31. CZY ATWO JEST STWORZYÆ WIARYGODN ANKIETÊ? 1. Realizowane treœci podstawy programowej strona 48 Przedmiot Matematyka Biologia Informatyka Realizowana treœæ podstawy programowej 8. Wykresy funkcji. Uczeñ: 4) odczytuje i interpretuje informacje przedstawione za pomoc¹ wykresów funkcji (w tym wykresów opisuj¹cych zjawiska wystêpuj¹ce w przyrodzie, gospodarce, yciu codziennym) 9. Statystyka opisowa i wprowadzenie do rachunku prawdopodobieñstwa. Uczeñ: 1) interpretuje dane przedstawione za pomoc¹ tabel, diagramów s³upkowych i ko³owych, wykresów 3) przedstawia dane w tabeli, za pomoc¹ diagramu s³upkowego lub ko³owego I. Zwi¹zki chemiczne buduj¹ce organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii. Uczeñ: ) przedstawia znaczenie wody dla funkcjonowania organizmów III. Uk³ad pokarmowy i od ywianie siê. Uczeñ: 5) przedstawia rolê b³onnika w prawid³owym funkcjonowaniu uk³adu pokarmowego oraz uzasadnia koniecznoœæ systematycznego spo ywania owoców iwarzyw 6) wyjaœnia, dlaczego nale y stosowaæ dietê zró nicowan¹ i dostosowan¹ do potrzeb organizmu (wiek, stan zdrowia, tryb ycia i aktywnoœæ fizyczna, pora roku itp.), oraz podaje korzyœci z prawid³owego od ywiania siê X. Globalne i lokalne problemy œrodowiska. Uczeñ: ) uzasadnia koniecznoœæ segregowania odpadów w gospodarstwie domowym oraz koniecznoœæ specjalnego postêpowania ze zu ytymi bateriami, œwietlówkami, przeterminowanymi lekami 3) proponuje dzia³ania ograniczaj¹ce zu ycie wody i energii elektrycznej oraz wytwarzanie odpadów w gospodarstwach domowych 4. Opracowywanie za pomoc¹ komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. Uczeñ: ) przy u yciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowe publikacje, z nag³ówkiem i stopk¹, przypisami, grafik¹, tabelami itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowuj e dokumenty tekstowe o ró nym przeznaczeniu 4) stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danych i przedstawiania ich w postaci graficznej, z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów
. Kszta³cone kompetencje 1. porozumiewanie siê w jêzyku ojczystym,. matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, 3. informatyczne, 4. uczenia siê, 5. spo³eczne i obywatelskie. 3. Cele zajêæ blokowych 1. uczeñ nauczy korzystaæ siê z arkusza kalkulacyjnego,. pozna praktyczne wykorzystanie statystyki w yciu cz³owieka. 4. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia Uczeñ 1. tworzy dokument w Wordzie,. tworzy tabele i wykresy w Excelu, 3. redaguje ankietê o tematyce ekologicznej, 4. interpretuje wyniki ankiety z wykresu s³upkowego lub ko³owego, 5. kopiuje zawartoœæ pliku w Excelu do dokumentu w Wordzie. 5. Literatura uzupe³niaj¹ca, zalecana podrêczniki i artyku³y 1. Podrêczniki szkolne do biologii,. Internet strony o tematyce ekologicznej. strona 49
6. Przyk³adowe rozwi¹zanie nr 1 Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 komputer z zainstalowanym Excelem i Wordem z dostêpem do Internetu Dla ka dego ucznia lub grupy drukarka Jedna na ca³¹ grupê uczniów 3 papier A4 Ryza 4 podrêczniki do biologii Dla ka dego ucznia 5 pendrive Dla ucznia lub grupy. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min strona 50 1 Rozdanie kart pracy uczniom. Uczniowie zapoznaj¹ siê z krótkim wstêpem do zadania. 3 Na pierwszych zajêciach dajemy uczniom czas na zastanowienie siê nad tematem ankiety. Uczniowie mog¹ sobie pomóc korzystaj¹c z podrêczników do biologii. 4 Na pierwszych zajêciach uczniowie redaguj¹ treœæ 8 pytañ i ewentualnych odpowiedzi ankiety. 5 Na koniec pierwszych zajêæ zapisuj¹ swoja pracê na komputerze. Dobrze, gdy uczniowie zapisz¹ na w³asnych pendrivach lub wyœl¹ na swoj¹ skrzynkê mailow¹. 6 Na koniec pierwszych zajêæ uczniowie drukuj¹ swoj¹ ankietê. 3 15 60 5 5
Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 7 Ankietê uczniowie przeprowadzaj¹ w czasie pomiêdzy jednymi a drugimi zajêciami. 8 Na kolejnych zajêciach uczniowie przygotowuj¹ komputer do pracy. Otwieraj¹ arkusz kalkulacyjny, dokument w Wordzie z treœci¹ swojej ankiety i zebrane informacje po przeprowadzonej ankiecie. 9 Uczniowie tworz¹ tabelê w Excelu i wype³niaj¹ j¹ otrzymanymi danymi. 10 Na podstawie tabeli uczniowie tworz¹ wykres s³upkowy lub ko³owy. Arkusz, który zawiera tabelkê i wykres zapisuj¹ pod nazw¹ ankieta. 11 Tabelê i wykres wklejaj¹ do dokumentu z treœci¹ ankiety, stworzonego w Wordzie o nazwie ankieta.doc. 1 Na podstawie wyników ankiety odpowiadaj¹ na pytania zawarte w punkcie 9 karty pracy. Uczniowiemog¹pracowaæwgrupach Odpowiedzi uczniowie zapisuj¹ w tym samym dokumencie ankieta.doc. 13 Uczniowie zapisuj¹ swoj¹ pracê na komputerze. 14 Uczniowie drukuj¹ dokument ankieta.doc podpisuj¹ go i oddaj¹ nauczycielowi. Zale y od iloœci ankietowanych osób. To czas, którego nie wliczamy do zajêæ. Ca³kowity czas trwania bloku 180 10 15 10 15 30 8 strona 51
Karta pracy ucznia Czy ³atwo jest stworzyæ wiarygodn¹ ankietê? Ankieterów spotykamy prawie zawsze z centrach du ych miast. Ró nego typu ankietami jesteœmy zaskakiwani, otwieraj¹c strony w Internecie. Czy ³atwo jest stworzyæ dobr¹ ankietê? Jakie cechy powinna mieæ dobra ankieta? eby siê o tym przekonaæ, musisz stworzyæ ankietê, opracowaæ jej wyniki i spróbowaæ wyci¹gn¹æ z niej interesuj¹ce Ciê informacje. Aby nasza opinia na jakiœ temat by³a pe³na i wyczerpuj¹ca, musimy najpierw ustaliæ temat ankiety, któr¹ bêdziemy przeprowadzaæ. Musimy tak e wiedzieæ, do kogo j¹ skierujemy. 1. Twoje pierwsze zadanie to u³o enie 8 pytañ, z którymi zwrócisz siê do osób z Twojego otoczenia (klasa, znajomi, rodzina, itd.) Propozycja tematów: Tajemnica zdrowej ywnoœci czy wiesz, co jesz ; Czy warto segregowaæ œmieci ; Woda co o niej wiesz? ; Wybierz jeden z nich.. Korzystaj¹c z edytora tekstu, u³ó 8 pytañ na podany temat. W redagowaniu tematów pytañ ankiety mo esz korzystaæ z podrêczników szkolnych do biologii lub informacji zawartych w Internecie. Du o ³atwiej bêdzie przeprowadzaæ ankietê, w której obok pytañ, jest propozycja odpowiedzi, któr¹ maj¹ wybraæ respondenci (osoby, które poprosisz o przeprowadzenie ankiety). Dobrze, gdy na pocz¹tku wyjaœnisz, w bardzo krótki i zrozumia³y sposób, cel badania. Dokument z gotow¹ ankiet¹ zapisz pod nazw¹ ankieta. Ten dokument bêdzie potrzebny Ci na nastêpnych zajêciach. Zapisz go dodatkowo na swoim pendrivie lub wyœlij na swoj¹ skrzynkê mailow¹ i skrzynkê nauczyciela. Przygotowan¹ ankietê wydrukuj. 3. Przeankietuj jak najliczniejsz¹ grupê osób. Wyniki zbieraj na oddzielnej kartce. Dobrze, jeœli wczeœniej przygotujesz sobie szablon odpowiedzi, który u³atwi Ci zliczanie ich. 4. Zebrane dane musisz opracowaæ. 5. Skorzystaj z mo liwoœci arkusza kalkulacyjnego. Otwórz arkusz i wpisz do niego zebrane dane. W jednej kolumnie (np. B) wpisz numery pytañ, a w kolumnach obok (jeœli wybra³eœ B to teraz bêdzie to od kolumny C iloœæ nastêpnych kolumn zale y od tego, ile mo liwoœci wyboru da³eœ osobom ankietowanym), iloœæ odpowiedzi, które otrzyma³eœ po przeprowadzeniu ankiety. Np. strona 5 Nr pytania 1 Odpowiedzi A B C D Komórki oznaczone kolorem, wype³nij danymi po przeprowadzeniu ankiety
6. Na podstawie tabeli stwórz wykres, który w przejrzysty sposób poka e wyniki przeprowadzonej ankiety. Typem wykresu w Excelu, który to umo liwia, jest typ s³upkowy albo ko³owy. Wybierz go po wczeœniejszym zaznaczeniu myszk¹ obszaru, w którym znajduj¹ siê tylko numery pytañ i iloœci odpowiedzi. 7. Arkusz (tabela + wykres) zapisz pod nazw¹ ankieta. 8. Skopiuj tabelkê i wykres do dokumentu w Wordzie o nazwie ankieta.doc. 9. Na podstawie informacji, zawartych w pliku, odpowiedz na pytania: Czy kolejnoœæ zadawanych pytañ wp³ynê³a na jakoœæ Twojej ankiety? Dlaczego? Czy mo liwe odpowiedzi na zadawane pytania powinny byæ wyczerpuj¹ce i roz³¹czne? Dlaczego? Czy istotne jest graficzne rozplanowanie ankiety? Jakie informacje, na zadany przez Ciebie temat, p³yn¹ z otrzymanych wyników? Czy z wykresu mo na odczytaæ, ile osób odpowiedzia³o na pytania, zawarte w Twojej ankiecie? Które wyniki s¹ bardziej czytelne zapisane w tabeli, czy zobrazowane na wykresie? Jak oceniasz Twoj¹ ankietê? Czy jest dla Ciebie Ÿród³em interesuj¹cych Ciê informacji? 11. Odpowiedzi na powy sze pytania zapisz w pliku ankieta.doc. 1. Wydrukuj plik ankieta.doc i oddaj go nauczycielowi. Kalkulacja kosztów wykonania eksperymentu Lp. Pomoc dydaktyczna Iloœæ sztuk 1 Suma kosztów Cena jednostkowa Cena ³¹czna Oszacowanie kosztów pracy Lp. Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt 1 Suma: strona 53
Kryterium oceniania Czy ³atwo jest stworzyæ wiarygodn¹ ankietê? 1. U³o enie pytañ do ankiety 8 pkt (po 1 pkt za ka de pytanie). Zapisanie pliku o nazwie ankieta.doc 1 pkt 3. Wys³anie na skrzynkê mailow¹ nauczyciela 1 pkt 4. Wydrukowanie ankiety 1 pkt 5. Przeprowadzenie ankiety 1 pkt 6. Stworzenie i wype³nienie tabeli w Excelu pkt (tabela + wype³nienie danymi) 7. Narysowanie wykresu s³upkowego lub ko³owego w Excelu 1 pkt 8. Zapisanie pliku w Excelu pod nazw¹ ankieta 1 pkt 9. Skopiowanie tabeli i wykresu do dokumentu w Wordzie pkt 10. Zapisanie odpowiedzi na pytania zawarte w punkcie 9 karty pracy 7 pkt (po 1 pkt za ka de pytanie) Zasady dobrej ankiety pytania powinny: byæ sformu³owane w taki sposób, aby by³y zrozumia³e dla wszystkich uczestników badania, byæ jednoznaczne, dotyczyæ zdarzeñ, które respondenci mog¹ ³atwo stwierdziæ lub mog¹ sobie o nich przypomnieæ, byæ sformu³owane w sposób precyzyjny, uczestnik badania powinien mieæ swobodê wyboru odpowiedzi, uk³ad i prezentacja graficzna pytañ powinny u³atwiaæ udzielenie odpowiedzi, ankieta nie powinna zawieraæ zbyt wielu pytañ, ka de pytanie powinno byæ dok³adnie sprecyzowane, nale y d¹ yæ do tego, aby pytania zawiera³y warianty odpowiedzi. 11. Wydrukowanie pliku ankieta.doc 1 pkt strona 54
7. Przyk³adowe rozwi¹zanie nr Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Iloœæ sztuk 1 kredki opakowanie na grupê osobow¹ papier A4 ryza 3 podrêczniki do biologii dla ka dego ucznia 4 kartki papieru kancelaryjnego w kratkê 1 na ucznia lub grupê dwuosobow¹ 5 linijka 1 na ucznia lub grupê dwuosobow¹ Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 1 Rozdanie kart pracy uczniom. Uczniowie zapoznaj¹ siê z krótkim wstêpem do zadania. 3 Na pierwszych zajêciach dajemy uczniom czas na zastanowienie siê nad tematem ankiety. Uczniowie mog¹ sobie pomóc korzystaj¹c z podrêczników do biologii. 4 Na pierwszych zajêciach uczniowie redaguj¹ treœæ 8 pytañ i ewentualnych odpowiedzi ankiety. 5 Na koniec pierwszych zajêæ uczniowie zapisuj¹ swoj¹ ankietê na kartce papieru. 3 10 60 15 strona 55
Lp. Opis kolejnych dzia³añ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 6 Ankietê uczniowie przeprowadzaj¹ w czasie pomiêdzy jednymi a drugimi zajêciami. 7 Na kolejnych zajêciach uczniowie opracowuj¹ wyniki ankiety. Zliczaj¹ otrzymane odpowiedzi. 8 Na papierze kancelaryjnym uczniowie rysuj¹ tabelê i wype³niaj¹ j¹ otrzymanymi danymi. 9 Na podstawie tabeli uczniowie tworz¹ wykres s³upkowy. Rysuj¹ go pod tabelk¹. 10 Na podstawie wyników ankiety odpowiadaj¹ na pytania zawarte w punkcie 9 karty pracy. Odpowiedzi zapisuj¹ pod wykresem. 11 Kartê pracy wraz z kartk¹, na której znajduj¹ siê tabela, wykres i odpowiedzi na pytania, uczniowie oddaj¹ nauczycielowi. Uczniowiemog¹pracowaæwgrupach Zale y od iloœci ankietowanych osób. To czas, którego nie wliczamy do zajêæ. Ca³kowity czas trwania bloku 180 10 15 30 30 5 strona 56
Karta pracy ucznia Czy ³atwo jest stworzyæ wiarygodn¹ ankietê? Ankieterów spotykamy prawie zawsze z centrach du ych miast. Ró nego typu ankietami jesteœmy zaskakiwani, otwieraj¹c strony w Internecie. Czy ³atwo jest stworzyæ dobr¹ ankietê? Jakie cechy powinna mieæ dobra ankieta? eby siê o tym przekonaæ, musisz stworzyæ ankietê, opracowaæ jej wyniki i spróbowaæ wyci¹gn¹æ z niej interesuj¹ce Ciê informacje. Aby nasza opinia na jakiœ temat by³a pe³na i wyczerpuj¹ca, musimy najpierw ustaliæ temat ankiety, któr¹ bêdziemy przeprowadzaæ. Musimy tak e wiedzieæ, do kogo j¹ skierujemy. 1. Twoje pierwsze zadanie to u³o enie 8 pytañ, z którymi zwrócisz siê do osób z Twojego otoczenia (klasa, znajomi, rodzina, itd.) Propozycja tematów: Tajemnica zdrowej ywnoœci czy wiesz, co jesz Czy warto segregowaæ œmieci Woda co o niej wiesz? Wybierz jeden z nich.. Korzystaj¹c z edytora tekstu u³ó 8 pytañ na podany temat. W redagowaniu tematów pytañ ankiety mo esz korzystaæ z podrêczników szkolnych do biologii lub informacji zawartych w Internecie. Du o ³atwiej bêdzie przeprowadzaæ ankietê, w której obok pytañ, jest propozycja odpowiedzi, któr¹ maj¹ wybraæ respondenci (osoby, które poprosisz o przeprowadzenie ankiety). Dobrze, gdy na pocz¹tku wyjaœnisz, w bardzo krótki i zrozumia³y sposób, cel badania. Zapisz pytania i odpowiedzi tak, eby by³y czytelne dla osób, które bêd¹ na nie odpowiadaæ. 3. Przeankietuj jak najliczniejsz¹ grupê osób. Wyniki zbieraj na oddzielnej kartce. Dobrze jeœli wczeœniej przygotujesz sobie szablon odpowiedzi, który u³atwi Ci zliczanie ich. 4. Zebrane dane musisz opracowaæ. 5. Na kartce papieru kancelaryjnego narysuj tabelê wed³ug wzoru: w jednej kolumnie wpisz numery pytañ, a w kolumnach obok iloœæ odpowiedzi, które otrzyma³eœ po przeprowadzeniu ankiety. Np. Odpowiedzi Nr pytania A B C D 1 Komórki oznaczone kolorem, wype³nij danymi po przeprowadzeniu ankiety strona 57
6. Na podstawie tabeli stwórz wykres s³upkowy, który w przejrzysty sposób poka e wyniki przeprowadzonej ankiety. Ka dy s³upek zamaluj innym kolorem. Pamiêtaj o opisaniu osi wykresu. 7. Na podstawie informacji, zawartych w tabeli i na wykresie, odpowiedz na pytania: a. Czy kolejnoœæ zadawanych pytañ wp³ynê³a na jakoœæ Twojej ankiety? Dlaczego? b. Czy mo liwe odpowiedzi na zadawane pytania powinny byæ wyczerpuj¹ce i roz³¹czne? Dlaczego? c. Czy istotne jest graficzne rozplanowanie ankiety? d. Jakie informacje, na zadany przez Ciebie temat, p³yn¹ z otrzymanych wyników? e. Czy z wykresu mo na odczytaæ, ile osób odpowiedzia³o na pytania, zawarte w Twojej ankiecie? f. Które wyniki s¹ bardziej czytelne zapisane w tabeli, czy zobrazowane na wykresie? g. Jak oceniasz Twoj¹ ankietê? Czy jest dla Ciebie Ÿród³em interesuj¹cych Ciê informacji? 8. Odpowiedzi na powy sze pytania zapisz pod wykresem i tabelk¹. 9. Kartê pracy wraz z kartk¹ odpowiedzi oddaj nauczycielowi Kalkulacja kosztów wykonania eksperymentu Lp. Pomoc dydaktyczna Iloœæ sztuk 1 Suma kosztów Cena jednostkowa Cena ³¹czna Oszacowanie kosztów pracy Lp. Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt 1 Suma: strona 58
Kryterium oceniania Czy ³atwo jest stworzyæ wiarygodn¹ ankietê? 1. U³o enie pytañ do ankiety 8 pkt (po 1 pkt za ka de pytanie). Zapisanie pytañ i ewentualnych odpowiedzi 1 pkt 3. Przeprowadzenie ankiety 1 pkt 4. Stworzenie i wype³nienie tabeli pkt (tabela + wype³nienie danymi) 5. Narysowanie wykresu s³upkowego lub ko³owego 1 pkt 6. Zapisanie odpowiedzi na pytania zawarte w punkcie 9 karty pracy 7 pkt (po 1 pkt za ka de pytanie) Zasady dobrej ankiety pytania powinny: byæ sformu³owane w taki sposób, aby by³y zrozumia³e dla wszystkich uczestników badania, byæ jednoznaczne, dotyczyæ zdarzeñ, które respondenci mog¹ ³atwo stwierdziæ lub mog¹ sobie o nich przypomnieæ, byæ sformu³owane w sposób precyzyjny, uczestnik badania powinien mieæ swobodê wyboru odpowiedzi, uk³ad i prezentacja graficzna pytañ powinny u³atwiaæ udzielenie odpowiedzi, ankieta nie powinna zawieraæ zbyt wielu pytañ, ka de pytanie powinno byæ dok³adnie sprecyzowane, nale y d¹ yæ do tego, aby pytania zawiera³y warianty odpowiedzi. strona 59