Federacja Zwiazków Pracodawców Ochrony Zdrowia

POROZUMIENIE ZIELONOGÓRSKIE Federacja Zwiazków Pracodawców Ochrony Zdrowia 65-048 ZielonCl (iórcl ClI. Niepodleglosci 16 p.io tel/fax 0/68 325 72 97; 609 726 946; biuro.pz@op.pl PZ/CF /16/025 Zielona Góra 30.03.2016 r. Szanowny Pan Konstanty Radziwill Minister Zdrowia W imieniu Federacji Zwiazków Pracodawców Ochrony Zdrowia "Porozumienie Zielonogórskie", zwracam sie do Pana z wnioskiem o sprostowanie blednych interpretacji dotyczacych zasad stwierdzania zgonu i wystawiania kart zgonu, których autorem byli urzednicy Ministerstwa Zdrowia w okresie, w którym kierowal nim Bartosz Arlukowicz. Otóz w odpowiedzi na interpelacje poselska nr 12260, w styczniu 2013 roku (wydruk odpowiedzi w zalaczeniu), Podsekretarz stanu Igor Radziewicz - Winnicki wskazywal: "... funkcje sprawowania opieki zdrowotnej nad rejonem spelnia obecnie podstawowa opieka zdrowotna (PaZ), w zwiazku z powyzszym dopuszczalna jest interpretacja okreslajaca, iz podmiotem zobowiazanym do wykonania omawianego zadania w takim szczególnym przypadku jest lekarz zatrudniony w paz. " Podstawa tej interpretacji mialyby byc postanowienia par. 3 pkt 2 Rozporzadzenia Ministra Zdrowia i Opieki Spolecznej z 3 sierpnia 1961 roku w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny, zgodnie z którymi, w sytuacji, w której do stwierdzenia zgonu nie jest zobowiazana zadna osoba, to wówczas zgon stwierdza: 2) lekarz lub starszy felczer albo felczer zatrudniony w przychodni badz osrodku zdrowia lub jego placówce terenowej (wiejski, felczerski punkt zdrowia) i sprawujacy opieke zdrowotna nad rejonem, w którym znajduja sie zwloki, Oczywistym jednak jest, iz przytoczony wyzej przepis nie znajduje odzwierciedlenia w obecnym stanie prawnym i nie jest adekwatny do obecnych instytucji systemu opieki zdrowotnej. Nie ma juz pojecia "sprawowania opieki nad rejonem", pacjentów nie obowiazuje rejonizacja, a stwierdzenie zgonu nie jest objete umowa laczaca swiadczeniodawców z NFZ. Wobec powyzszego, nie sposób uznac, by to lekarze poz "z urzedu" zobowiazani byli do stwierdzania zgonu zmarlych osób. Zgodnie z postanowieniami art. 11 ust. l ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarlych do stwierdzenia zgonu i wystawienia karty zgonu zobowiazany jest lekarz leczacy chorego w ostatniej chorobie, a ta ogólna zasade konkretyzuja postanowienia przywolanego wyzej Rozporzadzenia. Wywodzenie zas z zapisów tegoz Rozporzadzenia zasady, wedle której lekarz poz sprawuje opieke zdrowotna nad rejonem jest calkowicie nieodpuszczalne. Wszak reformy systemu opieki zdrowotnej zmierzaly do tego, by "odrejonizowac" pacjenta, by mógl wybierac lekarza i swiadczeniodawce calkowicie samodzielnie. W efekcie równiez i obecnie deklaracje wyboru l

lekarza poz pacjent moze zlozyc w kazdym podmiocie, niezaleznie od swego miejsca zamieszkania. Lekarz poz nie sprawuje wiec opieki nad rejonem, lecz nad pacjentami, którzy zlozyli deklaracje wyboru u danego swiadczeniodawcy poz. Wobec powyzszego, z uwagi na to, iz czesc instytucji, powolujac sie na przywolana wyzej odpowiedz na interpelacje poselska, domaga sie od lekarzy poz stwierdzania zgonu w sytuacji, w której wedle ogólnych zasad nie sa do tego zobowiazani - wnosimy o potwierdzenie nieprawidlowosci wskazanej wyzej interpretacji. Z powazaniem l~ Prezes Federacji PZ Jacek Krajewski Zalaczniki: l. Odpowiedz na interpelacje poselska nr 12260. 2. Interpretacja prawna z 19 listopada 20 10 roku - Departament Prawny Ministerstwa Zdrowia. 2

Odpowiedz podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upowaznienia ministra - na interpelacje nr 12260 w sprawie mozliwosci ustanowienia w Polsce instytucji koronera, odpowiedzialnego wystawianie kart zgonu osobom zmarlym poza szpitalem lub miejscem zamieszkania za Szanowny Panie Marszalku! W odpowiedzi na interpelacje pani posel Anny Nems i pana posla Józefa Lassoty w sprawie mozliwosci ustanowienia w Polsce instytucji koronera odpowiedzialnego za wystawienie kart zgonu osobom zmarlym poza szpitalem lub tez miejscem zamieszkania (znak: SPS-023-122601l2) przekazana przez ministra sprawiedliwosci pismem z dnia 18 grudnia 2012 r. uprzejmie przekazuje ponizsze wyjasnienia. Podstawowa regulacje w zakresie stwierdzenia zgonu zawiera art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarlych (Dz. U. z 2011 r. Nr 118, poz. 687, z pózno zm.), który stanowi, iz zgon i jego przyczyna powinny byc ustalone przez lekarza leczacego chorego w ostatniej chorobie. Art. 11 ust. 2 stanowi, iz w razie niemoznosci dopelnienia przepisu ust. 1 stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno nastapic w drodze ogledzin dokonywanych przez lekarza lub w razie jego braku przez inna osobe, powolana do tej czynnosci przez wlasciwego staroste, przy czym koszty tych ogledzin i wystawionego swiadectwa nie moga obciazac rodziny zmarlego. Przepisy te zostaly doprecyzowane w rozporzadzeniu ministra zdrowia i opieki spolecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz. U. Nr 39, poz. 202). Zgodnie z 1 zgon i jego przyczyne stwierdza sie w karcie zgonu, której tresc i sposób wypelniania okreslaja odrebne przepisy. Paragraf 2 ust. 1 stanowi, iz wystawienie karty zgonu jest obowiazkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielal choremu swiadczen lekarskich. Zasady tej nie stosuje sie, jezeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, ze przyczyna zgonu bylo przestepstwo. W takim wypadku karte zgonu wystawia lekarz, który na zlecenie sadu lub prokuratora dokonal ogledzin lub sekcji zwlok. W przypadku gdy nie ma lekarza zobowiazanego do wystawienia karty zgonu w mysl 2 ust. 1 badz lekarz taki zamieszkuje w odleglosci wiekszej niz 4 km od miejsca, w którym znajduja sie zwloki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie moze dokonac ogledzin zwlok w ciagu 12 godzin od chwili wezwania, karte zgonu wystawia: 1) lekarz, który stwierdzil zgon, bedac wezwanym do nieszczesliwego wypadku lub naglego zachorowania, 2) lekarz lub starszy felczer albo felczer zatrudniony w przychodni badz osrodku zdrowia lub jego placówce terenowej (wiejski, felczerski punkt zdrowia) i sprawujacy opieke zdrowotna nad rejonem, w którym znajduja sie zwloki, 3) polozna wiejska, jezeli nastapil na terenie gromady zgon pozostajacego pod jej opieka noworodka przed uplywem 7 dni zycia, a najblizsza przychodnia lub osrodek zdrowia sa oddalone o wiecej niz 4 km.

W swietle powyzszego przy watpliwosciach co do podmiotu, który winien wystawic karte zgonu w przypadku, gdy nie ma lekarza, który móglby stwierdzic zgon podczas wezwania do nieszczesliwego wypadku lub naglego zachorowania, co jest mozliwe w zwiazku z ustawa z dnia 8 wrzesnia 2006 r. o Panstwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 91, poz. 1410, z pózno zm.), posluzyc nalezy sie 3 pkt 2 rozporzadzenia, który posluguje sie kryterium rejonu, w którym znajduja sie zwloki. Nalezy przyjac, iz funkcje sprawowania opieki zdrowotnej nad rejonem spelnia obecnie podstawowa opieka zdrowotna (POZ), w zwiazku z powyzszym dopuszczalna jest interpretacja okreslajaca, iz podmiotem zobowiazanym do wykonania omawianego zadania w takim szczególnym przypadku jest lekarz zatrudniony w POZ. Jednoczesnie z brzmienia art. 11 ust. l ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarlych wynika, iz obowiazki osoby powolanej przez staroste powstaja wylacznie w przypadku braku lekarza zobowiazanego do stwierdzania zgonu. W przypadku niemoznosci zastosowania art. 11 ust. l zastosowanie ma ust. 2 tego przepisu, który jako wlasciwy podmiot do stwierdzania zgonu wskazuje lekarza lub w razie jego braku inna osobe, powolana do tej czynnosci przez wlasciwego staroste. Nalezy podkreslic, ze stwierdzenie zgonu przez osobe powolana przez staro'stepowirilio miec charakter incydentalny. Pragne poinformowac, ze Ministerstwo Zdrowia dostrzega problem niedostatecznej regulacji prawnej w przypadku zaistnienia koniecznosci wystawiania kart zgonu osobom zmarlym poza miejscem zamieszkania, jak równiez osobom bezdomnym czy osobom o nieustalonych danych personalnych. Problem niewystarczajacej liczby podmiotów uprawnionych do stwierdzenia zgonu i wystawiania kart zgonu w swietle obecnie obowiazujacych przepisów wynika zarówno z dezaktualizacji pojec w nich stosowanych, jak i nowego systemu organizacji udzielania swiadczen opieki zdrowotnej. Stad tez w resorcie zdrowia zostana podjete dzialania majace na celu wypracowanie rozwiazan zmierzajacych do uregulowania przedmiotowych zagadnien, gdyz niewatpliwie zarówno akty wykonawcze regulujace tematyke stwierdzenia zgonu i procedure wydawania karty zgonu, jak i cala problematyka uregulowana w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarlych wymagaja nowych rozwiazan prawnych odpowiadajacych rzeczywistosci spolecznej, gospodarczej i administracyjnej. ~+OQiioszac~ie"do propozycji ustanowienia funkcji koronera, nalezy zauwazyc, ze powolanie dodatkowego organu zwiazane byloby z obciazeniami finansowymi budzetów powiatów, które musialyby zapewnic sprawna obsluge kolejnego urzedu, co de facto wymagaloby wskazania zasad jego funkcjonowania, wymagan kwalifikacyjnych oraz zródel finansowania. W zwiazku z powyzszym planuje sie, aby katalog osób uprawionych do stwierdzenia zgonu stworzyc na bazie istniejacych w polskim porzadku prawnym rozwiazan poprzez ich uaktualnienie i dostosowanie do obowiazujacego systemu ochrony zdrowia. Z powazaniem Podsekretarz stanu Igor Radziewicz- Winnicki Warszawa, dnia 18 stycznia 2013 r.

MINISTERSTWO DEPARTAMENT ZDROWIA PRAWNY Warszawa, 19 listopada 20 lor. Pan Marek Twardowski Podseluetarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Uprzejmie informuje Pana Ministra, ze material dotyczacy stwierdzenia zgonu jest zgody ze stanem prawnym z zastrzezeniem uwag naniesionych na jego tekst. W mojej ocenie nalezaloby go uzupelnic o stwierdzenie, ze: 1) zgodnie z 31i. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarlych zgon i jego przyczyna powinny byc ustalone przez lekarza, leczacego chorego w ostatniej chorobie; osoba ta stwierdza zgon i jego przyczyny w wydawanych w tym celu kartach zgonu; 2) zgodnie z 2 ust. 1 rozporzadzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny wystawienie karty zgonu jest obowiazkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielal choremu swiadczen lekarskich. Z porównania tych przepisów widac, ze lekarzem leczacym w ostatniej chorobie, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielal choremu swiadczeó lekarskich nie musi byc zawsze lekarz poz.,t :, \ ~