Polityka humanizacji jako środek zapobiegawczy, wobec pogarszającej się kondycji obszarów monofunkcyjnych, wielkopłytowych osiedli mieszkaniowych studium przypadku. Grzegorz Lechman Współpraca: Eugeniusz Głogowski, 44M Marek Jackiewicz 1
ZASADNICZE POTRZEBY ZMIAN WYNIKAJĄ Z KONIECZNOŚCI ROZWIĄZANIA PROBLEMÓW GENEROWANYCH, CORAZ BARDZIEJ NIEWYSTARCZAJĄCYM WYPOSAŻENIEM STRUKTURY I OSIEDLA POTRZEBY MODERNIZACYJNE I W BUDYNKACH I OTOCZENIU W CELU PRZEPROWADZNIA ZMIAN KONIECZNE JEST WYKORZYSTNIE ISTNIEJĄCEGO POTENCJALU OSIEDLA DLA ZASPOKOJENIA NARASTAJACYCH POTRZEB ZMIAN Aby osiągnąć zamierzony cel, niezbędne jest zbudowanie narzędzi naprawczych dostosowanych do określonych problemów miejskich. To czy będzie konieczna rewitalizacja czy humanizacja osiedli wielkopłytowych zależy kiedy zaczniemy coś w tej materii robić. Przypomnienie 2
ANALIZOWANE KIERUNKI PRZEKSZTAŁCEŃ W KWARTAŁACH I JEDNOSTKACH ZASADY FINANSOWANIA WARIANTÓW A przeprowadza się zmiany i modernizacje które będą realizowane w całości z zysków inwestycyjnych (FR na niezmienionym poziomie) B przeprowadza się zmiany i modernizacje które będą realizowane w ramach ustalonego FR pomniejszonego o zyski wynikające z określonych inwestycji (podwyższony o ok. 40-60%) C przeprowadza sie zmiany i modernizacje które będą realizowane w ramach ustalonego FR (podwyższonego) 0 nie przeprowadza się żadnych zmian poza bieżącym remontami i modernizacjami w ramach istniejącego FR* ( na niezmienionym poziomie) * FR - Fundusz Remontowy 1 3
Przypomnienie : WARIANT 0 bez zmian WARIANT C zmiany ale tylko oparciu o FR WARIANT B zmiany dzięki nowym inwestycjom oraz w oparciu o FR WARIANT A zmiany tylko dzięki nowym inwestycjom 1 4
1 5
Przekształcenia przestrzeni na terenach spółdzielczych jednostki A LWSM Morena konsultacje przedprojektowe Zasięgnięcie opinii mieszkańców Badanie ankietowe Analiza wyników Przygotowanie propozycji do Konsultacji Społecznych Spotkanie informacyjno konsultacyjne z mieszkańcami osiedla @ konsultacje Spotkania konsultacyjne z mieszkańcami jednostek @ konsultacje Spotkania konsultacyjno - projektowe z mieszkańcami poszczególnych kwartałów Przygotowanie dokumentacji projektowej i zabezpieczenie finansowania inwestycji Bieżące informowanie mieszkańców o realizacji zadania, zbieranie opinii i uwag KOLEJNOŚĆ REALIZOWANIA PAKIETÓW KONSULTACYJNYCH 6
Metoda przeprowadzenia zmiany na terenie spółdzielni z udziałem mieszkańców Konsultacje kierunku zamierzeń inwestycyjnych na terenach LWSM Morena Adresaci: WSZYSCY MIESZKAŃCY OSIEDLA Konsultacje zamierzeń inwestycyjnych na terenie jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY JEDNOSTKI A B.. Konsultacje zakresu przekształceń inwestycyjnych oraz projektu zagospodarowania zielonego podwórka w kwartale nr 1 jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY Kw 1, Jedn. A..... Przygotowanie projektu inwestycyjnego i jego realizacja w kwartale nr 1 jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY Kw 1, Jedn. A.. Jednostka A Jednostka B Jednostka C Jedn. 7
Metoda przeprowadzenia zmiany na terenie spółdzielni z udziałem mieszkańców Konsultacje kierunku zamierzeń inwestycyjnych na terenach LWSM Morena Adresaci: WSZYSCY MIESZKAŃCY OSIEDLA Konsultacje zamierzeń inwestycyjnych na terenie jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY JEDNOSTKI A B.. Konsultacje zakresu przekształceń inwestycyjnych oraz projektu zagospodarowania zielonego podwórka w kwartale nr 1 jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY Kw 1, Jedn. A..... Przygotowanie projektu inwestycyjnego i jego realizacja w kwartale nr 1 jednostki A Adresaci: MIESZKAŃCY Kw 1, Jedn. A.. Jednostka A Jednostka B Jednostka C Jedn. 8
KOLEJNOŚĆ DZIAŁAŃ Zasięgniecie opinii mieszkańców Badanie ankietowe Analiza wyników Przygotowanie propozycji do Konsultacji Społecznych Spotkanie informacyjno konsultacyjne z mieszkańcami osiedla @ konsultacje Spotkania konsultacyjno - decyzyjne z mieszkańcami jednostek @ konsultacje Spotkania decyzyjno - projektowe z mieszkańcami poszczególnych kwartałów Przygotowanie dokumentacji projektowej i zabezpieczenie finansowania inwestycji Bieżące informowanie mieszkańców o realizacji zadania, zbieranie opinii i uwag 9
PRZEKSZTAŁCENIA KWARTAŁÓW ZASADY PRZEKSZTAŁCEŃ PRZESTRZENNYCH KAŻDY BUDYNEK PRZYLEGA BEZPOŚREDNIO DO URZĄDZONEGO TERENU ZIELONEGO NOWE INWESTYCJE NIE MOGĄ BYĆ REALIZOWANE PRZED FRONTAMI ISTNIEJĄCEJ ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ W ODLEGLOSCI NIE MNIEJSZEJ NIŻ DWUKROTNA SZEROKOŚĆ ŚREDNIEGO PASA DROGOWEGO (OK. 30 M) PRZESTRZENIE POZAKWARTAŁOWE ZOSTANA ZOPTYMALIZOWANE POD WZGLĘDEM WYKORZYSTANIA NA ALEJE DOJAZDOWE, CIĄGI PIESZO -JEZDNE, MIEJSCA PARKINGOWE I ZIELEŃ IZOLACYJNĄ W RAMACH NOWYCH INWESTYCJI BĘDĄ REALIZOWANE NOWE MIEJSCA PARKINGOWE W GARAŻACH PODZIEMNYCH DLA OBECNYCH MIESZKAŃCÓW POD WARUNKIEM WYRAŻENIA WOLI ZAKUPU NA ETAPIE PROJEKTOWYM NA PODSTAWIE UMOWY WSTĘPNEJ 5-10% PROJEKTOWANYCH POWIERZCHNI ZABUDOWY MOŻE ZOSTAĆ PPRZEZNACZONA NA FUNKCJE SPOLECZNO KULTURALNO ARTYSTYCZNE UKŁAD, DOSTĘPNOŚĆ, FUNKCJE I SPOSÓB ZAGOSPODAROWANIA PODWÓREK ZOSTANIE ZAPROJEKTOWANY PRZY CZYNNYM UDZIALE MIESZKAŃCÓW Z BEZPOŚREDNIEGO SASIEDZTWA PRZYLEGLYCH BUDYNKÓW W PRZYPADKU CHĘCI ZAKUPU NOWOBUDOWANYCH MIESZKAŃ PRZEZ CZŁONKOW SPÓŁDZIELNI, ZOSTANĄ ONI OBJĘCI BONIFIKATĄ (TAK SAMO W PRZYPADKU ZAKUPU MIEJSCA W PARKINGU PODZIEMNYM) NOWE MIESZKANIA BĘDĄ PROJEKTOWANE W WIELKOŚCIACH I UKŁADACH ODMIENNYCH OD ISTNIEJĄCYCH W OBECNEJ ZABUDOWIE (ZROŻNICOWANIE OFERTY) NOWA ZABUDOWA, WZNOSZONA WZDŁUŻ GŁÓWNYCH ARTERII KOMUNIKACYJNYCH BĘDZIE STANOWIĆ BARIERĘ AKUSTYCZNĄ DLA ISTNIEJĄCEJ ZABUDOWY PRZEKSZTAŁCENIA KWARTALÓW OBEJMĄ RÓWNIEŻ MODERNIZACJĘ ISTNIEJACEJ ZABUDOWY 10
1 11
W trakcie prac nad misja, wizja oraz identyfikując cele i zadania, sformułowano nadrzędny Cel strategiczny, który jednocześnie stanowi konkretnie wyrażoną Wizję, sformułowano następująco: W celu realizacji wizji sformułowano cele szczegółowe. Cele szczegółowe które jednocześnie stały się Programami Operacyjnymi do których przypisano konkretnie sformułowane grupy zadań o wspólnej tematyce: Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 4 Cel 5 Celem głównym rozwoju LWSM Morena w latach 2012 2030, będzie ciągłe polepszanie jakości życia mieszkańców, w zakresie warunków zamieszkania, wyposażenia w usługi i spędzania czasu wolnego, przy jednoczesnym wykorzystaniu centralnego położenia osiedla, w sercu Gdańska, w sąsiedztwie walorów przyrodniczo-krajobrazowych. Nowoczesne budynki i mieszkania Bezpieczne chodniki i ulice Piękne i zielone podwórka oraz dziedzińce bezpieczna i funkcjonalna przestrzeń osiedlowa Aktywna i zintegrowana Morena z dostępem do usług społecznych i detalicznych Bogata i zasobna Morena 12
W projekcie Strategii, przyjęto, że w stosunku do każdego z typów zadań, za każdym razem, podejmowane będą decyzje określające, sposób realizacji poszczególnych zadań i projektów, w szczególności również sposób wyłaniania realizatorów poszczególnych zadań. Wybór sposobu realizacji zadań podejmowany będzie z uwzględnieniem poniższych opcji: przypisanie realizacji zadania lub jego części do zadań istniejącego lub specjalnie w tym celu powołanego działu w strukturze Spółdzielni, powołanie jednostki, zajmującej się realizacją fragmentu lub całości programu, powierzenie realizacji poszczególnych zadań podmiotowi zewnętrznemu, w zależności od potrzeb instytucji pozarządowej lub firmie prywatnej, koordynującej realizację zadań. 13
EWALUACJA STRATEGII Ewaluacja to ciągły proces systematycznego badania wybranych elementów projektu i sprawdzania czy i jak udało się osiągnąć zamierzone cele, oraz w jaki sposób udało się je osiągnąć. Odpowiednio prowadzony proces ewaluacji pozwala pomóc w planowaniu kolejnych działań, dostarcza konkretnej oceny projektu analizując poszczególne kryteria precyzując tym samym, jakie elementy projektu trzeba usprawnić i jak to zrobić, ocenia, czy i jak udało się osiągnąć zakładany cel. Dane pochodzące z ewaluacji pomagają w planowaniu kolejnych projektów, nie są formułowane po to by stanowić obiektywną ocenę wykonanych działań. AKTUALIZACJA STRATEGII Wstępnie założono, że na postawie wyników ewaluacji, Strategia powinna podlegać aktualizacji, jednak nie rzadziej, niż raz na trzy lata. 14
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA WDRAŻANIA STRATEGII Przyjęte wstępnie do realizacji sposoby prowadzenia komunikacji społecznej: Oddawanie ocenie przygotowywanych zamierzeń, wariantów i projektów, w kluczowych momentach, Konsultacje z mieszkańcami poszczególnych kwartałów, jednostek lub innymi gremiami społeczeństwa obywatelskiego w grupach tematycznych, Konsultacje społeczne z mieszkańcami połączone z oceną planów inwestycyjnych, Informowanie mieszkańców o planowanych zamierzeniach, projektach, realizacji, projektów, postępie prac za pomocą listów, ogłoszeń, ulotek, tablic informacyjnoogłoszeniowych, stron internetowych, spotkań indywidualnych i grupowych Cykliczne lub permanentne konsultacje, przedstawicieli Spółdzielni z mieszkańcami w trybie indywidualnym i badania ankietowe, 15
Wnioski Potrzeba zmian na obszarach tzw. blokowisk jest coraz bardziej widoczna, Mieszkańcy zdają sobie sprawę z narastających problemów, ale jednocześnie obawiają się zmian, zwłaszcza gdy dzieją się w ich bezpośrednim otoczeniu, Nawet najbardziej nowatorski Zarząd spółdzielni nie może wprowadzać zmian bez uzyskania realnej zgody mieszkańców, Kluczowe dla powodzenia procesu jest wprowadzenie partycypacyjnego modelu zarządzania zasobami spółdzielni, Konieczne jest stopniowe budowanie dokumentów strategicznych w celu wciągnięcia członków spółdzielni czyli mieszkańców do dyskusji na temat planowanych zmian, konsultowanie dokumentów, Powodzenie procesu jest uwarunkowane tym, czy mieszkańcy zaproponowane rozwiązania przyjmą jako swoje, dzięki temu że przepracują cały proces przygotowania, opiniowania i wdrażania zaproponowanych rozwiązań. 16
17