczęci Salomona (gwiazdy Dawida, hinduistycznej Yantry), fig. 4 orbitę obserwowanej gwiazdy odwzorowaną jak na fig. 3, na której uzyskano rozkodowanie związku kręgów kamiennych (megalitycznych) oraz jednostek miary (stopa celtycka, yard megalityczny) używanych przy budowie kręgów kamiennych z kalendarzem zodiakalnym i z obecnie obowiązującym kalendarzem gregoriańskim a fig. 5 przedstawia orbitę obserwowanej gwiazdy odwzorowaną na Ziemi w dniach dobrej widoczności oraz jej usytuowanie względem pionowej osi Z obrotu przyrządu z fig. 1 oraz Małej Niedźwiedzicy (Umi). Jak pokazano na rysunku, przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd składa się z osadzonego na utwardzonym podłożu stelaża 1, na którym są zamocowane
PL 223 871 B1 3 obrotowo i przesuwnie, usytuowane pod kątem ramiona teleskopowe 2, których górne końce są połączone ze stałym ramieniem nośnym 3. Ramię nośne 3 ma postać bryły ciągłej o przekroju korzystnie skrzynkowym, o wydłużonej osi wielokrotnie dłuższej od przekroju tej bryły, korzystnie wzmocnionej kratownicą. Na stelażu 1, w osi obrotu teleskopowych ramion 2 prostopadłej do osi stelaża, jest osadzone pokrętło koliste 4 o dużej średnicy, blokowane i zwalniane wraz z teleskopowymi ramionami 2 za pomocą pokrętła mocującego 5. W stelażu 1 jest osadzona współosiowo podpora obrotowa 6 o osi obrotu Z, połączoną za pomocą przegubu 7 z podporą przegubową 8 zakończoną szczerbinką 9. Do ramienia nośnego 3 jest przymocowany obrotowo element szpulowy 10 w postaci kołowrotka z nawiniętą linką 11 biegnącą wzdłuż ramienia nośnego 3 zakończonego prowadnikiem 12 linki 11 i muszką celowniczą 13. Szczerbinka 9 i muszka celownicza 13 stanowią zespół celowniczy przyrządu umożliwiający dokładne zorientowanie ramienia nośnego 3 na obserwowaną gwiazdę. Pionowy odcinek linki 11 przewieszonej przez jej prowadnik 12 jest zakończony ciężarkiem 14, który zapewnia grawitacyjne obciążenie linki 11 i stanowi element wskazujący na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie w okresie roku kalendarzowego. W szczególnym wariancie rozwiązania według wynalazku elementem wskazującym na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie może być na przykład urządzenie laserowe lub inne, o ekwiwalentnym działaniu. Na przeciwległym końcu ramienia nośnego 3, na obrotowym ramieniu jest zawieszona przeciwwaga 15. Przyrząd według wynalazku pozwala na obserwację gwiazdy wybranej spośród gwiazd widocznych na półkuli północnej lub południowej przez okres jednego roku kalendarzowego. Obserwację prowadzi się w warunkach dobrej widoczności, o godz. 23-ciej czasu letniego i o godz. 22-giej czasu zimowego, w odstępach jednej doby. Przyrząd zabudowuje się na utwardzonym podłożu i ustala się położenie początkowe jego ramienia nośnego 3 wynikające z pierwotnego nakierowania jego zespołu celowniczego 9, 13 na gwiazdę poddaną obserwacji, używając pokrętła kolistego 4. Następnie pokrętłem mocującym 5 unieruchamia się koło koliste 4 a tym samym ramię nośne 3 i zaznacza się na powierzchni ziemi punkt wskazany przez pionowy odcinek linki 11 zakończony ciężarkiem 14. Po upływie założonego odstępu czasu ramię nośne 3 wraz z pokrętłem kolistym 4 zostaje zwolnione pokrętłem mocującym 5 i w wyniku kolejnej nastawy zespołu celowniczego 9, 13 na obserwowaną gwiazdę następuje zmiana położenia ramienia nośnego 3 wraz z linką 11 i ciężarkiem 14, który wskazuje kolejny punkt na powierzchni ziemi, odwzorowujący aktualne położenie gwiazdy na jej orbicie. Czynności te powtarza się w kolejnych, założonych odstępach czasu przez jeden rok kalendarzowy, uzyskując graficzne odwzorowanie ruchu obrotowego obserwowanej gwiazdy, które w powiązaniu z dotychczasową wiedzą astronomiczną i astroarcheologiczną dostarcza wielu ciekawych informacji i danych, pozwalających między innymi na odtworzenie kalendarza zodiakalnego i pieczęci Salomona (gwiazdy Dawida, hinduistycznej Yantry) pokazanych na fig. 3, a także na rozwiązanie wielu zagadek dotyczących artefaktów, w tym na rozkodowanie związku kręgów kamiennych (megalitycznych) oraz jednostek miary (stopa celtycka, yard megalityczny) używanych przy budowie kręgów kamiennych ( K na fig. 4) z kalendarzem zodiakalnym i z obecnie obowiązującym kalendarzem gregoriańskim. Z w/w rozkodowania wynika między innymi, że dla szerokości geograficznej miejsca opisanej obserwacji na Ziemi stopa celtycka ( 1/2 Ł na fig. 4) jest równa 38, 83 cm i odpowiada ruchowi obserwowanej gwiazdy po jej orbicie przez okres ok. 15,2 doby a yard megalityczny ( Ł na fig. 4), jest równy 77, 66 cm i odpowiada ruchowi obserwowanej gwiazdy po jej orbicie przez okres ok. 30,4 doby, co potwierdza znaną dotychczas zależność, że jeden yard megalityczny jest równy dwóm wielkościom stopy celtyckiej. Zastrzeżenia patentowe 1. Przyrząd do odwzorowywania na powierzchni Ziemi ruchu obrotowego gwiazd, zawierający element do obserwacji gwiazd wsparty obrotowo i uchylnie na stelażu i wyposażony w przeciwwagę, znamienny tym, że elementem do obserwacji gwiazd jest ramię nośne (3) wyposażone w zespół celowniczy (9, 13) i element wskazujący na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie w okresie roku kalendarzowego. 2. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że jego ramię nośne (3) ma postać bryły ciągłej o przekroju korzystnie skrzynkowym, o wydłużonej osi wielokrotnie dłuższej od przekroju tej bryły, korzystnie wzmocnionej kratownicą.
4 PL 223 871 B1 3. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że jego zespół celowniczy (9, 13) stanowi szczerbinka (9) i muszka celownicza (13). 4. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że elementem wskazującym na Ziemi położenie punktów odpowiadających położeniu obserwowanej gwiazdy na jej orbicie, w okresie roku kalendarzowego, jest korzystnie pionowy odcinek linki (11) zakończony ciężarkiem (14). 5. Przyrząd według zastrz. 1, znamienny tym, że ma ramiona teleskopowe (2), które z jednej strony są obrotowo i przesuwnie zamocowane na stelażu (1) a z drugiej strony są trwale połączone z ramieniem nośnym (3). Rysunki
PL 223 871 B1 5
6 PL 223 871 B1
PL 223 871 B1 7
8 PL 223 871 B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)