POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA mgr Magdalena Hendożko Praca doktorska Promotor: dr hab. med. Wacław Kochman prof. nadzw. Gdańsk 2015
STRESZCZENIE Tytuł pracy: Pozytywne i negatywne skutki doświadczanej traumy u chorych po przebytym zawale serca. Zawał mięśnia sercowego, poza negatywnymi skutkami klinicznymi, wywiera również wpływ na sferę emocjonalną pacjenta. Przeżycia te mogą być negatywne, ale również mogą mieć charakter pozytywny. Zjawiskiem negatywnym, jest zespół stresu pourazowego (PTSD), który jest opóźnioną lub/i przedłużoną reakcją na zawał serca co wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem życia. Zjawiskiem pozytywnym, jest wzrost potraumatyczny (posttraumatic growth PTG). Jego efektem są pozytywne zmiany w zakresie własnego funkcjonowania. Te zmiany dotyczą między innymi, percepcji siebie, relacji interpersonalnych, filozofii życiowej. Jednostka zmienia postrzeganie otaczającego świata, nadając większe znaczenie i głębiej interpretując przeżywaną rzeczywistość. Dochodzi w ten sposób do przekształcenia doznanego cierpienia i straty w istotną, pozytywną dla człowieka wartość. CEL PRACY: Cel pracy: Celem pracy było zbadanie zależności pomiędzy przebytym świeżym zawałem serca, a występowaniem zjawisk wzrostu potraumatycznego i stresu pourazowego. Cele szczegółowe: 1. Zbadanie, czy u pacjentów po przebytym zawale serca występuje zjawisko stresu pourazowego oraz wzrostu potraumatycznego. 2. Zbadanie, czy lokalizacja zawału ma wpływ na poziom PTSD i PTG. 3. Zbadanie, czy występowanie PTSD i PTG jest uzależnione od stopnia uszkodzenia lewej komory serca. 4. Zbadanie, czy wiek oraz płeć chorego wpływa na wartość PTSD i PTG.
MATERIAŁ I METODA Do badania włączono 157 kolejnych chorych (107 mężczyzn, 50 kobiet), w wieku średnio 62,82 lat, ze świeżym zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI), hospitalizowanych w oddziałach kardiologicznych województwa pomorskiego. U wszystkich chorych oceniano lokalizację zawału oraz frakcję wyrzutową (EF) lewej komory. Badano także wzrost potraumatyczny (PTG), przy pomocy skali Inwentarza Potraumatycznego Rozwoju (PTGI), oraz występowanie zespołu stresu pourazowego (PTSD) przy pomocy Zrewidowanej Skali Wpływu Zdarzeń (IES-R). Ocenę PTG i PTSD wykonywano 1 miesiąc i 6 miesięcy po pierwszym przebytym zawale serca. WYNIKI W jednomiesięcznej obserwacji badanej grupy chorych, stwierdzono występowanie zespołu stresu pourazowego u 47,90 %, natomiast w analogicznym okresie zjawisko wzrostu potraumatycznego wystąpiło u 42,86 % badanych. W okresie sześciomiesięcznej obserwacji zaobserwowano redukcję częstości występowania zespołu stresu pourazowego oraz nasilenie zjawiska wzrostu potraumatycznego. Zespół stresu pourazowego utrzymywał się u 3,36% pacjentów, natomiast zjawisko wzrostu potraumatycznego występowało u 66,39% pacjentów. Wiek, płeć, wielkość frakcji wyrzutowej lewej komory oraz lokalizacja zawału nie miały wpływu na występowanie zjawisk PTSD i PTG. WNIOSKI 1. Zawał serca spowodował występowanie zespołu stresu pourazowego i wzrostu potraumatycznego w badanej grupie chorych. 2. Zjawiska zespołu stresu pourazowego i wzrostu potraumatycznego cechowała dynamika zmian: zjawisko zespołu stresu pourazowego malało, a zjawisko wzrostu potraumatycznego rosło w obserwacji odległej.
3. Lokalizacja zawału serca nie miała wpływu na występowanie zjawiska zespołu stresu pourazowego i wzrostu potraumatycznego w badanej grupie chorych. 4. Stopień uszkodzenia lewej komory serca nie wpływał na występowanie zespołu stresu pourazowego i wzrostu potraumatycznego w badanej grupie chorych. 5. Wiek oraz płać nie wpływały na występowanie PTSD i PTG w badanej grupie pacjentów SUMMARY Title: Positive and negative effects of experienced trauma in case of patients after myocardial infarction. Myocardial infarction, except for negative clinical effects also influences the patient's emotional sphere. These experiences can be negative, but can also have a positive character. Negative effect is posttraumatic stress disorder (PTSD), which is - a delayed and / or extended reaction to a heart attack, which is associated with the threat of sudden death. A positive phenomenon is the posttraumatic growth (PTG). This effects in positive changes in terms of patient s functioning. These changes, among other things, relate to the perception of oneself, interpersonal relationships, philosophy of life. An individual changes the perception of the surrounding world, giving greater significance and interpreting more deeply experienced reality. Experienced suffering and loss are thus transformed into essential and positive value. GOAL: Main goal: The aim of the study was to examine the relationship between acute myocardial infarction and the occurrence of posttraumatic growth phenomena and posttraumatic stress. Specific goals: 1. To investigate whether in patients after myocardial infarction occurred the phenomenon of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth.
2. To examine whether the location of myocardial has an impact on the level of PTSD and PTG. 3. To investigate whether the occurrence of PTSD and PTG is dependent on the degree of damage to the left ventricle. 4. To examine whether the patient's age and sex affects the value of PTSD and PTG. DATA AND METHOD The study involved 157 patients (107 men, 50 women), average age 62,82 years, with acute myocardial infarction with ST elevation (STEMI) hospitalized in the cardiology departments of Pomeranian Province. All patients have been assessed for the location of myocardial infraction and the ejection fraction (EF) of the left ventricle. Posttraumatic growth (PTG) was measured by Posttraumatic Growth Inventory (PTGI) scale, and the presence of posttraumatic stress disorder was measured by (PTSD) using the Impact of Event Scale Revised (IES-R). PTG and PTSD assessment was performed 1 month and 6 months after first myocardial infarction. RESULTS In the one-month follow-up study it has been found that 47,90% of patients suffered from PTSD, whereas in the corresponding period the phenomenon of posttraumatic growth occurred in 42.86% of patients. During the six-month follow-up there was a reduction of the occurrence of posttraumatic stress disorder and severity of the phenomenon of posttraumatic growth. Posttraumatic stress disorder remained at 3.36% of patients, whereas the phenomenon of posttraumatic growth occurred in 66.39% of patients. Age, sex, ejection fraction and left ventricular infarct location did not influence the occurrence of PTSD and PTG events.
CONCLUSIONS 1. A heart attack caused the occurrence of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth in the studied group of patients. 2. The phenomena of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth were characterized by the dynamics of changes: the phenomenon of post-traumatic stress syndrome decreased, and the phenomenon of posttraumatic growth increased at follow-up. 3. The Location of heart attack did not affect the occurrence of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth in the studied group of patients. 4. The degree of damage to the left ventricle did not affect the incidence of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth in the studied group of patients. 5. Age and sex did not affect the incidence of PTSD and PTG of patients in the studied group