Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych na przykładach:

Zbigniew Skowroński

Temat Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych na przykładach: - udzielonego zamówienia ochrona (marzec-czerwiec 2014 r.) przed wejściem w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych, - udzielanego zamówienia sprzątanie (marzec-czerwiec 2015 r.) po wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień ustań publicznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

STAN PRAWNY - ochrona Art. 29 ust. 4. Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją przedmiotu zamówienia, dotyczące: 1) zatrudnienia osób: a) bezrobotnych lub młodocianych w celu przygotowania zawodowego, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, b) niepełnosprawnych, o których mowa w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, c) innych niż określone w lit. a lub b, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym - lub we właściwych przepisach państw członkowskich UE lub EOG; 2) i 3) utworzenia lub zwiększenia funduszu szkoleniowego zapis nieaktualny w związku z likwidacją tego funduszu, opinia UZP

OPINIA UZP Na marginesie analizy zagadnienia związanego z uwzględnieniem aspektów społecznych w zamówieniach publicznych dodać należy, że w związku z ustawą z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 598), która z dniem 27 maja 2014 r. zlikwidowała instytucję funduszy szkoleniowych, nie mają zastosowania przepisy art. 29 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy PZP dotyczące utworzenia funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zwiększenia wpłat pracodawców na rzecz tego funduszu..

Ustawa PZP Art. 22 ust. 2. Zamawiający może zastrzec w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50% zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Wymogi SIWZ - ochrona Formułowane w SIWZ wymogi dotyczące zatrudnienia przez wykonawcę osób na podstawie umowy o pracę: nie mogą budzić wątpliwości natury konstytucyjnej, tj. w zakresie zgodności z art. 22 Konstytucji, ( Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny ) muszą być zgodne z prawem unijnym.

Wymogi SIWZ - ochrona Nałożenie w SIWZ obowiązku zatrudnienia przez wykonawcę osób na podstawie umowy o prace byłoby arbitralną ingerencją zamawiającego w sferę zachowań podmiotów gospodarczych, niedopuszczalną na gruncie przepisów Konstytucji. Narzucenie w SIWZ konkretnej formy zatrudnienia wkracza w dziedzinę wolności działalności gospodarczej.

Wymogi SIWZ - ochrona Szeroko rozumiane aspekty społeczne powinny być definiowane w kontekście brzmienia motywu 33 dyrektywy 2004/18/WE, tj. warunki realizacji zamówienia są zgodne z dyrektywą pod warunkiem, że nie są one bezpośrednio lub pośrednio dyskryminujące. Mogą one w szczególności zachęcać do: 1) organizacji wewnętrznych szkoleń zawodowych; 2) zatrudnienia osób mających szczególne trudności z integracją; 3) zwalczania bezrobocia; 4) ochrony środowiska.

Stosunek pracy - ochrona - Charakter pracy w ramach usług ochrony, tj. praca jest wykonywana: pod kierownictwem pracodawcy, w czasie wyznaczonym przez pracodawcę, w miejscu wskazanym przez pracodawcę. - Umowa pomiędzy pracodawcą a pracownikiem: pracownik zobowiązuje się wykonywać usługi na powyższych warunkach, pracodawca zobowiązuje się zatrudnić pracownika za wynagrodzeniem. Powyższe uwarunkowania spełniają wymogi art. 22 1 Kodeksu pracy

Stosunek pracy Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Art. 22. 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. 1 1 Zatrudnienie w warunkach określonych w 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. 2. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w 1.

Aspekt społeczny - ochrona - Wymóg w SIWZ: Wykonawca, do wykonywania przedmiotu zamówienia, zatrudni 1 osobę z katalogu osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1.

Kryteria i wagi - ochrona L.p. Kryterium Waga 1 - cena (z VAT) oferty (Co) 50% 2 - jakość (J) 40% 3 - doświadczenie (D) 10%

Kryterium jakość - ochrona Dlaczego JAKOŚĆ Dobry (sprawny, wydajny) pracownik zapewnia wysoką jakość usługi Dobry (sprawny, wydajny) pracownik to pracownik, w szczególności: bez zmartwień nie szuka dodatkowej pracy, wypoczęty nie podjął dodatkowej pracy, posiadający zabezpieczenie socjalne obecnie i w przyszłości,.,.,.

Kryterium jakość - ochrona Kryterium nr 2: Jakość waga 40% Zamawiający dokona oceny na podstawie oświadczenia wykonawcy złożonego w formularzu ofertowym, dotyczącego liczby pracowników, których wykonawca zatrudni przy realizacji przedmiotu zamówienia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W kryterium tym oferta może otrzymać do 40 pkt. Punkty zostaną obliczone według następującego wzoru: Lp bad J = ---------------------- x 40 Lp max gdzie: J oznacza liczbę punktów przyznanych badanej ofercie w kryterium nr 2, Lp bad oznacza zadeklarowaną w badanej ofercie liczbę pracowników. Lp max oznacza najwyższą zadeklarowaną liczbę pracowników spośród ofert nieodrzuconych. Oferta w kryterium nr 2 otrzyma zero punktów, jeżeli wykonawca nie zadeklaruje zatrudnienia przy realizacji przedmiotu zamówienia pracowników na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

UMOWA - ochrona Elementy wzoru umowy - 1. Wykonawca, w okresie realizacji przedmiotu umowy, zobowiązuje się zatrudnić.. pracowników (liczba zostanie wpisana ma podstawie złożonej oferty wykonawcy) na podstawie umów o pracę i w pełnym wymiarze czasu pracy. 2. Wykonawca, na każde wezwanie Zamawiającego, zobowiązuje się przedstawić bieżące dokumenty potwierdzające, że przedmiot umowy jest wykonywany przez osoby będące pracownikami, o których mowa w ust. 1.

UMOWA ochrona (cd.) Elementy wzoru umowy - (cd.): 3. Nie później niż do dnia 30 czerwca 2014 roku Wykonawca zobowiązuje się zatrudnić na podstawie umowy o pracę pracowników, o których mowa w ust. 1, i przekazać ich wykaz Zamawiającemu. 4. W okresie realizacji przedmiotu umowy Wykonawca zobowiązuje się zatrudnić co najmniej jedną osobę z katalogu osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, na podstawie umowy o pracę i w pełnym wymiarze czasu pracy.

UMOWA ochrona (cd.) Elementy wzoru umowy - 5. Wykonawca zobowiązuje się przedstawić dokumenty potwierdzające zatrudnienie osoby, o której mowa w ust. 4, lub dokumenty uzasadniające niemożliwość zatrudnienia takiej osoby: 1) w terminie 10 dni, licząc od dnia rozpoczęcia wykonywania przedmiotu umowy; 2) do 10-go dnia każdego miesiąca w czasie trwania umowy oraz 3) na każde wezwanie Zamawiającego.

UMOWA ochrona (cd.) Elementy wzoru umowy - kary umowne 1. Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne, które będą naliczane w następujących okolicznościach i wysokościach: 1) w przypadku stwierdzenia niezatrudnienia osób na umowę o pracę (zadeklarowanych) w danym miesiącu realizacji przedmiotu umowy, w wysokości 20 % wynagrodzenia miesięcznego; 2) w przypadku niezatrudnienia osoby z katalogu osób, o których mowa w art. 29.ust. 4 pkt 1, bądź nieutrzymania ciągłości zatrudnienia tego rodzaju pracownika lub braku uzasadnienia niemożliwości zatrudnieniu takiej osoby w danym miesiącu realizacji przedmiotu umowy, w wysokości 20% wynagrodzenia miesięcznego.

ZMIANA PRAWA W nowej dyrektywie 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. aspekty społeczne przedstawiono w motywach 36-40, w których ich katalog został rozszerzony między innymi o zagadnienia prawa pracy. (termin implementacji upływa 18 kwietnia 2016 roku) Ustawa PZP art. 29 ust. 4. Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją przedmiotu zamówienia, dotyczące: 4) zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności.

Kryteria i wagi - sprzątanie L.p. Kryterium Waga 1 - cena (z VAT) oferty (C) 60% 2 - społeczne (S) 40%

Kryterium społeczne - sprzątanie Kryterium nr 2: Społeczne waga 40% Kryterium to wynika z art. 29 ust. 4 pkt 4 ustawy. Zamawiający dokona oceny na podstawie oświadczenia wykonawcy złożonego w formularzu ofertowym, dotyczącego liczby pracowników, których wykonawca zatrudni przy realizacji przedmiotu zamówienia na umowę o pracę. Zamawiający weźmie pod uwagę zarówno pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy (pełen etat), jak też pracowników zatrudnianych w wymiarze nie mniejszym niż ½ wymiaru czasu pracy (etaty częściowe). Dla celów obliczeniowych Zamawiający dokona zsumowania etatów częściowych. Do oceny kryterium społecznego Zamawiający nie uwzględni trzech etatów przypadających na realizacje sprzątania w ramach dziennego serwisu sprzątającego.

Kryterium społeczne sprzątanie (cd.) Kryterium nr 2: Społeczne waga 40% W kryterium tym oferta może otrzymać do 40 pkt. Punkty zostaną obliczone według następującego wzoru: S bad S = -------------------- x 40 gdzie: S max S oznacza liczbę punktów przyznanych badanej ofercie w kryterium nr 2, S bad oznacza zadeklarowaną w badanej ofercie liczbę etatów; S max oznacza największą zaoferowaną liczbę etatów zadeklarowaną liczbę pracowników spośród ofert nieodrzuconych. Oferta w kryterium nr 2 otrzyma zero punktów, jeżeli wykonawca nie zadeklaruje zatrudnienia przy realizacji przedmiotu zamówienia pracowników na podstawie umowy o pracę w wymiarze równym lub większym niż ½ etatu.

UMOWA sprzątanie Elementy wzoru umowy - 1. Wykonawca w okresie realizacji przedmiotu umowy zobowiązuje się: 1) zatrudnić osoby realizujące usługi na podstawie umowy o pracę w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, gdzie niepełny wymiar czasu pracy nie może być niższy niż ½ etatu, przy czym suma wymiaru czasu pracy w przeliczeniu na etat nie może być mniejsza niż... etatów (zostanie uzupełnione w wyniku postępowania, na podstawie oferty wykonawcy), przyjmując, że pełny wymiar czasu pracy pracownika stanowi jeden etat;

UMOWA sprzątanie (cd.) Elementy wzoru umowy - 2) zatrudnić nie później niż do dnia 31 lipca 2015 roku, na podstawie umowy o pracę z mocą obowiązującą od dnia 1 sierpnia 2015 r., osoby, o których mowa w pkt 1, i przekazać ich wykaz Zamawiającemu; 3) składać, do dnia 10 każdego miesiąca, pisemne oświadczenie o spełnieniu wymogu, o którym mowa w pkt 1. 2. 2. Zamawiający zastrzega sobie prawo odstąpienia od umowy w przypadku rażącego naruszenia przez Wykonawcę warunków umowy.

UMOWA sprzątanie (cd.) Elementy wzoru umowy - 3. Za rażące naruszenie warunków umowy uznaje się w szczególności: 1) nieposprzątanie pomieszczeń; 2) niewykonywanie zakresu usług lub częstotliwości wykonywania usług, określonych w załączniku nr 1 do umowy; 3) konieczność korzystania z serwisu dziennego przy wykonywaniu prac będących następstwem ich niewykonania przez inne osoby realizujące usługi; 4) braki w zabezpieczeniu materiałów i środków czystości; 5) brak pełnej obsady w serwisie dziennym; 6) niewywiązanie się z obowiązku zatrudnienia pracowników na umowę o pracę.

UMOWA sprzątanie (cd.) Elementy wzoru umowy - kary umowne 1. Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną w kwocie 30 000,00 zł (słownie: trzydzieści tysięcy), w przypadku odstąpienia od umowy z przyczyn rażącego naruszenia warunków realizacji przedmiotu umowy. 2. Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną w kwocie stanowiącej 10 % wynagrodzenia miesięcznego, w przypadku stwierdzenia przez Zamawiającego niedotrzymania warunków dotyczących zatrudnienia pracowników na podstawie umów o pracę.

INTERPELACJA - odpowiedź (21.04.2015 r.) Odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej na interpelację Posła Pana Tadeusza Tomaszewskiego w sprawie stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych w 2014 roku: W 2014 roku w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej udzielono zamówień na kwotę 9.309.970,00 zł, w tym kwota zamówień udzielonych w rezultacie postępowań, w których zastosowano klauzule społeczne, wynosiła 4.595.647,00 zł wskaźnik ok. 50% (obliczeń dokonano zgodnie z obowiązującą systematyką stosowaną w sprawozdawczości zamówień publicznych)

Uwzględniając otoczenie prawne i rzeczywistość, aspektem społecznym na gruncie polskim jest ograniczanie tzw. umów śmieciowych.

Regulacje wewnętrzne Zarządzenia Dyrektora Generalnego w sprawie udzielania zamówień publicznych: - Wniosek o udzielenie zamówienia publicznego, do którego stosuje się ustawę Prawo zamówień publicznych

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ