Zmiany w handlu wewnętrznym i międzynarodowym po przystąpieniu Polski do UE oraz po 1 stycznia 2005 r. (Changes in the international trade and internal market after accession of Poland into EU and after 1st January 2005 narrative part) Opracowano na podstawie materiałów seminariów realizowanych w ramach projektu Perfect Link oraz materiałów MGiP Jerzy Garczyński Polska Izba Odzieżowo-Tekstylna Polish Federation of Apparel & Textiles Projekt Perfect Link jest realizowany przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Opinie prezentowane w materiałach są opiniami Polskiej Izby Odzieżowo-Tekstylnej, a nie oficjalnym stanowiskiem Komisji Europejskiej.
Wymiana towarowa Polski z krajami UE (ogólne zmiany po 1 maja 2004) zniesiona granica celna z krajami UE nie ma obowiązku: zgłaszania towaru do odprawy celnej, płacenia należności celnych i opłat pobieranych przy odprawie celnej (pozostaje VAT i podatek akcyzowy) Wymiana towarowa Polski z krajami trzecimi (ogólne zmiany po 1 maja 2004) Zachowany obowiązek: granicznych odpraw celnych, płacenia cła wg. unijnych stawek celnych Zmiany w imporcie obniżenie stawek celnych z nielicznymi wyjątkami; stosowanie unijnych ceł dodatkowych z tytułu postępowań ochronnych; zmiana zakresu towarów objętych licencjonowaniem (kontyngenty) Eksport Bez większych zmian w zakresie podstaw prawnych stosowania stawek k.n.u wobec towarów eksportowanych z Polski (większość to kraje WTO, poza niektórymi np. Rosja, Ukraina, Białoruś); Unijne przepisy celne Wspólnotowy Kodeks Celny rozporządzenie nr 2913/92/EWG z dnia 12 października 1992 r. (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992 r., str. 1 i n.), z późniejszymi zmianami (Dz. Urz. UE L 236 z 23.9.2003, str. 33 i n. Rozporządzenie wykonawcze rozporządzenie nr 2454/93/EWG z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia nr 2913/92/EWG ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 253 z 11.10.1993 r.), zmienionego rozporządzeniem nr 1335/2003/WE z dnia 25 lipca 2003 r. zmieniającym rozporządzenie nr 2454/93/EWG ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia
nr 2913/92/EWG ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. UE L 187 z 26.7.2003 r.) Wspólnotowy system zwolnień celnych rozporządzenie Komisji nr 918/83/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz.Urz. WE L 105 z 23.4.1983, s. 1 i n.), ostatnio zmienione aktem dotyczącym warunków przystąpienia nowych państw.). Polskie przepisy celne Prawo celne ustawa z dnia 19 marca 2004 r. przepisy wprowadzające ustawę Prawo celne. Instrumenty polityki handlowej Prawne środki oddziaływania taryfowe pozataryfowe ochronne Środki taryfowe wynikające z taryfy celnej UE, systemu GSP i umów SWH, kontyngenty taryfowe, plafony taryfowe zawieszenie poboru ceł. Znając kod CN towaru można sprawdzić, czy jest on objęty kontyngentem oraz stopień wykorzystania kwoty na stronie: http://www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/en/tarhome.htm Stopień wykorzystania kontyngentu sprawdzamy poprzez wejście w numer kontyngentu taryfowego. Znając numer kontyngentu taryfowego można również sprawdzić stopień jego wykorzystania. Elastyczność plafonu polega na tym, że przekroczenie wielkości na jaką ten środek preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały ustanowione (tak jak ma to miejsce w przypadku kontyngentu taryfowego jeżeli kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych stawkach celnych w ramach tego środka).
W przypadku plafonu taryfowego taka możliwość nadal istnieje, aż do czasu przywrócenia stosowania stawek celnych wynikających z taryfy celnej, co następuje w drodze stosownego rozporządzenia UE. Istnieje również możliwość określenia podwyższenia poziomu stawek celnych w ramach ustanowionego plafonu taryfowego, w sytuacji, w której napływające dane wskazują na nadmiernie wzmożony import w ramach otwartego plafonu taryfowego. W sytuacji zmniejszenia się strumienia importu, zamknięcie plafonu (czyli przywrócenie stawek celnych z taryfy celnej) może nie okazać się konieczne. Zawieszenie poboru ceł możliwość bez limitowego i bez pozwoleń importu towarów na obszar UE po stawkach niższych niż k.n.u. Stawki obniżone są stosowane do momentu, do którego obowiązuje zawieszenie poboru ceł. Zawieszenie poboru ceł i ustanawianie gospodarczych kontyngentów taryfowych jest dokonywane w UE na wniosek zainteresowanych firm składanych w określonych terminach poprzez Ministerstwo Gospodarki i Pracy. System zawieszeń wynika z rozporządzenia Rady UE nr 1255/96 (Dz. U. WE L 158, 29.6.1996, zmienionego rozporządzeniem nr 2285/2003 z 22 grudnia 2003 r. (Dz. U. WE L 341, 30.12.2003, s. 1). Środki pozataryfowe nadzór importu lub eksportu, kontyngenty ilościowe (ograniczenie dostępu do rynku), zakazy importu lub eksportu. Nadzór nad obrotem towarowym realizowany jest przez monitorowanie obrotów przy braku ograniczeń ilościowych i wartościowych. Może być realizowany w dwóch formach: rejestracji przez organ celny poprzez obowiązek uzyskiwania pozwolenia Kontyngent ilościowy - ograniczenie obrotu ilościowe, poza kontyngentem zakaz. Zakazy eksportu lub importu stosowane są przez UE sporadycznie i wiążą się głównie z wykonywaniem rezolucji ONZ lub w przypadkach zaistnienia niebezpieczeństwa dla życia ludzi i zwierząt, ochrony dóbr kultury itp.
Środki ochronne środki antydumpingowe, środki antysubsydyjne, środki ochrony przed nadmiernym przywozem. Postępowanie anty dumpingowe: cło antydumpingowe zobowiązanie cenowe Postępowanie antysubsydyjne: cło wyrównawcze zobowiązanie cenowe Postępowanie ochronne przed nadmiernym przywozem: opłata celna dodatkowa kontyngent ograniczający Skutki zmian w zakresie ochrony polskiego rynku Z dniem członkostwa Polski w UE przestały obowiązywać wszystkie środki ochronne w obrocie pomiędzy Polską, a krajami Unii Europejskiej w tym także z nowymi krajamiue. Przestały także obowiązywać wszystkie środki ochronne stosowane dotychczas przez Polskę. Polski rynek został objęty wszystkimi środkami ochronnymi ustanowionymi i stosowanymi przez Unię Europejską, co jest korzystne dla polskich firm, ponieważ więcej takich środków ustanowiła UE niż Polska. Inne skutki zmian Od 1 maja 2004 r. dodatkowe cła na niektóre towary importowane z USA do UE. Od 1 maja 2004 r. stosowane są one również w imporcie do Polski. W wykazie produktów nie znalazły się jednak produkty tekstylne i odzież. TARIC Całość taryfy celnej, kontyngentów, zawieszeń i środków ochronnych jest dostępna w internetowej bazie danych TARIC we wszystkich językach unijnych. http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/cgi-bin/tarchap?lang=?
Unijna baza danych dostępu do rynku krajów trzecich. Unijna internetowa baza danych zawierająca informacje o formalnościach, stawkach celnych i ewentualnych ograniczeniach przy eksporcie poszczególnych towarów do danego kraju dostępna pod adresem: http://mkaccdb.eu.int Baza danych została oficjalnie otwarta dla krajów przystępujących w dniu 1 stycznia 2004 r. Korzystanie z niej jest bezpłatne i nie wymaga żadnych specjalnych formalności. Oznaczanie produktów tekstylnych i odzieży Oznaczanie produktów tekstylnych i odzieży reguluje w UE dyrektywa 96/74/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. o nazewnictwie tekstylnym, według której obligatoryjnym jest podawanie na oznaczeniach trwale związanych z produktem składu surowcowego produktu Dyrektywa podaje także nazwy włókien tekstylnych, które powinny być stosowane w opisach składu surowcowego oraz ich definicje. Nazewnictwo to jest uzupełniane wraz z rozwojem technicznym i pojawianiem się nowych włókien (dyrektywa Komisji 97/37/EC z 19 czerwca 1997 r.) Dyrektywy 96/73/EC i 73/44/EEC zawierają standardowe metody ilościowych analiz dwu- i trójskładnikowych mieszanin włókien. W Polsce przez kilka ostatnich lat podejmowano próby adaptacji unijnej dyrektywy dot. nazewnictwa i oznaczania produktów tekstylnych i odzieży do polskiego prawodawstwa Według Rozporządzenia Rady Ministrów z 19.10.2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i znakowania produktów włókienniczych, oznaczenia wyrobów tekstylnych i odzieży powinny zawierać: nazwę i adres producenta oraz kraj pochodzenia produktu, pełną nazwę produktu, a w przypadku produktów metrażowych także przeznaczenie, skład surowcowy, z którego wykonano produkt, wielkość produktu, oznaczoną zgodnie z zasadami i w sposób opisany w Polskich Normach lub normach europejskich, przepis konserwacji,
rodzaj wykończenia, w przypadku gdy nadaje ono produktowi włókienniczemu specyficzne cechy użytkowe, w tym wymagane według odpowiednich Polskich Norm lub norm europejskich. Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z 2003 roku, według którego: Na wszywce informacyjnej podaje się: skład surowcowy produktu sposób konserwacji produktu Mimo, że wymagania dotyczące oznaczania wyrobów włókienniczych są takie same jak w UE, to tzw. dyrektywy tekstylne nie są jednak w pełni zharmonizowane z polskim prawem.