Mój pierwszy projekt

Mój pierwszy projekt

Autor: Marek Majewski Materiał szkoleniowy Mój pierwszy projekt jest własnością Tech Data Polska Sp. z o.o. Autodesk Revit i AutoCAD stanowią zarejestrowane znaki handlowe firmy Autodesk, Inc. w Stanach Zjednoczonych i (lub) innych państwach. Pozostałe nazwy marek, nazwy produktów lub znaki handlowe stanowią własność ich odpowiednich właścicieli. 2011 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.

AutoCAD Map 3D Mój pierwszy projekt Opracowanie: Marek Majewski

Spis treści: I. Wstęp... 5 II. Interfejs programu AutoCAD Map 3D... 7 III. AutoCAD Map 3D w pracy projektanta... 11 1. Definicja układu współrzędnych dla pliku DWG... 11 2. Wstawianie obrazów rastrowych... 14 3. Import danych wektorowych... 20 4. Narzędzia do edycji geometrii... 35 5. Tworzenie topologii obiektów... 44 6. Edycja danych opisowych... 51 7. Zapis danych w mapach źródłowych... 58 8. Klasyfikacja obiektów... 63 9. Eksport obiektów do formatu GIS... 67 IV. AutoCAD Map 3D i systemy GIS... 72 1. Odczyt danych GIS... 72 2. Stylizacja danych GIS... 80 3. Edycja elementów GIS na podstawie danych CAD... 92 4. Łączenie dodatkowych atrybutów z bazy danych... 99 5. Analizy... 103 6. Eksport danych GIS... 115 V. Podsumowanie... 122 3

I. Wstęp AutoCAD Map 3D jest programem przydatnym każdemu, kto ma do czynienia z mapami. Z jednej strony, projektanci różnych branż pracujący w środowisku CAD wykorzystują narzędzia programu wspierające integrację, konwersję i prezentację danych mapowych na potrzeby projektu oraz narzędzia automatyzujące zadania, związane z edycją grafiki wektorowej oszczędzające godziny żmudnej pracy. Z drugiej strony, twórcy systemów GIS wykorzystują narzędzia pozwalające na pracę z danymi zapisanymi w wielu formatach i standardach - zarówno w postaci plików graficznych, jak i w postaci baz danych czy internetowych serwisów przestrzennych. Tak obszerna funkcjonalność AutoCAD Map 3D umożliwia programowi połączenie dwóch środowisk: CAD i GIS. Jednoczesny dostęp do danych i narzędzi CAD i GIS w jednym programie umożliwia bardzo łatwe przenoszenie danych projektowych do systemów GIS i odwrotnie tworzenie podkładów do celów projektowych bezpośrednio z danych GIS. Podręcznik ten przeznaczony jest dla początkujących użytkowników programu AutoCAD Map 3D. Wszystkie ćwiczenia opracowane zostały w ten sposób, aby zaznajomić użytkownika ze sposobem pracy w programie AutoCAD Map 3D i wskazać narzędzia przydatne w codziennej pracy. Przykłady nie wyczerpują wszystkich możliwości programu i zawierają niekiedy pewne uproszczenia. Wynika to z założenia, że podręcznik ten ma jedynie wprowadzać do pracy z programem, a nie być studium wykonalności złożonych projektów. Do wykonania ćwiczeń wymagana jest podstawowa znajomość obsługi programu AutoCAD, taka jak umiejętność otwarcia i zapisania rysunku, narysowania linii lub polilinii, usunięcia elementów z rysunku. 5

Przed rozpoczęciem ćwiczeń należy upewnić się, że został poprawnie zainstalowany program AutoCAD Map 3D 2011. Następnie należy skopiować z płyty CD katalog z ćwiczeniami PP_Map3D_Pliki na dysk twardy komputera. Ważne jest, aby folder ćwiczeń znalazł się w katalogu głównym dysku C: komputera. Ścieżka do ćwiczeń powinna mieć postać C:\ PP_Map3D_Pliki. Umożliwi to właściwe wykonanie ćwiczeń oraz ewentualne wykorzystanie przygotowanych plików, zawierających stan ćwiczeń na koniec każdego rozdziału. Ze względu na ograniczenia prawne do używania map i danych opisowych o pełnej treści, w niniejszym opracowaniu użyto do ćwiczeń danych przygotowanych przez firmę Autodesk, które mogą być swobodnie używane w tego rodzaju podręcznikach. Zostały one odpowiednio skonwertowane i spolszczone w zakresie niezbędnym do wykonania ćwiczeń, nie zawierają one żadnych danych osobowych. 6

II. Interfejs programu AutoCAD Map 3D W tym ćwiczeniu zapoznasz się z interfejsem użytkownika programu AutoCAD Map 3D 2011. Poznasz charakterystyczne dla środowiska AutoCAD elementy interfejsu użytkownika oraz narzędzia dedykowane do pracy z danymi mapowymi. Po uruchomieniu programu łatwo możesz odnaleźć najważniejsze elementy: a. Menu wstążkowe zawiera narzędzia dedykowane do pracy z mapami i danymi, pogrupowane w karty zawierające panele. Menu to może być dowolnie dostosowywane przez użytkownika. Dynamiczne karty, które pojawiają się po zaznaczeniu obiektu na rysunku, zawierają narzędzia charakterystyczne dla rodzaju zaznaczonego obiektu, dzięki czemu znacznie przyspieszają pracę. Najbardziej popularne narzędzia mogą być umieszczane na pasku szybkiego dostępu po kliknięciu prawym klawiszem myszy na wybrane polecenie i wybraniu opcji Dodaj do paska narzędzi szybkiego dostępu. 7

b. Obszary robocze określają zawartość i układ narzędzi w menu oraz widoczność i położenie innych elementów interfejsu, np. pasków narzędzi i palet. Ma to na celu łatwą zmianę układu poleceń zależnie od wykonywanych zadań. Domyślnie, po instalacji programu AutoCAD Map 3D 2011, dysponujesz trzema obszarami roboczymi: Obszar roboczy ze wstążką opartą na narzędziach polecenia na wstążce pogrupowane są według kategorii narzędzi (podobnie jak w klasycznym AutoCAD-zie). Obszar roboczy ze wstążką opartą na zadaniach polecenia na wstążce pogrupowane są według wykonywanych przez użytkownika zadań (np. praca z danymi CAD, edycja elementów GIS); jest to obszar używany w tym podręczniku. Obszar roboczy Map Klasyczny polecenia ułożone w klasycznym menu i paskach narzędzi, znanych z wcześniejszych wersji AutoCAD. Przełączanie pomiędzy tymi obszarami odbywa się z poziomu menu, dostępnego po kliknięciu na ikonę w prawym, dolnym rogu okna programu. Wszelkie zmiany w konfiguracji obszaru roboczego mogą być zapisane po kliknięciu na ikonę i wybraniu z menu polecenia Zapisz bieżący jako. c. Okno zadań umożliwia zarządzanie danymi, warstwami i elementami mapy i zawiera cztery zakładki z narzędziami do wykonywania różnych operacji na mapie: Menedżer wyświetlania umożliwia dodawanie danych do mapy, zmianę wyglądu poszczególnych warstw obiektów na mapie, eksportowanie warstw, wyszukiwanie obiektów i analizy tematyczne. Eksplorator mapy umożliwia tworzenie zapytań do zewnętrznych plików, tworzenie i zarządzanie klasyfikacją obiektów na mapie, topologiami oraz połączeniami z bazami danych. Skoroszyt mapy umożliwia tworzenie atlasów. Pomiar umożliwia dodawanie danych pomiarowych do mapy i zarządzanie nimi. 8

d. Inne palety możesz znaleźć na karcie Widok, na panelu Palety. Najważniejsze z nich to Palety narzędzi (zawierają bloki, polecenia itp.), Paleta właściwości (zawiera wszystkie informacje o właściwościach zaznaczonego obiektu) oraz Tabela danych (wyświetla dane opisowe elementów mapy). 9

e. Dodatkowa belka pod rysunkiem z narzędziami do dostosowania widoku: - po lewej stronie do zmiany widoku 2D/3D, ustawienia przeskalowania pionowego (niezbędnego do prezentacji danych modelu terenu na mapie) oraz włączania i wyłączania linii poleceń. - po prawej stronie do precyzyjnego ustawiania skali widoku 10

III. AutoCAD Map 3D w pracy projektanta Pierwszy blok ćwiczeń opisuje sposób pracy w programie charakterystyczny dla projektantów, wykorzystujących podkłady mapowe oraz sposób pracy w środowisku CAD, gdzie dane zapisane są jako obiekty pliku DWG. Opisane narzędzia mogą również posłużyć w przygotowaniu danych CAD do konwersji do formatu systemów GIS. 1. Definicja układu współrzędnych dla pliku DWG W tym ćwiczeniu zdefiniujesz układ współrzędnych dla aktualnego rysunku. Rysunek ten zawiera schemat sieci kanalizacji sanitarnej w postaci danych CAD. Obiekty rysunkowe zostały sklasyfikowane i dołączone są do nich dane opisowe. Klasyfikacją i danymi opisowymi zajmiesz się w kolejnych ćwiczeniach. Otwórz plik Rozdział.III.1.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Start, na panelu Układ współrzędnych wybierz polecenie Przypisz. 11

W oknie dialogowym Przypisz kod GUW naciśnij przycisk Wybierz układ współrzędnych. W oknie dialogowym Wybierz globalny układ współrzędnych: a. z listy Kategoria wybierz Poland b. na liście Układy współrzędnych w kategorii zaznacz ETRS89.PolandCS2K-7. 12

Potwierdź wybór klawiszem OK i zamknij okno. Zamknij kolejne okno klikając OK. Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale przypisałeś układ współrzędnych 2000 do bieżącego rysunku. Dane dołączane z innych plików DWG będą automatycznie wstawiane w odpowiednią lokalizację. Jeżeli pliki z danymi źródłowymi będą miały zdefiniowane inne układy współrzędnych (np. 65, 92), współrzędne wszystkich obiektów zostaną automatycznie przeliczone na układ bieżącego rysunku. 13

2. Wstawianie obrazów rastrowych W tym ćwiczeniu dołączysz do rysunku obrazy rastrowe ze zdefiniowanymi współrzędnymi geodezyjnymi. Użyjesz do tego celu specjalnych narzędzi AutoCAD Map 3D 2011, automatyzujących proces wczytywania zorientowanych przestrzennie obrazów rastrowych. Zajmiesz się również zmianą właściwości obrazów rastrowych. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.2.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Wstaw, na panelu Obraz wybierz polecenie Obraz. W oknie dialogowym Wstaw obraz: a. odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Raster b. rodzaj plików ustaw na Wszystkie obrazy c. zaznacz wszystkie pliki na liście d. naciśnij przycisk Otwórz. 14

Program wczyta automatycznie wszystkie obrazy i umieści je we właściwym położeniu i skali. 15

Zaznacz wszystkie cztery obrazy i z menu kontekstowego wybierz polecenie Porządek rysowania > Przesuń na spód. Zauważ, że obrazy rastrowe zostały umieszczone poprawnie w stosunku do przebiegu sieci. Zaznacz jeden z obrazów i w menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Obraz, na panelu Dopasuj przy pomocy suwaków zmień właściwości obrazu, takie jak: jasność, kontrast i zaciemnienie. Info: Narzędzie Przezroczystość tła dostępne na panelu Opcje działa jedynie dla obrazów bitonalnych (czarno-białych). 16

Odznacz obrazy rastrowe. Wykonaj kilka razy zoom dynamiczny i zaobserwuj prędkość działania programu. W menu wstążkowym, na karcie Wstaw, na panelu Obraz kliknij na ukośną strzałkę obok tytułu panelu. W oknie dialogowym Opcje Raster Extension przejdź na zakładkę Ogólne i w sekcji Jakość wyświetlania zaznacz opcję Robocza. 17

Zatwierdź zmiany klikając OK. Zaobserwuj prędkość odświeżania przy poleceniu zoom dynamiczny. Program kosztem jakości obrazu znacznie zwiększył prędkość generowania grafiki rastrowej. Zaznacz jeden z obrazów. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Obraz, na panelu Opcje wybierz polecenie Odnośniki zewnętrzne. Na palecie Odnośniki zaznacz wszystkie pliki obrazów i z menu kontekstowego wybierz polecenie Odłącz. 18

Zamknij paletę Odnośniki. Pliki obrazów należy usunąć, gdyż będą one tylko przeszkadzać w dalszych ćwiczeniach. Zostały one wczytane do projektu jedynie dla celów ćwiczeniowych. Nie zapisuj zmian w pliku. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale zapoznałeś się z narzędziami jakie oferuje AutoCAD-a Map 3D do obsługi obrazów rastrowych. W porównaniu z klasycznymi poleceniami AutoCADa, pozwalają one na szybszą i łatwiejszą obsługę dużej ilości rastrów. 19

3. Import danych wektorowych W tym ćwiczeniu dokonasz importu danych wektorowych. Dane te pochodzą z różnych źródeł, są różnych formatów i mają zdefiniowane różne układy współrzędnych. Na wstępie zaimportujesz definicję działek z pliku ESRI SHP (geometrię wraz z atrybutami). W kolejnych ćwiczeniach dowiesz się jak AutoCAD Map 3D 2011 może pracować z plikami SHP w trybie odczytu/zapisu, jako źródłami danych GIS. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.3.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Wstaw, na panelu Import wybierz polecenie Importuj mapę. W oknie dialogowym Położenie importowanych plików: a. odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane b. rodzaj plików ustaw na ESRI Shapefile (*.SHP) c. zaznacz plik Działki.shp d. kliknij OK. 20

W oknie dialogowym Import: a. zwróć uwagę na układ współrzędnych pliku SHP (PSWG92 a nie 2000) b. zaznacz opcję Importuj regiony jako zamknięte polilinie c. kliknij w pole <Brak> w kolumnie Dane d. kliknij w ikonę Przeglądaj, która się pojawiła w tym polu. 21

W oknie dialogowym Dane atrybutów: a. zaznacz pole Utwórz dane opisowe b. kliknij OK. 22

W oknie dialogowym Import kliknij OK. Program doda warstwę działek. 23

Zaznacz dowolną działkę i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Zaobserwuj dane opisowe działek (numer, powierzchnia) zaimportowane wraz z obiektami. Teraz wczytasz fragment istniejącej sieci kanalizacji deszczowej z pliku DWG. Użyjesz do tego funkcji AutoCAD Map 3D 2011 do wykonywania zapytań do rysunków DWG, które pozwalają na pobranie z innego rysunku jedynie niezbędnych danych. Zapytania umożliwiają również zapis danych do źródła po ich edycji. Przybliż rysunek w okolice działki zaznaczonej na poniższej ilustracji. 24

Info: Możesz użyć nazwanego widoku Podział na karcie Widok i panelu Widoki. W menu wstążkowym, na karcie Widok, na panelu Palety wybierz polecenie Okno zadań mapy. Info: Paletę Okno zadań możesz również uruchomić wpisując w linii poleceń mapwspace. Na palecie Okno zadań, na zakładce Eksplorator mapy kliknij prawym klawiszem myszy na Rysunki i z menu kontekstowego wybierz polecenie Dołącz. 25

W oknie dialogowym Wybierz rysunki do dołączenia: a. odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane b. zaznacz plik: Kanalizacja_deszczowa.dwg c. kliknij przycisk Dodaj d. kliknij OK. 26

Na palecie Okno zadań, na zakładce Eksplorator mapy kliknij prawym klawiszem myszy na Biblioteka zapytań > Bieżące zapytanie i z menu kontekstowego wybierz polecenie Definiuj. W oknie dialogowym Definiuj zapytanie: a. naciśnij przycisk Właściwości 27

b. w nowym oknie zaznacz pole Warstwa, kliknij przycisk Wartości, wybierz z listy warstwy: KD_Odcinki, KD_Węzły i kliknij OK c. naciśnij przycisk Położenie 28

d. w nowym oknie wybierz typ obwiedni: Okno, typ wyboru: Przecięcie i naciśnij przycisk Definiuj e. wskaż w rzutni okno zbliżone do pokazanego na ilustracji poniżej: 29

f. wybierz tryb zapytania: Rysuj. Poprawne zapytanie powinno wyglądać jak na ilustracji poniżej: g. naciśnij przycisk Wykonaj zapytanie. Program wczyta z rysunku tylko obiekty znajdujące się na wskazanych warstwach i leżące wewnątrz lub przecinające wskazany obszar. 30

Na rysunku pojawiły się niebiesko-zielone linie, reprezentujące przebieg kanalizacji deszczowej. Info: Jeżeli program wyświetli poniższe ostrzeżenie, po prostu je zaakceptuj. Ostrzega ono o połączonych danych z pliku DWG podczas autozapisu. Teraz zaimportujesz do rysunku projekt podziału działki wraz z infrastrukturą kanalizacji w formacie Microstation DGN. 31

W menu wstążkowym, na karcie Wstaw, na panelu Import wybierz polecenie Importuj mapę. W oknie dialogowym Położenie importowanych plików: a. odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane b. rodzaj plików ustaw na MicroStation File (*.dgn) c. zaznacz plik Podział.dgn d. kliknij OK. W oknie dialogowym Import: a. naciśnij przycisk Opcje sterownika 32

b. w nowym oknie wybierz grupowanie elementów według: Nazwy poziomów, inne opcje pozostaw bez zmian i kliknij OK c. w oknie Import odznacz warstwę Model_0 d. Kliknij OK. Program wykonał import danych. Ponieważ są one źle zorientowane i niewłaściwie położone, nie są widoczne w zakresie działek w rysunku. 33

Wykonaj zoom zakres: w linii poleceń wpisz z (enter) z (enter). Na ekranie pojawia się zaimportowana grafika. Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale dokonałeś importu danych CAD do bieżącego rysunku za pomocą różnych mechanizmów: importu z plików innych formatów (ESRI SHP i Bentley DGN) oraz zapytań do obiektów z innych plików DWG. 34

4. Narzędzia do edycji geometrii W tym ćwiczeniu zajmiesz się edycją grafiki wektorowej, ale w sposób nieco inny niż w zwykłym AutoCAD-zie. Poznasz narzędzia, które dopasowują skalę, położenie i orientację grafiki do wartości wymaganych oraz poprawiają błędy i niedociągnięcia w rysunku. Na wstępie dopasujesz źle umiejscowiony projekt podziału działki. Przy użyciu dedykowanych narzędzi wpasujesz grafikę we właściwe miejsce. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.4.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Podziel rzutnie na dwie pionowe części (w menu wstążkowym, na karcie Widok, na panelu Rzutnie wybierz polecenie Lista konfiguracji rzutni > Dwa: pionowo). Ustaw odpowiednio widoki w rzutniach: a. w lewej rzutni: nowy projekt z pliku DGN b. w prawej rzutni: działkę do podziału (użyj nazwanego widoku Podział na karcie Widok i panelu Widoki). 35

Włącz linię poleceń, jeżeli ją wcześniej wyłączyłeś. W menu wstążkowym, na karcie Edytuj obiekt, na panelu Edytuj mapę wybierz polecenie Dopasuj arkusz elastycznie. Wskaż kolejno punkty bazowe w lewej rzutni i punkty odniesienia w prawej, w kolejności zgodnej z poniższą ilustracją: 36

Po monicie o punkt bazowy 5 naciśnij ENTER. Przy monicie o sposób wyboru obiektów wybierz Ręcznie. W lewej rzutni wskaż oknem wszystkie obiekty nowego projektu z pliku DGN. Włącz ponownie jedną rzutnię (w menu wstążkowym, na karcie Widok, na panelu Rzutnie wybierz polecenie Lista konfiguracji rzutni > Jeden). Efekt dopasowania powinien wyglądać jak na poniższej ilustracji. Jak widać gołym okiem rysunek projektowy zawiera niedokładności w geometrii sieci. Niebieskie linie odcinków projektowanej kanalizacji sanitarnej nie rozpoczynają się w węzłach sieci istniejącej, a początek projektowanej linii kanalizacji deszczowej też odsunięty jest od końca sieci istniejącej. 37

Przy użyciu podstawowych poleceń AutoCAD-a poprawisz teraz te błędy. Dociągnij dwa wierzchołki nowej linii kanalizacji sanitarnej do węzłów sieci istniejącej. Przesuń nowy węzeł nowej linii kanalizacji deszczowej do końca sieci istniejącej. Następnie dociągnij do węzła początek odcinka nowej linii kanalizacji deszczowej. 38

O ile większe błędy, widoczne gołym okiem, można usunąć dość szybko ręcznie, o tyle drobne błędy są bardziej uciążliwe. Uniemożliwiają one poprawną generację zamkniętych regionów działek. W następnym ćwiczeniu wykorzystasz narzędzie AutoCAD Map 3D 2011 do usuwania drobnych (często niewidocznych) błędów rysunkowych. 39

W menu wstążkowym, na karcie Edytuj obiekt, na panelu Edytuj mapę wybierz polecenie Wyczyść. W oknie dialogowym Czyszczenie rysunku: a. w etapie Wybierz obiekty: zaznacz opcję Wybierz wszystko, wybierz warstwę z obiektami do czyszczenia klikając na ikonę obok pola Warstwy, z listy wybierz warstwę Model_Podział i kliknij Dalej b. w etapie Operacje czyszczenia: klikając na klawisz Dodaj, dodaj operacje czyszczenia do listy po prawej stronie i ustaw dla każdej z nich parametr tolerancji i dodatkowe opcje zgodnie z poniższą tabelą, włącz czyszczenie Interaktywne i kliknij Dalej 40

Akcja Tolerancja Opcje Usuń powielenia 0.01 Obiekty liniowe Wymaż krótkie obiekty 0.1 Przerwij przecinające się obiekty - Wydłuż niedociągnięcia 0.01 Przerwij docelowy Pozorne przecięcie 0.01 Zastąp skupisko węzłów jednym węzłem 0.01 Punkty, Znajdź węzeł Usuń pseudowęzły - Wymaż wiszące obiekty 0.1 Uprość obiekty 0.01 Obiekty zerowej długości - c. w etapie Metody czyszczenia: wybierz metodę Zmodyfikuj oryginalne obiekty, odznacz wszystkie opcje przekształcania wybranych obiektów i kliknij Dalej d. pozostaw domyślne opcje znaczników i kliknij Koniec. Program wyświetla okno z opcjami czyszczenia. Przesuń je tak, aby widzieć w rzutni obszar podzielonej działki. Pierwszym poprawianym błędem będzie przerywanie przecinających się obiektów. W oknie dialogowym Błędy czyszczenia rysunku: a. naciśnij przycisk Zaznacz wsz. program znacznikami pokaże miejsca błędów w rysunku b. naciśnij przycisk Napraw wsz. program poprawia błędy i przechodzi do kolejnej akcji c. kolejno naciskaj przyciski Zaznacz wsz. i Napraw wsz. dla poszczególnych operacji czyszczenia d. na koniec kliknij Zamknij. 41

Info: Niekiedy błędy w rysunku wymagają powtórzenia operacji czyszczenia. Wynika to z faktu, że w efekcie pierwszego czyszczenia mogą powstać obiekty wymagające ponownego wyczyszczenia. Uruchom ponownie polecenie Wyczyść. W oknie dialogowym Czyszczenie rysunku kliknij Koniec. W oknie dialogowym Błędy czyszczenia rysunku zauważ, że teraz pierwszą operacją czyszczenia jest usuwanie powieleń. Kolejno naciskaj przyciski Zaznacz wsz. i Napraw wsz. dla poszczególnych operacji czyszczenia i na koniec kliknij Zamknij. 42

Teraz rysunek podziału nie zawiera już błędów. Możesz to sprawdzić po raz trzeci uruchamiając polecenie Wyczyść. Teraz po kliknięciu Koniec nie pojawi się okno Błędy czyszczenia rysunku. Oznacza to, że nie ma błędów do poprawienia. Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale poznałeś narzędzia do zbiorowej edycji geometrii CAD: dopasowania elastycznego oraz czyszczenia. Pozwalają one na znaczne skrócenie czynności edycyjnych w zwykłym projekcie lub czynności niezbędnych do użycia grafiki w systemach GIS. 43

5. Tworzenie topologii obiektów W tym ćwiczeniu zapoznasz się z metodą tworzenia topologii obiektów. Będzie Ci ona potrzebna do zamiany linii z projektu podziału na obiekty działek. Tworzenie topologii to zamiana zwykłej grafiki CAD na obiekty punktowe, liniowe i powierzchniowe, które zachowują informację o wzajemnych relacjach przestrzennych. Dzięki temu można je stylizować i poddawać różnym analizom przestrzennym. W tym ćwiczeniu utworzysz topologię, aby na jej podstawie wygenerować zamknięte polilinie działek. W kolejnych ćwiczeniach zamienisz je na elementy mapy. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.5.dwg z katalogu C:\PP_Map3D_ Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Mapa obiektów, na panelu Topologia wybierz polecenie Utwórz. W oknie dialogowym Utwórz topologię: 44

a. wybierz typ topologii: Regiony, wpisz nazwę: Działki, kliknij Dalej b. wybierz warstwę z obiektami do czyszczenia klikając na ikonę obok pola Warstwy, z listy wybierz warstwę Działki, kliknij Dalej 45

c. kliknij Wybierz ręcznie dla wyboru węzłów, żeby na dole okna pojawił się komunikat 0 obiektów wybrano, kliknij Dalej d. pozostaw wartości domyślne tworzenia węzłów, kliknij Dalej 46

e. ustaw ręczny wybór centroid, kliknij Dalej f. wybierz warstwę dla nowych centroid: Model_podział, kliknij Dalej 47

g. pozostaw wartości domyślne dla znaczników błędów, kliknij Koniec. Program tworzy topologię obiektów. Każdy obiekt dostaje znacznik w centroidzie. Tak utworzona topologia posłuży do automatycznego wygenerowania polilinii. 48

W menu wstążkowym, na karcie Mapa obiektów, na panelu Topologia wybierz polecenie Utwórz zamknięte polilinie. W oknie dialogowym Utwórz zamknięte polilinie: a. wybierz z listy topologię Działki b. podaj nazwę warstwy dla tworzonych polilinii: Działki_polilinie c. kliknij OK. 49

Tworzone są zamknięte polilinie wzdłuż granic działek. Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale zapoznałeś się ze sposobem tworzenia topologii regionów ze zwykłych linii AutoCAD. Ponadto nauczyłeś się generować polilinie na podstawie topologii. 50

6. Edycja danych opisowych W tym ćwiczeniu dodasz dane opisowe do nowych obiektów sieci kanalizacji. W tym celu najpierw przyporządkujesz tabele danych do nowych obiektów rysunkowych, a następnie wpiszesz nowe dane opisowe. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.6.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Mapa obiektów, na panelu Dane opisowe wybierz polecenie Dołącz/odłącz. W oknie dialogowym Dołącz/odłącz dane opisowe: a. z listy Tabela wybierz Kanalizacja_Deszczowa_Odcinki b. kliknij Dołącz do obiektów < 51

c. na ekranie wskaż dwie zielone linie projektowanej kanalizacji deszczowej i potwierdź klawiszem ENTER. 52

Na rysunku wybierz dłuższą zieloną linię projektowanej kanalizacji deszczowej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej. Na rysunku wybierz krótszą zieloną linię projektowanej kanalizacji deszczowej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej: W menu wstążkowym, na karcie Mapa obiektów, na panelu Dane opisowe wybierz polecenie Dołącz/odłącz. 53

W oknie dialogowym Dołącz/odłącz dane opisowe: a. z listy Tabela wybierz Kanalizacja_Deszczowa_Węzły b. kliknij Dołącz do obiektów < c. na ekranie wskaż dwa zielone punkty projektowanej kanalizacji deszczowej i potwierdź klawiszem ENTER. 54

Na rysunku wybierz dolny, zielony węzeł projektowanej kanalizacji deszczowej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej. Na rysunku wybierz górny, zielony węzeł projektowanej kanalizacji deszczowej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej: W menu wstążkowym, na karcie Mapa obiektów, na panelu Dane opisowe wybierz polecenie Dołącz/odłącz. 55

W oknie dialogowym Dołącz/odłącz dane opisowe: a. z listy Tabela wybierz Kanalizacja_Sanitarna_Odcinki b. kiknij Dołącz do obiektów < c. na ekranie wskaż dwie niebieskie polilinie projektowanej kanalizacji sanitarnej i potwierdź klawiszem ENTER. 56

Na rysunku wybierz górną, niebieską polilinię projektowanej kanalizacji sanitarnej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej: Na rysunku wybierz dolną, niebieską polilinię projektowanej kanalizacji sanitarnej i z menu kontekstowego wybierz polecenie Właściwości. Na palecie Właściwości wpisz dane opisowe jak na rysunku poniżej: Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale poznałeś metody dołączania danych opisowych do obiektów CAD oraz ich edycji. Inne metody edycji danych opisowych poznasz w kolejnych ćwiczeniach. 57

7. Zapis danych w mapach źródłowych W tym ćwiczeniu poznasz sposób zapisu nowych danych projektowych do pliku źródłowego, z którego pobrałeś wcześniej definicję sieci kanalizacji deszczowej. Na wstępie zmienisz warstwy projektowanych elementów sieci kanalizacji deszczowej na takie, jakie są w źródłowej mapie. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.7.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Na rysunku zaznacz dwie zielone linie projektowanej kanalizacji deszczowej i zmień ich warstwę na KD_Odcinki. 58

Na rysunku zaznacz dwa zielone punkty projektowanej kanalizacji deszczowej i zmień ich warstwę na KD_Węzły. Teraz nowo zaprojektowane odcinki rur dodasz do pliku źródłowego, w którym znajduje się cała definicja sieci kanalizacji deszczowej. W menu wstążkowym, na karcie Edytuj obiekt, na panelu Zbiór zapisu wybierz polecenie Zapisz w źródle. W oknie dialogowym Zapisz obiekty w rysunkach źródłowych: a. włącz opcję Zapisz nowe obiekty b. na liście zaznaczony jest plik Kanalizacja_deszczowa.dwg c. kliknij OK. 59

Zaznacz dwa nowe odcinki i dwa nowe węzły kanalizacji deszczowej. Program informuje, że zapisał zmiany w pliku źródłowym. Obiekty zapisane w źródle usuwane są z bieżącego rysunku. 60

Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Zamknij plik. Otwórz plik Kanalizacja_deszczowa.dwg z folderu C:\PP_Map3D_Pliki\Dane. Zbliż się do obszaru pokazanego na poniższej ilustracji: Elementy w czarnym kolorze to nowo dodane obiekty. Mają one inny kolor niż pozostałe, ponieważ nie zostały sklasyfikowane. Nie będziesz teraz klasyfikował obiektów sieci kanalizacji deszczowej, ponieważ w kolejnym rozdziale przećwiczysz klasyfikację na przykładzie sieci kanalizacji sanitarnej. 61

Zaznacz jeden z odcinków i we właściwościach sprawdź dane opisowe. Zamknij plik bez zapisu. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale poznałeś metodę zapisu nowych danych do pliku źródłowego, z którego wcześniej pobrane zostały obiekty przy pomocy mechanizmu zapytań do rysunków DWG. Map 3D umożliwia nie tylko dodawanie nowych obiektów do źródła, ale również zapis zmian obiektów pobranych ze źródła. 62

8. Klasyfikacja obiektów W tym ćwiczeniu zajmiesz się klasyfikowaniem nowych odcinków sieci kanalizacji sanitarnej. Klasyfikacja to kolejny sposób zamiany zwykłej grafiki w obiekty. W odróżnieniu od topologii stosuje się ją w celu kontroli standardów (warstw obiektu, rodzajów linii, kolorów itp.), dodania atrybutów opisowych do obiektów oraz przyspieszenia procesu tworzenia nowych obiektów. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.8.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Na palecie Okno zadań, na zakładce Eksplorator mapy kliknij prawym klawiszem myszy na Klasy obiektu > KS_Odcinki i z menu kontekstowego wybierz polecenie Klasyfikuj obiekty. 63

W oknie dialogowym Klasyfikuj obiekty zaznacz obie opcje i kliknij OK. Wskaż dwa nowe segmenty sieci kanalizacji sanitarnej (niebieskie polilinie zaimportowane z pliku DGN jak na ilustracji poniżej) i naciśnij ENTER. 64

Zauważ automatyczną zmianę koloru obiektów. Zaznacz jeden z klasyfikowanych odcinków, we właściwościach sprawdź dane opisowe na zakładce Klasa obiektu. 65

Zauważ, że zmieniła się również warstwa obiektu. Dane opisowe zostały zachowane. Zapisz plik pod nazwą Projekt3.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale poznałeś sposób dodawania obiektów rysunkowych do zdefiniowanych wcześniej klas obiektów. Tworzenie nowych klas obiektów oraz definicja parametrów klasyfikowanych jest szerzej opisana w pomocy programu. 66

9. Eksport obiektów do formatu GIS W tym ćwiczeniu zajmiesz się eksportem wszystkich obiektów sieci kanalizacji sanitarnej do formatu danych przestrzennych. Map 3D umożliwia eksport do wielu formatów, np. ESRI SHP, Autodesk SDF, MapInfo MIF/MID, GML i SQLite. Ty wyeksportujesz dane do formatu Autodesk SDF. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.III.9.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Wyniki pracy, na panelu Transfer danych mapy wybierz polecenie Eksport Map 3D. W oknie dialogowym Położenie eksportowanych plików znajdź folder C:\PP_Map3D_Pliki\ Robocze. Wpisz nazwę Kanalizacja_sanitarna. Wybierz typ pliku Autodesk SDF (*.sdf). Kliknij OK. 67

W oknie dialogowym Eksport, na zakładce Wybór zaznacz opcję Wybierz wszystko, kliknij na ikonę wyboru klas obiektów i wybierz KS_Odcinki oraz KS_Węzły. 68

W oknie dialogowym Eksport, na zakładce Klasa elementu zaznacz opcję Utwórz wiele klas bazujących na obiekcie rysunkowym, z listy Obiekt rysunkowy do użycia wybierz Klasa obiektu, w kolumnie Geometria ustaw wartości jak na ilustracji poniżej: Kliknij Wybierz atrybuty. W oknie dialogowym Wybierz atrybuty zaznacz atrybuty opisowe do eksportu jak na ilustracji obok. 69

Kliknij OK. W oknie dialogowym Eksport kliknij OK. Pojawi się okno postępu eksportu. Zamknij plik bez zapisu zmian. 70

Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale zapoznałeś się ze sposobem zamiany sklasyfikowanych obiektów CAD z dołączonymi danymi opisowymi na obiekty GIS zapisane w jednym ze standardowych formatów SDF. Wykorzystasz później ten plik do wczytania danych do tworzonej mapy. Podsumowanie bloku ćwiczeń W tej części podręcznika omówione zostały sposoby pracy z danymi mapowymi w postaci CAD: różne metody importu danych różnych formatów, globalna edycja danych, dołączanie danych opisowych, konwersja do elementów mapy GIS. Zapoznałeś się również z narzędziami do klasyfikacji obiektów oraz tworzenia topologii. 71

IV. AutoCAD Map 3D i systemy GIS Ten blok ćwiczeń zapozna Cię z narzędziami, jakie AutoCAD Map 3D oferuje do edycji i konwersji danych GIS. Program umożliwia bezpośredni dostęp do plików ESRI SHP, Autodesk SDF, SQLite, baz danych Oracle, MS SQL, ArcSDE oraz do plików rastrowych i serwisów WMS i WFS. 1. Odczyt danych GIS W tym ćwiczeniu połączysz się ze źródłami danych poprzez mechanizm FDO (Feature Data Object) czyli bezpośredniego dostępu do elementów i ich atrybutów, bez potrzeby ich konwersji do postaci CAD. Na wstępie wczytasz ponownie definicję działek i sieci, ale tym razem użyjesz innego sposobu: poprzez FDO uzyskasz bezpośredni dostęp do plików SHP i SDF. Wszystkie zmiany działek dokonywane w projekcie będą na bieżąco zapisywane w pliku SHP. Otwórz plik Rozdział.IV.1.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Info: W pliku tym znajduje się tylko nowy plan podziału działki. Obiekty sieci wczytasz bezpośrednio z plików GIS. Jeden z nich przygotowałeś w poprzednim ćwiczeniu. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania kliknij na ikonie Dane i z menu kontekstowego wybierz polecenie Połącz z danymi. 72

Na palecie Połączenie danych: a. kliknij na Dodaj połączenie SHP b. wpisz Nazwa połączenia: Działki c. kliknij na ikonę SHP obok pola Plik lub folder źródłowy d. w nowym oknie dialogowym odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane a następnie zaznacz plik Działki.shp i kliknij OK e. naciśnij przycisk Połącz 73

f. zwróć uwagę na inny układ współrzędnych (plik DWG ma układ 2000, a SHP - 1992) g. naciśnij przycisk Dodaj do mapy. Nie zamykaj palety Połączenie danych. Info: Program wczytał elementy działek z pliku SHP. Połączenie z plikiem jest cały czas aktywne i wszelkie dokonane zmiany zostaną automatycznie zapisane do pliku SHP. na nastepna stronr 74

Kolor wyświetlania obiektów po dodaniu do mapy jest czysto przypadkowy. Na palecie Połączenie danych: a. kliknij na Dodaj połączenie SDF b. wpisz Nazwa połączenia: Kanalizacja_Sanitarna c. kliknij na ikonę obok pola Plik źródłowy 75

d. w nowym oknie dialogowym odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane, a następnie zaznacz plik Kanalizacja_sanitarna.sdf i kliknij OK e. naciśnij przycisk Połącz f. zaznacz obie klasy obiektów (KS_Odcinki i KS_Węzły) g. naciśnij przycisk Dodaj do mapy. Nie zamykaj palety Połączenie danych. Na palecie Połączenie danych: a. kliknij na Dodaj połączenie SDF b. wpisz Nazwa połączenia: Kanalizacja_Deszczowa 76

c. kliknij na ikonę obok pola Plik źródłowy d. w nowym oknie dialogowym odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane a następnie zaznacz plik Kanalizacja_deszczowa.sdf i kliknij OK e. naciśnij przycisk Połącz f. zaznacz obie klasy obiektów (KD_Odcinki i KD_Węzły) g. zwróć uwagę na inny układ współrzędnych (plik DWG ma układ 2000, a SDF - 1992) h. naciśnij przycisk Dodaj do mapy. 77

Zamknij paletę Połączenie danych. Zwróć uwagę na Menedżer wyświetlania i listę warstw. 78

Zapisz plik pod nazwą Projekt4.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale dołączyłeś do projektu działki i elementy sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Użyłeś mechanizmu FDO do połączenia plików SHP i SDF w trybie odczyt/zapis. 79

2. Stylizacja danych GIS W tym ćwiczeniu zajmiesz się stylizacją elementów mapy, czyli sposobem ich wyświetlania i generowania etykiet. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.IV.2.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania wyłącz grupy warstw Kanalizacja_Deszczowa i Kanalizacja_Sanitarna, zaznacz warstwę Działki. 80

W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Styl wybierz polecenie Edytor stylów. Na palecie Edytor stylów kliknij na ikonę Przeglądaj w polu Styl. W oknie dialogowym Styl regionu: a. ustaw Przezroczystość pierwszego planu: 40% b. ustaw Kolor pierwszego planu: 255,255,200 c. pozostaw obramowanie regionu bez zmian 81

d. kliknij OK. Na palecie Edytor stylów, w sekcji Przedziały skali dla warstwy naciśnij przycisk Dodaj przedział skali. Ustaw dwa przedziały skali: 0 2000 2000 nieskończoność 82

Na palecie Edytor stylów, w sekcji Przedziały skali dla warstwy zaznacz pierwszy rząd (przedział skali 0 2000). Na palecie Edytor stylów, w sekcji Styl regionów dla przedziału skali 0 4000 kliknij na pole Brak w polu Etykieta elementu. 83

W oknie dialogowym Styl etykiety: a. ustaw Właściwość do wyświetlenia: Nr b. ustaw Czcionka: Arial c. ustaw Kontekst rozmiaru: Obszar urządzenia d. ustaw Jednostki: Milimetry e. ustaw Rozmiar: 3 f. ustaw Kolor tekstu: 110,110,110 g. ustaw Styl tła: Przezroczysty h. kliknij OK. 84

Zamknij paletę Edytor stylów. Przybliż widok, aby skala była mniejsza niż 1:2000. Sprawdź wygląd działek i etykiet. Na części małych działek w skali zbliżonej do 1:2000 etykiety nie są wyświetlane. Program sam ukrywa je aby zachować czytelność mapy. Po zbliżeniu etykiety się pokażą. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania włącz warstwę KD_Węzły, zaznacz ją. 85

W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Styl wybierz polecenie Edytor stylów. Na palecie Edytor stylów kliknij na ikonę Przeglądaj w polu Styl. W oknie dialogowym Styl punktu: a. ustaw Symbol: Okrąg b. ustaw Kontekst rozmiaru: Obszar mapy c. ustaw Jednostki: Metry d. ustaw Szerokość: 3 86

e. ustaw Wysokość: 3 f. ustaw Kolor wypełnienia: 0,90,40 g. ustaw Kolor krawędzi: 0,90,40 h. pozostaw Obrót bez zmian. Zamknij paletę Edytor stylów. 87

Przybliż widok, aby symbole stały się widoczne. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania włącz warstwę KD_Odcinki, zaznacz ją. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Styl wybierz polecenie Edytor stylów. 88

Na palecie Edytor stylów kliknij na ikonę Przeglądaj w polu Styl. W oknie dialogowym Styl linii: a. ustaw Jednostki: Punkty b. ustaw Grubość: 1 c. ustaw Kolor: 100,160,120 d. pozostaw Wzór bez zmian. 89

Zamknij paletę Edytor stylów. Sprawdź widoczność odcinków. Analogicznie włącz i wystylizuj kolejno warstwy KS_Węzły i KS_Odcinki. Przyporządkuj im odpowiednio kolory: 110,60,20 oraz 175,140,110. Pozostałe parametry ustaw jak dla kanalizacji sanitarnej. 90

Zapisz plik pod nazwą Projekt4.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale zapoznałeś się ze sposobem stylizacji danych GIS i sposobem generowania automatycznych etykiet. Elementy mapy mogą być stylizowane w różnych przedziałach skali, a ich wygląd może zależeć od wybranych atrybutów opisowych. 91

3. Edycja elementów GIS na podstawie danych CAD W tym ćwiczeniu użyjesz danych projektowych jako podstawy do edycji działek. Na wstępie usuniesz działkę numer 1334 (dużą działkę do podziału). Następnie dodasz nowe obiekty działek na podstawie wcześniej przygotowanych polilinii. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.IV.3.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Zaznacz działkę numer 1334 i naciśnij klawisz DELETE, aby ją usunąć. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania kliknij prawym klawiszem myszy na warstwę Dzialki i z menu kontekstowego wybierz polecenie Nowy element z geometrii. 92

Zaznacz w rzutni polilinię nowej działki w północno-zachodnim narożniku. Po wyborze naciśnij klawisz ENTER. Na pytanie, czy Usunąć po operacji wybrane elementy odpowiedz Tak. Program tworzy nowy obiekt działki, zaznacza go i automatycznie otwiera tabelę z danymi opisowymi. Na palecie Tabela danych: a. nie odznaczaj zaznaczonego rekordu (rzędu) b. kliknij dwa razy w polu <Null> w zaznaczonym rekordzie, w kolumnie Nr 93

c. wpisz w pole numer działki 1334/1 i potwierdź klawiszem ENTER d. na razie pole powierzchni pozostaw puste e. naciśnij ESC, aby odznaczyć działkę. Nie zamykaj tabeli danych, ale ustaw ją tak, aby widzieć jednocześnie polilinie nowych działek. Zauważ, że nowa działka ma już automatyczną etykietę z numerem. 94

Ponownie na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania kliknij prawym klawiszem myszy na warstwę Dzialki i z menu kontekstowego wybierz polecenie Nowy element z geometrii. Wskaż w rzutni kolejną polilinię działki, naciśnij klawisz ENTER, potwierdź usunięcie polilinii, wpisz w kolumnie Nr numer działki 1334/2. Postępując analogicznie zamień pozostałe polilinie na obiekty działek i przyporządkuj im kolejne numery w tabeli. 95

Wszystkie dodane działki wyglądają jak na poniższej ilustracji: Kolor etykiet nowo utworzonych działek jest jaśniejszy niż pozostałych. Dzieje się tak ponieważ zmiany nie zostały zapisane do bazy danych pliku SHP. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania zaznacz warstwę Działki. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Zestaw edycji wybierz polecenie Wpisz. Etykiety zmieniły swój odcień. Zmiany zostały zapisane. Nowe działki są już pełnoprawnymi obiektami GIS. Teraz dokonasz eksportu warstwy działek do pliku, który później użyjesz do analiz. W programie AutoCAD Map 3D 2011 możemy również edytować geometrię elementów mapy tak, jakby były zwykłymi obiektami AutoCAD-a. 96

Zapisz plik pod nazwą Projekt4.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Zaznacz działkę 1334/1 i przy pomocy uchwytów zmień jej kształt. Naciśnij ESC i odznacz edytowaną działkę W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Zestaw edycji wybierz polecenie Wpisz. Zamknij plik nie zapisując zmian. Otwórz ten sam plik ponownie. Zauważ, że zmieniony kształt działki pozostał. Zmiany w kształcie działki zostały zapisane w pliku SHP. 97

Zamknij plik nie zapisując zmian. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale omówione zostały sposoby ręcznej konwersji danych CAD na elementy systemu GIS oraz edycji geometrii i danych opisowych. W rozdziale III.9 omówiony był automatyczny sposób takiej konwersji. Wyniki edycji pliku SHP (podziału i edycji działek) możesz obejrzeć otwierając plik Rozdział. IV.4.dwg z folderu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. 98

4. Łączenie dodatkowych atrybutów z bazy danych W tym ćwiczeniu utworzysz połączenie obiektów sieci kanalizacji deszczowej z zewnętrzną bazą danych. Dołączysz bazę danych SQLite przy użyciu mechanizmu FDO. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.IV.4.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Start, na panelu Dane wybierz polecenie Połącz. Na palecie Połączenie danych: a. kliknij na Dodaj połączenie SQLite b. wpisz Nazwa połączenia: KD_Kontrola c. kliknij na ikonę Przeglądaj obok pola Plik źródłowy 99

d. w oknie dialogowym odszukaj folder C:\PP_Map3D_Pliki\Dane i wybierz plik KD_kontrola.sqlite e. kliknij Połącz f. zauważ, że elementów bazy danych nie można dodać do mapy g. zamknij paletę Połączenie danych Info: Nie można dodać elementów dołączonej bazy SQLite dlatego, że w bazie tej nie ma informacji o geometrii obiektów. Tylko z bazy z zapisaną geometrią w schemacie można dodać elementy do mapy. 100

Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania zaznacz warstwę KD_Węzły. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Utwórz wybierz polecenie Połączenia. W oknie dialogowym Utwórz połączenie: h. wybierz z listy Tabela do połączenia: KD_Kontrola:Default:Węzły_Kontrola i. wybierz kolumnę z lewej tabeli: FeatId j. wybierz kolumnę z prawej tabeli: FeatId k. ustaw Typ połączenia: Zachowaj wszystkie rekordy po lewej stronie l. ustaw Zależność z rekordami dodatkowymi: Jeden do jednego m. kliknij OK. 101

W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Widok wybierz polecenie Tabela. Do obiektów mapy zostały dołączone dane opisowe z bazy danych. Zapisz plik pod nazwą Projekt4.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale omówiony został sposób tworzenia połączenia między elementami mapy i tabelą zewnętrznej bazy danych. 102

5. Analizy danych W tym ćwiczeniu zajmiesz się analizowaniem danych GIS zawartych w projekcie. Na początku wykonasz mapę tematyczną węzłów kanalizacji deszczowej w zależności od ich stanu po kontroli. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.IV.5.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania zaznacz warstwę KD_Węzły. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Styl wybierz polecenie Edytor stylów. Na palecie Edytor stylów naciśnij przycisk Nowy temat. 103

W oknie dialogowym Punkty tematu: a. ustaw Właściwość: Węzły_Kontrola Stan_Po_Kontroli b. kliknij ikonę Przeglądaj obok pola Przedział stylu c. w oknie dialogowym Styl punktu ustaw Symbol: okrąg, Przedziały szerokości i wysokości: 10, Przedział koloru wypełnienia i Przedział koloru krawędzi: 255,255,0 -> 0,90,40, kliknij OK 104

d. dwa razy kliknij OK. Zamknij paletę Edytor stylów. Wyświetlanie elementów zostało zmienione. Info: Aby lepiej widzieć rozkład danych, na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania wyłącz wszystkie warstwy poza KD_Węzły. 105

Zauważ legendę w Menedżerze wyświetlania. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania wyłącz wszystkie warstwy kanalizacji, włącz warstwę działek. Kolejną analizą będzie określenie strefy buforowej zasięgu przedszkoli. Na tej podstawie określisz strefy miasta, w których gmina powinna rozważyć budowę przedszkoli społecznych. Na wstępie wczytasz i wystylizujesz warstwę przedszkoli. W menu wstążkowym, na karcie Start, na panelu Dane wybierz polecenie Połącz. 106

Na palecie Połączenie danych: a. zaznacz Dodaj połączenie SQLite b. wpisz nazwę: Przedszkola c. kliknij ikonę Przeglądaj obok pola Plik źródłowy d. w oknie dialogowym odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\Dane, zaznacz plik Przedszkola.sqlite, kliknij Otwórz e. naciśnij przycisk Połącz f. zwróć uwagę, że plik ma układ współrzędnych 65 g. naciśnij przycisk Dodaj do mapy h. zamknij paletę Połączenie danych. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania zaznacz warstwę Przedszkola. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Styl wybierz polecenie Edytor stylów. Na palecie Edytor stylów kliknij na ikonę Przeglądaj w polu Styl. 107

W oknie dialogowym Styl punktu: a. ustaw Symbol: Prostokąt b. ustaw Kontekst rozmiaru: Obszar urządzenia c. ustaw Jednostki: Milimetry d. ustaw Szerokość: 5 e. ustaw Wysokość: 5 f. ustaw Kolor wypełnienia: 125,0,0 g. ustaw Kolor krawędzi: 125,0,0 h. pozostaw Obrót bez zmian i. kliknij OK. 108

Zamknij paletę Edytor stylów. Teraz wykonasz analizę buforową. Na potrzeby ćwiczenia wykonasz bufor w celu określenia strefy o promieniu 500m wokół przedszkoli. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania zaznacz warstwę Przedszkola. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Widok wybierz polecenie Tabela. 109

Na palecie Tabela danych naciśnij przycisk Opcje i z menu kontekstowego wybierz polecenie Wybierz wszystko. W menu wstążkowym, na dynamicznej karcie Warstwa wektorów, na panelu Utwórz wybierz polecenie Bufor. W oknie dialogowym Utwórz bufor: a. upewnij się, że wybranych jest 8 elementów b. wpisz Odległość: 500 c. ustaw Jednostki: Metry 110

d. wpisz nazwę warstwy: Przedszkola_Bufor e. ustal ścieżkę zapisu pliku: C:\PP_Map3D_Pliki\robocze\Przedszkola_Bufor.sdf f. ustaw opcję Połącz wyniki: Połącz bufory nakładające się g. kliknij OK 111

Zamknij paletę Tabela danych. Do projektu dodawana jest nowa warstwa buforów. Teraz czas na ostatnią analizę pokazania działek leżących poza 500m buforem przedszkoli. W tym celu nałożysz utworzony bufor na warstwę działek. W menu wstążkowym, na karcie Mapa elementów, na panelu Analiza wybierz polecenie Nałożenie elementu. 112

W oknie dialogowym Analiza nałożenia: h. wybierz Źródło: Działki i. wybierz Nałożenie: Przedszkola_Bufor j. wybierz Typ: Wymaż k. kliknij Następny l. ustaw Wyjście: C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze\Działki_Poza_Buforem.sdf m. ustaw Warstwę: Działki_Poza_Buforem n. Ustawienia pozostaw domyślne o. kliknij Zakończ. Poczekaj chwilę, aż program wykona analizę. 113

Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania wyłącz widoczność wszystkich warstw oprócz Działki_Poza_Buforem. Na palecie Okno zadań, na zakładce Menedżer wyświetlania włącz widoczność warstw działek i kanalizacji. Zapisz plik pod nazwą Projekt4.dwg w folderze C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze. Podsumowanie rozdziału W tym rozdziale zapoznałeś się z różnymi sposobami wykonywania analiz w programie AutoCAD Map 3D 2011. Nie są to wszystkie możliwości programu, a jedynie kilka przykładów przygotowanych na potrzeby opracowania. 114

6. Eksport danych GIS W tym ćwiczeniu zapoznasz się ze sposobami eksportu mapy do różnych formatów. Najpierw wyeksportujesz przygotowaną mapę do pliku AutoCAD-a. Info: W AutoCAD Map 3D 2011 nie wystarczy zapisać projektu w pliku DWG i przesłać do innej osoby w celu otwarcia w zwykłym AutoCAD-zie, ponieważ nie będą widoczne żadne elementy wczytane przez FDO. Aby mapę przygotowaną w AutoCAD Map 3D 2011 otworzyć w programie AutoCAD lub AutoCAD LT należy ją wcześniej wyeksportować do formatu DWG. Kontynuuj poprzednie ćwiczenie lub otwórz plik Rozdział.IV.6.dwg. Plik ten znajduje się w katalogu C:\PP_Map3D_Pliki\Gotowe. W menu wstążkowym, na karcie Wyniki pracy, na panelu Transfer danych mapy wybierz polecenie Bieżąca mapa jako DWG. W oknie dialogowym Zapisz bieżącą mapę w pliku DWG: a. odszukaj katalog C:\PP_Map3D_Pliki\robocze b. wpisz nazwę pliku AutoCAD.dwg c. kliknij Zapisz. Otwórz plik AutoCAD.dwg, zobacz jak wygląda rysunek i zamknij plik. 115

Zauważ, że w pliku DWG zapisywana jest tylko grafika, bez atrybutów. Zapisywane są jedynie elementy widoczne w rzutni w momencie eksportu. Sposób ich wyświetlania w pliku DWG jest taki, jak stylizacja mapy w czasie eksportu. Teraz wyeksportujesz mapę do pliku DWF. Jest to sposób zalecany w przypadkach, w których odbiorca nie musi dalej edytować danych w środowisku AutoCAD, ponieważ w pliku DWF zapisywane są atrybuty elementów mapy. Na wstępie ustawisz opcje eksportu do DWF. W menu wstążkowym, na karcie Wyniki pracy, na panelu Eksportuj do pliku DWF/PDF wybierz polecenie Opcje eksportowania do DWF/PDF. W oknie dialogowym Opcje ogólne DWF/PDF: a. ustaw Położenie: C:\PP_Map3D_Pliki\Robocze b. ustaw Typ: Plik jednoarkuszowy c. ustaw Zastąp dokładność: Brak d. ustaw Informacje o warstwach: Dołącz e. ustaw Sterowanie scalaniem: Nadpisywanie linii f. ustaw Zabezpieczenie hasłem: Zablokowane g. ustaw Informacje o bloku: Nie dołączaj 116