KOMENTARZ RYNKOWY Czerwiec 2010 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE PIOTR NOWAK dłuższego czasu utrzymuje się powyżej wartości neutralnej 50 i pozwala z optymizmem patrzeć na wzrost rodzimej gospodarki w przyszłości. Wykres 1 Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Majowa produkcja przemysłowa przyniosła dużą niespodziankę i to nie tylko ze względu na brak zdecydowanego spadku spowodowanego powodzią, ale odczyt najwyższy od przeszło 2 lat. Wartość 14% w ujęciu rocznym jest wyższa od konsensusu rynkowego, który nawet przed rewizjami dotyczącymi powodzi wynosił zaledwie 7,9% r/r i jest również zaledwie drugą dwucyfrową wartością w tym przedziale czasu, tak więc zaskoczenie, a co za tym idzie przełożenie na rynek było znaczące. Wzrosty odnotowano w 25 z 34 obserwowanych działów przemysłu, przy czym największą zmianę zanotowano w produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych o ponad 95%. Również wskaźnik wyprzedzający PMI 1, odzwierciedlający kondycje polskiego sektora przemysłowego, pozytywnie zaskoczył inwestorów odczytem za czerwiec. Wynik 53,3 jest najwyższy od sierpnia 2007 roku i w zdecydowany sposób zanegował lekki spadek wskaźnika w ubiegłym miesiącu. widać analiza składowych wskaźnika pokazuje, że słabe euro wpłynęło na przyspieszenie gospodarcze Niemiec, która są największym parterem handlowym Polski. Wskaźnik nowych zamówień eksportowych wyniósł w czerwcu aż 55,7, osiągając poziom nie notowany od grudnia 2005 roku. Pozytywnie na tak udany czerwcowy wynik wpłynął wskaźnik wielkości produkcji, który od 1 Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. Źródło: Dane GUS i Markit Economics. INFLACJA i RPP Inflacja CPI 2 w maju wyniosła 2,2% r/r, kontynuując prognozowaną ścieżkę zniżkową. Wynik uplasował się pomiędzy oczekiwaniami Ministerstwa Finansów (2,1% r/r), a oczekiwaniami rynku (2,3% r/r). Wszystko za sprawą cen żywności, gdyż to one w głównej mierze odpowiedzialne są za rozbieżności. Na kolejny miesiąc prognoza Ministerstwa Finansów nie zmieniła się i nadal wynosi 2,1%, co jest zgodne z konsensusem rynkowym. Największym zagrożeniem dla wzrostu inflacji są, poza cenami żywności, ceny paliw, które rosną ze względu na siłę dolara, nawet pomimo relatywnie stabilnych cen ropy na świecie. 2 Wskaźnik CPI pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania. 1
Rada Polityki Pieniężnej pod kierownictwem nowego Prezesa NBP, prof. Marka Belki, nie dokonała żadnej zmiany w poziomie stóp procentowych, natomiast naniesione zostały pewne korekty do oficjalnego komunikatu. Zrezygnowano przede wszystkim z prezentowania nieoficjalnego nastawienia RPP do polityki monetarnej. Ponadto Rada zapoznała się z najnowszą projekcją inflacyjną i ścieżką wzrostu dla Polski na nadchodzące lata. Obie pozycje zostały zrewidowane w górę, jednak podane przedziały są szerokie i założenia, szczególnie odnośnie wzrostu PKB, bardzo optymistyczne, dlatego bliższy rzeczywistości wydaje się dolny kraniec podanych przedziałów. Szczegóły najnowszej projekcji są następujące: - wzrost PKB z 50% prawdopodobieństwem znajdzie się w przedziale 2,5-3,9% w 2010 r. (wobec 2,1-4,1% w lutowej projekcji), 3,3-5,9% w 2011 r. (poprzednio 1,8-4,0%) oraz 2,2-5,0% w roku 2012 (poprzednio 1,9-4,3%); - inflacja CPI z 50% prawdopodobieństwem znajdzie się w przedziale 2,3-2,9% w 2010 r. (wobec 1,3-2,2% w lutowej projekcji), 2,1-3,3% w roku 2011 (1,7-3,1% w lutym) i 2,2-3,7% w 2012 r. (poprzednio 2,6-4,6%), Ponadto Rada wyraźnie zaakcentowała konieczność przeprowadzenia w Polsce reform fiskalnych mających na celu ograniczenie deficytu sektora publicznego w nadchodzących latach. RYNEK PRACY Stopa bezrobocia czwarty miesiąc z rzędu odnotowała spadek, tym razem do poziomu 11,9%. Tendencja ta zapewne zostanie podtrzymana w nadchodzących miesiącach, gdyż zatrudnienie przy pracach sezonowych nabiera tempa. Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w maju o 0,5%, czyli o około 12 tysięcy etatów. Analizując składową wskaźnika PMI dotyczącą zatrudnienia, można oczekiwać, że nadchodzące miesiące mogą przynieść dalszą poprawę w tym segmencie po 6-miesięcznej przerwie wskaźnik zatrudnienia wzrósł powyżej wartości odniesienia 50. Pewną dozę niepewności wprowadza jednak powódź i przestoje w produkcji, jak również okres wakacyjny, który mimo że pozytywnie wpływa na wskaźnik bezrobocia ogółem, w wielu zakładach wykorzystywany jest do modernizacji linii produkcyjnych, co może w pewnym stopniu zahamować przyrost etatów. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czerwcu kolejny miesiąc z rzędu zanotowało realny wzrost o 2,5% w ujęciu rocznym (nominalny wzrost o 4,8% był powyżej oczekiwań rynku). Wykres 3 Rynek pracy w Polsce. Wykres 2 Inflacja a cel inflacyjny NBP. Źródło: Dane GUS i NPB. Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. 2
RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY Po krokach podjętych w maju przez Unię Europejską i Międzynarodowy Fundusz Walutowy, mających na celu zapewnienie ewentualnego wsparcia krajom borykającym się z problemami ze sfinansowaniem długu, wydawało się, że czerwiec przyniesie uspokojenie na rynku. Inwestorzy postanowili nie rozpoczynać jednak sezonu wakacyjnego i wraz z początkiem miesiąca mieliśmy do czynienia z pogorszeniem się sentymentu wokół regionu. W Polsce krzywa rentowności przesunęła się w górę, przy największych zmianach na jej krótkim końcu. Wszystko za sprawą wyżej opisanej produkcji przemysłowej i jastrzębich komentarzy niektórych członków RPP wskazujących na możliwość podwyżek stóp procentowych w tym roku, Inwestorzy wyjątkowo mocno zareagowali na powyższe informacje i podaż papierów o zapadalności do 2 lat była znacząca. Zmiany rentowności kształtowały się w czerwcu następująco: - rentowności bonów skarbowych wzrosły o 22 p.b.- obligacje w sektorze 2-letnim wzrosły o 15 p.b. - obligacje w sektorze 5-letnim wzrosły o 9 p.b. - obligacje w sektorze 10-letnim wzrosły o 14 p.b. Czerwiec przyniósł osłabienie polskiej waluty. Oczywiście kursu złotego do euro nie ulegał jednostajnemu osłabieniu, po drodze ukształtował się dołek w okolicach 4,05, jednak przez większą część miesiąca kurs przewyższał 4,10, osiągając w pewnym momencie 4,18. Główne zainteresowanie rynku walutowego skupiło się na parze EURUSD, gdzie mieliśmy do czynienia z korektą i umocnieniem się kursu euro do dolara z poziomu 1,19 do niemal 1,25. W dużym stopniu jest to rezultat oficjalnego ogłoszenia przez Ludowy Bank Chin możliwości większego umocnienia się juana w stosunku do USD niż przewiduje ustalony, wąski przedział wahań. Wprawdzie spowodowało to natychmiastowe osłabienie dolara, ale należy ostrożnie podchodzić do wiadomości płynących z Chin, gdyż oświadczenie zostało opublikowane na tydzień przed szczytem G20 i mogło być zabiegiem czysto politycznym mającym na celu zmniejszenie presji, szczególnie ze strony USA, na uwolnienie chińskiej waluty. Wykres 4 Kurs EURPLN i kurs USDPLN od 1998 roku. Przy słabym sentymencie i widocznym wycofywaniu się kapitału zagranicznego, sytuacja na rynku pierwotnym również uległa pogorszeniu. Na pierwszej aukcji Ministerstwo Finansów zdołało jeszcze uplasować znaczną liczbę obligacji dwuletnich OK1012 5,4 miliarda natomiast późniejsze aukcje nie zakończyły się sukcesem. Brak pełnego pokrycia ofertami kupna przetargu 10-letniego oraz aukcja zamiany, po której nastąpił spadek cen oferowanych papierów, dobitnie odzwierciedlały nastroje na polskim rynku długu. Źródło: Dane Bloomberg. 3
RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA W czerwcu większość głównych indeksów akcji zanotowała spadek. Traciły na wartości również akcje spółek notowanych w Warszawie, gdzie indeks WIG20 spadł o 6,69%, WIG spadł o 5,15%, a MWIG40 o 3,97%. Spośród rynków naszego regionu po ok. 5-6% traciły również giełdy w Pradze, Wiedniu i Budapeszcie. Przed spadkiem obronił się rynek turecki, który wzrósł o 0,84%. Na rynkach zachodnich również dominowały spadki, np. S&P500 spadł o 5,39%, Dow Jones obniżył się o 3,58%. Przed spadkiem wybronił się DAX, który wzrósł o symboliczne 0,02%. Bardzo mocne spadki odnotowano na rynku chińskim, gdzie indeksy straciły ponad 7%, a od swojego lokalnego szczytu kilka miesięcy temu spadki sięgają już ponad 25%. Z indeksu WIG20 największe wzrosty zanotowały akcje CEZ (+0,36%), zaś największe spadki PKO BP (-11,53%) oraz BRE (-11,15%). W indeksie mwig40 największy wzrost zanotował Eurocash (+7,06%) oraz Multimedia (+6,06%), a największy spadek Petrolinvest (-30,00%) oraz Polnord (-16,19%). W zasadzie od początku roku rynek akcji porusza się w trendzie bocznym. Obecnie, naszym zdaniem, rynek akcji powoli wchodzi w średnioterminowy trend spadkowy, którego głównymi przyczynami są: względnie wysokie zaangażowanie OFE w akcjach, małe napływy do TFI, duże oferty na rynku IPO oraz SPO oraz słaby sentyment za granicą związany z wysokim zadłużeniem i deficytami państw zachodnich. W czerwcu 2010 roku rynek surowców wyrażony indeksem RJ/CRB wzrósł o 1,46%. Rynek surowców pozwolił zatem na odniesienie zysków w przeciwieństwie do największych rynków akcji, których indeksy w czerwcu w znacznym stopniu straciły na wartości. W tym czasie indeks największych amerykańskich spółek S&P500 zniżkował o 5,39%, a WIG20 grupujący największych emitentów warszawskiego parkietu o 6,69%. Ceny surowców energetycznych na nowojorskiej giełdzie uległy nieznacznym zmianom. Cena ropy naftowej wzrosła o 1,38%, benzyny o 1,68%, natomiast oleju opałowego spadła o 1,14%. Na szczególną uwagę zasługuje zachowanie cen gazu ziemnego, który po bardzo udanym maju ponownie zyskiwał na wartości - tym razem jego notowania wzrosły o 5,97%. Czerwiec obfitował również w wysoką zmienność na rynkach finansowych. Napływające dane makroekonomiczne coraz wyraźniej stawiają pod znakiem zapytania siłę i trwałość ożywienia gospodarczego. Powoduje to gwałtowne ruchy cen surowców energetycznych, których konsumpcja jest silnie uzależniona od kondycji światowej gospodarki. Metale przemysłowe stanowiły grupę najsłabszych surowców w czerwcu. Ceny aluminium spadły o 3,41%, miedzi o 5,3%, a niklu aż o 7,62%. Metale szlachetne natomiast po raz kolejny zanotowały wzrost wartości. W czerwcu srebro drożało o 1,15%, a złoto o 2,75%. Ten ostatni kruszec 21 czerwca ustanowił nowy rekordowy poziom ceny - ponad 1265 dolarów za uncję. Żywność w czerwcu drożała w tempie równym wzrostowi wartości indeksu. Cena kontraktów terminowych na dostawę pszenicy wzrosła o 1,53%, a soi 1,15%. Słabiej na tym tle wypadła kukurydza, której cena spadła o 1,32%. Najciekawsza sytuacja miała miejsce w przypadku cukru, którego cena wzrosła o 9,33% oraz kawy - tu wzrost wyniósł ponad 22%. Tak spektakularna zwyżka była, w opinii analityków, spowodowana zamykaniem spekulacyjnych pozycji funduszy grających na spadek cen tego produktu. 4
ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. KONTAKT BPH Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA www.bphtfi.pl e-mail: info@bphtfi.pl Infolinia: 19511 5