Numer 4 (19) 2012 Magazyn gospodarczy Dystrybuowany bezpośrednio do wielkopolskich przedsiębiorców / TWOJA FIRMA / / GOSPODARKA / TRENDY / / LIFESTYLE / / KSIĄŻKI / GŁOS BIZNESU DEBATA PRZEDSIĘBIORCÓW Prawnik w firmie TSL TANIEJ, SPRAWNIEJ, LEPIEJ? Komandosi biznesu Rozmowa z RAFAŁEM OLESZKIEWICZEM I JAROSŁAWEM TOKARCZUKIEM, partnerami zarządzającymi Aureus Advisors. AUTORZY Bąkowski, Białowąs, Głowacki, Kaczmarek, Krakowiak, Krotoski
w numerze: numer 4 (19) 2012 ROZMOWY GŁOSU 6 Komandosi biznesu. Rozmawiamy z Rafałem Oleszkiewiczem i Jarosławem Tokarczukiem, partnerami zarządzającymi firmy Aureus Advisors. Komandosi biznesu Doradztwo strategiczne i finansowe musi być prowadzone bezpośrednio dla osób decyzyjnych, na szczytach władzy" w firmach i instytucjach. Bez dostępu do decydentów i ich otwarcia ma nasze wsparcie, nie udałoby się zbudować żadnej sensownej strategii. To z kolei daje nam ogromną satysfakcję w końcu pracujemy z wielkimi" polskiej gospodarki! str. 6 DOSSIER 11 Anna Vonhausen DEBATA organizacji biznesowych 12 Prawnik w firmie TWOJA FIRMA 16 TSL taniej, sprawniej, lepiej? 20 Suma doświadczeń 22 Elegancko wyszyte 24 Między case ami 26 Kaizen małe, dobre zmiany 28 Rzecz o odpoczynku 29 Elektryczna przyszłość WYWIAD NUMERU GOSPODARKA 30 Znaczenie biura 32 Zainwestuj w Belgii 34 Klastry synergia energii FELIETON 36 Równe traktowanie pracowników Porady prawne Jerzego Krotoskiego 37 Zastał Poznań murowany Okiem z Brukseli Filipa Kaczmarka 58 Przedsiębiorcy oczekują wsparcia! Business is business Andrzeja Głowackiego TRENDY 38 Forex rynek dla strategów 40 Piękne 100 lat PODRÓŻE 42 Szwajcaria potęga różnorodności LIFESTYLE 44 Gorące oferty 46 Ruch pracowniczy 48 Wielki błękit 50 Daj piątkę 52 Super Zuper 53 Magia światła 54 Art Basel sztuka współczesna KRONIKA 56 Trzecia Gala w siodle 56 WKK na Torze Poznań 57 Wielkopolski Lider Społecznej Odpowiedzialności Biznesu 57 O prawie w ogrodzie KALENDARIUM 57 Wydarzenia biznesowe i kulturalne GŁOS BIZNESU Magazyn Wielkopolskiej Przedsiębiorczości www.glos-biznesu.pl Rada redakcyjna: Anna Lisewska Business Centre Club Loża Wielkopolska Iwona Marszałek Polsko-Niemieckie Koło Gospodarcze (DWK) Kalina Kiser-Beyme Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów i Kooperacji Monika Przybysz Wielkopolska Izba Budownictwa Karina Plejer Wielkopolski Klub Kapitału Małgorzata Animucka Wielkopolski Związek Pracodawców Redaktor naczelny: Andrzej Gogulski Zdjęcie na okładce: Jacek Lisewski, www.sollus.pl Redakcja i realizacja: Skivak Custom Publishing www.skivak.pl Dyrektor wydawniczy: Damian Nowak d.nowak@skivak.pl Koordynacja projektu i redakcja: Michał Cieślak m.cieslak@skivak.pl Projekt graficzny i skład: Paweł Chlebowski p.chlebowski@skivak.pl Reklama i promocja : Paulina Pet paulina.pet@skivak.pl tel. +48 660 479 064 Piotr Nowak piotr.nowak@glos-biznesu.pl tel. +48 793 090 520 Adres redakcji: Głos Biznesu ul. Głuchowska 1, 60-101 Poznań tel. + 48 61 625 61 15 fax + 48 61 625 61 21 www.glos-biznesu.pl Druk i oprawa: Poligrafia Janusz Nowak Dołącz do nas na Facebooku Redakcja Głosu Biznesu nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie odpowiada. www.glos-biznesu.pl
słowo wstępu Wszystko ma swój czas Czas wakacyjnych wyjazdów powoli się kończy, choć nie wszystkie one były udane. Dla kilku tysięcy Polaków zakończyły się one stresem związanym z bankructwem tour operatora, któremu zaufali wykupując wczasy na przykład w Egipcie. Po raz kolejny sprawdziło się przy okazji powiedzenie, że Polak jest mądry po szkodzie. Dopiero gdy trzeba było ratować rodaków z opresji rząd zaczął gorączkowo szukać rozwiązań, by zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Dokładnie taką samą reakcję mogliśmy obserwować po upadku najpierw OLT Expres, a później Amber Gold. GŁOS BIZNESU MAGAZYN WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI --------------------------------- Nasz projekt prowadzi do efektywnego współdziałania samorządu gospodarczego regionu. Na łamach Głosu Biznesu prezentujemy najlepsze firmy i organizacje biznesowe z Wielkopolski. Magazyn jest platformą prezentującą puls życia biznesowogospodarczego, między innymi poprzez relacje z najważniejszych wydarzeń. Jesteśmy prawdziwym głosem wielkopolskiej przedsiębiorczości, głosem wyraźnym i słyszalnym w całym kraju. Głos Biznesu dociera do członków organizacji biznesowych, które patronują magazynowi. Baza adresowa jest rozszerzona o liderów środowisk gospodarczych, społecznych i politycznych z Wielkopolski. Stanowi zbiór zamknięty i jest weryfikowana i uaktualniana pod nadzorem rady redakcyjnej. Wszystkich zainteresowanych otrzymywaniem Głosu Biznesu prosimy o dokładne wypełnienie zamieszczonego na stronie www.glos-biznesu.pl formularza. Redakcja zastrzega sobie prawo do zweryfikowania zgłoszonych danych. W obu przypadkach sporo pracy będą mieli z pewnością prawnicy, do których pukają wszyscy czujący się oszukanymi. Czy uda się jednak jeszcze coś uratować? Mikołaj Gogol mawiał, że wszystko ma swoją kolej, miejsce i czas. Dotyczy to także współpracy z prawnikami. Czy rzeczywiście ich usługi są zbyt drogie, a może po prostu decydujemy się na fachową pomoc zbyt późno? Być może winne są stereotypy? Być może wystarczy nieco inne podejście do korzystania z usług prawnych? Jeden z uczestników naszej debaty stwierdził, że ta sytuacja się nie zmieni, dopóki o usługach prawnych będziemy mówili w kategoriach wydatku, a nie inwestycji ograniczającej ryzyko prowadzenia działalności. Zachęcam do lektury całej debaty. W tym numerze Głosu Biznesu po raz pierwszy pojawia się prezentacja firmy, ukazująca najważniejsze momenty jej rozwoju. Chcemy to robić regularnie, a zaczęliśmy od marki Coccodrillo z Kościana. Nie mogło również w tym numerze zabraknąć firmy Solar, która niedawno zadebiutowała na GPW. Choć tematów ważnych i poważnych, ale ciekawych zarazem nie brakuje i mam nadzieję, że spotkają się Państwa zainteresowaniem, chciałem zaprosić do lektury ostatnich stron. Znaleźć tam można między innymi informacje mogące zainspirować do ciekawego odpoczynku, na który nigdy nie jest za późno. Andrzej Gogulski Redaktor naczelny U nas mają głos: DR FILIP KACZMAREK Historyk z wykształcenia, polityk z zawodu. Deputowany do Parlamentu Europejskiego i szef Platformy Obywatelskiej w Poznaniu. MEC. JERZY KROTOSKI Prawnik w trzecim pokoleniu, adwokat. Sześciokrotny mistrz i wicemistrz Polski w sportach motorowych, żeglarz, tenisista. ANDRZEJ GŁOWACKI Prezes Zarządu DGA S.A. Ekspert w zakresie wytyczania strategii podmiotów gospodarczych oraz programów restrukturyzacyjnych. Certyfikowany doradca CMC - Certified Management Consultant.
6 ROZMOWY GŁOSU Komandosi WYWIAD biznesu NUMERU W czym doradztwo strategiczne jest podobne do działań wojennych, a w czym do nawigacji samochodowej? Jak i po co konstruuje się strategie w firmach i dlaczego nie powinny liczyć 300 stron? Czy strategia jest końcem czy dopiero początkiem projektu? RAFAŁ OLESZKIEWICZ i JAROSŁAW TOKARCZUK - partnerzy zarządzający firmy Aureus Advisors udzielają odpowiedzi na te pytania i opowiadają o swoim dodatkowym energetycznym projekcie - portalu OZE.pl. ROZMAWIAŁ Michał Cieślak ZDJĘCIA Jacek Lisewski / www.sollus.pl PRACUJĄ PANOWIE BEZPO- ŚREDNIO Z ZARZĄDAMI FIRM, DORADZAJĄ GŁÓW- NYM DECYDENTOM. Rafał Oleszkiewicz: Specyfika naszej pracy polega na tym, że rzeczywiście trzeba docierać do samych władz spółek czy organizacji, którym doradzamy, co nie jest łatwe. Z drugiej strony jest to jak najbardziej przyjemne i RAFAŁ OLESZKIEWICZ prestiżowe. Doradztwo strategiczne Członek Zarządu, Partner Zarządzający. Doświadczo- i finansowe musi być ny menedżer i ekspert z zakresu wyśrednio dla osób decy- prowadzone bezpotyczania i wdrażania strategii, a także relacji inwestorskich w zyjnych, na szczytach władzy" w fir- spółkach giełdowych, restrukturyzacji i prywatyzacji. Jest uznanym prelegentem, trenerem biznesowym i wykładowcą uczel- Bez dostępu do decymach i instytucjach. ni wyższych. Specjalizuje się w projektach dla branż: paliwowo-energetycznej, telekomunikacyjnej i zbrojeniowej. Przez pierw- ma nasze wsparcie, nie dentów i ich otwarcia szych 10 lat kariery, pracując w konsultingu, zrealizował kilkadziesiąt złożonych pro- udałoby się zbudować żadnej sensownej strategii. To z kolei daje jektów doradczych - głównie strategicznych i reorganizacyjnych. Następnie był dyrektorem zarządzającym ds. strategii w PGNiG nam ogromną satysfakcję w końcu pracu- SA, gdzie odpowiadał za strategię i kluczowe projekty dywersyfikacyjne. jemy z wielkimi" polskie j gospodarki! Jarosław Tokarczuk: Idealnym porównaniem naszego profilu doradztwa jest wojsko a w szczególności oddziały specjalne. Model działania firm doradztwa strategicznego jest bowiem zupełnie inny od firm z tzw. Wielkiej Czwórki. Tam stawia się na liczbę ludzi, prawdziwą armię wieluset audytorów w zespole, którzy potrafią sprawnie przeaudytować każdą wielką firmę. U nas z kolei liczą się precyzyjne uderzenia", nakierowane na rozwiązywanie niepowtarzalnych problemów, czasem przy wsparciu dodatkowych sił naszych sprawdzonych ekspertów-podwykonawców. NA CZYM POLEGA DORADZTWO STRA- TEGICZNE? CZY MOŻNA ZASTOSOWAĆ PODOBNE MODELE DO WSZYSTKICH BRANŻ, CZY WOLNO MÓWIĆ O UNI- WERSALNYM KNOW-HOW? RO: Na początku trzeba podkreślić dwie kwestie. Po pierwsze: dobrym doradcą strategicznym nie może być osoba tuż po studiach, bez bagażu doświadczeń biznesowych, a po drugie poważny doradca nie może być ekspertem od wszystkiego. Trzeba zatem mieć wiele doświadczeń zdobytych w skomplikowanych projektach, w różnych branżach i obszarach działalności biznesowej, aby móc rozwiązywać uniwersalne problemy strategiczne klientów. Doradca strategiczny musi mieć w swoim portfolio przekrojowe doświadczenie z zakresu rynku, produktów, procesów, relacji, HR, finansów itd. Jednocześnie oczekiwaną przez klientów cechą doradcy jest umiejętność spojrzenia z lotu ptaka" na ich działalność oraz sprawnego zaprojektowania prac prowadzących do sukcesu w rozwiązaniu problemów. To kłóci się z kolei z wąską specjalizacją ekspercką. JT: Strategia prowadzenia biznesu może być tak naprawdę podobna w wielu branżach (częstokroć podmioty z zupełnie niepokrewnych branż stosują z sukcesem podobne strategie). Sztuką jest jednak posiadanie szerokiej wiedzy (i szerokich horyzontów), by umiejętnie przełożyć doświadczenia z jednej branży na inną. A tego właśnie klienci od nas oczekują bo po co wyważać otwarte drzwi, skoro ktoś już w Polsce czy za granicą rozwiązał dany problem? Tu właśnie wkraczamy my. Z taką unikalną wiedzą i z rozeznaniem. Są bowiem pewne rozwiązania o charakterze best practices z zakresu finansów, sprzedaży, infrastruktury, które pomagamy sprawnie zaaplikować u naszych klientów. To ogromna wartość. RO: Metodyka budowania strategii jest jedna, bazuje na sprawdzonych narzędziach, ale rozwiązania są różne w zależności od profilu firmy czy problemu. Naszą ogromną wartością dodaną jest to, że wiemy jak zbudować stosowny zespół, który podoła wymaganiom projektu. Jeśli musi on wykraczać poza nasz Aureusowy" team, chętnie sięgamy po odpowiednich ekspertów często unikalnych praktyków branżowych. JT: Uzupełniamy kompetencje menedżerów. To, co nas zdecydowanie odróżnia od innych firm doradczych, GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
ROZMOWY GŁOSU 7 to fakt, że tworzymy strategie bardzo praktyczne, a nie tworzymy "półkowników"(sic!) prac tworzonych po to, żeby zarząd mógł się pochwalić elegancko oprawionym dokumentem. Dajemy narzędzia pozwalające naprawdę realizować zamierzenia strategiczne: wskazujemy bardzo konkretne projekty, które należy wykonać, by strategia przyniosła policzalne efekty, a co więcej szczegółowo parametryzujemy te projekty i sugerujemy ich monitoring w ramach adekwatnych narzędzi zarządczych. Stąd z upodobaniem stosujemy Strategiczną Kartę Wyników (BSC), którą właściwie zawsze wdrażamy u naszych klientów. Dzięki temu mamy pewność, że strategia będzie w nich żyła, a nie stała na półce. Dla nas jest naturalne, że jeśli pokazujemy w strategii jakieś działania, to nie zostawiamy ich osieroconych. Oznacza to, że szczegółowo je opisujemy, głównie pod kątem harmonogramów realizacji oraz przypisania odpowiedzialności za nie, a już w szczególności projektujemy sposoby ich sfinansowania, przedstawiamy scenariusze realizacji projektów, szacujemy koszty i nakłady, co nadaje naszym strategiom maksymalnie praktyczny charakter. KIEDY FIRMY ZWRACAJĄ SIĘ DO PANÓW PO POMOC? KIEDY JEST CZAS NA SPOKOJNĄ ANALIZĘ CZY GDY ZAPALI SIĘ CZERWONE ŚWIATŁO I PRO- BLEMY SĄ NA TYLE PALĄCE, ŻE ZAGRA- ŻAJĄ DZIAŁANIU PRZEDSIĘBIORSTWA? RO: W firmach często są problemy, które nierozwiązane u źródła nawarstwiają się przez lata. Gdy firma przeżywa dynamiczny rozwój, to częstokroć zarządzanie, struktura zatrudnienia, procesy decyzyjne nie nadążają za jej organicznym wzrostem. Zarządy mogą być przez to oderwane od rzeczywistości, bo nie mają czasu na dobrą komunikację z innymi działami i menedżerami niższych szczebli. Gdy działania operacyjne przyćmiewają kwestie strategiczne i rodzą się problemy, przychodzimy my i ze świeżym spojrzeniem wskazujemy obszary, w których konieczne są zmiany. To najczęstszy przypadek. Spotkaliśmy się jednak też z zupełnie inną sytuacją: ze świetnie prosperującymi firmami, których właściciele przychodzili i szukali wraz z nami kolejnych dróg dla swojego biznesu, by uniknąć bolesnego końca hossy i móc zbudować stabilną drugą czasem trzecią nogę. Takie podejście podziwiamy, bo ci biznesmeni równie dobrze mogliby siedzieć na Hawajach i odcinać kupony od swojej pracy. A oni już myślą o przyszłości i nie lekceważą zmian koniunktury. Dziś strategie buduje się na krótkie okresy czasu, w elastycznej formule, pozwalającej na szybką reakcję na zmiany oczekiwań rynku. To jak jazda z GPS-em cel się nie zmienia, ale trzeba być gotowym na ciągłe korekty trasy. Tylko takie strategie mają rację bytu w praktyce. I tylko takie podejście menedżerów daje wymierne efekty. RO: Niegdyś polskie projekty doradcze były wycinkowe, doraźne, trwały krótko po części chcieli tak klienci, po części doradcy. Biznesplan, finansowanie, wniosek, dotacja, faktura. My wolimy na wzór niemiecki czy skandynawski robić projekty "pod klucz", dające klientowi kompleksowe, wdrażalne (często wdrażane bezpośrednio przez nas) rozwiązanie. Taki model próbujemy forsować u klientów i coraz częściej spotykamy się z pozytywnym odbiorem. Ostatnio np. prezes dużej elektrowni DZIĘKI TEMU, ŻE MAMY PRZEKRÓJ PRZEZ RÓŻNE BRANŻE, MOŻEMY ZAPROPONOWAĆ ROZWIĄZANIA, KTÓRE SPRAWDZIŁY SIĘ W INNYCH FIRMACH. TO JEST RZECZ NIE DO PRZECENIENIA - WIEDZA O DOBRYCH PRAKTYKACH, OCZYWIŚCIE NIE KOPIOWANYCH BEZPOŚREDNIO. Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
8 ROZMOWY GŁOSU JAROSŁAW TOKARCZUK Członek Zarządu, Partner Zarządzający. Doświadczony ekspert z zakresu projektowania strategii oraz implementowania Strategicznej Karty Wyników (BSC), zarządzania finansami, restrukturyzacji finansowej oraz organizacji finansowania. Doradzał zarządom wielu spółek przy projektach z zakresu: strategii oraz wdrażania strategii, budowy złożonych modeli finansowych oraz analiz przedkonsolidacyjnych. Specjalizuje się w projektach dla sektorów: energetycznego, finansowego i motoryzacyjnego. Pracował w instytucjach bankowych, leasingowych, pełnił funkcję dyrektora finansowego w firmach produkcyjnych. zwrócił się do nas z prośbą o pomoc w znalezieniu źródeł dostaw nowego paliwa. Wróciliśmy z gotowym rozwiązaniem, proponując przy okazji (w pakiecie) optymalizację zarówno sposobu dostaw, jak i kosztów transportu tego paliwa. Po prostu podeszliśmy systemowo do problemu. Najpierw było zaskoczenie - i oczywiste pytanie, o ile podniesie to koszt naszych usług. Ale gdy zarząd zobaczył skalę oszczędności i pozytywnych efektów finansowych, wyszło na to, że za tzw. śmieszne pieniądze kupują świetne gotowe rozwiązanie, a nie półprodukt, jak najpierw zamierzali. JT: Nasze praktyczne podejście przejawia się także w ten sposób, że gdy przyjdzie do nas klient zainteresowany doradztwem finansowym, to nie załatwiamy pieniędzy z Unii na cokolwiek. Takich projektów unikamy. Standardowo wpierw pytamy klientów o cel projektu i spodziewany efekt, a wówczas wypracowujemy sposoby realizacji, z uwzględnieniem których szukamy finansowania. Może się okazać, że unijne pieniądze będą niepotrzebne, a z drugiej strony doradzimy również, jak nie angażować środków własnych, tylko taniej i prościej wykorzystać finansowanie obce, optymalizując wydatki. Nie sprzedajemy w odróżnieniu od wielu tzw. doradców finansowych gotowych produktów instytucji finansowych (rzadko optymalnych dla klienta), tylko naprawdę doradzamy, jak najlepiej zdobyć fundusze na sfinansowanie danego przedsięwzięcia. Dla nas przysłowiowa dotacja unijna nie jest celem, a jedynie narzędziem. SĄ PANOWIE ZAWSZE PEWNI ROZ- WIĄZAŃ REKOMENDOWANYCH KLIENTOM? JT: Spoczywa na nas spora odpowiedzialność za nasze rekomendacje, w tym również za pracę naszych ekspertów. Ale jesteśmy spokojni dzięki naszej metodologii pracy. Naszych strategii nie piszemy w zaciszu biura, narzucając jedyną i słuszną wizję. Dzięki wspomnianym warsztatom, sesjom z zarządem i pracownikami zderzamy nasze pomysły z rzeczywistością ale także z ich przemyśleniami i wnioskami, dzięki czemu na końcu są zatwierdzane przez w pełni do nich przekonanych decydentów. Wszystko jest filtrowane na kilku poziomach analityczno-decyzyjnych, przez co ryzyko błędnych decyzji jest naprawdę minimalne. RO: Wiążemy się tym ryzykiem wzajemnie z klientem. Rozrysowujemy każde rozwiązanie na scenariusze, pokazujemy ryzyka, mocne i słabe strony, wchodzimy w dyskusję. Zresztą największą presją jest dla nas fakt bliskiego kontaktu z naszymi klientami. Charakter tej współpracy i ranga rozwiązywanych problemów (często ich poufność wielu z nich nie możemy nagłaśniać, stad nie znajdziecie ich Państwo w naszym portfolio referencyjnym) sprawiają, że z większością z nich jesteśmy na ty, często się przyjaźnimy. Takich ludzi nie można zawieść! AUREUS ADVISORS LICZY NIEWIELU PRACOWNIKÓW. CO OSIĄGAJĄ PANO- WIE DZIĘKI TEMU? RO: Jesteśmy elastyczni i wielu klientów to lubi. Nasz stały team to ludzie starannie dobrani do różnych zadań. Dzięki temu często jesteśmy wybierani do współpracy. Poza tym jako partnerzy zarządzający zawsze bierzemy czynny udział w projektach, czasem klienci chcą nasz udział mieć zagwarantowany w umowach. Nie przyjeżdżamy tylko na podpisanie umowy, nie cedujemy pracy na szeregowych pracowników. Szyjemy rozwiązania na miarę, nie stosujemy szablonów, nie zdarza się powtórzony projekt. Takie są też tendencje światowe małe, wyspecjalizowane firmy, skupiające specjalistów z różnych dziedzin. JT: Oprócz nielicznego, ale kompetentnego zespołu słyniemy z bardzo umiejętnego doboru podwykonawców, ekspertów. To też jest kluczem do sukcesu i buduje naszą przewagę konkurencyjną. Nie mamy wielkich kosztów stałych, jak firmy o wielu pracownikach, przez co klient wie, że zapłaci rzeczywiście za koszty projektu, a nie za nasze duże, kosztowne struktury. W PANÓW KARIERZE, OPRÓCZ DOŚWIADCZENIA W DORADZANIU, SĄ ETAPY PRACY PO DRUGIEJ STRONIE, JAKO MENEDŻERÓW ZARZĄDZAJĄ- CYCH DUŻYMI FIRMAMI. RO: Dzięki temu już na etapie pozyskiwania zleceń wyprzedzamy konkurencję. Wśród doradców jest wielu teoretyków, którzy znajdują rozwiązania, ale nie wiedzą, jak one się sprawdzą w konkretnym biznesie. Jarek był szefem finansów w firmach w wielu branżach i doskonale wie, jak myśli szef finansów, co dla niego jest najważniejsze. Przez to np. nie będzie chciał mu sprzedać kolejnego modelu finansowego, który jest rozbudowany i dobrze wygląda tylko w Excelu, ale nie daje wartości dodanej. Wie za to, jak zaproponować realne, możliwie najbardziej efektywne rozwiązanie. Z kolei moje doświadczenia jako szefa strategii GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
Doradztwo strategiczne Doradztwo finansowe Doradztwo biznesowe Aureus Advisors Sp. z o.o. Sp. k. ul. Murawa 12-18, 61-655 Poznań Tel. +48 61 84 77 150 Fax +48 61 84 77 151 E-mail: biuro@aureus.eu www.aureus.eu Odnawialne Źródła Energii OZE.pl to innowacyjny portal i profesjonalne narzędzie, które w sposób kompleksowy gromadzi i rozpowszechnia wiedzę teoretyczną oraz praktyczną w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii. Dowiedz się więcej na: www.oze.pl
10 ROZMOWY GŁOSU i zarazem prawej ręki prezesa w jednej z największych polskich spółek paliwowych pozwalają mi łatwo wczuć się w rolę moich odpowiedników w takich firmach i wiedzieć, jak zarządy i dyrektorzy tego typu podmiotów patrzą na doradców i czego od nich oczekują. Podpisana strategia to nie koniec, a początek drogi trzeba czasem pokonać opór załogi, przekonać radę nadzorczą, uspokoić zagranicznych właścicieli to są bardzo ciekawe, ale trudne zarazem projekty. JT: W projektach strategicznych na świecie, zwłaszcza w USA, Skandynawii, Niemczech coraz chętniej sięga się po tzw. grey hair consultants, przy czym nazwa bardziej dotyczy doświadczenia niż wieku. Oznacza to osoby doświadczone po obu stronach barykady (konsulting i praca na kierowniczym stanowisku w biznesie), w odróżnieniu od tzw.kids (osób tylko po dobrej uczelni, całe życie pracujących w doradztwie). Gdy świadczą usługi doradcze, są oczywiście drożsi od kids, ale ich kompetencje i doświadczenie są niezastąpione, szczególnie przy trudnych projektach, gdzie trzeba przesądzić np. o inwestycji na wiele lat. Bardzo nam się podoba, że również u nas zaczynają działać te sprawdzone na świecie rozwiązania i że nie są dławione z obawy o wysokość faktury. Dowodzi tego sukces rynkowy naszej firmy, opartej na takim właśnie profilu działania. RO: To prawda. Nasza wiedza bazuje na tym, że zrealizowaliśmy wiele projektów, rozwiązując wiele problemów, ale ponadto np. w branży energetycznej, gdzie mamy najwięcej osiągnięć nie upajamy się przeszłością (choć cieszymy się, że mieliśmy udział we wdrażaniu wielu pionierskich rozwiązań), ale ciągle śledzimy światowe trendy i myślimy, jak je zaaplikować w Polsce. Dlatego jesteśmy w ciągłym kontakcie z firmami, głównie z USA i Norwegii, których eksperci inspirują nas ciekawymi rozwiązaniami optymalizacyjnymi. Obecnie pracujemy nad zbudowaniem platformy współpracy i wymiany wiedzy między tymi najbardziej rozwiniętymi rynkami a polską energetyką, bo wierzymy, że taki transfer się uda. OD ENERGETYKI KONWENCJONALNEJ JUŻ TYLKO KROK DO JEJ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ. WŁAŚNIE URUCHOMILI PANOWIE PORTAL OZE.PL. SKĄD POMYSŁ NA ROZWIJANIE TEJ TEMATYKI? JT: Zielona energia, jak popularnie mówi się o odnawialnych źródłach energii, podlega wielu regulacjom zawartym w dyrektywach unijnych, a przez to także w Polsce. Często padają pytania, czy energia odnawialna Polsce zagłębiu węglowemu jest potrzebna i się opłaca. Te pytania są już zbędne, zgodnie z przepisami każdy sprzedawca energii będzie musiał wykazać pochodzenie jej określonego procentu z OZE. RO: Portal OZE.pl wziął się też trochę z naszego rozdrażnienia, że w mediach widzimy wciąż te same osoby, które powtarzają utarte slogany o zielonej energii, nie mając doświadczenia i dostępu do obiektywnych źródeł. Jest to temat mocno medialny, ale niestety nieprofesjonalnie i nieobiektywnie prezentowany. A nasz portal jako niezależny daje nam ogromny komfort, możliwość zderzania różnych opinii i weryfikowania narosłych wokół OZE mitów. Nie chcemy wciąż czytać czczych dyskusji o tym, że wiatraki płoszą ptaki, i rozważań, czy mamy ich za mało, czy za dużo, ale uruchomić rzetelną, merytoryczną dyskusję. JT: Portal ma służyć poznaniu nowych technologii, edukacji, a jeśli ktoś zdecyduje się na inwestycję czy to w turbiny wiatrowe, instalacje solarne, czy biomasę pozna konkretne wyliczenia, sprawdzi opłacalność, porówna dostępne technologie, dowie się, skąd uzyskać finansowanie, pozna procedury urzędowe. Zainteresowanych przeprowadzimy przez cały proces krok po kroku. Rozwój portalu finansujemy sami, daje to nam pełną niezależność, nie jesteśmy bowiem związani z żadnym koncernem czy producentem technologii. DO KOGO SKIEROWANY JEST PORTAL? RO: Przydatne informacje i opinie znajdą środowiska naukowe, urzędnicy, dostawcy technologii, usługodawcy, dostawcy finansowania. Tak jak w naszej podstawowej działalności doradczej gromadzimy i spinamy w całość ważny temat, o którym mówi się coraz więcej, a dostęp do obiektywnej wiedzy jest mocno ograniczony. JT: Skorzysta na tym również przysłowiowy Kowalski, który z zakładki OZE dla domu dowie się, co sam może lub będzie musiał zrobić za chwilę każdy nowy dom będzie musiał mieć instalacje pozwalające na pozyskiwanie części energii z odnawialnych źródeł. Możliwości jest wiele: pompy ciepła, przydomowe wiatraki, rekuperacje, solary. Pokażemy, co i kiedy się opłaci. Mamy eksperta z firmy produkującej przydomowe wiatraki, który powie wprost, że dla większości potencjalnych użytkowników są one zupełnie nieopłacalne, bez wsparcia z funduszy środowiskowych, bo oprócz produkcji trzeba mieć koncesję na dostawę energii, żeby wykorzystać nadwyżki. Pewne rozwiązania zaczną się opłacać dopiero, gdy będą dostępne instrumenty finansowania, które wezmą na siebie część kosztów kredytu. Pracujemy też nad dużą platformą e-learningową, chcemy kreować świadomość zielonej energii już u przedszkolaków przez konkursy, symulacje, makiety. RO: Możemy zaproponować dostęp do unikalnej wiedzy, współpracujemy na przykład z ekspertem (a prywatnie także naszym kolegą), który jest odpowiedzialny za sektor energetyczny w ramach forum ekonomicznego w Davos. Ma on bezpośrednie kontakty z zarządami największych koncernów energetycznych na świecie oraz z kluczowymi decydentami z najwyższych szczebli (np. ostatnio spotykał się z ministrem środowiska Chin, które mimo że nie podpisały protokołu klimatycznego z Kioto bardzo rozwijają segment OZE). Chcemy pomóc w uświadomieniu użytkownikom energii, że to ona jest najważniejsza, bo bezpośrednio wpływa na ceny wszystkich bez wyjątku produktów i usług. W tej pracy nad popularyzacją OZE chcemy się wpierw skupić na Wielkopolsce, która ma ogromny, niewykorzystany potencjał, jeśli chodzi o ten sektor, staramy się zainteresować tematem instytucje rządowe i samorządowe. Pracujemy również na Dolnym Śląsku i możemy powiedzieć, że póki co Wrocław jest bardziej podatny na nowe rozwiązania. GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
DOSSIER 11 DOSSIER DR ANNA VONHAUSEN. Architektka, autorka wielu publikacji z pogranicza architektury i designu. Poszukując punktów styku pomiędzy różnymi dyscyplinami sztuki, dąży do doskonalenia przestrzeni, w jakich żyjemy. W lipcu odebrała prestiżową Red Dot Design Award za swój projekt linii foteli WOODI. NAJWAŻNIEJSZY MOMENT W MOIM ZAWODOWYM/ARTYSTYCZNYM ŻYCIU... Powołanie na drugiego obok Małgorzaty Wardeckiej-Tuliszki (na zdjęciu po lewej) członka Zarządu SITAG Formy Siedzenia. Z jednej strony odpowiedzialność za firmę i ludzi, z drugiej satysfakcja ze wspólnych sukcesów. GDY MAM WOLNY WIECZÓR... To wypełniają go dzieci. One doceniają nie ilość czasu z nimi spędzaną, lecz jakość wspólnych przeżyć. To sztuka cały czas dostarczać im ciekawych doświadczeń. MOIM ULUBIONYM BOHATEREM JEST... Mój teść, człowiek o wielkim sercu i bogatym doświadczeniu zawodowy. W latach 60.-80. prowadził wiele świetni prosperujących firm meblarskich w Niemczech Zachodnich, w latach 90. zrestrukturyzował i wyprowadził na prostą wiele przedsiębiorstw w byłym NRD. Ogromna mądrość życiowa, szacunek do ludzi i charyzma. NAJBARDZIEJ NIE LUBIĘ... Ctrl+C, Ctrl+V. To nasilająca się tendencja. Brak własnych pomysłów, wniosków, przeżyć. MARZĘ O... Chwili dla siebie, ale gdy przychodzi, odpoczywać nie umiem. POZNAŃ TO... Miasto pracowitych i gospodarnych ludzi. PROJEKTOWANIE JEST DLA MNIE... Szukaniem punktów styku pomiędzy ideą, funkcją, ergonomią, konstrukcją i estetyką. TO, CO ROBIĘ, TO Tworzę produkty, firmę i markę. WŚRÓD WIELU MOICH ZALET NAJWAŻNIEJSZĄ JEST... Realizowanie postawionych sobie zadań. MAM TEŻ WADY, MOGĘ SIĘ PRZYZNAĆ, ŻE... Jestem zbyt emocjonalna. POLSCY PROJEKTANCI SĄ... Zbyt dużymi indywidualistami. W Polsce pokutuje kult projektanta-artysty. Zapomina się o tym, że za każdym produktem, szczególnie tym produkowanym na skalę przemysłową, stoi zespół technologów, którzy mają swój wkład w dany przedmiot. Myślą, że wiedzą lepiej i bagatelizują dyskusje z działem handlowym, które pozwalają osiągnąć sukces rynkowy produktu. NAGRODY TO DLA MNIE... Potwierdzenie, że droga, jaką obraliśmy jako SITAG Formy Siedzenia, jest właściwa. Rozpoczęty w 2008 roku etap w rozwoju firmy polegający na uzupełnianiu szwajcarskiej oferty polskimi wdrożeniami pozwolił nam na osiągnięcie pozycji równoprawnego partnera biznesowego. Nasze propozycje produktowe na arenie międzynarodowej i polskiej są dostrzegane i doceniane. Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
12 ORGANIZACJE BIZNESOWE DEBATA Prawnik w firmie Ponad 79% spośród 1,8 mln polskich przedsiębiorstw nie korzysta z usług prawników. Wśród biznesmenów pokutuje pogląd, że prawnicy są drodzy i często nieskuteczni. Prawnicy odpowiadają, że często na pomoc jest już za późno, bo firmy traktują ich prewencyjne doradztwo jako zbędny koszt. Czy i jak można zmienić tę patową sytuację? ROZMAWIALI Andrzej Gogulski, Michał Cieślak ZDJĘCIA Jacek Lisewski / www.sollus.pl Głównym tematem Debaty z Głosem, przeprowadzonej w jak zawsze gościnnych progach restauracji Mosaica hotelu IBB Andersia w Poznaniu, była niska świadomość prawna większości przedsiębiorców. Uczestnicy debaty w większości praktykujący prawnicy spierali się o przyczyny takiego stanu rzeczy i możliwe rozwiązania. Wskazywali na obszary prawne, które nie sprawiają już przedsiębiorcom takich problemów jak bezpośrednio po transformacji ustrojowej, oraz nowe wyzwania, których źródłem są dynamiczne zmiany w gospodarce i na rynkach światowych. W debacie udział wzięli: dr inż. Grzegorz Bigaj (właściciel firmy, syndyk, kurator KRS, mediator Wydziału Gospodarczego Sądu Okręgowego w Poznaniu), mec. Jerzy Krotoski (Kancelaria Krotoski Adwokaci), mec. Daniel Majchrzak (Kancelaria Majchrzak Brandt i Wspólnicy), mec. Oskar Pawłowski (Kancelaria Pawłowski i Wspólnicy, członek Rady Nadzorczej Grupy Lotos) i mec. Tomasz Wierzowiecki (Wierzowiecki Kancelaria Radców Prawnych). CZY KAŻDY PRAWNIK POMOŻE NAM W KAŻDEJ SPRAWIE ZWIĄZANEJ Z PROWADZENIEM BIZNESU? CZY W TYM ZAWODZIE RÓWNIEŻ DĄŻY reklama SIĘ DO WĄSKIEGO ZAKRESU SPECJA- LIZACJI? Oskar Pawłowski: Żaden prawnik nie jest w stanie specjalizować się we wszystkich dziedzinach, natomiast kancelarie w większości nie są jednoosobowe, wszyscy starają się budować zespoły, tak dobierając współpracowników, żeby objąć jak najszerszy zakres spraw. W KTÓRYM MOMENCIE FIRMOM POTRZEBNI SĄ PRAWNICY? CZY ICH KONTAKT ZALEŻY OD SKALI PROWA- DZONEJ DZIAŁALNOŚCI I KONKRET- NYCH PROBLEMÓW? Grzegorz Bigaj: Ubolewamy trochę nad tym, że prezesem firmy, człowiekiem za nią odpowiedzialnym, może być dzisiaj każdy. Nie ma wielu formalnych wymagań, aby obejmować takie stanowiska, większości praw i obowiązków taka osoba uczy się w ogniu codziennych obowiązków. Natomiast czasami niewiedza członków zarządu dotycząca nawet podstawowych spraw regulowanych przez Kodeks spółek handlowych czy ustawy podatkowe, jest porażająca. Daniel Majchrzak: Sprawa wsparcia firm przez prawników nie może być rozpatrywana globalnie. Wśród 1,8 mln przedsiębiorstw w Polsce 96% to mali przedsiębiorcy, z tego większość to jednoosobowe działalności gospodarcze. Ich mikrodziałania i przychody w dużej mierze ograniczają możliwości korzystania z usług prawnych. Tacy przedsiębiorcy z usług prawnych w większości nie korzystają, lub korzystają dorywczo od problemu do problemu. Rzadko kto konsultuje się na każdym etapie prowadzenia działalności z prawnikami, GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
ORGANIZACJE BIZNESOWE 13 DEBATA mec. Oskar Pawłowski Kancelaria Pawłowski i Wspólnicy Przedstawiciel BCC wybierając korzystniejsze rozwiązania. W grupie spółek częstotliwość korzystania z prawników jest większa, tam z natury rzeczy jest dużo częstsza styczność ze sprawami, które wymagają porady czy konkretnej reakcji. U pozostałych przedsiębiorców nie ma świadomości prawnej nim coś się nie stanie, niewielu indywidualnych przedsiębiorców przychodzi do prawnika prewencyjnie. Bardzo byśmy chcieli, żeby wpajanie potrzeby korzystania z naszych usług odbywało się już na poziomie edukacji młodzieży. To na pewno musiałoby być związane z jakąś formą finansowania tych usług przez państwo, bo nie można wymagać od przedsiębiorcy, który dzisiaj ledwo zbiera przez pół miesiąca, żeby zapłacić ZUS, by jeszcze szedł do prawnika i pytał, co ma robić. Za to często kontakt z prawnikiem następuje w momencie otrzymania pozwu, gdy problemy się nawarstwiają, gdy po prostu jest już za późno na korzystne rozwiązania. Tymczasem taniej jest zachować prewencje niż leczyć. Oskar Pawłowski: Z badań wynika, że 70% podmiotów nie korzysta z usług prawnych, w powszechnym mniemaniu każdy zna się na prowadzeniu działalności - tak jak na polityce czy piłce nożnej. Pojawiają się też argumenty, że przecież w Internecie można znaleźć porady czy wzory pism. Jerzy Krotoski: Pokutuje niestety twierdzenie, że prawnik jest drogi. Uczestniczę często w organizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości dniach darmowych porad prawnych. Zainteresowanie jest wtedy duże, pojawiają się najczęściej osoby z problemami indywidualnymi. Sądzę, że stać ich na opłacenie pomocy u prawnika, ale przychodzą z ciekawości, zobaczyć jak wygląda taka wizyta. Mamy swoisty paradoks ludzie twierdzą, że usługi prawników są drogie i z nich nie korzystają, a z drugiej strony, przecież większa liczba spraw prowadzonych przez prawników spowodowałaby ich potanienie. Rynek sam wymusiłby regulację, a selekcja na rynku byłaby większa z uwagi na rosnącą liczbę prawników. Obecnie nie widać rozróżnienia na lepszych czy gorszych specjalistów od prawa. Jak w każdym zawodzie jest wielu solidnych rzemieślników i mistrzów, stąd występujące różnice w cenach usług. Tomasz Wierzowiecki: Kwestia kosztów jest barierą, ale raczej dla klientów indywidualnych, a nie firm. Mogę potwierdzić takie podejście przedsiębiorców, o którym już była mowa przeświadczenie o tym, że wszystko w firmie jest pod kontrolą. Refleksja przychodzi najczęściej za późno, gdy klientowi jest pomóc trudno lub jest to niemożliwe. Klient przychodzi na etapie postępowania egzekucyjnego, a problem tkwił wcześniej w umowie lub w błędnie poprowadzonym postępowaniu sądowym. Trzeba próbować krzewić świadomość prawną i świadomość potrzeby korzystania z usług prawnych. Wtórnym problemem jest to, że gdy ktoś do mnie przyjdzie, a nie mogę już mu pomóc, to odejdzie w przekonaniu, że nie warto skorzystać z moich usług bo to i tak nic nie da. Ktoś inny może podjąć się poprowadzenia takiej sprawy, skasuje wynagrodzenie, a i tak nie może zagwarantować swojemu klientowi skutecznej pomocy. Grzegorz Bigaj: Prowadziłem ostatnio mediację, obie strony zgodziły się na nią pod warunkiem wykluczenia z rozmów prawników. Członkowie zarządów zarzucali im, że wszystkie problemy wynikły ze źle przygotowanych przez nich umów. Jerzy Krotoski: Nie podlega dyskusji, że prawnicy muszą przekonać do siebie przedsiębiorców. Prawnik potrzebny jest w trzech przypadkach: po pierwsze w sytuacji zaistnienia sporu, po drugie, w przypadku rozpoczęcia działalności, gdy ciężko opanować obowiązujące procedury, z których każda niesie ze sobą określone konsekwencje oraz po trzecie do przewidywania przyszłości. Za ten ostatni przypadek najtrudniejszy - tak naprawdę najwięcej się płaci. Wyobraźnia prawna zarządu czy osób odpowiedzialnych jest ograniczona i powinna być powiększona o wyobraźnię doświadczonego prawnika. ALE FIRMIE NIE ZAWSZE SIĘ TO OPŁA- CA. JEŚLI MAMY PROBLEM ZE ŚCIĄ- GNIĘCIEM KILKUNASTU TYSIĘCY DŁUGU, A PRAWNIK POMOŻE JE ODZY- SKAĆ ZA PIĘĆ TYSIĘCY, TO PRZEDSIĘ- BIORCA ZACZNIE KALKULOWAĆ Tomasz Wierzowiecki: To jest akurat dobry przykład, bo przedsiębiorcy nie są wielu rzeczy świadomi. Abstrahując od stawek, które nie są tak wygórowane, trzeba wiedzieć, że w przypadku wygranego postępowania w zakresie windykacji sąd zasądza od pozwanego zwrot należności głównej i kosztów zastępstwa procesowego. Stąd wynagrodzenie prawnika jest pokrywane przez dłużnika. Przedsiębiorca nie ma mec. Daniel Majchrzak Kancelaria Majchrzak, Brandt i Wspólnicy Przedstawiciel WZP mec. Grzegorz Bigaj syndyk, kurator KRS, mediator gospodarczy Przedstawiciel PIGIEiK mec. Jerzy Krotoski Kancelaria Krotoski Adwokaci Przedstawiciel WKK mec. Tomasz Wierzowiecki Wierzowiecki, Kancelaria Radców Prawnych Przedstawiciel WIB Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
14 ORGANIZACJE BIZNESOWE DEBATA świadomości, że koszty wynagrodzenia prawnika pokryje tak naprawdę jego dłużnik. Grzegorz Bigaj: W teorii wszystko się zgadza, tylko potem w dalszym ciągu istnieje problem rzeczywistego odzyskania tych pieniędzy. Daniel Majchrzak: Moim zdaniem zarządzanie płynnością i dochodzenie należności to jest zagadnienie, w którym prawnicy mają mniejsze znaczenie, największym problemem jest tu działanie sądu. Jeżeli przedsiębiorca ma do ściągnięcia 3000 zł, a termin spłaty płatności upłynął w zeszły piątek, i jeśli w ostateczności zdecyduje się na sprawę sądową, to najczęściej musi czekać półtora roku lub dłużej na wyegzekwowanie tej kwoty. To jest ewidentna choroba tego systemu, który nie funkcjonuje, i nie ma tu znaczenia, jaki prawnik reprezentuje taką firmę. Reakcja sadu powinna być natychmiastowa, co pozwoliłoby uniknąć problemów, które są obecnie udziałem wielu firm. JAK WYGLĄDA PRAWO ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM FIRMY? Oskar Pawłowski: Oczywiście, przepisy zawsze mogłyby być bardziej przejrzyste i zrozumiałe. Ale również bardzo istotna dla odczuć przedsiębiorców, a może nawet kluczowa jest jak już wspomniano przy okazji windykacji kwestia postępowania sądów. Daniel Majchrzak: Według badań prowadzonych przez CBOS i TNS OBOP ponad 79% przedsiębiorców wskazało skomplikowane prawo jako główną barierę rozwoju. Dotyczy to przede wszystkim tych przepisów, z którymi firmy mają kontakt niezależnie od wielkości, czyli np. ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wysokość składki oraz nieuchronność jej comiesięcznego odprowadzania, niezależnie od tego, czy na nią się zarobiło, czy nie, to duży problem. Nie można wskazać konkretnych przepisów, z którymi są szczególne problemy, bo każda branża ma swoje specyficzne regulacje, licencje czy przepisy podatkowe. Jerzy Krotoski: Każdy przedsiębiorca musi przejść przez gąszcz prawa. Największe wątpliwości budzą wciąż interpretacje podatkowe. Jeśli przedsiębiorca przed realizacją dużego kontraktu ma wątpliwość, wówczas prosi o wiążącą interpretację - a taka przeważnie korzystna dla Skarbu Państwa nadchodzi dopiero po trzech miesiącach. Potem wdrażana jest procedura zaskarżenia. Rozstrzygnięcie przychodzi późno; projekt nie może zostać wdrożony, a przedsiębiorca jest narażony na straty z powodu konieczności dopłacenia podatku. Oskar Pawłowski: Czas jest ważny, ale często i orzecznictwo, i sposób działania organów państwa nie są jednolite. Wyobraźmy sobie firmę, w której każdorazowo po kontrolach jest zwracany przez organy skarbowe VAT, natomiast przy prośbie o wiążącą interpretację przychodzi odpowiedź z Izby Skarbowej, że przez kilka lat VAT był zwracany niesłusznie, przy stanie faktycznym i przedstawionych dokumentach. Grzegorz Bigaj: Jeśli chodzi o inne problemy, to wskazałbym dokumentację i umowy. Większość mediacji, jakie przeprowadzam, rozgrywa się między firmami budowlanymi, z reguły współpracującymi ze sobą od wielu lat. W czasie koniunktury wszystko było w porządku. Gdy pojawiły się kłopoty, okazało się,że nie ma podstawy do stwierdzenia stanu faktycznego. Firmy nie dysponują szczegółowymi umowami regulującymi współpracę. Jeśli na początku sporządzono ramową umowę, nikt nie troszczył się o aneksy i spisywanie kolejnych uzgodnień. Kultura organizacyjna firm, której mogliby przypilnować prawnicy, jeszcze nie jest tak zakorzeniona. Przedsiębiorcy nie mają przekonania, że wszystko warto opisać umową, sporządzać załączniki do umów. Lepiej zrobić to porządnie, mimo że wydaje się tylko formalnością. Z CZYM PRZEDSIĘBIORCY NAUCZYLI SIĘ SOBIE RADZIĆ, Z CZYM MAJĄ JUŻ MNIEJ PROBLEMÓW NIŻ 10-15 LAT TEMU? Jerzy Krotoski: Na pewno przedsiębiorcy oswoili się z procedurami zakładania firm, spółek i codzienną działalnością. Daniel Majchrzak: Procesy, jakie dzisiaj zachodzą w gospodarce, otwierają nowe pola działań dla prawników. Przykładem może być przekształcanie przedsiębiorstw w ramach sukcesji. Wielu właścicieli jednoosobowych firm chciałoby przekazać swój biznes kolejnym pokoleniom. Szukają oni właściwej formy prawnej, bo wiedzą, że wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie zapewni dalszego trwania firmie. Wobec tego szukają u prawników wsparcia wskazania takiej formy, która najlepiej zabezpieczy działanie firmy i będzie korzystna, również fiskalnie. Obecnie najbardziej rozpowszechnioną formą jest moim zdaniem bardzo niekorzystna dla właścicieli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Po okresie zamrożenia gospodarczego, po 1989 roku prawnicy doradzali otwieranie takich spółek, gdyż była to najprostsza forma, widziałem umowy spółki zawarte na jednej stronie wydruku. Taka formuła w obecnym stanie prawnym nie jest korzystna szczególnie jeśli mamy do wyboru różne inne konstrukcje, np. spółkę komandytową. W tej chwili należałoby powoli tę wielką liczbę spółek z o.o. przekształcić. Szczególną grupą przedsiębiorców są firmy rodzinne, których prowadzenie w formie sp. z o.o. wydaje się być całkowicie nieuzasadnione. Skutki transformacji w sensie prawnym odczuwamy do dzisiaj i trzeba to zmieniać, przy wzrastającej świadomości prawnej przedsiębiorców i biznesowej prawników. Grzegorz Bigaj: W dalszym ciągu niedopracowana jest kwestia likwidacji firm. Operujemy liczbami przedsiębiorstw, a nie zdajemy sobie sprawy, ile w KRS jest spółek porzuconych. Część biznesów nie wyszła, nie było pieniędzy na GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
ORGANIZACJE BIZNESOWE 15 DEBATA NAJWIĘKSZE WĄTPLIWOŚCI BUDZĄ WCIĄŻ INTERPRETACJE PODATKOWE. JEŚLI PRZEDSIĘBIORCA MA PRZED REALIZACJĄ DUŻEGO KONTRAKTU WĄTPLIWOŚĆ, PROSI O WIĄŻĄCĄ INTERPRETACJĘ, A TAKA PRZEWAŻNIE KORZYSTNA DLA SKARBU PAŃSTWA NADCHODZI DOPIERO PO TRZECH MIESIĄCACH, POTEM WDRAŻANA JEST PROCEDURA ZASKARŻENIA. upadłość ani pomysłu na likwidację. Firmy nie są wykreślone, ale ciężko policzyć, ile rzeczywiście działa. Jerzy Krotoski: Jeśli chodzi o sprawy sądowe i upadłości, to problem związany jest m.in. z brakiem posiadania przez składy orzekające odpowiedniej wiedzy z zakresu ekonomii oraz znajomości przepływu pieniądza. Ponadto, procedura sądowa staje się coraz bardziej skomplikowana, co skutkuje przeciąganiem postępowania. Natomiast, w sprawach upadłościowych istnieje potrzeba natychmiastowych działań w celu odzyskania pozostałych aktywów. Samo postępowanie nie może powodować utraty reszty środków, które powinny zostać rozdzielone między pokrzywdzonymi wierzycielami. Wracając jeszcze do przedsiębiorców ich wiedza prawna rośnie wraz z liczbą problemów, którym muszą stawić czoła. W dalszym etapie, wyrażają większą skłonność do inwestowania w prawnika w celu uniknięcia w przyszłości ewentualnych komplikacji. Miedzy prawnikiem a klientem nawiązuje się wtedy specyficzna relacja - kontakt osobisty, często na poziomie przyjacielskim. Daniel Majchrzak: Dla mnie relacje z klientem to kwestia bardziej marketingu i podejścia a nie kluczowy element. Tomasz Wierzowiecki: W tych relacjach najważniejsze jest zaufanie, w efekcie którego przedsiębiorca dochodzi do wniosku, że prawnik jest potrzebny, szczególnie w newralgicznych dla istnienia firmy momentach. Ta relacja jest obustronnie korzystna, gdy właściciel firmy powierza swoje plany i wątpliwości prawnikowi, przedstawia wszystkie aspekty podejmowanych przedsięwzięć. Brak zaufania skutkuje zatajaniem części istotnych informacji, co utrudnia prawnikowi rzetelną analizę sytuacji i wskazanie wszystkich skutków decyzji. Oczywiście, to przedsiębiorca podejmuje ostatecznie decyzję i ponosi ryzyko finansowe, natomiast często chce on mieć pełen obraz sytuacji i oszacowanie ryzyka każdego wariantu. Jerzy Krotoski: Przedsiębiorcy oczekują od prawników więcej niż tylko dostarczenia informacji. Prawnik musi być po części doradcą biznesowym, rozumieć intencje i potrzeby biznesmena. Jednocześnie powinien umieć z dystansu weryfikować poszczególne pomysły i nie bać się wyrażać wątpliwości, wskazywać alternatywy, spierać się w dyskusji, a nie być tylko hamulcowym. Spory sądowe to tylko jeden z aspektów pracy prawnika, według mnie ważniejsze jest doradztwo, także to strategiczne. Tomasz Wierzowiecki: Tu wracamy tak naprawdę do początku naszej dyskusji jak skłonić przedsiębiorców do takiej współpracy z prawnikami, szerokich kontaktów, jak pokazać, że wydatek na prawnika jest opłacalny. Na Zachodzie dobrze funkcjonują ubezpieczenia dla firm, w ramach których jest dostęp do usług prawnych, u nas to jeszcze raczkuje. Ale jak powiedzieliśmy, więcej jest do zrobienia na polu świadomości. Ubezpieczenie, porada prawna to wszystko wiąże się z wydatkiem, w opinii wielu zbędnym. Kto korzysta z prywatnych pakietów medycznych, prywatnej służby zdrowia? Z reguły duże firmy wyposażają w nie swoich pracowników. Indywidualni klienci to margines działalności sieci klinik. Większość pacjentów woli ponarzekać na państwową służbę zdrowia, niż płacić regularnie np. 100 zł miesięcznie i mieć mniejsze kolejki do specjalisty. Z korzystaniem w usług prawnych jest jeszcze gorzej, bo nie ma świadomości, że przyjdzie moment, kiedy porada czy wsparcie będzie potrzebne. Jerzy Krotoski: Ta sytuacja się nie zmieni, dopóki o usługach prawnych będziemy mówili w kategoriach wydatku, a nie inwestycji ograniczającej ryzyko prowadzenia działalności. Oskar Pawłowski: Niektóre spółki szczególnie te większe potrafią kalkulować ryzyko, przy pomocy rozbudowanych działów prawnych i zewnętrznych kancelarii zarządzać umiejętnie tym ryzykiem. Dla dużych spółek, w których szczególnie trzeba dbać o interes zewnętrznych akcjonariuszy, zapewnienie odpowiedniej obsługi prawnej to priorytet. W mniejszych firmach właściciele często kalkulują, co się bardziej opłaca wziąć na siebie ryzyko przedsięwzięcia i nie dopłacać, czy zatrudnić prawnika i trochę zmniejszyć element nieprzewidywalności. Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
16 TWOJA FIRMA TSL taniej, sprawniej, lepiej? TEKST Agata Blinkiewicz To bardzo możliwe. Choć branża TSL jest wrażliwa na zmiany koniunktury i odczuwa jeszcze skutki kryzysu, obecny czas jest dla logistyki pomyślny. W ciągu najbliższych 10 lat możemy być świadkami szybkiego rozwoju tego sektora w Polsce. Usługi logistyczne, choć powszechnie kojarzone z transportem, obejmują także spedycję i magazynowanie (stąd określenie TSL - transport, spedycja, logistyka) oraz często usługi kurierskie. Właściwie branża TSL dotyczy całokształtu sieciowej działalności związanej z przestrzennym przepływem towarów lub osób. Rynek logistyczny w Polsce jest stosunkowo młody i bardzo zróżnicowany. Działają tutaj zarówno podmioty z sektora MŚP, jak i międzynarodowe giganty czy wielkie państwowe przedsiębiorstwa. Szacuje się, że funkcjonuje około 100 większych podmiotów. Dokładna liczba zatrudnionych w branży nie jest w pełni uwzględniana w oficjalnych statystykach. Szacuje się jednak, że zatrudnienie w TSL przekracza 700 tys. pracujących. W FAZIE ROZWOJU Choć w branży nadal jeszcze obserwuje się skutki kryzysu, nadzieją napawa stały wzrost zapotrzebowania na większość usług logistycznych i zainteresowanie nowymi projektami inwestycyjnymi. To bardzo pozytywny objaw, mający zdecydowanie korzystny wpływ na wskaźnik aktywności gospodarczej większości branż zauważa Rafał Lewandowski, Sales Engineer z Logis Sp. z o.o. Wiatr w branżowe żagle tchnęła niewątpliwie pomoc Unii Europejskiej. W ramach różnych programów w dalszym ciągu można finansować zakup sprzętu dodaje. Rozwój rynku widać również w statystykach masy towarowej przewożonej przez polskie firmy transportowe czy wzroście powierzchni magazynowych. Szacuje się, że w 2011 r. przychody ze sprzedaży usług logistycznych dotyczących ładunków i pasażerów we wszystkich jednostkach transportu ogółem przekroczyły poziom 140 mld zł i zwiększyły się o przeszło 8 proc. w stosunku do roku poprzedniego, co przewyższało dwukrotnie wskaźnik wzrostu polskiego PKB mówi dr Grzegorz Szyszka, dyrektor Instytutu Logistyki i Magazynowania. Specjaliści zgodnie oceniają, że najbliższe lata będą dobrym czasem dla logistyki w Europie. Niewykluczone, że ważne miejsce w tym rozwoju zajmie Polska, która o pozycję lidera regionu konkuruje z Czechami i ze Słowacją. Zachodnie firmy coraz częściej doceniają lokalizację Polski oraz kwalifikacje specjalistów. W przypadku usług krajowych od kilku lat stymulatorem wzrostu jest rynek e-commerce b2b i b2c, w przypadku usług międzynarodowych coraz bardziej widoczny trend ekonomiczny przesuwania części usług i produkcji z Europy Zachodniej do Polski oraz rosnąca aktywność gospodarcza polskich firm na rynkach międzynarodowych ocenia Tomasz Buraś, prezes Zarządu DHL Express. Eksperci z Colliers International przewidują, że dzięki szybkiemu wzrostowi gospodarczemu Polska obok Turcji może stać się nawet jednym z ważniejszych centrów logistycznych całego Starego Kontynentu. Prognozują ponadto, że do 2020 roku najlepiej rozwijającymi się centrami dystrybucyjnymi będą: Gdańsk/Gdynia, Łódź, Katowice/Wrocław, Bratysława/Brno, Izmir, Belgrad/Nis, Stambuł, Moskwa oraz Sankt Petersburg. Nie można zapominać także o Wielkopolsce. WIELKOPOLSKA NA LOGISTYCZNEJ MAPIE KRAJU Choć w naszym branżowym odczuciu, najdynamiczniej rozwi- GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
TWOJA FIRMA 17 TRANSPORT Choć usługi transportowe obejmują wiele typów transportu, w Polsce, mimo słabej wciąż dostępjało się w ostatnim czasie województwo śląskie i dolnośląskie, Wielkopolsce z całą pewnością przyznajemy laur bardzo dobrze i rozmyślnie zorganizowanego potencjału logistycznego, który cały czas wzrasta ocenia Rafał Lewandowski. Nie da się ukryć, że Wielkopolska ma dobrą pozycję na rynku usług logistycznych. Wynika to nie tylko z potencjału gospodarczego, ale także z lokalizacji regionu. Bliskość zachodniej granicy i autostrada A2 niewątpliwie poprawiają atrakcyjność Wielkopolski, zwłaszcza jeśli chodzi o gospodarkę magazynową. O dobrych perspektywach Poznania jako lokalizacji magazynowej doskonale świadczy fakt, że praktycznie wszyscy najwięksi deweloperzy posiadają w tym rejonie grunt pod magazyny i są w stanie zrealizować całkowicie nową inwestycję w ciągu 6 miesięcy-zauważa Jan Barbasiewicz, dyrektor w dziale powierzchni magazynowych Jones Lang LaSalle. Wielkopolska, tradycyjnie potężny ośrodek handlowy, jest bardzo interesującym biznesowo regionem. Co ciekawe, oprócz usług standardowych, firmy z tego regionu często pytają się nas o rozwiązania dedykowane opowiada Tomasz Buraś. Ponadto wiele zachodnich firm skuszonych niższymi kosztami pracy i wynajmu nieruchomości oraz coraz lepszymi ofertami właśnie tutaj lokuje swoje magazyny. GOSPODARKA MAGAZYNOWA Sektor usług magazynowych przeżywa złoty okres i rozwija się najdynamiczniej w historii. Z raportu firmy doradczej CBRE, zajmującej się nieruchomościami komercyjnymi, wynika, iż w pierwszym kwartale 2012 roku oddano do użytku 215 tys. m kw., co stanowi aż 60 proc. powierzchni oddanej do użytku w całym poprzednim roku. Warto dodać, iż Colliers International szacuje obecne całkowite zasoby powierzchni magazynowych w Polsce na 7 mln m kw. Dodatkowo, zdaniem CBRE, w latach 2012-2013 dostępne obecnie powierzchnie powinny stopniowo znajdować najemców. Może to oznaczać, że nie należy oczekiwać znacznego wzrostu wolnej powierzchni magazynowej w Polsce. Według specjalistów nieuniknionym efektem spadającego poziomu niewykorzystanych pomieszczeń magazynowych będzie wzrost cen czynszów. Trend ten widoczny jest już zwłaszcza w regionach z najmniejszą ilością pustostanów. Analitycy Jones Lang LaSalle uważają, że najwyższe czynsze za magazyny obowiązują obecnie w Warszawie (3,6-5,3 euro za m kw. miesięcznie). - Ze względu na wskaźniki ekonomiczne funkcjono- RECESJA NAS NIE OMINĘŁA W 2010 roku gwałtownie spadła liczba realizowanych projektów, instalacja niektórych zaprojektowanych już rozwiązań została odłożona w czasie. Przeprowadziliśmy gruntowną restrukturyzację firmy, działając w warunkach obniżonej marży i niższych obrotów. Oznaczało to, że musieliśmy w jeszcze większym stopniu stać się operatorem europejskim, niezależnym od jakiegokolwiek pojedynczego kraju. Dlatego też w ostatnich latach nasze spojrzenie i działania stały się bardziej globalne, chociaż miejscem naszej głównej siedziby pozostała Wielka Brytania. W przyszłości czekają nas problemy niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej, a z drugiej strony rosnąca presja na skrócenie czasu dostawy towarów do ostatecznych odbiorców połączona z dążeniem do redukcji kosztów dystrybucji. Postrzegam to jednak jako sprzyjające okoliczności dla rozwoju SDI Group. Kiedy kluczem osiągnięcia przewagi rynkowej są szybkość i dokładność przeładunku i dystrybucji towarów, w tym kompletacji zamówień, firmy będą znacznie chętniej sięgać po rozwiązania oparte na automatyzacji procesów. W większości przypadków pełna analiza kosztów operacyjnych wykazuje wyższość automatyzacji nad rozwiązaniami tradycyjnymi. wania wielu przedsiębiorstw atencja inwestorów kierowana jest w obszary rozsądnego finansowo planowania działalności obiektu oraz możliwości jego wykorzystania w kolejnych latach ocenia Rafał Lewandowski z Logis Sp. z o.o. Zwrócić należy też uwagę, że przy rosnących wymaganiach klientów usługi magazynowania to nie tylko prosty wynajem pomieszczeń magazynowych. W zakresie usług logistycznych doświadczamy zdecydowanego wzrostu zainteresowania doradztwem, które wykonujemy na poziomie wizualizacji 3D pracy przyszłego magazynu, a także okresowymi przeglądami regałów czy wynajmem długoterminowym wózków opowiada Lewandowski. Wynajem zdejmuje z barków użytkownika odpowiedzialność za serwis, ubezpieczenia i stan techniczny sprzętu, pozwalając z dużym prawdopodobieństwem oszacować całkowity koszt sprzętu jaki poniesiemy, użytkując go w danym czasie tłumaczy. Magdalena Choquet z SDI Group Poland ności dróg ekspresowych i autostrad, nadal najważniejszy jest transport drogowy, który obejmuje aż 80 proc. przewożonych ładunków. Niemniej wiele mówi się o wzroście znaczenia transportu intermodalnego, a przede wszystkim kolejowego (który dziś stanowi 17 proc.). Pomimo nie zawsze korzystnych nastrojów w branży statystyki wskazują dobry stan polskiego transportu. Według danych GUS w 2011 roku przewieziono 155,5 mln ton ładunków, czyli aż o 22,3 proc. więcej niż w 2010 r. Ponadto Polska ma 148 tysięcy pojazdów realizujących usługi w transporcie międzynarodowym, co jest największą flotą w Europie. Zdecydowanie w lepszych nastrojach są większe firmy, które mają długookresowe kontrakty i tym samym mogą pozwolić sobie na nowe inwestycje lub mają łatwiejszy dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania. Z drugiej jednak strony takich firm nie ma na polskim rynku wiele blisko 80 proc. przewoźników dysponuje mniej niż 10 samochodami. Takie firmy polegają głównie na pojedynczych zleceniach i korzystają z giełd transportowych. Branża transportowa w ubiegłym roku stanęła w obliczu wielu wyzwań: wahania kursów walut, wzrost cen paliwa czy zmiany regulacji. Jednak to nie koniec zmian. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego ustanawia, że wszyscy przewoźnicy, niezależnie od skali prowadzonej działalności, będą musieli spełnić restrykcyjne wymogi najpóźniej do 4 grudnia 2012 roku. Oznacza to między innymi: konieczność wyznaczenia odpowiedniej osoby (spełniającej określone kryteria), która będzie zarządzała operacjami transportowymi czy dysponowanie bilansem poświadczonym przez biegłego rewidenta CHOĆ W BRANŻY NADAL OBSERWUJE SIĘ SKUTKI KRYZYSU, NADZIEJĄ NAPAWA STAŁY WZROST ZAPOTRZEBOWANIA NA WIĘKSZOŚĆ USŁUG LOGISTYCZNYCH I ZAINTERESOWANIE NOWYMI PROJEKTAMI INWESTYCYJNYMI. Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
18 TWOJA FIRMA GŁOS BIZNESU: CO PRZESZKADZA, A CO MOŻE POMÓC W ROZWOJU USŁUG LOGISTYCZNYCH W POLSCE? Najważniejszym problemem wydaje się rozwój transportu intermodalnego przy wykorzystaniu międzygałęziowych centrów logistycznych oraz stosowanie globalnych standardów wymiany informacji. Bazą do tego może być rozwijana wysiłkiem inwestorów prywatnych rosnąca liczba sieci centrów magazynowo-przeładunkowych, które wymagają integracji i harmonizacji w zrównoważony system. Doświadczenia zdobyte w ramach programów UE wskazują, że drogą do tego celu mogą być regionalne rozwiązania klastrowe. Ich zadaniem powinna być integracja prac prowadzących do rozwiązywania problemów łańcuchów dostaw: dysponentów infrastruktury transportowej, twórców regulacji prawnych, użytkowników transportu i dostawców usług logistycznych. Takie działania powinny być skutecznym lekarstwem obniżającym koszty logistyczne i poprawiającym konkurencyjność polskiej gospodarki. dr Grzegorz Szyszka, Dyrektor Instytutu Logistyki i Magazynowania: oraz komunikacji z klientem (np. aplikacje na smartfony do śledzenia statusu przesyłek) ocenia dr Grzegorz Szyszka. SZEREG PROBLEMÓW Nie wszystko przedstawia się jednak w różowych barwach. Przed polską logistyką stoi jeszcze szereg wyzwań umożliwiających osiągnięcie jej najwyższych światowych standardów uważa dr Grzegorz Szyszka. Najbardziej oczywistym problemem dla branży jest niski stopień rozwoju infrastruktury transportowo-logistycznej, o czym nie trzeba raczej przekonywać. Dla branży oznacza to np. trudności w dotrzymaniu terminów dostawy towarów lub przesyłek. Ponadto zły stan dróg powoduje, że bądź gwarancją udzieloną przez instytucję finansową. W związku z tym pojawia się realne zagrożenie, że część małych firm nie spełni tych wymogów, co może zmienić obraz usług transportowych w Polsce. USŁUGI KURIERSKIE Rynek usług kurierskich (lub inaczej KEP kurierskich, ekspresowych, pocztowych) zaczął się w Polsce dynamicznie rozwijać po 1989 roku. Funkcjonują tutaj zarówno podmioty ściśle działające w tym segmencie, jak i firmy z branży TSL dodatkowo świadczące usługi kurierskie. Podstawową działalnością firm kurierskich jest przewóz przesyłek, które powinny dotrzeć do adresata bezpiecznie i w jak najkrótszym czasie. Niektóre przesyłki, jak np. zwierzęta czy rośliny, wymagają spełnienia odpowiednich warunków. Wprowadzono też rozwiązania dostosowane do poszczególnych branż. Jeśli chodzi o usługi, które cieszą się zainteresowaniem klientów, to tu decydujące znaczenie ma rodzaj biznesu i branża, w jakiej działa nasz klient opowiada Tomasz Buraś z DHL Ekspress. Ważna jest także skala i zasięg biznesu: wśród importerów dużym zainteresowaniem cieszy się aplikacja do obsługi przesyłek importowych, DHL Import Express Online czy usługa Neutralny VAT w Imporcie dopowiada. Firmy kurierskie, chcąc sprostać wymaganiom klientów, wprowadziły też szereg usług specjalnych, np. usługi celne czy dowóz towaru w ściśle określonym terminie. Rozwija się ponadto wiele usług nowoczesnych, opartych przede wszystkim na nowych technologiach. Bardzo dobrym przykładem jest nasz nowy, globalny portal internetowy MyDHL, który w jednym miejscu skupia różne narzędzia do obsługi przesyłek międzynarodowych. Wystarczy się zalogować i założyć konto opowiada Tomasz Buraś. Rozwój handlu internetowego przełożył się na dynamiczny rozwój firm kurierskich i zmuszenia ich do budowy terminali cross-docking wyposażonych w wydajne sortownie, w celu sprostania obsłudze rosnącej liczbie przesyłek. Specyfika e-zakupów zmusza także operatorów logistycznych do wprowadzania innowacyjnych narzędzi internetowych i mobilnych, służących kontroli i obsłudze przesyłek polscy przewoźnicy częściej niż ich zachodni konkurenci muszą ponosić koszty serwisowania posiadanej floty. Także w przypadku transportu kolejowego doskwiera zły stan techniczny tras i wagonów, co utrudnia rozwój transportu intermodalnego. Nie bez znaczenia jest również wzrost cen paliw, które obecnie stanowią blisko 60 proc. kosztów ponoszonych przez branżę. Podwyżki powodują przede wszystkim zmniejszenie konkurencyjności względem wschodnich firm oraz utrudnienia w płynności finansowej. Dodatkowo martwić może brak dobrze wyszkolonej kadry logistycznej oraz kierowców. Pomimo rosnących kosztów pracy niska podaż kierowców na rodzimym rynku pracy zmusza firmy transportowe do podnoszenia stawek, co może istotnie zmniejszać konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Warto bowiem zauważyć, iż nie można w naszym kraju zatrudniać kierowców zza GŁOS BIZNESU Nr 4 2012
6,8 mln m² całkowite zasoby rynku magazynowego w Polsce Liderzy branży TSL w Polsce 4. Rohlig Suus Logistics 1. Raben Nowoczesne przestrzenie magazynowe: Poznań - 846 tys. m² Wrocław - 640 tys. m² 3. Lotos Kolej 2. Schenker Szczecin - 42 tys. m² Toruń - 100 tys. m² Gdańsk - 136 tys. m² Warszawa - 2,54 mln m² Górny Śląsk - 1,33 mln m² 14568 szt. Rejestracja pojazdów ciężarowych o DMC powyżej 16 t (2011 ) 70% TWOJA FIRMA 19 380 tys. m² nowa powierzchnia magazynowa oddana do uzytku w 2011 roku, wzrost o 40% w stosunku do roku 2010. Współczynnik niewynajętej powierzchni: koniec 2011 13,8 % 11,4 % Wzrost w stosunku do 2010 roku koniec 2010 Kraków - 115 tys. m² Źródło: Polski rynek TSL w 2011 r." Rzeczpospolita; Colliers International; PZPM wschodniej granicy. Widać jednak także efekty emigracji kadry menedżerskiej na Zachód. Inną bolączką są problemy z płynnością wielu firm działających na rynku zaledwie 60% wartości należności firm transportowych jest obecnie spłacane w terminie. Zatem podobnie jak w innych branżach paradoksalnie wzrost obrotów zwiększa obciążenia firm transportowych. Jest to niezwykle kłopotliwe, gdyż biznes w logistyce w dużej mierze opiera się na współpracy. I jeszcze jedno hamująca wzrost biurokracja. Wiele z przygotowanych projektów nie doczekało się jeszcze realizacji i pozostaje w odwodzie. Czasami etap decyzji, walidacji, czy procedowania wniosków oraz dokumentacji powoduje znaczne przesunięcia w czasie opowiada Rafał Lewandowski. Dodać należy tu jeszcze przepisy dotyczące rozliczenia granicznego podatku VAT, które hamują wykorzystanie tranzytowe Polski. Zarówno firmy zagraniczne, jak i polskie omijają nasze odprawy celne, a przez to towarzyszące im usługi logistyczne. Z pewnością nie pomagają też skomplikowane procedury i rygorystyczne kontrole weterynaryjne i fitosanitarne. DOKĄD DOJEDZIEMY? Sytuacja na rynkach światowych poprawia się, jednak na większą zmianę nastrojów w branży logistycznej trzeba jeszcze poczekać. Dobre wyniki branży nie przekładały się na wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury oceniany przez GUS, który był ujemny informuje dr Grzegorz Szyszka. Zaraz jednak dodaje: Na przekór negatywnym nastrojom, pozytywnie kształtują się prognozy dla branży TSL wynikające z informacji o wysokim wzroście sprzedaży usług w transporcie samochodowym, o dynamicznie rosnącym zapotrzebowaniu na obsługę logistyczną handlu internetowego czy o rekordowych przewozach kontenerów. To wszystko pozwala przewidywać, że branża TSL będzie kontynuowała tendencje wzrostowe optymistycznie podsumowuje dr Grzegorz Szyszka. Jedno jest pewne: obiektywnie Polska jest coraz bardziej widoczna na logistycznej mapie Europy, a czas pokaże, czy wykorzystamy swoją szansę. PODOBNIE JAK W INNYCH BRANŻACH PARADOKSALNIE WZROST OBROTÓW ZWIĘKSZA OBCIĄŻENIA FIRM TRANSPORTOWYCH. JEST TO NIEZWYKLE KŁOPOTLIWE, GDYŻ BIZNES W LOGISTYCE W DUŻEJ MIERZE OPIERA SIĘ NA WSPÓŁPRACY. Nr 4 2012 GŁOS BIZNESU
20 TWOJA FIRMA Suma doświadczeń 158 sklepów w Polsce i blisko 100 punktów sprzedaży za granicą w tylu miejscach rodzice mogą zaopatrywać się w ubranka dla dzieci wielkopolskiej marki Coccodrillo. Firma z Kościana działa z powodzeniem od 20 lat. Historia CDRL S.A. sięga początku lat 90., kiedy Marek Dworczak i Tomasz Przybyła rozpoczęli swoją działalność na rynku odzieżowym. Prawdziwy przełom nastąpił jednak w roku 2002, kiedy powstało Coccodrillo sp. z o.o. Firma od początku nastawiona była na dystrybucję odzieży dziecięcej. Był to wówczas niezagospodarowany i bardzo perspektywiczny sektor polskiego rynku. Sama marka stanowi owoc współpracy obu prezesów CDRL oraz ich własnych rodzinnych doświadczeń. Jako młodzi rodzice doskonale wiedzieli, czego potrzeba ich dzieciom i potrafili zaobserwować, jak szybko potrzeby te ewoluują. Własne rodzinne doświadczenia, znajomość rynku i świeże pomysły sprawiły, że postanowili kontynuować działalność w segmencie odzieży dla najmłodszych. Właśnie w oparciu o stworzoną przez siebie markę. Jej twórcy od początku za kluczowe uznali wysoką jakość oraz rozpoznawalny styl. By podkreślić te przymioty, opracowano też charakterystyczne, obowiązujące do dziś logo. W momencie narodzin marki określono również, że ubrania projektowane będą z myślą o dzieciach w wieku od 0 do 14 lat. Są to wytyczne obowiązujące do dziś. Pozwalają one dobrze funkcjonować marce na rynku odzieży dziecięcej, plasując ją w górnym jego segmencie. W firmie stosowany jest rygorystyczny system kontroli jakości wyrobów, a Coccodrillo spełnia niezbędne polskie i unijne normy obowiązujące producentów odzieży dziecięcej. ROZWÓJ SIECI SKLEPÓW Ubranka Coccodrillo w początkowym okresie dystrybuowane były wyłącznie przy współpracy partnerów hurtowych. W wyniku zdobytych doświadczeń i pod wpływem potrzeby rozwoju firmy podjęto jednak decyzję o otwarciu pierwszego własnego sklepu. Od razu opracowana została także koncepcja całej sieci. Przy tej okazji stworzono model współpracy na zasadach franczyzy, co dodatkowo wzmocniło markę i dobrze wpłynęło na sprzedaż detaliczną. Był to początek dynamicznego rozwoju sieci butików. W roku 2003 powstały 4 pierwsze salony: w Słupsku, Mysłowicach, Kluczborku i Gdańsku. Do końca roku 2006 liczba sklepów w Polsce wzrosła do 22. W ciągu dwóch kolejnych lat działało już 100 placówek. Rozbudowa sieci Coccodrillo opierała się na rów- LATA 90. 2002 R. 2003 R. 2005 R. 2006 R. Prowadzenie działalności na rynku odzieżowym Narodziny Coccodrillo Sp. z o. o. Otwarcie pierwszego sklepu pod szyldem Coccodrillo w Polsce Uruchomienie pierwszego sklepu na zasadach franszyzy w Polsce Otwarcie pierwszego salonu z wizerunkiem Coccodrillo za granicą GŁOS BIZNESU Nr 4 2012