SCENARIUSZ PRZEZNACZONY DLA GRUP: A, B, C Zakres treści: wyjaśnienie pojęć: HAŁAS, DECYBEL zagrożenia hałasem, źródła hałasu, wpływ hałasu na organizm człowieka, sposoby walki z hałasem. Uwagi o realizacji: Temat jest elementem ścieżki prozdrowotnej. Lekcja należy do szkolnego planu profilaktycznego realizowanego w ramach projektu Szkoła Promująca Zdrowie. Na realizację tematu przeznacza się dwie godziny lekcyjne. Temat lekcji: NIE BĄDŹ GŁUCHY NA HAŁAS! POZNAJEMY WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA I SPOSOBY JEGO OGRANICZANIA. Cel główny: - uświadomienie negatywnych wpływów hałasu na samopoczucie izdrowieczłowieka Cele szczegółowe: uczeń - poznaje budowę narządu słuchu i wpływ hałasu na jego funkcjonowanie - wymienia źródła hałasu - wie, jakie zachowania są alternatywą dla hałasu - różnicuje dźwięki przyjemne i nieprzyjemne - porównuje natężenie różnych dźwięków - zna jednostkę natężenia głośności - rozumie i przestrzega zasad obowiązujących w grupie - wykonuje rysunek na określony temat - zna sposoby radzenia sobie z hałasem Metody nauczania: czynnościowa, praktyczna, słowna, pokaz, burza mózgów 1. Słowne: a) słowna - pogadanka b) oglądowa - pokaz, c) burza mózgów, d) praktyczne działanie wykonanie pracy plastycznej, zabawy dydaktyczne i ruchowe Formy pracy: 1. jednolita z całą grupą, 2. indywidualna 1
Środki dydaktyczne: magnetofon, urządzenie do mierzenia natężenia hałasu, płyta z nagranymi dźwiękami, płyta z nagraniem muzyki relaksacyjnej, makieta budowy ucha, wędka na magnes, karteczki z wypisanymi przykładami dźwięków i jego wartościami w db, kartki z bloku, kredki. Przebieg zajęć 1. Nauczycielka czyta dzieciom pewną historię: W łóżeczku śpi mały chłopiec, Pawełek. Jest chory. Pod oknem chłopca szczeka pies. Mama prosi Burek, przestań szczekać! Nie hałasuj! Obudzisz mojego chorego synka! Nagle do pokoiku dobiegają kolejne hałasy. To tata kosi trawę w ogrodzie mama prosi: Wyłącz kosiarkę, nie hałasuj, nasz synek dopiero zasnął. Wtem, przez otwarte okno słychać przyjeżdżające auto, to ciocia Małgosia przyjechała w odwiedziny i krzyczy: Otwórz mi bramkę!. Mama na to: Małgosiu, nie krzycz tak, nie hałasuj! Właśnie zasnął mój chory synek. Starsza siostra wraca do domu, włączyła telewizor i odbija piłką o podłogę. Mama prosi Nie przeszkadzaj, nie hałasuj! Obudzisz chorego brata. Blisko łóżeczka leży kot, przytulając się do poduszki śpiącego dziecka. Mama prosi zostań kotku cichutko mrucz swoje kołysanki, aby mój chory synek mógł wypocząć Rozmowa z dziećmi na temat opowiadania. Dzieci wypowiadają się na temat scenek, zwrócenie uwagi na zachowania, które miały negatywny wpływ na sen i wypoczynek chorego dziecka. Podanie przykładów prawidłowych zachowań, kiedy w domu znajduje się chora, zmęczona lub starsza osoba. 2. Co to jest hałas? Nauczyciel stawia pytanie o to, czym jest hałas, stara się wraz z uczniami podać jego definicje. Hałas obecnie istnieje wszędzie. Atakuje nas w domu, w szkole w pracy. W potocznym rozumieniu pod określeniem hałas rozumiemy dźwięki, głośną, zakłócającą spokój rozmowę lub muzykę, krzyki, głośny stuk, trzask, odgłosy pracujących maszyn. Inaczej mówiąc, hałasem nazywamy dźwięki szkodliwe lub niepożądane dla zdrowia. 3. Segregowanie obrazków Nauczyciel rozkłada przed dziećmi obrazki przedstawiające, np. morski krajobraz, las, łąkę, halę produkcyjną, ruchliwą ulicę, itp. Dzieci określają, czy przyjemnie jest przebywać w miejscach przedstawionych na obrazkach i czy poziom hałasu, jaki tam występuje jest przyjemny dla naszych uszu czy nie. Umieszczają pod nimi kartoniki z minami smutną lub wesołą. 4. Źródła hałasu Krótka pogadanka na temat jednostki natężenia hałasu db decybele, udzielenie informacji, że hałas powyżej 85 db jest szkodliwy dla zdrowia. 2
5. Jacy jesteśmy głośni? Mierzenie natężenia hałasu w sali lekcyjnej. Odczytywanie ilości db i sprawdzenie, czy mieszczą się w normie. 6. Zabawa Łowimy dźwięki Dzieci siedzą w kole. Każde dziecko kolejno łowi wędką na magnes karteczkę spiętą metalowym spinaczem z przykładem dźwięku i jego wartości w db. Wyłowioną karteczkę dziecko przykleja w odpowiednim miejscu na wykres z zaznaczonymi wartościami poziomu głośności dźwięku. Na wykresie czerwonym kolorem zaznaczona jest wartość 85 db próg szkodliwości hałasu dla zdrowia Oto natężenia dźwięku występujące w różnych sytuacjach: NATĘŻENIE DŹWIĘKU WYSTĘPUJĄCE W RÓŻNYCH SYTUACJACH I JEGO WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA 10 db oddech, szept 20 db szum liści 30 db tykanie zegara 35 db cicha muzyka 45 db rozmowa znużenie hałasem u najwrażliwszych 50 db nowoczesny samochód zakłócenie odbioru mowy 55 db suszarka dobrej jakości zaburzenia snu 60 db odkurzacz dobrej jakości skurcz naczyń krwionośnych 70 db głośna rozmowa 80 db klakson narastanie agresji 85 db ruchliwa ulica poziom szkodliwy dla zdrowia 90 db przejazd dużej ciężarówki 95 db przejazd pociągu zakłócenie systemu nerwowego 100 db młot pneumatyczny 3
115 db start samolotu 130 160 db wybuch petardy granica bólu 4
7. Zabawa ruchowa: Czy potrafimy być cicho? Proponujemy dzieciom, że teraz sprawdzimy, jak najciszej potrafią np. dojść do stolików, odsunąć krzesełka i usiąść, jak najciszej wyjąć zabawki, książki itd. Wszystkie dzieci otrzymują w nagrodę buźki z taśmą dwustronną; nauczyciel przykleja je uczniom do ubrań. 8. Wpływ hałasu na organizm człowieka. Dzieci siedzą na dywanie. Nauczyciel czyta tekst: Hałas ma ogromny wpływ na naukę dziecka. W hałasie nauka jest bardzo trudna, niekiedy wręcz niemożliwa. Hałas przyczynia się do znacznego zmniejszenia koncentracji uwagi podczas nauki, a także do zmęczenia umysłowego dziecka. Zmęczenie to spowodowane jest przede wszystkim wzrostem napięcia nerwowego podczas nauki w hałasie. Dzieci przebywające w hałasie, nie potrafią skupić się na nauce. Mają ogromne trudności ze zrozumieniem oraz zapamiętaniem tego co przeczytali. Nauczyciel tłumaczy dzieciom, że hałas utrudnia rozumienie tekstu i koncentrację. 9. Budowa ucha Można zamknąć oczy i nie widzimy, można wstrzymać oddech, gdy nie chcemy wąchać; ale nie można zamknąć ucha. Zmysł słuchu, tak jak serce pracują nawet wtedy, gdy śpimy - wykorzystując makietę z budową ucha nauczyciel przedstawia ogólnie jego budowę oraz wyjaśnia, jak to się dzieje, że słyszymy Dźwięk jest wibracją powietrza, która napływa do nas falami. Fale te uderzają w błonę bębenkową, która przekazuje dźwięk za pomocą nerwów do mózgu. Mózg rozpoznaje dźwięk i informuje nas co słychać 10. Słuchanie muzyki relaksacyjnej Dzieci kładą się na dywanie. Słuchają utworu Marzenie Schumana. Rozmowa na temat wyobrażeń podczas słuchania muzyki. 11. Praca plastyczna: CISZA I HAŁAS Na podzielonej na pół kartce dzieci kolorują obrazek kojarzący się z CISZĄ, a na drugiej z HAŁASEM. 5