Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, Pozna

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna SZCZEGÓOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT Instalacje saboprdowe Instalacja okablowania strukturalnego STS 01.03 KOD CPV 32430000-6 TEMAT OPRACOWANIA: PRZEDSZKOLE W KOZIEGOWACH KOZIEGOWY, GM. CZERWONAK ARK. 13, DZ. 164/5, 164/4 POZNA STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna 1. Wstp...3 1.1.Przedmiot Specyfikacji...3 1.2.Zakres stosowania Specyfikacji... 3 1.3.Zakres robót objtych Specyfikacj...3 1.4.Okrelenia podstawowe...3 1.5.Ogólne wymagania dotyczce robót...3 2. Materiay... 3 2.1.Ogólne wymagania dotyczce materiaów... 3 2.2. Wymagania szczegóowe dotyczce materiaów...3 2.2.1. Odbiór materiaów na budowie...3 2.2.2. Skadowanie materiaów na budowie...3 2.2.3. Inne wymagania...3 3. Sprzt...4 3.1. Ogólne wymagania dotyczce sprztu...4 3.2. Szczególne wymagania dotyczce sprztu...4 4. Transport...4 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu...4 4.2. Szczególne wymagania dotyczce transportu...4 5. Wykonanie robót...4 5.1. Ogóle zasady wykonania robót...4 5.2. Szczególne zasady wykonania robót...4 5. 2.1. Ukadanie kabli okablowania strukturalnego...4 5.2.1.1. Ukadanie i mocowanie przewodów w korytkach i pod tynkiem...4 5.2.1.1.1. Trasowanie....4 5.2.1.1.2. Monta korytek kablowych....4 5.2.1.1.3. Kucie bruzd, ukadanie i mocowanie przewodów...5 5.2.1.1.4. Przejcia przez ciany i stropy....5 5.2.1.1.5. Ukadanie przewodów...5 5.2.2. Monta punktów rozdzielczych szaf dystrybucyjnych (MDF)...5 6. Kontrola jakoci robót...6 6.1.Zasady ogólne kontroli jakoci...6 6.2.Szczególne zasady kontroli jakoci...6 7. Obmiar robót... 10 8. Odbiór robót... 10 8.1. Ogólne zasady odbioru robót.... 10 8.2. Szczególne zasady odbioru robót... 10 9.Podstawa patnoci... 11 9.1. Ogólne zasady dotyczce ustalania podstawy patnoci... 11 9.2. Szczególne zasady dotyczce podstawy patnoci... 11 10. Przepisy zwizane... 11 Ustawy... 11 Rozporzdzenia... 11 Zarzdzenia... 12 Polskie Normy... 12 STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 2

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna 1. Wstp 1.1.Przedmiot Specyfikacji Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej jest okablowanie strukturalne w budynku przedszkola w Koziegowach 1.2.Zakres stosowania Specyfikacji Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy przy zlecaniu i realizacji robót budowlano-montaowych wymienionych w punkcie 1.1. 1.3.Zakres robót objtych Specyfikacj Roboty których dotyczy specyfikacja obejmuj wszystkie czynnoci umoliwiajce wykonanie i odbiór robót zgodnie z punktem 1.1. Niniejsza Specyfikacja Techniczna (ST) zwizana jest z wykonaniem nw. robót: instalacja okablowania strukturalnego 1.4.Okrelenia podstawowe Okrelenia podstawowe podane w niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) s zgodne z obowizujcymi Polskimi Normami i Ogóln Specyfikacj Techniczn. 1.5.Ogólne wymagania dotyczce robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno z dokumentacj projektow, ST i poleceniami Inyniera. Rodzaje (typy) urzdze, osprztu i materiaów pomocniczych powinny by zgodne z podanymi w dokumentacji projektowej. Zastosowanie innych rodzajów (typów) urzdze ni wymienione w projekcie dopuszczalne jest jedynie pod warunkiem wprowadzenia do dokumentacji projektowej zmian uzgodnionych w trybie okrelonym w umowie. 2. Materiay 2.1.Ogólne wymagania dotyczce materiaów Ogólne warunki stosowania materiaów podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 2.2. Wymagania szczegóowe dotyczce materiaów 2.2.1. Odbiór materiaów na budowie. Urzdzenia dostarczane na budow przez wykonawc powinny by dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania, posiada wiadectwo jakoci, wymagane atesty, karty gwarancyjne, protokoy odbioru technicznego. Dostarczone na miejsce budowy urzdzenia naley sprawdzi pod wzgldem kompletnoci i zgodnoci z danymi wytwórcy i wymaganiami okrelonymi w dokumentacji oraz przeprowadzi ogldziny stanu. W przypadku stwierdzenia wad lub nasuwajcych si wtpliwoci mogcych mie wpyw na jako robót, materiay naley przed ich wbudowaniem podda badaniom okrelonym przez dozór techniczny. 2.2.2. Skadowanie materiaów na budowie. Skadowanie materiaów powinno odbywa si zgodnie z zaleceniami producentów, w warunkach zapobiegajcych zniszczeniu, uszkodzeniu lub pogorszeniu si wciwoci technicznych. Naley zachowa wymagania wynikajce ze specjalnych ciwoci materiaów oraz wymagania w zakresie bezpieczestwa przeciwpoarowego. 2.2.3. Inne wymagania. Zastosowane urzdzenia i rozwizania techniczne musz posiada niezbdne badania i atesty wymagane normami i przepisami cznie z prób typu. Wszystkie urzdzenia wykonane s fabrycznie przez wytwórc urzdze. Dostarczanie ich na budow odbywa si w stanie zmontowanym, po dokonaniu prób pomontaowych i ich wstpnym uruchomieniu. STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 3

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna 3. Sprzt 3.1. Ogólne wymagania dotyczce sprztu Ogólne wymagania dotyczce sprztu s zawarte w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 3.2. Szczególne wymagania dotyczce sprztu Wykonawca powinien uywa tylko takiego sprztu i maszyn które gwarantuj wciw realizacj robót. Sprzt musi by zaakceptowany przez Inspektora Nadzoru. Do obsugi sprztu powinni by zatrudnieni pracownicy posiadajcy odpowiednie kwalifikacje i sta pracy. Zastosowanie sprztu powinno wynika z technologii prowadzenia robót. 4. Transport 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu Ogólne wymagania dotyczce sprztu s zawarte w ST Wymagania ogólne. 4.2. Szczególne wymagania dotyczce transportu Urzdzenia transportowe powinny by przystosowane do transportowanych materiaów. Przewoone materiay powinny by ukadane zgodnie z warunkami transportu okrelonymi przez wytwórc, oraz zabezpieczone przed ich przemieszczaniem podczas transportu. Materiay powinny by przechowywane w pomieszczeniach zamknitych i suchych. 5. Wykonanie robót 5.1. Ogóle zasady wykonania robót Ogóle zasady wykonania robót podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 5.2. Szczególne zasady wykonania robót 5.2.1. Ukadanie kabli okablowania strukturalnego 5.2.1.1. Ukadanie i mocowanie przewodów w korytkach i pod tynkiem Okablowanie poziome w cigach komunikacyjnych naley ukada w korytkach kablowych stalowych perforowanych. Podejcia do punktów logicznych wykona pod tynkiem w rurach osonowych. 5.2.1.1.1. Trasowanie. Przy wytaczaniu trasy naley uwzgldni konstrukcje budynku oraz bezkolizyjno z innymi instalacjami i urzdzeniami. Trasa powinna przebiega wzd linii prostych równolegych i prostopadych. Trasa prowadzenia instalacji musi uwzgldni rozmieszczenie odbiorników oraz instalacji nieelektrycznych, takie jak technologiczne, wodno-kanalizacyjne, grzewcze itp., aby unikn skrzyowa i niedozwolonych zbli midzy tymi instalacjami. Trasa przebiegu musi byatwo dostpna do konserwacji lub remontów. Trasowanie powinno uwzgldni miejsca mocowania konstrukcji wsporczych instalacji. Naley przestrzega utrzymania jednakowych wysokoci mocowania wsporników i odlegci midzy punktami podparcia. 5.2.1.1.2. Monta korytek kablowych. System ukadania w korytkach naley stosowa w przypadku koniecznoci równolegego ukadania kilkunastu obwodów w jednej trasie. Naley stosowa korytka metalowe o szerokoci 200mm. Przy mocowaniu do poda konstrukcji wsporczych, na których b mocowane korytka, naley uwzgldni nono tych konstrukcji, aby spenione byy wymagania wytrzymaci mechanicznej cigów instalacyjnych. Obliczenia wytrzymaciowe naley wykonywa indywidualnie dla kadego cigu instalacyjnego lub korzysta z danych podawanych przez konstruktorów i producentów systemu. Odleg konstrukcji wsporczych nie moe by wiksza ni 0,5m. czenie z sob odcinków prostych powinno wykonywa si za pomoc cznika przykrcanego rubami M6 lub w sposób podany przez producenta. STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 4

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna Przy wystpowaniu w cigu instalacyjnym elementów rozganych i odganych naley pod tymi elementami instalowa dodatkowe podpory. Miejsca przecicia korytek naley zabezpieczy przed korozj. Po sprawdzeniu prawidowoci montau konstrukcji wsporczych i cigów instalacyjnych w korytkach naley u przewody. Przewody w cigach poziomych trzeba ukada luno na dnie korytek ( bez mocowania). Korytkowe cigi instalacyjne musz zapewnia ci obwodów elektrycznych, aby zagwarantowa ekwipotencjalne poczenie i uziemienie. Wszystkie elementy metalowe cigu naley obj poczeniami wyrównawczymi. 5.2.1.1.3. Kucie bruzd, ukadanie i mocowanie przewodów. Bruzdy naley dostosowa do rednicy ukadanych przewodów z uwzgldnieniem rodzaju i gruboci tynku. uki i zgicia przewodów powinny byagodne. Pode do ukadania przewodów powinno by gadkie. Przewody naley mocowa za pomoc specjalnych uchwytów. 5.2.1.1.4. Przejcia przez ciany i stropy. Wszystkie przejcia przez ciany i stropy musz by chronione przed uszkodzeniami. Przejcia wyej wymienione musz by wykonane w przepustach rurowych z rur z tworzywa sztucznego o odpowiednim przekroju (RB22). Obwody przechodzce przez podogi musz by chronione przed uszkodzeniami do wysokoci bezpiecznej. Jako osony mona stosowa rury stalowe lub rury z tworzyw sztucznych. 5.2.1.1.5. Ukadanie przewodów. W okablowaniu poziomym maksymalna dugo przebiegu kabla wynosi 90 m pomidzy interfejsem uytkownika (punktem abonenckim) i panelem rozdzielczym (szafa rozdzielcza). Nie wolno w adnym wypadku dopuci do tego, by cakowita dugo kabla midzy terminalem i punktem rozdzielczym plus przyczenie do sieciowego sprztu komputerowego lub okablowania pionowego przekroczya 100 m. Maksymalna dugo kabli krosowych wynosi 5 m, przy czym czna dugo kabla stacyjnego i krosowego moe mie maksymaln dugo 10 m. Ustalajc tras przebiegu kabla naley zachowa nastpujce odlegci od róde zasilania: 30 cm od wysokonapiciowego owietlenia 90 cm od przewodów elektrycznych 5 kva lub wicej 100 cm od transformatorów i silników Dopuszcza si prowadzenie kabli zasilajcych i logicznych we wspólnym korycie kablowym, pod warunkiem oddzielenia kabli przegrod w przypadku, gdy przewidywane maksymalne natenie prdu w kablach zasilajcych nie przekracza 20A dla napicia 230V. Zastosowa topologi gwiazdy. Zalecan sekwencj pocze kabli UTP/STP jest sekwencja 568B (EIA/TIA), stosuje si tu standardowe 8-pinowe gniazdo modularne lub wtyczk RJ45. Kable powinny by wprowadzane i wyprowadzane z gównych tras przebiegu pod ktem 90 st., za promienie ich zgi w korytkach powinny by zgodne z zaleceniami. Naley równie ukada kable równolegle i prostopadle do korytarzy. Przebieg kabli biegncy nad sufitem podwieszanym naley zamocowa co 1,25-1,5 m eliminujc niepotrzebne dodatkowe obcienia kabli ich wasnym ciarem. Naley stosowa odpowiednie elementy podtrzymujce kable dla zapewnienia staego i prawidowego podtrzymania kabli. Kable nie mog by mocowane do struktury podtrzymujcej sufit, nie mog równie na niej spoczywa. Instalujc kable naley zawsze sprawdza, czy nie s naprone na kocach i na caym swoim przebiegu. Jeeli kable znajduj si na otwartej przestrzeni, powinny by umieszczone w jednej paszczynie, nie wolno owija kabli dookoa rur, kolumn, etc. Poczenia pionowe kablem wiatowodowym wykona stosujc podobne wymagania jak dla kabla miedzianego pamitajc o dopuszczalnych promieniach zgicia. Kabel wiatowodowy prowadzi zawsze w instalacji wtórnej (rura osonowa). Maksymalna dugo trasy kabli pionowych wynosi 2000m dla wiatowodu. Na trasie przebiegu kabla do punktu rozdzielczego do gniazda uytkownika niedopuszczalne s dodatkowe poczenia w kablu typu mostki lub lutowanie. 5.2.2. Monta punktów rozdzielczych szaf dystrybucyjnych (MDF) Pomieszczenia przeznaczone na punkty rozdzielcze powinny by wolne od wszelkiego typu wykocze. Wysoko ich nie powinna by mniejsza ni 2,6m. Otwory drzwiowe powinny mie wymiary, które umoliwi przeniesienie przez nie urzdze, nie mniej ni 0,9m szerokoci i 2m wysokoci. Drzwi powinny zawsze otwiera si na zewntrz lub na boki, nie mona ukada progów drzwiowych lub supków osiowych. Stela szaf kablowych powinien by tak zaprojektowany, aby ssiadoway ze sob wszystkie sekcje czsto czone ze sob. atwi to utrzymanie systemu i zwikszy zapas wolnego miejsca w panelach z wieszakami. Prawidowy ukad stelaa jest szczególnie wany z uwagi na zapewnienie optymalnych warunków obsugi, konserwacji i ewentualnych rozszerze pola pocze. Otwarty stela (ram montaow) naley umieszcza uwzgldniajc znajdujcy si obok sprzt i inne konstrukcje. Przestrzega nastpujcych zasad montau: najpierw umieci stela w odlegci min. 90cm od ciany. Tylko z jednej strony stela moe ssiadowa ze cian. nastpnie naley umocowa stela do podogi za pomoc wkrtów do betonu lub rub STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 5

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna górn cz stelaa naley przymocowa do ciany za pomoc pary wsporników montaowych. Gdy montowanych jest kilka stelay, naley je poczy ze sobrubami i co drugi stela przymocowa do ciany wspornikami montaowymi naley umieszcza panele rozdzielcze dobrane zalenie od nonika (mied lub wiatowód). Zaleca si ukadanie paneli wiatowodowych jak najbliej górnej czci stelaa lub nawet na samej górze w ten sposób dodatkowo zabezpiecza si kocówki wiatowodu przed moliwoci uszkodzenia. poniej sprztu umieci panele dla kabli miedzianych. Co dwa poziomy portów, czyli co 2U powinien znajdowa si panel z wieszakami przeznaczony do kabli krosowych kable powinny by logicznie pogrupowane aby uatwi ich zakoczenie na panelach rozdzielczych kable powinny by prowadzone po obu stronach szafy lub ramy 19-calowej. Kable poziome mocowa do tylnej ramy nie naley przekracza minimalnych dopuszczalnych promieni zgicia kabli. Due zaamania mog prowadzi do zwikszenia przesuchu kabli miedzianych lub wzrostu tumienia kabli wiatowodowych lub w skrajnym przypadku do uszkodzenia kabli nie rozplata kabli (par) na dugoci wikszej ni jest to konieczne do ich zakoczenia na zczach podczas instalacji kabli ekranowanych STP/FTP doczy drut uziemiajcy do wciwej listwy lub szczeliny na zczu IDC po doprowadzeniu kabla wiatowodowego do miejsca jego ostatecznego przeznaczenia naley umocowa kabel do elementu kocowego przy pomocy opasek upewniajc si, e nie obejmuj wókien kabla, lecz jego zewntrzny paszcz. Na kocu kabla naley odsoni poszczególne wókna na dugoci od 2-3m i zwin je w ptle zachowujc minimalne promienie gicia, eby uatwi przysze podczenie i ewentualne zmiany. Ptle zapasowego wiatowodu naley umieci w przewidzianych do tego miejscach kable miedziane przymocowa do tylnej strony szyn stelaa. Kable do bloków krosujcych, montowanych na cianie prowadzi z tyu za blokami spinajc je krawatkami w odlegciach nie wikszych ni 0,5m. Przy duych sieciach strukturalnych naley tak projektowa punkty rozdzielcze, aby minimalizowa dugoci kabli krosowych. Z uwagi na fakt, e wiatowód zazwyczaj czy si bezporednio z aktywnymi urzdzeniami sieci, naley umieszcza urzdzenia blisko paneli wiatowodowych. Jeeli planowane jest poszerzanie sieci w przyszci, najlepiej zarezerwowa miejsce na sprzt umieszczajc w stelau panele osonowe. Na potrzeby urzdze komputerowych niezbdny jest uziom komputerowy. Naley wykona go przewodem miedzianym typu linka o przekroju 16mm2. Przewody uziemiajce sieci teleinformatycznej musz by poczone z gówn szyn wyrównawcz budynku.. Przewody ochronne PE instalacji elektrycznej mog by przewodami uziemiajcymi sieci teleinformatycznej. Szczegóowe wymagania dotyczce wykonania instalacji okablowania strukturalnego zawarte s w materiaach producenta rozwiza informatycznych. Z uwagi na konieczno certyfikacji sieci naley cile przestrzega informacji i wytycznych producenta. 6. Kontrola jakoci robót 6.1.Zasady ogólne kontroli jakoci Ogólne zasady kontroli jakoci podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 6.2.Szczególne zasady kontroli jakoci Producenci okablowania strukturalnego zalecaj testowanie wszystkich sieci telefonicznych i informatycznych w celu sprawdzenia parametrów transmisyjnych kadego kanau. Jest to korzystne zarówno dla odbiorcy i uytkownika sieci kablowej. Z uwagi na zapewnienie wysokiej dokadnoci okablowanie powinno by sprawdzane w nastpujcej kolejnoci: okablowanie poziome okablowanie pionowe Zaleca si stosowanie podrcznego testera dynamicznego zgodnego z norm TSB-67 umoliwiajcego przeprowadzenie testów dynamicznych kabli i kanaów UTP w zakresie czstotliwoci do 100 MHz. W okablowaniu strukturalnym tor transmisyjny skada si z jednego lub wielu odcinków skrconych par przewodów oraz zczy. Podczas testowania naley zmierzy nastpujce parametry: poprawno podczenia przewodów (mapa pocze) ugo torów transmisji opónienie propagacji umienie staoprdowa oporno ptli impedancja charakterystyczna straty odbiciowe NEXT PSNEXT ELFEXT PSELFEXT Mapa pocze Przeprowadzenie testu wymaga podczenia przyrzdów z obu stron kanau. W trakcie testu wykrywane s nastpujce bdy: niecici cza zwarcia pary odwrócone STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 6

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna pary skrzyowane pary podzielone ugo Pomiar dugoci realizowany jest metod poredni, polegaj na pomiarze czasu transmisji impulsu elektrycznego przenoszonego w badanym torze. Przed przystpieniem do pomiaru trzeba zna nominaln prdko propagacji impulsu elektrycznego w danym typie kabla. Podawany jest on jaka uamek dziesitny lub warto procentowa, pozwala na okrelenie prdkoci impulsu w stosunku do prdkoci wiata. Opónienie Opónienie jest czasem, w jakim impuls jest przenoszony z jednego koca toru na drugi. Opónienie jest proporcjonalne do wspóczynnika NVP. Przyjmuje si, e opónienie w kablu UTP wynosi ok. 5,7ns na 1 m dugoci. Parametr ten okrela maksymaln dugo pocze w sieciach LAN, Opónienie moe mie róne wartoci dla kadej z par w kablu. Staoprdowa oporno ptli Oporno mierzy si na jednym kocu toru po zwarciu drugiego koca. Dopuszczalna warto opornoci staoprdowej wynosi 40 om. umienie umienie jest parametrem okrelajcym straty sygnau w torze transmisyjnym. Warto tumienia podaje si w db. W normach dotyczcych okablowania strukturalnego wartoci dopuszczalne definiuje si dla najwikszej dugoci toru. Impedancja charakterystyczna Parametr cile zwizany z geometri kabla (grubo drutów, odleg pomidzy nimi) i wciwociami dielektryka stanowicego w przewodach. Zmiana geometrii pary przewodów w funkcji dugoci kabla jest przyczyn powstawania zmian impedancji. W okablowaniu strukturalnym stosujemy kable o impedancji charakterystycznej 100, 120, 150 om. Niedopuszczalne jest stosowanie kabli o rónych impedancjach charakterystycznych w jednym systemie okablowania. Straty odbiciowe Straty odbiciowe (Return Loss) s miar uwzgldniaj niedopasowanie impedancyjne i niejednorodnoci toru. Straty odbiciowe mówi ile razy sygna na wejciu do toru jest wikszy od sygnau odbitego od wejcia. Maa warto Return Loss oznacza, e dua cz sygnau wraca (s wymagane systemy kompensacji echa). Idealne dopasowanie oznaczaoby warto RL do nieskoczonoci. W praktyce przekracza 50 db, a wartoci powyej 20 db oznaczaj pomijalnie mae straty odbiciowe. RL=0 db oznacza, e mamy do czynienia ze zwarciem lub rozwarciem toru. Przesuchy Przesuchem nazywamy zjawisko przenikania sygnau pomidzy ssiadujcymi w kablu parami przewodów. Zbyt duy przesuch jest podstawow przyczyn zakóce komunikacji w sieci. Przesuchy s okrelane przez cztery parametry: NEXT, PS NEXT, EL FEXT, PSNEXT. NEXT jest mierzony jako stosunek amplitudy napicia testowego do napicia wyindukowanego w siedniej parze. Napicia obydwu sygnaów s zazwyczaj wyraone jako warto wzgldna (poziom sygnau) podana w db. Rónica wartoci poziomów jest miar parametru NEXT. Dua warto NEXT oznacza wystpowanie maych przesuchów. PS NEXT (Power SUM Near-End Crosstalk) W przypadku systemów wykorzystujcych wicej ni dwie pary kabli w czasie transmisji wystpuje zjawisko sumowania si zakóce od wielu par. EL FEXT (Egua Level Far-End Crosstalk) jest parametrem pozwalajcym oceni przydatno sieci dla nowych technik transmisyjnych, wykorzystujcych te same pary kanaów w dwóch kierunkach jednoczenie ELFEXT jest mierzony podobnie jak NEXT, lecz poziom sygnau jest mierzony na kocu toru odlegym od generatora. Sygna, który dochodzi do koca toru, ma poziom zmniejszony ze wzgldu na tumienie toru. PS EL FEXT (PowerSum Egua Level Far-End Crosstalk) pozwala oceni przydatno sieci dla systemów transmisji wykorzystujcych wieloparow transmisj w trybie fuli duplex. ACR (Attenuation to crosstalk ratio). Jest rónic pomidzy NEXT i tumieniem w db. Warto ACR wskazuje jak amplituda sygnau odbieranego z odlegego koca toru bdzie zakócana przez przesuch bliskie. Dua warto ACR oznacza, e odbierany sygna jest znacznie wikszy od zakóce. PS ACR (Power-Sum attenuation to crosstalk ratio) Podaje te informacje co ACR w sytuacji wieloparowej transmisji sygnau. Do testowania wiatowodu, na krótkich odcinkach (do 2 km) wystarczy zastosowanie zestawu do testowania strat optycznych np. FLT 4 (Fibr Loss Tester). Dodatkowo mona, na yczenie klienta oraz pod warunkiem, e konfiguracja caego systemu umoliwia taki test, przeprowadzi test bazujcy na reflektometrii optycznej (OTDR - Optical Time Domain Reflectometry). Ta druga metoda, oprócz okrelenia tumienia caego kanau uatwia zlokalizowanie miejsc wszystkich cze i uszkodze w kanale wiatowodowym. Testowanie okablowania pionowego: STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 7

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna W MDF: podczy jednostk gówn testera do pierwszego kanau bloku / panelu obrazujcej pierwszy kana w pionie. Jeeli stosujemy czówki, naley u adaptera na gniazda modularne. W IDF podczy jednostk zdaln testera do odpowiedniego kanau bloku / panelu obrazujcego kabel, który testujemy. Wynik: Jeeli tester wskae wyniki w normie, naley testowany kana oznaczy jako "dobry" zaznaczajc w dokumentacji numer kanau \ przej do nastpnego kanau. Jeeli jednak wskazani testera nie odpowiadaj naszym oczekiwaniom, naley ten kana oznaczy jako "zy" i przej do nastpnego kanau. Po przetestowaniu wszystkich pionów kablowych wracamy do kanaów oznaczonych jako "ze", naprawiamy je i testujemy ponownie. Gdy tester wreszcie wskae dobry wynik dla wszystkich kanaów, przechodzimy do testowania okablowania poziomego. Testowanie okablowania poziomego: W IDF: podczy jednostk gówn testera do pierwszego kana w bloku /panelu, obrazujcego testowany kana. Jeeli istniej bloki krosowe, wtedy musimy pos si adapterami W puszce: Wynik: podczamy jednostk zdaln testera do odpowiedniego wyjcia pierwszego poziomego kabla, który testujemy Jeeli tester wskae wyniki w normie, naley testowany kana oznaczy jako "dobry^zaznaczajc w dokumentacji numer kanau i przej do nastpnego kanau. Jeeli jednak wskazania testera nie odpowiadaj naszym oczekiwaniom, naley ten kana oznaczy jako "zy" w dokumentacji i przej do nastpnego kanau. Po przetestowaniu wszystkich poziomych kabli danego IDF wracamy do kanaów oznaczonych jako "ze", naprawiamy je i testujemy ponownie. Jeli testy wykazuj poprawno wykonania pocze oznaczamy je jako "dobre" Ten test jest ostatni prób systemu przed wczeniem do pracy. Przed rozpoczciem testu naley si upewni, e rzeczywicie wszystkich podcze i e wszystkie krosowe poczenia s swoim miejscu. Ten test przeprowadza si tylko dla kanaów telekomunikacyjnych które posiadaj okablowanie pionowe i poziome pomidzy pracujcymi urzdzeniami systemu. Testowanie systemu: W miejscu podczenia systemowego: naley podczy jednostk gówn testera do pierwszego kanau testowanego poczenia systemowego. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie adapterów Za kablem stacyjnym: naley podczy jednostk zdaln testera do koca kabla stacyjnego, który bdzie czony terminala STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 8

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna Wynik: Jeeli test poda prawidowe wskazania, oznacza to, e testowany kana jest gotowy do pracy. Przy niekorzystnych wskazaniach testera naley oznaczy kana jako "zy" i przej do nastpnego kanau. Po przetestowaniu wszystkich kanaów naley przeprowadzi procedury identyfikacji elementu niesprawnego (poprzez eliminacj), eby wyselekcjonowa niesprawn cz kanau i j naprawi, podstawiajc w miejsce rzeczywistych urzdze urzdzenia testowe. Po naprawie raz jeszcze przetestowa kana i jeeli okae si on sprawny, oznaczy "dobry". Sprawdzanie wiatowodu przed instalacj: Sprawdzi kady wiatowód pod wzgldem jego cici. Dopuszcza si proste sprawdzenie typu "test przejcia wiata" Sprawdzi wszystkie oznakowania pocztku i koca dugoci kat sprawdzenia prawidowej dugoci kabla) Sprawdzi wizualnie fermie, czy nie ma na niej nalotów (resztki ywicy) lub innych zanieczyszcze. Sprawdzi, czy ruchome elementy zcza poruszaj si swobodnie. Sprawdzi, czy wszystkie kocówki przykryto osonami dla zabezpieczenia przed osadzaniem si kurzu. Naley uzyska od producenta pene dane testowe dotyczce tumie. Sprawdzanie wiatowodu po instalacji: Sprawdzi czy zainstalowane i podczone wiatowody maj pe przepustowo w zakresie wciwej dugoci fali Sprawdzi czy wszystkie wiatowody s cie. W przypadku, gdy s niecie b straty optyczne s nadmierne, naley d skorygowa. Sprawdzenie tumienia. Sprawdzanie kabli krosowych: Kable krosowe sprawdzamy, stosujc procedury takie jak dla kabli pionowych. Z reguy wystarczy je tylko przed zainstalowaniem przeczyci szmatk nasczon alkoholem przemysowym (np. izopropanolem). Dla obliczenia strat optycznych naley pos si zestawem do testowania strat (OLTS, np. FLT4). Naley sprawdzi kade poczenie midzy MDF i IDF pod ktem ich strat dla 850 nm i 1300 nm w przypadku wiatowodu wielomodowego oraz 1310 nm i 1550 nm gdy sprawdzamy wiatowód jednomodowy. Straty dla kadego poczenia oblicza si ze wzoru (wiatowód wielomodowy): L/1000 (3.5 db) + 1.0 DB, dla 850 nm oraz L/1000 (1.50 db) + 1.0 db, dla 1300 nm gdzie: L = rzeczywista dugo poczenia / przycza w metrach (x.xxdb) = maksymalna zakadana strata wiatowodu dla danej ugoci fali + 1,OdB = tolerancja rzdu 0.5 db dla kadego poczenia przycza (dwa przycza w kadym tecie) Wszystkie dotychczasowe testy sprawdzaj cay system pod ktem J integralnoci, oczywicie pod warunkiem, e zostay one przeprowadzone prawidowo. Nastpny krok to sprawdzenie pracujcego systemu w ogólnej sieci telekomunikacyjnej - test ten jest jedynym testem rozstrzygajcym. Testowanie systemu podczas pracy: Z chwil uruchomienia caego systemu moe si okaza, e pewne terminale nie dziaaj. W takiej sytuacji naley zbada przyczyn, stosujc nastpuj procedur: Upewni si, czy adresowanie i szybkoci transmisji (w bodach) s wciwie ustawione (jeeli jest to stosowne) Zlokalizowa dziaajcy terminal i umieci go na wózku, o ile taki istnieje Zainstalowa pracujcy terminal na miejscu niedziaajcego Sprawd adres. Jeeli zastpczy, dobry terminal nie transmituje, to: STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 9

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna przejd do IDF razem z tym terminalem i podcz go do lokalu urzdzenia LAN (lokalnej sieci komputerowej) lub do po krosowego. Jeeli terminal zadziaa, to znaczy, e usterka jest na trasie midzy IDF i MDF przejd z zastpczym terminalem do MDF i wcz go do gównego poczenia krosowego (mona, w razie potrzeby, pos si adapterami ramy). Jeeli terminal zadziaa to znaczy, e usterka znajduje si w kablu pomidzy MDF i IDF przejd do serwera i podcz terminal do niego bezporednio. Jeli zadziaa, oznacza to, e poczenie serwera z MDF jest wadliwe Sprawdzanie innych segmentów: Stosujc baluny naley najpierw sprawdzi prawidowo sekwencji pocze. Jeeli prdko w caym ukadzie wynosi 1 Mbps lub wicej, upewni si, e zastosowano cza DTP, a nie paskie. Sprawdzi przebieg kabli, powinny by umieszczone: o 30 cm od owietlenia wysokiego napicia (wietlówki) o 90 cm od przewodów elektrycznych powyej 2 KVA o 1 m od transformatorów i silników elektrycznych Na kocu naley si upewni, czy tumienie w kanaach nie przekracza dopuszczalnych wartoci. Takie przekroczenie moe mie miejsce, jeeli kana jest zbyt dugi lub gdy w kanale jest zbyt duo cze. 7.Obmiar robót. Obmiar robót wykonano na podstawie dokumentacji projektowej, warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych. Zasady przedmiarowania i zakres prac objtych pozycj obmiarow wg: za. Nr 1 do rozporzdzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 26.09.2000r w sprawie kosztorysowych norm nakadów rzeczowych (Dz. U. Nr 114, Poz. 1195 z póniejszymi zmianami ), Opracowanie przedmiaru wg rozporzdzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 13 lipca 2001roku w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych. Jednostkami obmiaru s: Kable i przewody 1 mb Osprzt elektroinstalacyjny 1 szt. Koryta instalacyjne 1 mb 8. Odbiór robót 8.1. Ogólne zasady odbioru robót. Ogólne zasady odbioru robót podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 8.2. Szczególne zasady odbioru robót Przy odbiorze kocowym instalacji naley przedstawi nastpujce dokumenty: projekt techniczny powykonawczy dziennik budowy; potwierdzenie zgodnoci wykonania instalacji z projektem technicznym, warunkami pozwolenia na budow i przepisami; obmiary powykonawcze; protokoy wykonanych bada odbiorczych dokumenty dopuszczajce do stosowania w budownictwie wyroby budowlane, z których wykonano instalacj dokumenty wymagane dla urzdze podlegajcych odbiorom technicznym W ramach odbioru kocowego naley: sprawdzi czy instalacja jest wykonana zgodnie z projektem technicznym powykonawczym sprawdzi zgodno wykonania odbieranej instalacji z wymaganiami, a w przypadku odstpstw, sprawdzi w dzienniku budowy uzasadnienie koniecznoci wprowadzenia odstpstw sprawdzi protokoy odbiorów midzyoperacyjnych sprawdzi protokoy odbiorów technicznych czciowych sprawdzi protokoy zawierajce wyniki bada odbiorczych Odbiór kocowy koczy si protokolarnym przejciem instalacji do uytkowania lub protokolarnym stwierdzeniem braku przygotowania instalacji do uytkowania, wraz z podaniem przyczyn takiego stwierdzenia. Prawidowo sporzdzona dokumentacja potrzebna jest dla celów konserwacji i optymalnego wykorzystania caego systemu kablowego. Najlepiej jest gromadzi dokumentacj w trakcie instalowania i przed j uytkownikowi po zainstalowaniu caego systemu. Peny zestaw dokumentacji obejmuje: STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 10

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna plany budynku z zaznaczonymi na nich punktami przyczeniowymi, numeracj, punktami rozdzielczymi oraz naniesionymi trasami przebiegów kabli poziomych i kabli pionowych wyniki testów wszystkich pocze dla kadego przebiegu kabla dokumentacj pocze krosowych (na dysku lub na papierze). streszczenie schematu numerowania spis wszystkich gównych komponentów i ich usytuowanie wszelkie inne pomocnicze dokumenty Naley stworzy sensowny i spójny logicznie schemat numerowania kabli, gniazd i kanaów dla ich atwej identyfikacji. Schemat ten powinien by oparty na konfiguracji samej sieci kablowej, a nie na konstrukcji budynku, w którym sie si znajduje. Taki schemat mona podzieli na trzy skadowe: schemat numerowania okablowania poziomego schemat numerowania okablowania pionowego schemat numerowania sprztu zainstalowanego w sieci Ostatnim etapem w kompletowaniu dokumentacji jest sporzdzenie dokumentacji pocze krosowych dla kadego punktu rozdzielczego w caym systemie. Taka dokumentacja moe by w postaci wydrukowanej papierze lub w postaci software'owej. Format jest prosty: wystarczy poda numer gniazda pocztkowego, gniazdo kocowe, typ nonika (np. UTP, kabel AUI, wiatowód). 9. Podstawa patnoci 9.1. Ogólne zasady dotyczce ustalania podstawy patnoci Ogólne ustalenia dotyczce podstawy patnoci podano w Specyfikacji Technicznej Wymagania Ogólne 9.2. Szczególne zasady dotyczce podstawy patnoci Roboty instalacyjne dla wykonania instalacji patne s wg ceny obmiaru, które zawiera: wykonanie robót przygotowawczych zakup i dostaw materiaów wykonanie prac przygotowawczych: tyczenie trasy, wykucie bruzd, wykonanie przej przez przegrody wciganie i ukadanie przewodów monta punktów abonenckich monta szaf dystrybucyjnych przeprowadzenie pomiarów i bada wymaganych w ST 10. Przepisy zwizane Ustawy Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Tekst ujednolicony po zmianie z 24 maja 2002 roku. Stan prawny na 29 czerwca 2002 roku. Ujednolicony tekst ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane powsta na podstawie nastpujcych Dzienników Ustaw: z 2000 r. nr 106, poz. 1126 (urzdowy tekst jednolity); nr 109, poz. 1157; nr 120, poz. 1268, z 2001 r. nr 5, poz. 42; nr 100, poz. 1085; nr 110, poz. 1190; nr 115,poz. 1229; nr 129, poz. 1439; nr 154, poz. 1800, z 2002 r. nr 74, poz. 676. Ustawa z dnia 04 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity) (Dz.U. nr 80/2000, poz. 904 Rozporzdzenia ROZPORZDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 26 czerwca 2002 roku w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia. (Dz.U. nr 108/2002, poz.953) ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ l BUDOWNICTWA z dnia 14 grudnia 1994 r. (z póniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie ( Dz.U. z 1999 r.-nr 15, poz. 140) ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 16 marca 1998 r w sprawie wymaga kwalifikacyjnych dla osób zajmujcych si eksploatacj urzdze, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urzdze, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powouje si komisje kwalifikacyjne, oraz wysokoci opat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji. (Dz. U. Nr 59, póz. 377) ROZPORZDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie systemów oceny zgodnoci, wzoru deklaracji zgodnoci oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczanych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie. (Dz. U. Nr 113, póz. 728) ROZPORZDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 5 sierpnia 1998 r. w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych. (Dz. U. Nr 107, póz. 679) ROZPORZDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie szczegóowego zakresu i formy projektu budowlanego. (Dz. U. Nr 140, póz. 906) STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 11

Pracownia Projektowa QUATTRO, ul. Brandstaettera 4, 61-659 Pozna ROZPORZDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia l marca 1999 r. w sprawie zakresu, trybu i zasad uzgadniania projektu budowlanego pod wzgldem ochrony przeciwpoarowej. (Dz. U. Nr 22, póz. 206) ROZPORZDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 31 maja 2000 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie wprowadzenia obowizku stosowania niektórych Polskich Norm. (Dz. U. Nr 51, póz. 617) ROZPORZT)ZENIE MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO I BUDOWNICTWA z dnia 3 kwietnia 2001 r. w sprawie wprowadzenia obowizku stosowania niektórych Polskich Norm dla budownictwa. (Dz. U. nr 3 8, póz. 456) ROZPORZDZENIE MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO I BUDOWNICTWA z dnia 31 sierpnia 2001 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie wprowadzenia obowizku stosowania niektórych Polskich Norm dla budownictwa..(dz. U. Nr lol, póz. 1104) Zarzdzenia ZARZDZENIE DYREKTORA POLSKIEGO CENTRUM BADA I CERTYFIKACJI z dnia 28 grudnia 1995 r. zmieniajce zarzdzenie w sprawie ustalenia wykazu wyrobów podlegajcych obowizkowi zgaszania do certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem. (Mon. Pol. z 1996 r. Nr 28, poz. 295) ZARZDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOECZNEJ z dnia 12 marca1996 r. w sprawie dopuszczalnych st i nat czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiay budowlane, urzdzenia i elementy wyposaenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi. (Mon. Pol. Nr 19. póz. 23 n ZARZDZENIE DYREKTORA POLSKIEGO CENTRUM BADA I CERTYFIKACJI z dnia 27 czerwca 1996 r. zmieniajce zarzdzenie w sprawie ustalenia wykazu wyrobów podlegajcych obowizkowi zgaszania do certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem. (Mon. Pol. Nr 48, póz. 463) ZARZDZENIE DYREKTORA POLSKIEGO CENTRUM BADA I CERTYFIKACJI z dnia 28 marca 1997 r. zmieniajce zarzdzenie w sprawie ustalenia wykazu wyrobów podlegajcych obowizkowi zgaszania do certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem. (Mon. Pol. Nr 22. póz. 216) Polskie Normy EN 50173 Okablowanie strukturalne budynków EN 50167 Okablowanie poziome EN 50168 Okablowanie pionowe EN 50169 Okablowanie krosowe i stacyjne EIA/TIA 568A Okablowanie telekomunikacyjne biurowców EIA/TIA 569 Kanay telekomunikacyjne w biurowcach EIA/TIA 606 Administracja infrastruktury telekomunkacyjnej w biurowcach EIA/TIA 607 Uziemianie w budynkach biurowych TSB 72 Scentralizowane okablowanie wiatowodowe TSB 67 Pomiary systemów okablowania strukturalnego TSB 75 Nowe rozwizania okablowania poziomego dla biur o zmiennej aranacji wntrz ISO/IEC 11801 Okablowanie strukturalne budynków STWiOR Przedszkole w Koziegowach instalacja okablowania strukturalnego 12