Obowiązkowe ubezpieczenia rolne Ubezpieczeniu OC rolnika i budynków rolniczych, zgodnie z ustawą (o Ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Gwarancyjnych z dnia 22 maja 2003r. (Dz.U. nr 76, poz. 1152 z późn. zm.) podlega każda osoba fizyczna zajmująca się działalnością rolniczą, która posiada lub współposiada gospodarstwo rolne, tj. obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz sklasyfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami, przekraczający łącznie powierzchnię 1,0 ha, jeżeli podlega on w całości lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym, a także obszar takich użytków i gruntów, niezależnie od jego powierzchni, jeżeli jest prowadzona na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mimo obowiązku zawierania ubezpieczeń rolnych, prawo to nie jest w pełni egzekwowane. Jednostkom samorządowym, według ustawy zobowiązanym do nakładania kar za brak polis obowiązkowych, nie zależy na ich egzekucji od nieubezpieczonych rolników. Związane jest to z możliwością utraty elektoratu, ale czy rolnicy w tym przypadku zyskują czy tracą. Należy to rozpatrywać w kategorii możliwych strat w przypadku wystąpienia szkody, czasami całego dorobku życia rolnika. Pożar, powódź czy silny wiatr zdarzają się, nader często spowodowane są również czynnikami zewnętrznymi niezależnymi od człowieka. Obowiązek ubezpieczenia Rolnik zobowiązany jest do zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych w dniu objęcia gospodarstwa rolnego. W przypadku zmiany firmy ubezpieczeniowej lub sprzedaży gospodarstwa rolnego jest zobowiązany do powiadomienia o tym fakcie dotychczasowego ubezpieczyciela. Po wykupieniu przez rolnika obowiązkowego ubezpieczenia OC i budynków rolniczych, odpowiedzialność pokrycia strat w ubezpieczonym majątku spowodowanych zdarzeniami objętymi zakresem polisy przechodzi na firmę ubezpieczeniową. 1 / 5
Odpowiedzialność cywilna rolnika Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej pozwala zniwelować straty finansowe powstałe na skutek wyrządzenia szkody osobom trzecim w związku z wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników obejmuje odpowiedzialność cywilną rolnika, osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osób pracujących w gospodarstwie rolnym rolnika za szkody wyrządzone w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego, których następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczenie obejmuje również szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów wolnobieżnych w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym, będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa rolnego.. Zakres ubezpieczenia OC rolnika Ubezpieczenie OC rolników obejmuje szkody powstałe w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego. Jeżeli rolnik oprócz działalności rolniczej prowadzi w gospodarstwie dodatkowo inną działalność gospodarczą (np. warsztat samochodowy, wynajem pokoi turystom - agroturystyka) to szkody powstałe w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej nie są objęte ubezpieczeniem. Wtedy rolnik powinien wykupić dodatkową dobrowolną polisę chroniącą jego odpowiedzialność cywilną związaną z tego typu usługami. W ramach ubezpieczenia ochroną objęte są szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Umowa obejmuje również szkody powstałe w wyniku: 1) rażącego niedbalstwa, 2) wyrządzone umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii. W przypadku szkód określonych w pkt 2. Zakładowi Ubezpieczeń przysługuje uprawnienie do dochodzenia od sprawcy szkody zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC rolników odszkodowania. W granicach sumy ubezpieczenia ochroną objęte są uzasadnione okolicznościami zdarzenia, koszty poniesione w celu zapobieżenia zwiększeniu szkody, a także koszty obrony w postępowaniu karnym i koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu cywilnym, podjęte na polecenie lub za zgodą zakładu ubezpieczeń. Obowiązkowe ubezpieczenie budynków Prócz OC rolnika posiadacz gospodarstwa rolnego w myśl ustawy musi zawrzeć również umowę obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. 2 / 5
Rolnik jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia każdego budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych. Budynek wchodzący w skład gospodarstwa rolnego to obiekt budowlany o powierzchni powyżej 20 m2 określony w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 z późn. zm.)1), będący w posiadaniu rolnika. Allianz ubezpiecza nie tylko budynki mieszkalne, ale i budynki gospodarcze, a w tym: obory, stajnie, stodoły, chlewnie, pieczarkarnie, magazyny, garaże, kurniki, szklarnie, itp. Przedmiot ubezpieczenia Przedmiotem obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych mogą być budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego trwale związane z gruntem o powierzchni powyżej 20 m 2, które zostały już pokryte dachem. Ubezpieczeniem Allianz obejmuje wszystkie budynki spełniające ww. kryterium. Budynki poniżej 20 m2 oraz budynki w budowie, które nie zostały jeszcze pokryte dachem i elementy działki nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu budynków rolniczych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. W ramach ubezpieczenia budynków rolniczych ochroną ubezpieczeniową objęte są następujące części składowe: fundamenty, izolacje (przeciwwilgociowa, cieplna, przeciwdźwiękowa, przeciwogniowa, itp.), ściany zewnętrzne i wewnętrzne (w tym ściany konstrukcyjne i działowe), tynki zewnętrzne i wewnętrzne, stropy, schody, balkony i balustrady, dachy, stropodachy, obróbki blacharskie, instalacje (elektryczna: na- i podtynkowa, gazowa, wodociągowa - doprowadzania wody, kanalizacyjna - odprowadzania wody w tym rynny i rury spustowe, ogrzewania pomieszczeń w tym ogrzewanie podłogowe i klimatyzacja, wentylacyjna, kominowa, telefoniczna, komputerowa, antenowa, odgromowa, przeciwpożarowa, przeciwkradzieżowa), stałe elementy wykończeniowe. Za stałe elementy wykończeniowe uważa się: powłoki malarskie, okładziny podłóg, ścian i sufitów, sufity podwieszane, okna i drzwi, rolety, kraty, urządzenia stanowiące osprzęt do instalacji (w tym np. piece, grzejniki, wkłady kominkowe). Z ubezpieczenia wyłączone są: 1) budynki, których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia, 2) budynki przeznaczone do rozbiórki na podstawie ostatecznych decyzji właściwych organów, 3) namioty i tunele foliowe. Zakres ubezpieczenia Umowa ubezpieczenia budynków rolniczych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego obejmuje następujące ryzyka: ogień, huragan, powódź, podtopienie, deszcz nawalny, grad, opady śniegu, piorun, eksplozję, obsunięcie się ziemi, tąpnięcie, lawina, upadek statku powietrznego. Allianz zgodnie z ustawą nie odpowiada za zaistniałe w budynkach rolniczych szkody: 3 / 5
1) wyrządzone umyślnie przez Ubezpieczającego lub osobę, za którą Ubezpieczający ponosi odpowiedzialność lub, która pozostaje z Ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie domowym, 2) wyrządzone wskutek rażącego niedbalstwa ww. osób, 3) górnicze w rozumieniu prawa górniczego, 4) powstałe wskutek trzęsienia ziemi. Czego nie obejmuje obowiązkowe ubezpieczenie budynków? Zakres ochrony gwarantowanej przepisami ustawy jest uboższy w stosunku do tego, jaki oferują nam ubezpieczenia dobrowolne. Polisa obowiązkowa nie zapewni nam ochrony przed ryzykami takimi jak: przepięcia, zalania, dym i sadza, upadek drzew i budowli. Ubezpieczenie obowiązkowe nie obejmuje również ruchomości domowych (mebli, sprzętu elektronicznego, sprzętu AGD, wartości pieniężnych i dokumentów, Przedmiotów wartościowych, przedmiotów osobistego użytku, itp.) nie obejmuje także ubezpieczenia maszyn rolniczych i kombajnów. Klient Allianz może się ubezpieczyć od tych zdarzeń wykupując polisę dobrowolną będącą uzupełnieniem ubezpieczenia obowiązkowego za dodatkową niewielką składką korzystając z Pakietu dla Rolników. Wartość budynków Suma ubezpieczenia budynku rolniczego jest ustalana w wartości odtworzeniowej (nowej) lub wartości rzeczywistej. Suma ubezpieczenia budynku rolniczego jest ustalana w wartości odtworzeniowej (nowej) w przypadku, gdy stopień zużycia w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 10%, natomiast w wartości rzeczywistej w przypadku, gdy stopień zużycia w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia przekracza 10%. Wartość odtworzeniową (nową) stanowi kwota, jaką trzeba byłoby wydać, aby w miejscu ubezpieczenia wybudować/ odtworzyć budynek tego samego rodzaju, konstrukcji, powierzchni i standardu. Wartość rzeczywista jest to kwota odpowiadająca wartości odtworzeniowej (nowej) pomniejszonej o stopień zużycia technicznego budynku. Wartość odtworzeniowa Allianz określa jedną z trzech poniższych metod: 1) Metoda I oszacowanie wartości nieruchomości na podstawie formularza wyceny do obliczenia wartości odtworzeniowej (nowej) dla celów ubezpieczeniowych stosowanym w Allianz. 2) Metoda II wartość budynku dla celów ubezpieczeniowych na podstawie załączonego do wniosku o ubezpieczenie powykonawczego kosztorysu budowlanego, 3) Metoda III określenie wartości nieruchomości na podstawie załączonej do wniosku o ubezpieczenie wyceny rzeczoznawcy majątkowego, posiadającego uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości. Przy metodzie tej należy w szczególności zwrócić uwagę: Nie ma możliwości, aby Klient ustalał wartość odtworzeniową budynku rolniczego uznaniowo na podstawie własnej deklaracji. Koszt ubezpieczenia obowiązkowego OC rolnika i budynków rolniczych 4 / 5
W Allianz stawki za obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolniczych i obowiązkowe ubezpieczenie OC rolników ustalono odrębnie dla ubezpieczenia kompleksowego (budynki rolnicze + OC rolników) i pojedynczego (tylko budynek rolniczy lub tylko OC rolników). Wariant ubezpieczenia kompleksowego jest rozwiązaniem tańszym. Stawkę dla ubezpieczenia kompleksowego Allianz stosuje zarówno w sytuacji, gdy umowy ubezpieczenia są zawierane w tym samym czasie, ale również w sytuacji, gdy jedna z umów obowiązkowego ubezpieczenia rolnego jest już w Allianz zawarta i ważna w momencie zawierania drugiego obowiązkowego ubezpieczenia rolnego. Minimalna kwota składki w przypadku ubezpieczenia kompleksowego (budynki rolnicze + OC rolników) po uwzględnieniu wszelkich zniżek wynosi 130 zł i dotyczy również kompleksowego doubezpieczenia. Minimalna kwota składki za obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolniczych po uwzględnieniu wszelkich zniżek wynosi 100 zł i dotyczy również doubezpieczenia budynków rolniczych. Składka minimalna za ubezpieczenie budynków rolniczych nie dotyczy ubezpieczenia/ doubezpieczenia budynków rolniczych zawieranych kompleksowo. W przypadku ubezpieczeń/ doubezpieczeń kompleksowych obowiązuje łączna składka minimalna na dwa ubezpieczenia (budynki rolnicze + OC rolników) w wysokości 130 zł. Minimalna kwota składki za ubezpieczenie OC rolników wynosi 30 zł i dotyczy również doubezpieczenia OC rolników. Składka minimalna za ubezpieczenie OC rolników nie dotyczy ubezpieczenia/ doubezpieczenia OC rolników zawieranych kompleksowo. W przypadku ubezpieczeń/ doubezpieczeń kompleksowych obowiązuje łączna składka minimalna za dwa ubezpieczenia (budynki rolnicze + OC rolników) w wysokości 130 zł. Zakończenie Gospodarstwo rolne to nie tylko budynki, ale również majątek ruchomy: maszyny, urządzenia, zwierzęta, i wyposażenie zarówno budynków mieszkalnych jak i gospodarczych, ich utrata lub częściowe zniszczenie w przypadku szkody zamienia się w realną stratę materialną. Allianz w związku z powyższym, aby zapewnić pełną ochronę dla rolników przygotował specjalny pakiet rozszerzający ubezpieczenia obowiązkowe pod nazwą PAKIET DLA ROLNIKÓW oraz ubezpieczenie zwierząt gospodarskich. Szczegółowe informacje na temat tego pakietu oraz ubezpieczenia zwierząt będzie można znaleźć w oddzielnym artykule. Rolnik musi również pamiętać, że w przypadku prowadzenia dodatkowej działalności gospodarczej należy pomyśleć o uzupełniającym ubezpieczeniu majątku firmy i rozszerzeniu odpowiedzialności cywilnej o prowadzoną dodatkowo działalność gospodarczą. Aby zabezpieczyć się przed trudnościami w funkcjonowaniu gospodarstwa rolnego często przez długi czas w wyniku uszkodzenia lub utraty mienia należy pamiętać, że obowiązkowe ubezpieczenia rolne nie powinny być postrzegane przez rolnika jak przymus, ale jako niezbędna konieczność. Leszek Targański 5 / 5