MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I 1 Nr zad. Przewidywana odpowied Pkt Kryteria zaliczenia odpowiedzi 1. nad rysunkiem od lewej: N, S pod rysunkiem od lewej kolejno: strome zbocze, koryto rzeki, terasa zalewowa, terasa nadzalewowa za poprawne wpisanie dwóch kierunków... 1 pkt za wpisanie: 2-3 elementów doliny.. 1 pkt 4 elementów doliny... 2 pkt 2. A, C, D za zaznaczenie: 1 cechy pradoliny... 1 pkt 2 cech pradoliny..... 2 pkt 3. z NE na SW SW z pó nocnego wschodu na po udniowy zachód, na SW, 3 cech pradoliny... 3 pkt za podanie kierunku... 1 pkt np.: - zmienna szeroko koryta, - du a szeroko koryta, - liczne achy (wyspy piaszczyste), - liczne wyspy poro ni te ro linno ci, - linia brzegowa lewego, p askiego brzegu miejscami nie jest wyrównana, a brzegu prawego tak, - g boko koryta rzecznego jest zró nicowana. 4. Szeroko Wis y na odcinku AB na mapie wynosi 0,6 cm, dopuszcza si ró nice pomiaru do 1 mm. Skala mapy 1: 50 000 1cm 500 m 0,6 cm x x = 300 m szeroko Wis y wynosi 300 m ( 0,3 km) 5. B 0-1 1 cechy koryta... 1 pkt 2 cech koryta... 2 pkt za poprawny pomiar na mapie (0,5cm 0,7cm).... 1 pkt za poprawne przeliczenie skali... 1 pkt za poprawny wynik wynikaj cy z pomiaru na mapie... 1 pkt za sam wynik bez oblicze.. 0 pkt za podanie poprawnej odpowiedzi.. 1 pkt 6. Przyczyny przyrodnicze powodzi, np.:
- wiosenne roztopy, - zatory lodowe na rzece, - intensywne opady atmosferyczne, - letnie nawalne deszcze. 1 przyczyny powodzi... 1 pkt 2 przyczyn powodzi.... 2 pkt 2 7. Dzia ania cz owieka, np.: - wylesianie dorzeczy, - zasiedlanie terasy zalewowej, - regulacja rzek, - zmiana koryta rzeki, - orka wzd u stoku, - brak dba o ci o wa y przeciwpowodziowe, zbiorniki retencyjne, - pokrywanie dolin rzecznych nieprzepuszczalnymi nawierzchniami (asfalt, beton, parkingi, itp.), - nie podejmowanie inwestycji przeciwpowodziowych, np. budowy wa ów ochronnych, zbiorników retencyjnych. 8. np.: - Mi czynek po o ony jest nad Wis, Leoncin w oddaleniu od brzegu (na obszarze terasy zalewowej), - Mi czynek po o ony jest wy ej nad poziomem morza ni Leoncin, - przez Mi czynek przechodz g ównie drogi polne i le ne, a Leoncin po o ony jest na skrzy owaniu dróg, - zabudowania w Leoncinie koncentruj si wzd u dróg, Mi czynek ma mniej zwart zabudow (zabudowa rozproszon, - tylko przez Leoncin prowadz trasy rowerowe. 9. 1. Wilków 2. Wilków Polski 3. Mi czynek 4. Leoncin 10. np.: - ramiona wydm skierowane s na zachód wskutek oddzia ywania przewa aj cych zachodnich wiatrów. - do przodu wysuwa si szybciej rodkowa cz wydmy, gdzie piasek jest bardziej suchy, -ramiona s przyhamowane w swym 1 dzia ania...... 1 pkt 2 dzia a...... 2 pkt 3 dzia a...... 3 pkt 1 ró nicy.. 1 pkt 2 ró nic.... 2 pkt 3 ró nic... 3 pkt 1 nazwy... 1 pkt 2 nazw..... 2 pkt 3 nazw... 3 pkt 4 nazw..... 4 pkt za podanie w wyja nieniu kierunku przewa aj cych wiatrów... 1 pkt za podanie w wyja nieniu przyczyny wysuwania si rodkowej cz ci wydmy przyczyny pozostawania ramion
ruchu przez ro linno wilgotniejsze pod o e wydma paraboliczna ( ukow, w tyle...... 1 pkt za podanie nazwy rodzaju wydm....... 1 pkt 3 11. 92,6 m n.p.m. 73,0 m n.p.m. = 19,6 m 0-1 92,6-73,0 = 19,6 wysoko wzgl dna wydmy wynosi 19,6 m 12. bielica (B) sosna (F) 0-2 za poprawny sposób obliczenia i podanie wysoko ci wzgl dnej w m... 1 pkt za podanie typu gleby... 1 pkt za podanie nazwy drzewa... 1 pkt 13. np.: - obszar ochrony cis ej, - rezerwat przyrody, - drzewo zabytkowe, - zabytkowy park, - strefa ochronna parku narodowego, - pomnik przyrody. 14. A. uprawa zió, C. m yn wodny, D. gospodarstwo agroturystyczne A, C, D 15. - zmiana zbiorowisk ro linnych zast powanie drzewostanu iglastego li ciastym, - rezygnacja z monokulturowych zalesie, - wprowadzenie do parku osi, - restytucja bobrów. restytucja, np.: - przywrócenie puszczy zwierz t ( osi i bobrów), które wygin y (wskutek dzia alno ci cz owiek - ponowne sprowadzenie zwierz t, które wygin y, otoczenie zwierz t opiek, sukcesywne wypuszczanie na wolno. 16. Powody dzia ania, np.: - ograniczenie wp ywu rolnictwa i osadnictwa na biocenoz parku, - zamiana pól uprawnych na zbiorowiska le ne, 1 formy ochrony przyrody.. 1 pkt 2 form ochrony przyrody... 2 pkt 1 formy dzia alno ci.... 1 pkt 2 form dzia alno ci... 2 pkt 3 form dzia alno ci.... 3 pkt 1 przyk adu dzia ania... 1 pkt 2 przyk adów dzia a..... 2 pkt za podanie wyja nienia... 1 pkt 1 powodu dzia ania.... 1 pkt 2 powodów dzia ania... 2 pkt
- ograniczenie dzia alno ci gospodarczej cz owieka na terenie parku narodowego, - w celu powi kszenia lasu w granicach KPN. 17. Parki narodowe: 1. Ojcowski 2. S owi ski 3. Bia owieski 4. Gór Sto owych 18. 1. zwrotnikowe kontynentalne (PZK) 2. polarne morskie (PM) 3. arktyczne (PA) 19. B strefa klimatyczna: zwrotnikowa c) Japonia, Korea Po udniowa, Mozambik za przyporz dkowanie nazwy: 1 parku...... 1 pkt 2 parków... 2 pkt 3 parków... 3 pkt 4 parków... 4 pkt za podanie nazw: 1 masy powietrza.... 1 pkt 2 mas powietrza... 2 pkt 3 mas powietrza... 3 pkt za poprawny wybór stacji.... 1 pkt za podanie nazwy strefy klimatycznej.. 1 pkt c) 1 kraju..... 1 pkt 2 krajów.. 2 pkt 4 20. Konsekwencje, np.: - susza, - brak wody dla ludno ci, - spadek plonów ro lin, - przyczynienie si do g odu. 21. np.: - d ugie, - w skie, - g bokie, - o stromych brzegach, - o przebiegu zbli onym do po udnikowego, - urozmaicona linia brzegowa, - wyró nia si urozmaiconym dnem, - jezioro o zró nicowanej g boko ci, jezioro rynnowe 22. Ha cza, Gop o, Jeziorak 23. 1 - Andy, 3 Góry Skandynawskie, 4 Himalaje 0-5 1 konsekwencji....... 1 pkt 2 konsekwencji... 2 pkt 2 cech.... 1 pkt 3 cech.... 2 pkt 4 cech.... 3 pkt za podanie poprawnej odpowiedzi.......... 1 pkt za podanie nazwy: 1 jeziora...... 1 pkt 2 jezior...... 2 pkt 3 jezior...... 3 pkt za podanie numeru i nazwy gór.... po 1 pkt
B ( Andy) c) np.: - odpowiednie ukszta towanie terenu - pó ka skalna, zag bienie, - przewaga opadów niegu nad tempem topnienia niegu, - po o enie powy ej granicy wiecznego niegu. 24. przyczyna: - zró nicowanie warunków glebowych ( yzno gle uzasadnienie: - pszenica uprawiana jest na y niejszych glebach (np. czarnoziemach, czarnych ziemiach, r dzinach, glebach brunatnych), - yto uprawiane jest na s abszych glebach (g ównie bielicach). za poprawn odpowied... 1 pkt c) za podanie 2 warunków.. 1 pkt przyczyny... 1 pkt uzasadnienia...... 1 pkt 5 mazowieckie, wielkopolskie. 25. A. UE dwa z krajów: Czechy, Litwa, Niemcy, S owacja B. NATO dwa z krajów: Czechy, Litwa, Niemcy, S owacja C. WNP dwa z krajów: Ukraina, Bia oru, Rosja. 26. 1. w giel kamienny, 2. w giel brunatny, 3. gaz ziemny, 4. ropa naftowa 27. np.: - energia wiatru, - wody geotermalne, - energia s oneczna, - energia biomasy, 28. B 29. - Szlak nr 1: Kana Mozambicki, Wyspy Kanaryjskie. - Szlak nr 2: Morze Po udniowochi skie, Pó wysep Malajski. 0 3 0-1 0 3 za podanie nazwy: 1 województwa... 1 pkt 2 województw... 2 pkt za podanie nazw: krajów UE.... 1 pkt krajów NATO.... 1 pkt krajów WNP... 1 pkt 2 surowców..... 1 pkt 3 surowców... 2 pkt 4 surowców... 3 pkt 1 ród a energii... 1pkt 2 róde energii... 2 pkt 3 róde energii... 3 pkt za poprawn odpowied...1 pkt za poprawne przyporz dkowanie obiektów : 2-3........ 1 pkt 4-5......... 2 pkt 6..... 3 pkt
6 - Szlak nr 3: -Morze Czerwone, Kana Sueski. 30. np.: - niszczenie ycia organicznego (ryb, ssaków morskich, ptactwa wodnego, planktonu), - ska enie wód morskich rop naftow (wskutek wycieków podczas awarii, katastrof tankowców), - straty w turystyce w przypadku ska e rodowiska rop naftow, - straty w po owach wskutek niszczenia fauny morskiej, - niszczenie wybrze y, siedlisk zwierz t budow infrastruktury portowej, 31. od lewej kolejno: m czy ni, kobiety przyczyna np.: - jest to skutek du ej liczby urodze w pokoleniu wy u kompensacyjnego lat 50. - echo wy u kompensacyjnego. c) nast pstwa, np.: - okresowe du e potrzeby w pa stwie w zakresie us ug o wiatowych, spo ecznych, - du a konkurencja na rynku pracy, - zagro enie bezrobociem, - zagro enie konieczno ci emigracji ludno ci w poszukiwaniu pracy, - du a konkurencja w dostaniu si do szkó, w otrzymaniu indeksu szko y wy szej, 32. np.: - spadek liczby urodze, - zmiana modelu rodziny (model 2+1), - opó nienie wieku zawierania ma e stw, - praca zawodowa kobiet, - wzrost egoizmu spo ecznego. 33. np.: - post p cywilizacyjny w tym wzrost czasu wolnego cechuj cy ludno w krajach wysokorozwini tych, - rozwój transportu lotniczego, 1 przyk adu zagro e dla rodowiska przyrodniczego /i gospodarki cz owieka...... 1 pkt 2 przyk adów zagro e dla rodowiska przyrodniczego /i gospodarki cz owieka... 2 pkt za podanie poprawnej odpowiedzi... 1pkt za podanie przyczyny.. 1 pkt c) 1 nast pstwa... 1 pkt 2 nast pstw...... 2 pkt 1 przyczyny... 1 pkt 2 przyczyn... 2 pkt 3 przyczyn... 3 pkt 1 przyczyny... 1 pkt 2 przyczyn... 2 pkt 3 przyczyn... 3 pkt 4 przyczyn... 4 pkt
- przemiany polityczne w tym atwo otrzymania paszportu, - wzrost dost pno ci wielu atrakcyjnych turystycznie regionów na wiecie, - wzrost zamo no ci spo ecze stw, - zmiany demograficzne w tym wzrost d ugo ci trwania ycia dzi ki czemu turystyka i rekreacja s dost pne dla osób w wieku emerytalnym, - aktywna reklama us ug turystycznych, - upowszechnianie ró nych rodzajów turystyki. 34. Malezja.B Turcja A E Chiny E Stany Zjednoczone (Floryda, Luizjan C B 0 4 za poprawne przyporz dkowanie: 1 wiersza...... 1 pkt 2 wierszy..... 2 pkt 3 wierszy..... 3 pkt 4 wierszy... 4 pkt 7