7 6 12 13 2 3 4 1. Gdy pierwsza zaświeci. 2. Obdarowujemy nimi swoich bliskich. 3. Msza o północy. 4. Drzewo z gwiazdką na czubku. 5. Oplata świąteczne drzewko. 6. Nadchodzi Rok. 7. Czerwona wigilijna zupa. 8. Narodził się w Betlejem. 9. Puszysty, biały. 1 8 9 10. Uroczysta kolacja. 11. Przynosi prezenty. 12.... nastrój lub wystrój. 13. Dzielimy się nim przed kolacją wigilijną. 5 10 11 ZESPÓŁ SZKÓŁ SPECJALNYCH w Mrągowie nr 10/2011 TRZYMAJ FORMĘ Święta to okres pełen ciepła rodzinnego, prezentów, pysznego jedzenia Ale jest to też czas wzmożonej konsumpcji. Kupujemy więcej, wydajemy więcej, zużywamy więcej: produktów spożywczych, opakowań Dodatkowe odpady generowane przez społeczeństwo i przemysł w okresie świątecznym liczy się w setkach tysięcy ton. Ale nie musi tak być! Racjonalne i zrównoważone podejście do Świąt w sposób ekologiczny, odpowiednie przygotowanie i planowanie może znacznie zmniejszyć nasz wpływ na zanieczyszczenie środowiska naturalnego.
Choinka z lasu lepsza niż plastikowa Prawdziwe drzewko w domu przypomina, że jesteśmy częścią przyrody, przypomina że powinniśmy cieszyć się jej skarbami, ale i odpowiedzialnie chronić ją przed zagrożeniami cywilizacji. Naturalne drzewko po świętach można przerobić na kompost, można je nawet spalić w kominku, bez uszczerbku dla środowiska. Nie można tego zrobić ze sztuczną choinką. Choinki plastikowe są wytwarzane w fabryce z różnego rodzaju polichlorków, gdzie w ramach skutków ubocznych możemy się spodziewać jedynie zanieczyszczeń, a recycling tych produktów, w każdym razie w Polsce, jest mocno ograniczony (okres rozkładu to około 400 lat). Co roku w ostatnią sobotę listopada w całej Europie świętowany jest Dzień Bez Kupowania. W naszej szkole odbyły się z tej okazji zajęcia przeprowadzone przez pracownika Starostwa Powiatowego z Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa - p. K. Kaczyńską. Choinka z lasu jest najlepsza, pod jeszcze jednym warunkiem - musi pochodzić z plantacji, specjalnej hodowli lub legalnej wycinki. Pamiętajmy, nielegalny wyręb, sprzedaż i kupowanie kradzionych drzewek jest przestępstwem.
3. Czy mogłaby Pani wyjaśnić, dlaczego nie można samowolnie wycinać drzewek w lesie? Przede wszystkim trzeba tu powiedzieć, iż samowolne wycinanie świątecznego drzewka z lasu to nic innego jak zwykła kradzież. Warto tu również wspomnieć, iż problem jest nie tylko przy wycinaniu świątecznych drzewek, ale także są osoby, które pozyskują gałązki świerkowe przyczyniając się w ten sposób do ogołocenia takiego drzewa. Problem ogołacania drzew z gałązek zdarza się w ostatnich latach coraz częściej, gdyż wzrosła bardzo popularność na świąteczne stroiki, właśnie do tórych wykorzystuje się gałązki świerkowe. Osoba która zostanie złapana na kradzieży choinek czy też właśnie np. ucina gałązki świerkowe zostanie ukarana mandatem w wysokości nawet do 500zł, a w niektórych przypadkach nawet takie sprawy skierowane są do sądu gdzie kara może wynieść nawet 5000zł. Oprócz tego, iż samowolne wycinanie choinek może skończyć się karą finansową, również przyczynia się do strat ekologicznych, ponieważ dziki wyrąb niszczy strukturę nasadzeń burząc w ten sposób równowagę ekosystemu. Ponadto, jeżeli drzewa zostaną pozbawione zbyt dużej ilości gałązek zaczyna brakować aparatu asymilacyjnego i w konsekwencji takie drzewo zamiera. A więc nabywając choinkę na święta Bożego Narodzenia należy pamiętać, że święta będą radośniejsze jeżeli odbędą się bez wyrządzania jakiejkolwiek szkody dla środowiska leśnego. Prezenty tak, opakowania nie Czym byłyby Święta Bożego Narodzenia bez prezentów. Ale czy muszą one być wielokrotnie opakowane? Niekoniecznie, opakowania kosztują nas dwukrotnie, kiedy je kupujemy i kiedy płacimy za ich wywóz bo przecież po zużyciu stają się śmieciami. Starajmy się więc sprawiać radość innym dając wspaniałe prezenty pakowane ekologicznie czyli oszczędnie. W związku z nadchodzącymi świętami Bożego Narodzenia życzę Wam wszystkim wesołych, spokojnych i zdrowych świąt, ale także życzę Wam aby te nadchodzące święta również były zrównoważone czyli abyście mogli je spędzić tak, by nie szkodzić naszemu środowisku.
2. Nie wyobrażamy sobie świąt Bożego Narodzenia bez choinki- ale którą wybrać? prawdziwą czy sztuczną? Wodę na święta używamy na okrągło: gotowanie, pranie, sprzątanie, kąpanie, zmywanie; wręcz ją lejemy. Dobrze, żeby robić to rozsądnie. Upewnijmy się, że dobrze dokręcamy kurki lub zreperujmy cieknące krany. Święta to nie tylko zastawiony stół i rodzinna atmosfera. To zimne noce i brak pożywienia dla wielu zwierząt. Nie zapominaj o nich, szczególnie tych bezdomnych, które żyją obok ciebie. Wiemy, że reklamodawcy w TV zrobią wszystko, aby przykuć nas na Święta przed telewizorami. Nie dajmy się przykuć! Zamiast oglądać kolejną telenowelę, idźmy na spacer z rodzinką. Będzie to dobra okazja do spalenia dodatkowych kalorii, które na Święta zawsze zjadamy. Właśnie jest to bardzo ciekawe pytanie, gdyż co roku większość z nas zastanawia się nad wyborem jakie drzewko udekorować w Wigilię, prawdziwe czy sztuczne? Zdania w tej kwestii są podzielone. Część osób decyduje się na sztuczne choinki, które są stosunkowo tanie i wielokrotnego użytku a przede wszystkim zaletą tych choinek jest to, iż nie trzeba po nich sprzątać igieł. Natomiast miłośnicy zieleni z pewnością wybiorą żywą choinkę, która ozdobi żywym kolorem i wypełni aromatem żywicy i leśnym zapachem nasze mieszkanie. Jednak jeśli przy wyborze kierujemy się aspektami ekologicznymi to należy pamiętać, iż choinki sztuczne są szkodliwe dla naszego środowiska, ponieważ kiedy po kilkuletnim użytkowaniu spalimy taką choinkę, do atmosfery dostaną się trujące opary. Ponadto sztuczna choinka wyrzucona na śmietnik długo się rozkłada i przyczynia się do wzrostu ilości odpadów. Osobiście z punktu ekologicznego poleciłabym prawdziwe choinki, których zakup na pewno nie przyczyni się do dewastacji lasów, ponieważ większość naszych świątecznych drzewek pochodzi z plantacji a tylko niewielka ilość drzewek pozyskiwana jest z innych terenów leśnych, jednak zawsze w ramach zabiegów pielęgnacyjnych prowadzonych przez leśników. Zaletą takich naturalnych drzewek jest to, iż po świętach takie drzewko można przerobić na kompost, który jest pożywieniem dla wielu organizmów a przede wszystkim użyźnia glebę. Również takie drzewko można spalić w kominku bez uszczerbku dla naszego środowiska. A więc z punktu ekologicznego choinka prawdziwa, która pochodzi z plantacji lub z legalnej wycinki jest najlepsza.
Po trzecie warto również zwrócić uwagę na dekoracje świąteczne, które wykonujemy w naszych domach i mieszkaniach. W związku z tym unikajmy kupowania gotowych ozdób, które później trafiają na śmieci powodując wzrost ilości odpadów. Takie świąteczne dekoracje każdy z nas może zrobić sam z przedmiotów, które już posiadamy lub z naturalnych materiałów np: leśne szyszki. Właśnie takie nasze zachowanie pomoże zredukować konsumpcyjne podejście przedświąteczne czyli kupowanie wszystkiego i wszędzie, ale także przyniesie ogromną frajdę dla całej rodziny. Aby nasze święta były ekologiczne również powinniśmy wybrać choinkę żywą, która łatwo ulega biodegradacji. Pora na kolejny krok świąteczną iluminację bo jak wiadomo choinka bez oświetlenia to zwykłe drzewo, a nie świąteczna tradycja. W związku z tym kupując lampki na nasze świąteczne drzewko, niech to będą lampki energooszczędne, które zużywają nawet trzydziestokrotnie mniej prądu, niż oświetlenie tradycyjne. A na koniec również warto wspomnieć o prezentach, które dostajemy od św. Mikołaja. Pisząc list z prośbą o prezent warto zastanowić się, aby wybrany przez nas prezent, który chcemy otrzymać również spełniał wymogi ekologiczne czyli przede wszystkim musi to być prezent udany, przynoszący prawdziwą radość, a przede wszystkim aby po miesiącu użytkowani nie przestał być użyteczny i nie trafił do kosza. W przypadku tych właśnie otrzymywanych prezentów ważne jest ich również opakowanie. W związku z tym niech to będzie opakowanie również ekologiczne np. może to być szary papier przewiązany sznurkiem, nie dążmy do otrzymania prezentów, które są zapakowane wielokrotnie, gdyż takie zużyte opakowania stają się śmieciami. A więc jak widzicie, każdy z nas zarówno ten najmłodszy jaki najstarszy, może przyczynić się bez większego nakładu pracy do tego aby nadchodzące święta były ekologiczne. Nie marnuj jedzenia Czas świąt to okres dużych zakupów. Półki i lodówki wypełnią się produktami z których zostaną przygotowane świąteczne potrawy. W tym czasie więcej kupujemy, przygotowujemy i niestety też marnujemy. Musimy pamiętać, że marnowanie jedzenia wywiera wiele negatywnych skutków np. kilogram zmarnowanej wołowiny oznacza 50 tysięcy litrów zmarnowanej wody potrzebnej do jej wyprodukowania. Marnowanie żywności ma negatywny wpływ na środowisko. Szczególnie w święta warto podjąć kilka kroków, aby ograniczyć marnowanie: Planowanie zakupów i przygotowanie właściwych porcji. Odpowiednie przechowywanie żywności trzymanie w chłodzie, zamrażanie. Wykorzystywanie pozostałych składników do innych dań.
Przed zbliżającymi się świętami zadaliśmy kilka pytań Pani Katarzynie Kaczyńskiej, pracownikowi Starostwa Powiatowego z Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa. Po świętach niestety zawsze jest dużo śmieci. Poddawaj je recyklingowi! Czego nie może zabraknąć na tradycyjnej, świątecznej uczcie? Na pewno na większości polskich stołów pojawi się karp, którego hodowla ma w Polsce długą tradycję. Obrońcy praw zwierząt postulują jednak, by dbać o ryby nie tylko w stawach, ale także podczas ich odławiania, transportowania i sprzedaży. Apelują, by nie pakować żywych ryb do foliowych worków i nie pozwalać na ich publiczne, krwawe zabijanie. Jak dowodzą badania przeprowadzone przez Katedrę Zoologii Uniwersytetu Wrocławskiego karpie odczuwają ból tak jak inne zwierzęta psy czy koty. Często o tym ludzie zapominają, bo skoro taki karp nie krzyczy, to znaczy, że ryba nie cierpi. 1. Zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Co my, uczniowie i ich rodzice/opiekunowie możemy zrobić aby święta były ekologiczne? Na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę? Przede wszystkim trzeba powiedzieć, iż na takie ekologiczne święta składają się m.in. żywa choinka zamiast sztucznej, tradycyjne potrawy zamiast egzotycznych, a także umiar w wydawaniu pieniędzy. Za każdym razem gdy wchodzimy do sklepu po gwiazdkowe zakupy, większość z nas zapomina o zdrowym rozsądku i o odpowiedzialności jak kryje się za naszymi konsumenckimi decyzjami. Na co w związku z tym powinniśmy zwracać szczególną uwagę- na zakupy, które robimy. Po pierwsze aby nasze święta były ekologiczne robiąc zakupy wybierajmy te produkty, które są bez opakowań czyli tzw. produkty na wagę lub kupujmy produkty w opakowaniach wielorazowego użytku. Po drugie kupując jedzenie na świąteczny stół, należy pamiętać o odległości jaką pokonuje żywność zanim trafi na nasz talerz. Im więcej potraw egzotycznych tym większe koszty transportu co w konsekwencji prowadzi do większego zanieczyszczenia powietrza. Dlatego w tym okresie warto jest zwrócić uwagę na nasze tradycyjne potrawy takie jak, pierogi z kapustą, barszcz czerwony czy bigos z grzybami, których składniki znajdziemy w każdym mniejszym sklepie.
Mimo że choinka jest jednym z najważniejszych symboli świąt, to jednak zielone drzewko przestało być już głównym elementem świątecznego wystroju. W wymiarze estetycznym z roku na rok oświetlenie nabiera coraz większego znaczenia. Kolorowe iluminacje spotykamy nie tylko w witrynach sklepów i galeriach handlowych. Światło to coraz istotniejszy element wystroju świątecznego naszych domów. Obniż temperaturę w domu o zaledwie 1 C, a ograniczysz emisję CO2 nawet o 300 kg rocznie a zużycie energii o 7,5 procent. Co więcej, zaoszczędzisz, bo ogrzewanie pochłania 70 procent energii zużywanej przez jedno gospodarstwo domowe. Źródłem aż 70 procent emisji gazów cieplarnianych z gospodarstwa domowego jest właśnie ogrzewanie. Szacuje się, że sznur 100 lampek świątecznych włączany na 10 godzin dziennie przez 12 dni powoduje wytworzenie dwutlenku węgla, w ilości takiej, która by wystarczyła do napełnienia 60 balonów. Warto więc poszukać lampek energooszczędnych. Najlepszym rozwiązaniem są diody LED, które słyną z małego apetytu na prąd. Robiąc zakupy patrz nie tylko na cenę, ale także na to czy produkty zostały wykonane z ekologicznych materiałów, czy są energooszczędne i czy zostały wyprodukowane z poszanowaniem środowiska i z poszanowaniem pracowników. Idąc na zakupy koniecznie zabierz ze sobą torbę wielokrotnego użytku!
ZRÓB TO SAM Ekologiczne ozdoby choinkowe oraz stroiki Nasze utalentowane nauczycieli Pani Iwona Piasta i Elżbieta Żuk zorganizowały warsztaty dla nauczycieli naszej szkoły, na których powstały takie właśnie przepiękne ekologiczne ozdoby i stroiki. Do ich zrobienie wykorzystano naturalne materiały np. szyszki sosnowe i modrzewiowe, orzechy laskowe i orzeszki buczynowe, gałązki, makarony, gazety, patyki szaszłykowe.