Partnerstwo na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Realizacja zadania Programu Aktywizacji Zawodowej dotyczyła reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz osób już wykluczonych społecznie. Program zaplanowany został na okres 01. 09. 2007r. do 01. 09. 2008. Obserwacja rynku pracy na przestrzeni ostatnich lat pozwoliła na wyodrębnienie niepokojącego zjawiska. Osoby długotrwale bezrobotne oraz osoby uzależnione, którym choroba nie pozwala na utrzymanie pracy, mają duże trudności z podjęciem pracy z powodu spadku ich wiarygodności jako pracowników w mniemaniu pracodawcy. Osoby długotrwale bezrobotne oraz osoby uzależnione, które poddały się procesowi leczenia, dotyka ten sam problem związany ze spadkiem wiary we własne możliwości, spadkiem poczucia własnej wartości także jako pracownika. Sytuacji tej nie zmienia fakt, że osoby te są całkowicie zdolne do podjęcia pracy. Niska wartość na rynku pracy i brak perspektyw na zmianę tej sytuacji powodują powstawanie zmian osobowościowych, które w rezultacie prowadzą do bierności, apatii, bezradności i odsunięcia się od życia społecznego oraz uzależnienia od instytucji pomocy społecznej. Kolejne miesiące (czasami lata) pozostawania bez pracy pogłębiają ten stan i jeszcze bardziej zmniejszają szansę na jego zmianę. Szansą dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub już wykluczonych był Program Aktywizacji Zawodowej, który zakładał szeroki wachlarz działań zmierzających do poprawy funkcjonowania tych osób, zapewniających pomoc psychologiczną, doradczą, wsparciową oraz propozycję podniesienia kwalifikacji zawodowych w celu zwiększenia szans na rynku pracy. W celu zapewnienia szerokiej oferty pomocy osobom biorącym udział w Programie Aktywizacji Zawodowej, z inicjatywy Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy, została nawiązana współpraca z Centrum Pomocy Bliźniemu Monar Markot, oraz partnerami kluczowymi: Urzędem Pracy m.st. Warszawy, Klubem Pracy Białołęka działającym do 30.05.2008r. przy Wydziale Spraw Społecznych i Zdrowia dla Dzielnicy Białołęka. Do działań Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy w ramach realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej należała: - rekrutacja i dobór uczestników do programu;
- zorganizowanie i sfinansowanie dziesięciodniowego wyjazdu integracyjnego dla osób uczestniczących w programie oraz przeprowadzenie wyjazdowych warsztatów integracyjnych; - oddelegowanie w ramach etatu pracownika Ośrodka Pomocy Społecznej do realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej, którego zadaniami było: o przeprowadzenie indywidualnej diagnozy predyspozycji psychologicznych o przeprowadzenie warsztatów psychologicznych ukierunkowana na wzmacnianie i rozwój umiejętności psychospołecznych; o współprowadzenie warsztatów integracyjnych; o prowadzenie indywidualnych spotkań z osobami zgłaszającymi takie zapotrzebowanie; o opracowanie materiałów szkoleniowych dla uczestników programu. - oddelegowanie w ramach umowy-zlecenia terapeuty uzależnień do realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej, którego zadaniami było: o współprowadzenie warsztatów integracyjnych; o przeprowadzenie warsztatów z zakresu profilaktyki oraz psychoedukacji z zakresu uzależnień w trakcie trwania programu; o prowadzenie indywidualnych spotkań z osobami zgłaszającymi takie zapotrzebowanie o opracowanie materiałów szkoleniowych dla uczestników programu. Do działań Klubu Pracy przy Wydziale Spraw Społecznych i Zdrowia dla Dzielnicy Białołęka, w ramach współpracy w realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej należało: - oddelegowanie w ramach etatu doradcy zawodowego do realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej, którego zadaniami było: o przeprowadzenie indywidualnej diagnozy predyspozycji oraz kwalifikacji zawodowych; o dobór szkoleń zawodowych na podstawie rozmowy doradczej; o przeprowadzenie warsztatów aktywnego poszukiwania pracy; o prowadzenie indywidualnych spotkań z osobami zgłaszającymi takie zapotrzebowanie - udostępnienie usług Agencji Pośrednictwa Pracy, działającej przy Klubie Pracy Białołęka; - wspieranie osób kończących program w aktywnym poszukiwaniu pracy jako Klientów Klubu Pracy Białołęka.
Do działań Urzędu Pracy m.st. Warszawy w ramach realizacji Programu Aktywizacji Zawodowej należało: - sfinansowanie zewnętrznych szkoleń zawodowych osób uczestniczących w programie. Celem Programu Aktywizacji Zawodowej była reintegracja społeczna i zawodowa osób, których szanse na otwartym rynku pracy były najmniejsze ze względu na niskie kwalifikacje lub ich brak oraz próba rozwiązania problemów z pełnoprawnym uczestnictwem w życiu społecznym i zawodowym. Celami szczegółowymi były: - przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez: odbudowywanie więzi interpersonalnych oraz powrót do norm powszechnie uznawanych w społeczeństwie; odbudowywanie i dążenie do stosowania trwałego systemu wartości zasad i reguł oraz rozwijanie osobistych aspiracji przywracanie lub nabywanie oraz poszukiwanie wyższych kwalifikacji zawodowych, aspirowanie do podnoszenia posiadanych umiejętności zawodowych, poszukiwanie stałego zatrudnienia; - minimalizowanie skutków bezrobocia poprzez przygotowanie do podjęcia zatrudnienia, zagwarantowanie szkoleń i kursów zawodowych; - pomoc w wychodzeniu z izolacji i osamotnienia poprzez organizowanie wyjazdów i obozów integracyjnych; - wzmocnienie wiary w siebie i akceptacji, poprawa umiejętności interpersonalnych poprzez cykl warsztatów psychologicznych; - zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do skutecznego poszukiwania pracy; - umożliwienie podjęcia zatrudnienia. Osobami, do których kierowany był Program Aktywizacji Zawodowej były głównie: osoby będące klientami Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Białołęka; uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, osoby bezrobotne, w szczególności powyżej 24 miesięcy pozostawania bez pracy.
Osoby do udziału w Programie Aktywizacji Zawodowej zrekrutowane zostały spośród: - uczestników grup wsparcia działających w ramach Działu Pomocy Specjalistycznej: grupy edukacyjnej dla osób doświadczających problemu alkoholowego oraz grupy wsparcia w utrzymaniu abstynencji; - osób korzystających z usług Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Białołęka (wybierani do udziału w Programie Aktywizacji Zawodowej przez pracowników socjalnych); - klientów Klubu Pracy Białołęka, poprzez ogłoszenia i informacje dotyczące programu po spełnieniu kryterium przynależności do grupy narażonej na wykluczenie społeczne. 28 czerwca 2007 roku zostało zorganizowane spotkanie informacyjne dla osób chętnych do wzięcia udziału w Programie Aktywizacji Zawodowej. Informacja o spotkaniu była promowana poprzez ulotki informacyjne udostępniane w siedzibach Ośrodkach Pomocy Społecznej, podczas Targów Pracy na terenie Dzielnicy Białołęka oraz poprzez kierowanie listów informacyjnych do instytucji z terenu dzielnicy które pracują z osobami doświadczającymi problemu wykluczenia społecznego. Na spotkanie zgłosiło się około 20 osób zdeklarowanych do wzięcia udziału w programie. Zobowiązanie do realizacji programu podpisało 14 osób. Program Aktywizacji Zawodowej realizowany był w dwóch etapach: 1. etap intensywny, trwający ok. 4 miesiące, w zakres którego wchodziły następujące moduły programu: - wyjazd integracyjny; - diagnoza predyspozycji psychologicznych i kwalifikacji zawodowych na podstawie pierwszej konsultacji indywidualnej (konsultacja z psychologiem i doradca zawodowym); - część dotycząca warsztatów psychologicznych ukierunkowanych na wzmacnianie i rozwój umiejętności psychospołecznych, w zakres których wchodziły następujące zagadnienia: autodiagnoza zasobów i deficytów umiejętności społecznych; prawidłowa komunikacja; hierarchia wartości; elementy treningu zachowań asertywnych; umiejętność rozwiązywania konfliktów; elementy treningu zastępowania
agresji; elementy związane z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych; nauka wyznaczania i osiągania celów. - część dotycząca aktywizacji zawodowej, w zakres której wchodziły następujące zagadnienia tematyczne: poznanie zasad rynku pracy; określenie możliwości zawodowych; nauka efektywnego poszukiwania pracy (dokumenty aplikacyjne, dotarcie do ofert pracy, rozmowa rekrutacyjna); moje mocne i słabe strony; indywidualny plan działania; podstawowe pojęcia prawa pracy. 2. etap wspierający trwający ok. 8 miesięcy, w zakres którego wchodziły następujące moduły programu: - szkolenie zawodowe dla uczestników programu po uwzględnieniu ich doświadczenia zawodowego, umiejętności i kompetencji, realizowane przez Urząd Pracy m.st. Warszawy; - poszukiwanie stałego zatrudnienia przez uczestników programu, poprzez wykorzystanie umiejętności nabytych podczas trwania warsztatu oraz poprzez wykorzystanie usług Agencji Pośrednictwa Pracy działającej przy Klubie Pracy Białołęka. Podczas trwania drugiego etapu działania Programu Aktywizacji Zawodowej odbywały się również indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, psychologiem i terapeutą uzależnień (w miarę sygnalizowanych potrzeb). Ponadto uczestnicy programu otrzymali materiały szkoleniowe i edukacyjne w postaci podręczników dotyczących problemu uzależnienia oraz funkcjonowania na rynku pracy. Udział w programie rozpoczął się od 10 dniowego wyjazdu integracyjnego do Schroniska Górskiego Przegibek znajdującego się w Beskidzie Żywieckim. Wyjazd integracyjno profilaktyczny stanowił wstęp do dalszej pracy z uczestnikami Programu Aktywizacji Zawodowej. Program wyjazdu był ukierunkowany na integrację i wzajemne poznanie się uczestników oraz wypracowanie więzi i zaufania między nimi. Efektem była poprawa funkcjonowania psychospołecznego uczestników oraz wzbudzenie motywacji do pełnego uczestnictwa w dalszych etapach programu, co potwierdzone zostało w ankietach ewaluacyjnych. Podczas pobytu uczestnicy programu uczyli się umiejętności niezbędnych do samodzielnego, zgodnego z normami społecznymi, życia. Najważniejszymi umiejętnościami,
które uczestnicy programu mogli przy pomocy terapeutów wykształcić u siebie, to przede wszystkim umiejętności powstrzymania się od picia alkoholu (poprzez elementy treningu asertywnych zachowań abstynenckich), nabycie niezbędnych umiejętności realistycznego planowania i osiągania celów życiowych z zachowaniem norm społecznych. Podczas trwania wyjazdu były również realizowane zagadnienia związane z poczuciem wartości i tożsamości człowieka pozwalające na przebudowę w sposób konstruktywny przekonań o sobie. W programie znalazły się treści pozwalające rozpoznać i uporządkować własny świat wartości, co pozwoliło na bardziej racjonalne postrzeganie siebie i własnych możliwości. Skorzystanie z takiego wyjazdu w znacznym stopniu przyczyniło się również do poprawy stanu zdrowia fizycznego uczestników programu zaniedbywanego wieloletnim piciem - co jest niezbędnym elementem w procesie zatrzymania choroby alkoholowej. Wyjazd z Warszawy Wycieczka do Młodej Hory Trening integracyjny Trening integracyjny
Wycieczka na Wielką Raczę Wycieczka na Wielką Raczę Zajęcia jak osiągać cele Zajęcia mapa świata alkoholika Wycieczka - Wielka Rycerzowa Wycieczka Wielka Rycerzowa Społeczność lecznicza informacje zwrotne Ostatni dzień pożegnanie
Zobowiązania do uczestnictwa w programie podpisało 14 osób. Z wyjazdu skorzystało 9 osób, w szkoleniach wewnętrznych uczestniczyło również 9 osób, z czego 3 w czasie ich trwania uzyskało zatrudnienie. Cztery osoby skorzystały ze szkoleń zawodowych organizowanych i finansowanych przez Urząd Pracy m.st. Warszawy. Jedynie dwie osoby nie spełniły wymogów związanych z utrzymaniem abstynencji podczas trwania projektu i ich miejsce zajęły inne osoby, znajdujące się na liście rezerwowej.