Szybka terapia nowe rozwiązanie

dodatek specjalny Szybka terapia nowe rozwiązanie 1 stycznia 2015 roku wszedł w życie pakiet onkologiczny. Zgodnie z ustawą z 22 lipca 2014 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadzone zostały zmiany dotyczące organizacji systemu ochrony zdrowia, sposobu sprawowania opieki medycznej nad pacjentami onkologicznymi oraz prowadzenia list oczekujących. Mają na celu usprawnienie diagnozowania nowotworów oraz bezzwłoczne rozpoczęcie leczenia. Jakie zmiany wprowadził w życie pakiet onkologiczny? Czujność onkologiczna Projekt Ministerstwa Zdrowia założył przede wszystkim wzmocnienie roli lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w kwestii czujności onkologicznej. Lekarz POZ, dzięki poszerzeniu zakresu kompetencji, może skierować pacjenta z podejrzeniem nowotworu na badania diagnostyczne lub do placówki onkologicznej. Lekarze pierwszego kontaktu są odpowiedzialni nie tylko za wstępną diagnozę, ale również za kontynuację leczenia. Wprowadzona zmiana ma ułatwić dostęp do leczenia chorym, którzy najbliżej mają właśnie do przychodni rejonowej. Karta onkologicznego Pacjent, u którego stwierdzono podejrzenie nowotworu, otrzyma kartę onkologicznego. Karty może wydawać lekarz POZ, jeśli będzie podejrzewał u pacjenta nowotwór, lub lekarz specjalista w poradni ambulatoryjnej (AOS), jeśli zdiagnozuje taką chorobę. Pacjent może otrzymać kartę także w szpitalu jeśli w wyniku hospitalizacji (nawet niezwiązanej z chorobą nowotworową) zostanie u niego wykryty nowotwór złośliwy. Dokument będzie uprawniał pacjenta do wizyt u specjalistów w celu szybkiej diagnostyki onkologicznej. Karta będzie pełniła rolę skierowania oraz będzie zawierała pełną dokumentację procesu diagnostyki oraz leczenia. Pacjent zamierzający skorzystać z diagnostyki lub leczenia onkologicznego pozostawia KDiLO u świadczeniodawcy, u którego świadczenia te będą udzielane. Kartę onkologicznego mogą otrzymać również pacjenci z chorobą nowotworową, którzy rozpoczęli leczenie przed 1 stycznia 2015 r. W ich przypadku kartę wystawia lekarz prowadzący leczenie w szpitalu. Dzięki temu przechodzą płynnie do nowego systemu. Ekspresowa diagnoza Pacjent, który otrzyma kartę onkologicznego, powinien zgłosić się do lekarza specjalisty. Od momentu gdy pacjent zostanie wpisany na listę osób oczekujących na konsultację specjalisty do postawienia diagnozy nie powinno minąć więcej niż 9 tygodni. Osoba ze stwierdzonym przez lekarza POZ lub innego specjalistę podejrzeniem nowotworu uprawniona będzie do tzw. szybkiej ścieżki diagnostycznej. Obecnie w ciągu 9 tygodni (8 tyg. w 2016 i 7 tyg. w 2017 roku) centrum onkologii zobowiązane jest do przeprowadzenia niezbędnych badań diagnostycznych potwierdzających lub wykluczających nowotwór oraz rozpoczęcia leczenia. Jest to czas na przeprowadzenie diagnostyki wstępnej, diagnostyki pogłębionej, kwalifikację do leczenia przez zespół specjalistów oraz rozpoczęcie terapii. Konsylium lekarzy Konsylium to wielodyscyplinarny zespół specjalistów, który opracowuje plan leczenia pacjenta. Zbiera się ono po zakończeniu pogłębionej diagnostyki. Konsylium po przeanalizowaniu wszystkich badań diagnostycznych dobiera właściwy rodzaj terapii, kwalifikuje pacjenta do leczenia zabiegowego, chemioterapii lub radioterapii. Skład konsylium zależy od rodzaju schorzenia. W skład konsylium poza lekarzami różnych specjalności mogą wchodzić także inne osoby, takie jak: pielęgniarka, psycholog lub inny pracownik medyczny. Koordynator leczenia Kolejną zmianą ułatwiającą pacjentowi odnalezienie się w sytuacji rozpoznania choroby nowotworowej będzie powołanie przez jednostki onkologiczne koordynatorów leczenia. Są to doradcy, którzy posłużą pacjentom wsparciem informacyjnym, administracyjnym oraz organizacyjnym. W obowiązkach doradcy jest również uczestnictwo w konsylium lekarzy podczas układania planu leczenia. Koordynator pozostaje w bezpośrednim kontakcie z pacjentem aż do zakończenia procesu leczenia. Hotel dla pacjentów Następne udogodnienie dla pacjentów wiąże się z ograniczeniem hospitalizacji. W celu skrócenia kolejek oraz zwiększenia komfortu pacjent poddawany leczeniu onkologicznemu nie będzie musiał leżeć w tym czasie w szpitalu, jeśli nie będzie takiej potrzeby. Może zamieszkać w specjalnie przeznaczonym do tego przyszpitalnym hotelu. Koszty zakwaterowania oraz ewentualnego dowozu do szpitala pokryje NFZ. Dzięki dostępnym noclegom pacjenci unikną dodatkowych kosztów dojazdu do odległych centrów onkologii. Szybka terapia onkologiczna to całokształt rozwiązań organizacyjnych, mający na celu sprawne i szybkie poprowadzenie pacjenta przez kolejne etapy. Zwiększony dostęp do lekarzy specjalistów i zmniejszenie kolejek z pewnością wpłynie na skuteczność leczenia nowotworów. Zapewnienia dotyczące zniesienia limitów w leczeniu onkologicznym mają zagwarantować brak odsyłania pacjentów z powodu przekroczenia limitu umowy z NFZ. Takie rozwiązania powinny zapewnić komfort zarówno pacjentom, jak i lekarzom. na podstawie http://pakietonkologiczny.gov.pl

X2 Światowy Dzień Walki z Rakiem rp.pl Wielka korzyść dla zdrowia Polaków Sławomir Neumann, wiceminister zdrowia. Sławomir Neumann: Rozwiązania, które nazywamy pakietem onkologicznym, poprawią warunki leczenia w Polsce. Pacjenci z podejrzeniem lub diagnozą nowotworu złośliwego będą szybciej i dzięki temu skuteczniej leczeni. W pierwszych dwóch tygodniach stycznia lekarze wydali ponad 15 tysięcy kart. To pokazuje skalę problemu, a jednocześnie potrzeb. Nowotwory są dzisiaj w Polsce jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych. Prawie każdy ma lub miał w rodzinie kogoś, kto zachorował na raka. W razie zachorowania wszyscy chcielibyśmy mieć szanse na wyleczenie, na powrót do zdrowia, a te maleją z upływem czasu. Dlatego wprowadziliśmy szybką terapię onkologiczną. Od momentu wejścia w życie pakietu onkologicznego pacjent, który dostał kartę, trafia na szybką ścieżkę, żeby można było jak najszybciej go zdiagnozować i wykluczyć lub potwierdzić raka. To naprawdę ogromna szansa na poprawę wyleczalności polskich pacjentów pierwszy raz w Polsce mówimy o szybkiej diagnostyce i bezlimitowym, a jednocześnie kompleksowym, leczeniu raka. To całkowicie nowy sposób organizacji opieki zdrowotnej nad pacjentami onkologicznymi, który ma szansę zahamować negatywne trendy. Nie tylko my w ministerstwie tak to postrzegamy, mówią też o tym w ten sposób organizacje pacjenckie. Jeżeli więc lekarze będą robili badania i wystawiali karty tym pacjentom, którzy ich potrzebują, to będzie wielka korzyść dla zdrowia Polaków. I oczywiście dla systemu ochrony zdrowia, bo pacjent ze zbyt późno rozpoznanym nowotworem to nie tylko tragedia dla niego, dla rodziny, ale nierzadko także ogromny koszt po stronie płatnika. A o szeroko rozumianych korzyściach systemowych, jak sądzę, będziemy mogli rzetelnie mówić po roku funkcjonowania pakietu, po przeanalizowaniu danych z Narodowego Funduszu Zdrowia. Co w pakiecie było/jest najtrudniejsze do wprowadzenia? Przekonanie naszych partnerów: lekarzy i dyrektorów placówek, do zmian. Wcześniej większość krytykowała działający system i chciała, żeby go zmienić, ale w momencie wprowadzania zmian pojawiły się strach i obawy. Czy placówki onkologiczne zgłaszają uwagi do funkcjonowania pakietu, jeżeli tak, to jakie najczęściej się powtarzają i jak problemy zamierza rozwiązać Ministerstwo Zdrowia? Na tym etapie szpitale i przychodnie zgłaszają przede wszystkim kwestie techniczne. NFZ monitoruje te uwagi i na bieżąco kontaktuje się z placówkami. Minister powołał też specjalny zespół, który będzie analizował i w razie potrzeby modyfikował funkcjonowanie rozwiązań, które wprowadziliśmy w ramach pakietu. To długofalowa perspektywa, te rozwiązania dopiero zaczynają funkcjonować i na pewno trzeba czasu i zebrania istotnych danych, żeby je rzetelnie ocenić. Taki monitoring jest potrzebny i będziemy go prowadzili wspólnie z lekarzami i Narodowym Funduszem Zdrowia. Czy stworzenie systemu szybkiej terapii dla pacjentów onkologicznych nie wydłuży czasu oczekiwania pozostałych pacjentów na świadczenie specjalistyczne? Nie, szybka terapia onkologiczna nie spowoduje wydłużenia czasu oczekiwania innych pacjentów na świadczenia. Wszystkie osoby, które są wpisane na listy oczekujących, mają zapewnione wykonanie świadczeń. Żaden pacjent nie wypadnie z kolejki ani nie będzie dłużej czekał na świadczenie z tego powodu. Jak wygląda teraz postępowanie pacjenta, RADEK PASTERSKI Jakie korzyści przyniósł pacjentom onkologicznym i całemu systemowi ochrony zdrowia wprowadzony pakiet onkologiczny? To całkowicie nowy sposób organizacji opieki zdrowotnej nad pacjentami onkologicznymi, który ma szansę zahamować negatywne trendy który zauważył u siebie niepokojące objawy? Tak samo jak dotąd taki pacjent powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinnego). Lekarz zbierze od pacjenta tzw. wywiad dopyta o objawy, o czynniki ryzyka, choroby w rodzinie itp. i rozstrzygnie, czy potrzebne są badania. Jeśli tak, to pacjenta na takie badania skieruje. A potem, na podstawie wyników tych badań i swojej wiedzy medycznej zdecyduje, czy są podstawy do wydania karty onkologicznego. Ta karta będzie dla pacjenta jednocześnie przepustką do szybkiej diagnostyki onkologicznej i skierowaniem do odpowiedniego lekarza specjalisty. Pacjent z kartą powinien jak najszybciej zgłosić się do poradni specjalistycznej, która udziela świadczeń w ramach szybkiej terapii onkologicznej. Wykazy tych placówek zamieszczają na swoich stronach internetowych oddziały wojewódzkie NFZ. Od momentu zgłoszenia się pacjenta do takiej placówki do momentu postawienia diagnozy nie może upłynąć więcej niż dziewięć tygodni. rozmawiał Artur Grabek

rp.pl X3 Ważny krok w kierunku poprawy funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Warzocha, dyrektor Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Z jakim skutkiem leczy się nowotwory w Polsce? Krzysztof Warzocha: Nakłady na onkologię w przeliczeniu na PKB plasują nas w ostatniej ćwiartce krajów europejskich, ale globalne odsetki uzyskiwanych efektów leczenia (przeżycia pięcioletnie, wyleczenia) są jeszcze gorsze (wynoszą ok. 40 proc.). Zajmujemy pod tym względem przedostatnie miejsce w Europie (średnia dla Europy - 55 proc.), co oznacza, że nie tylko ograniczone środki finansowe, ale przede wszystkim zła organizacja systemu opieki onkologicznej to główni winowajcy obecnej sytuacji. I dlatego konieczna jest reforma i pakiet onkologiczny. To jednak dopiero początek długiej drogi, dla której obrany kierunek zmian jest bez wątpienia słuszny. Wszystkie działania powinny zmierzać do osiągnięcia podstawowego celu, jakim jest poprawa skuteczności i bezpieczeństwa opieki onkologicznej, realizowanej ze środków publicznych. Jest to dziś możliwe nie tyle w drodze tworzenia nowych podmiotów, ile w lepszej i bardziej efektywnej współpracy pomiędzy już istniejącymi ośrodkami onkologicznymi, w tym na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego. Podmiotem działań w reformowanym systemie opieki onkologicznej jest osoba chora i jej potrzeby zdrowotne, istotą zaś uzyskanie maksymalnej skuteczności terapii przeciwnowotworowej. Czy uda się to osiągnąć? Pakiet onkologiczny to ważny krok w kierunku poprawy funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej u chorych na nowotwory w Polsce. Dzięki pakietowi pacjent będzie miał od początku informację o planowanym leczeniu wraz z uwzględnieniem kolejnych jego etapów oraz miejsca realizacji świadczeń. Nie powinien czuć się zagubiony w systemie. Ponadto, myślę, że dzięki dokładnym wytycznym zapisanym w karcie diagnostyki i leczenia onkologicznego (DILO) pacjenci w mniejszym zakresie będą się ubiegać o dodatkowe porady w prywatnych gabinetach, ponieważ plan leczenia nie będzie ustalany jednostkowo, ale przez kilku specjalistów, tak aby postępowanie było jak najbardziej optymalne dla chorego. Pozytywnie oceniam te zmiany i uważam, że pomimo dużej liczby chorych na nowotwory, są one możliwe do zrealizowania w ciągu kilku lat. Bowiem dla powodzenia terapii istotne jest nie tylko wczesne rozpoznanie nowotworu, ocena jego lokalizacji i stopnia zaawansowania, ale także skoordynowane leczenie skojarzone, oparte na leczeniu systemowym, chirurgicznym, radioterapeutycznym, wspomagającym, w tym również świadczeniach profilaktycznych oraz z zakresu hematologii, interny, kardiologii, mikrobiologii, medycyny paliatywnej i psychoonkologii, a nawet transplantologii czy medycyny rekonstrukcyjnej. Przedstawiciele poszczególnych specjalności mogą mieć odmienne koncepcje postępowania, konieczne jest jednak wypracowanie wspólnego stanowiska, by zapewnić jak najlepszy wybór metody leczenia. Potrzebne jest zatem opracowanie indywidualnego planu leczenia dla każdego chorego na nowotwór przez zespoły wielodyscyplinarne (konsylium); współpraca między różnymi ośrodkami działającymi w sieci pozwoli na realizację wysokiej jakości świadczeń i prowadzenie nadzoru merytorycznego tam, gdzie nie zapewnia się kompleksowej opieki onkologicznej. Co istotne, ten wieloetapowy proces nie musi się odbywać pod jednym dachem, ale ośrodek wiodący powinien zapewnić jego kompleksowość. Celem takich działań byłoby ograniczenie niepewności i niepokoju pacjenta, wynikających z braku znajomości reguł działania systemu, podziału kompetencji i ról w tym systemie, a także osiągnięcie najwyższej skuteczności podejmowanych działań przy zachowaniu najwyższej efektywności wykorzystania zasobów w regionie. Słyszałam opinie pacjentów, że nie uda się np. zdiagnozować chorego w tak krótkim czasie, bo kilka tygodni trzeba czekać na wynik badania, na wizytę u specjalisty, nie wszędzie też jest specjalistyczny sprzęt. Realizacja świadczeń w określonym czasie jest m.in. pochodną liczby pacjentów trafiających do danego ośrodka oraz jego potencjału wykonawczego. Nie wiem, jak to wygląda w innych ośrodkach onkologicznych, ale mogę zapewnić, że w przypadku Centrum Onkologii - o ile nie będzie nadzwyczajnego wzrostu zgłaszających się chorych - ten czas na diagnostykę i rozpoczęcie leczenia przewidziany zarządzeniami pakietowymi jest wystarczający. Założeniem jest, by chorzy byli leczeni kompleksowo. Właściwa realizacja tego założenia zależy m.in. od sposobu zorganizowania realizacji świadczeń w danym ośrodku. Myślę, że regionalne ośrodki onkologiczne w kraju nie powinny mieć z tym kłopotu, a mniejsze powinny dążyć do zawierania umów o współpracę w tym zakresie z innymi podmiotami w regionie. Lekarzy już nie będą ograniczały limity? Limitem dla lekarzy pozostaną jedynie ograniczenia związane z dochowaniem terminów i zasad prowadzenia (karta DILO, konsylia itp.) opisanych w pakietowych rozporządzeniach MZ i zarządzeniach prezesa NFZ. Jeśli te ograniczenia (czytaj: dodatkowe wymagania) zostaną spełnione, onkolog nie powinien napotkać limitów w ordynacji lekarskiej w obszarze technologii medycznych objętych refundacją. Czy lekarze są przygotowani do wystawiania zielonych kart? Karta DILO jest obszerna, jej uzupełnianie wymaga wprawy oraz odpowiedniej jakości systemów informatycznych w placówkach leczniczych. Obecnie trwają uzgodnienia techniczne z NFZ, które mają na celu odstąpienie od wymogu wypełniania kart DILO w czasie rzeczywistym, co zdecydowanie zmniejszyłoby obciążenie lekarzy, szczególnie w ośrodkach, w których świadczenia udzielane są znacznej liczbie chorych (wielospecjalistyczne centra onkologii). Karta jest obszerna i uzupełnianie jej czasie rzeczywistym przekłada się na dalszą biurokratyzację działań medycznych, a w efekcie marnowanie czasu lekarza na wypełnianie niepotrzebnych z klinicznego punktu widzenia rubryk. Końcowy efekt może być przeciwny do założonego. Co według pana profesora należałoby zmienić, by pacjenci ze zdiagnozowaną chorobą mogli czuć się bezpiecznie? Oprócz ww. modyfikacji w obecnym systemie opieki onkologicznej brakuje przede wszystkim standaryzacji metod diagnostycznych i leczniczych stosowanych u chorych na nowotwory oraz certyfikacji referencyjności i zakresu kompetencji podmiotów leczniczych realizujących świadczenia onkologiczne. Powinno się także powołać Narodowy Instytut Onkologii i Hematologii wraz z Krajową Radą ds. Onkologii i Hematologii przy MZ, które powinny koordynować realizację działań prowadzących do ujednolicenia i przestrzegania rekomendacji. Ich konsekwencją będzie zwiększenie dostępu chorych do wielospecjalistycznych świadczeń onkologicznych, skrócenie oczekiwania na leczenie i poprawa wskaźników dotyczących skutecznego leczenia nowotworów. Jak wyglądały przygotowania do wprowadzenia pakietu onkologicznego w Centrum Onkologii, którym pan profesor kieruje? Największą trudnością była i jest rozbudowa poradni specjalistycznej o ośrodek szybkiej diagnostyki onkologicznej dla pacjentów w okresie tzw. wstępnej diagnostyki (przed postawieniem rozpoznania). W tym celu byliśmy zmuszeni do przeniesienia administracji instytutu do innej lokalizacji (z Ursynowa na ul. Wawelską), a zwolnione pomieszczenia musieliśmy przebudować. Gdyby nie lokalizacja budowy Szpitala Południowego na terenach przeznaczonych dla instytutu, rozbudowa naszej poradni nie byłaby potrzebna. W instytucie od dawna pracujemy w zespołach wielodyscyplinarnych, a koordynatorami są lekarze prowadzący. Czas realizacji świadczeń był zbliżony do terminów przewidzianych obecnym pakiecie. I tak pozostanie. Jedyną zmianą i zasadniczą bolączką na dziś jest generowanie w czasie rzeczywistym kart DILO, co jest procesem wieloetapowym wymagającym dodatkowego zatrudnienia pracowników obsługi technicznej i absorbowania czasu pracy specjalistów do działań pozamedycznych. rozmawiała Agnieszka Usiarczyk

X4 rp.pl Pacjenci bardziej zadowoleni 1 stycznia 2015 roku wszedł w życie pakiet onkologiczny. Zgodnie z ustawą wprowadzane zmiany dotyczą organizacji systemu ochrony zdrowia, sposobu sprawowania opieki medycznej nad pacjentami onkologicznymi oraz prowadzenia list oczekujących. Mają na celu usprawnienie diagnozowania nowotworów oraz bezzwłoczne rozpoczęcie leczenia. Jedną ze zmian ułatwiających pacjentowi odnalezienie się w sytuacji rozpoznania choroby nowotworowej jest powołanie przez jednostki onkologiczne koordynatorów leczenia. Kim jest koordynator leczenia? Koordynatorzy leczenia to doradcy, którzy posłużą pacjentom wsparciem informacyjnym, administracyjnym oraz organizacyjnym. W obowiązkach doradcy jest również uczestnictwo w interdyscyplinarnych zespołach terapeutycznych podczas układania planu leczenia. Koordynator pozostaje w bezpośrednim kontakcie z pacjentem podczas całego procesu leczenia. Zgodnie z ustawą nie musi to być lekarz, jednak podstawowa wiedza z zakresu onkologii jest tutaj niezbędna. Dlatego placówki medyczne najczęściej znajdują w strukturze osobę, która zna już od kuchni podstawowe zagadnienia, z którymi pacjent może mieć problem i których może nie rozumieć. Taki doradca jest bardziej wiarygodny dla pacjenta i bez problemu wzbudza zaufanie. Jednak od doradcy pacjenta wymaga się nie tylko merytorycznego przygotowania w zakresie diagnostyki i metod leczenia, ale także w zakresie budowania bliskiego, niemal terapeutycznego kontaktu z pacjentem, który potrzebuje pomocy. W kontakcie z pacjentem to właśnie doradca jest tą osobą, do której z pytaniami i wątpliwościami będą zwracali się pacjenci, oczekując nie tylko profesjonalnej informacji z zakresu zdrowia czy choroby, ale i pomocy w kryzysowych chwilach. Łączenie tych dwóch funkcji bywa niekiedy trudne, wyczerpujące i wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Czy placówki onkologiczne spełniają postawiony przez ministerstwo warunek? W Centrum Onkologii w Bydgoszczy doradcy pacjenta funkcjonują już od maja ubiegłego roku. O to, jak pacjenci przyjęli nowy pomysł, zapytaliśmy dyrektora Centrum Onkologii PROF. ZW. DR. HAB. N. MED. JANUSZA KOWALEWSKIEGO. Panie dyrektorze, z wprowadzaniem stanowiska doradcy pacjenta bydgoska placówka wyprzedziła pomysły ministerstwa, skąd takie rozwiązanie? Janusz Kowalewski: Lekarze i pielęgniarki często nie dysponują wystarczającą ilością czasu, by móc wyjaśniać każdemu pacjentowi jego wątpliwości. Dlatego zdecydowaliśmy się wyjść naprzeciw oczekiwaniom pacjentów i powołać doradców. Doradca jest niejako ogniwem łączącym pacjenta z personelem medycznym. Do jego zadań należy wyjaśnienie pacjentowi wszelkich niejasnych dla niego zagadnień, omawianie wątpliwości dotyczących jego stanu zdrowia i planowanych zabiegów, pilnowanie, aby zgłaszał się on na badania i zabiegi oraz służenie mu wsparciem i pomocą, także w kontekście psychologicznym. Doradca spełnia rolę tłumacza, który przed- stawia pacjentowi historię jego choroby i zalecenia medyczne w sposób dla niego zrozumiały. Rozmowa jest więc głównym narzędziem pracy doradcy. Ważne jest, by przeprowadzać ją dokładnie, bez pośpiechu i w skupieniu na chorym. Co się zmieniło w placówce w związku z funkcjonowaniem stanowiska doradcy pacjenta? Z miany mają na celu usprawnienie diagnozowania nowotworów oraz bezzwłoczne rozpoczęcie leczenia. Jedną ze zmian ułatwiającą pacjentowi odnalezienie się w sytuacji rozpoznania choroby nowotworowej jest powołanie przez jednostki onkologiczne koordynatorów leczenia. Prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Kowalewski Bez wątpienia pacjenci są bardziej zadowoleni. Każdy z pacjentów otrzymuje od nas Informator, który zapewnia podstawową wiedzę o metodach choroby nowotworowej. Dodatkowo, informator wyposażony został w część spersonalizowaną dla chorego, w której jest miejsce na notatki, skierowania na diagnostykę oraz wyniki badań. Możliwość stałego kontaktu z doradcą pacjenta jest elementem ciągłego podnoszenia jakości oferowanych usług. Indywidualne podejście do każdego chorego jest standardem oferowanym w naszym ośrodku. Ewa Klejnowska O codzienną pracę doradcy pacjenta zapytaliśmy pracowników Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Co jest najważniejsze w komunikacji z pacjentem onkologicznym? Kontakt z pacjentem to dynamiczny proces. Zawsze należy mieć na uwadze, że uczestniczące w nim osoby to niepowtarzalne jednostki, a co za tym idzie, każda rozmowa jest inna. Rozmawiając z pacjentem, trzeba oczywiście pamiętać o podstawowych zasadach dobrego kontaktu. Jednak jednocześnie ważne jest, aby zachować elastyczność i zdrowy rozsądek po to, by rozmowa przebiegała naturalnie, a nie była sztucznie dopasowywana do określonego schematu. Chcemy zwrócić uwagę na jedną, wydawałoby się prostą umiejętność, która jest nieoceniona przy zjednywaniu sobie ludzi, która poprawia i pogłębia relacje z innymi. Jest nią słuchanie. Coraz częściej mówi się, że podstawą komunikacji nie jest umiejętność mówienia, lecz właśnie słuchania. Choć wydawać by się mogło, że nie ma nic prostszego, to jednak okazuje się, że w wielu przypadkach nie dociera do nas to, co ludzie do nas mówią słuchając, nie słyszymy. Słuchanie drugiego człowieka jest jakby pewną formą pomocy. To objaw naszego bycia obok, zainteresowania. Zatem naszą radą dla innych doradców jest: słuchajcie pacjentów, bo tego właśnie potrzebują aby ktoś był obok i wysłuchał, co mają do powiedzenia. Co mogłybyście doradzić koordynatorom z innych ośrodków?

rp.pl X5 Pakiet onkologiczny znosi bariery Szymon Chrostowski, prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych Dla kogo stworzono zieloną kartę? Szymon Chrostowski:: Zielona karta, czyli karta onkologicznego to dokument uprawniający pacjenta z podejrzeniem nowotworu do szybkiej diagnostyki bez kolejek i zbędnego oczekiwania. Karta zawiera m.in.: dane pacjenta, miejsce i datę wydania, informacje o lekarzu wydającym kartę, numer karty, potwierdzenie jej odbioru przez pacjenta, a w części merytorycznej: objawy, wykonane badania i ich wyniki, informacje o chorobach współistniejących oraz skierowanie do konkretnego specjalisty. Kolejne działy zawierają informacje o diagnostyce wstępnej i pogłębionej, wykonanej przez lekarza ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) lub szpital oraz ostatecznie o potwierdzeniu rozpoznania przez konsylium wraz z planem leczenia. Kartę onkologicznego będą mogli otrzymać również pacjenci z chorobą nowotworową, którzy rozpoczęli leczenie przed 1 stycznia 2015 r. wystawi ją lekarz prowadzący leczenie w szpitalu. Czas od wydania karty do potwierdzenia diagnozy wraz z planem leczenia ma być nie dłuższy niż dziewięć tygodni (docelowo siedem tygodni w 2017 roku), a leczenie ma się rozpocząć nie później niż w ciągu dwóch tygodni od ostatecznej diagnozy. Kartę może wydać każdy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), specjalista ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) lub szpital. Czy zielona karta będzie zielonym światłem dla chorych na nowotwory? Tak, jeśli placówki medyczne będą realizować założenia pakietu onkologicznego, tzn. zapewnią szybki dostęp do pogłębionej diagnostyki, wyznaczą koordynatorów i konsylia lekarskie oraz nawiążą sieć kontaktów z innymi placówkami, jeśli nie zapewniają kompleksowej opieki zdrowotnej w jednym miejscu. Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione wraz z publikacją informacji o jakości leczenia (wskaźniki przeżywalności) do NFZ, zarówno diagnostyka, jak i leczenie będą realizowane bez limitów. Sytuacja taka będzie korzystna zarówno dla pacjenta, który w krótkim czasie zostanie objęty kompleksową opieką, jak i dla placówek medycznych, które będą miały płacone za wszystkie wykonane świadczenia, bez obawy o przekroczenie limitów. W onkologii czas odgrywa olbrzymią rolę. Im szybciej pacjent zostanie poddany terapii, tym większe ma szanse na wyleczenie. Problemem pozostaje jednak dostęp do innowacyjnych terapii, i o to w imieniu pacjentów onkologicznych będziemy zabiegać, tak aby pacjent w Polsce miał takie same szanse na skuteczne leczenie jak np. mieszkaniec Niemiec czy Francji. Czy pakiet onkologiczny ułatwi życie chorym na raka? Pakiet onkologiczny znosi wiele barier, m.in. ułatwiając dostęp do lekarzy, skracając czas na poradę specjalisty czy badania. Wiele zależy też od nas samych, od zmiany mentalności i przyzwyczajeń, m.in. dotyczących bagatelizowania objawów, zgłaszania się do lekarza, dopiero kiedy dolegliwości są nie do zniesienia, a także ze strony lekarzy - aby widzieli w pacjencie nie petenta, ale człowieka, który przychodzi do nich po pomoc. Czasem wystarczy uważnie wysłuchać tego, co ma do powiedzenia i nie negować informacji, które pacjent podaje. Mam nadzieję, że coraz mniej będzie przypadków odsyłania pacjentów do domu lub np. psychiatry, gdy wraca po raz kolejny do lekarza, zgłaszając niepokojące objawy i odczucia. Nikt nie zna lepiej swojego ciała niż my sami, mamy więc prawo do tego, aby nasze odczucia były traktowane poważnie. Wyzwaniem dla systemu opieki zdrowotnej jest starzejące się społeczeństwo i związana z tym opieka geriatryczna. Czy pacjent, który ma zieloną kartę, będzie mógł na przykład przenosić ją z jednego szpitala do drugiego lub pokazywać różnym specjalistom? Świadczeniodawca będzie miał obowiązek nieodpłatnie przekazać pacjentowi oryginał karty oraz przechowywać jej kopię. Karta jest własnością pacjenta. Wszelkie badania i konsultacje zostają w niej odnotowane. Jednocześnie u specjalisty w poradni lub w szpitalu, gdzie odbywa się dalsza diagnostyka, zostaje także kopia karty wszystko trafia do systemu i podlega monitoringowi. Karta onkologicznego jest najbardziej krytykowanym elementem pakietu, zwłaszcza wśród lekarzy POZ, którzy uważają, że jest zbyt obszerna, zawiera za dużo szczegółowych pytań, a jej wypełnienie jest czasochłonne. Czy te zarzuty, pana zdaniem, są słuszne? Nie do końca zgadzam się z takimi zarzutami. Karta liczy siedem stron, ale jest podzielona na działy, które wypełnia się na różnych etapach, począwszy od POZ, przez AOS, na szpitalach i konsylium kończąc. Przykładowo, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wypełnia tylko dwie strony. Karta zawiera niezbędne informacje umożliwiające sprawne poruszanie się pacjenta między lekarzami i placówkami w trakcie szybkiej ścieżki onkologicznej. Oczywiście jest to dodatkowa praca do wykonania, ale te kilka minut może uratować życie wielu ludziom. Od 2017 roku karty mają być wypełniane w systemie informatycznym, co znacznie ułatwi i przyspieszy ich wydawanie. rozmawiała Agnieszka Usiarczyk Wspólne podejmowanie decyzji i praca zespołowa są kanonem onkologii Prof. Jacek Fijuth, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. Jednym z elementów pakietu onkologicznego jest konsylium lekarzy. Czym są zespoły multidyscyplinarne w onkologii? Jacek Fijuth: Współczesna onkologia to leczenie skojarzone łączy kilka metod terapeutycznych. W większości nowotworów pierwszym etapem leczenia jest zabieg chirurgiczny, a następnym chemioterapia lub radioterapia. Czasami stosowane są wszystkie trzy metody. Leczenie onkologiczne, aby było najbardziej skuteczne, powinno przebiegać według założonego na wstępie planu, bez niepotrzebnych przerw. Najlepiej, jeżeli na kolejnych etapach jest realizowane przez zespół współpracujących ze sobą specjalistów. Należy podkreślić, że o powodzeniu całego, złożonego procesu terapeutycznego decyduje pierwsze zastosowane leczenie. Ustalenie planu leczenia, sekwencji następujących po sobie etapów jest głównym zadaniem dla konsylium multidyscyplinar- nego. W ośrodkach stricte onkologicznych konsylia wielospecjalistyczne funkcjonowały od bez mała dziesięcioleci. Wspólne podejmowanie decyzji terapeutycznych i praca zespołowa są kanonami onkologii. Przed laty ta zasada była przesłanką utworzenia klinik narządowych w Centrum Onkologii na Ursynowie. Ale jeszcze wcześniej, w starym Instytucie przy ul. Wawelskiej, odbywały się regularnie wielospecjalistyczne konsylia, na których obecni byli wszyscy klinicyści, radiolodzy i histopatolodzy. Dzisiaj tak szczegółowe omawianie chorych jest niemożliwe z powodu restrykcji czasowych, ale idea zespołów multidyscyplinarnych nie jest niczym nowym. Kto wchodzi w skład zespołu? Zgodnie z zapisami ustawy pakietowej i późniejszych rozporządzeń skład zespołu wielospecjalistycznego jest uzależniony od wiekowej kategorii pacjenta (dziecko dorosły) i specyfiki nowotworu. W każdym zespole reprezentowane są cztery specjalizacje: chirurg, onkolog kliniczny lub hematolog, onkolog radioterapeuta i radiolog. W przypadku dzieci, chirurg, onkolog kliniczny lub hematolog musi być specjalistą w zakresie onkologii pediatrycznej. W zależności od anatomicznego umiejscowienia członkiem zespołu może być chirurg onkolog, ginekolog onkolog, torakochirurg, urolog, laryngolog, neurochirurg lub inny specjalista, który zajmuje się chirurgicznym leczeniem w danej lokalizacji nowotworu. W przypadku nowotworów krwi w zespole wielospecjalistycznym nie jest wymagana obecność chirurga. Jaki jest przebieg spotkania zespołu multidyscyplinarnego? W mojej macierzystej jednostce skład i godziny pracy zespołów multidyscyplinarnych (MDT) są ustalone i zapisane w grafiku. W MDT pracują najbardziej doświadczeni specjaliści o szerokiej i aktualnej wiedzy medycznej. Dany zespół, głównie pod kątem uczestniczącego w spotkaniu chirurga, zajmuje się omawianiem chorych z określoną lokalizacją anatomiczną nowotworu. Na spotkanie przygotowana jest kompleksowa dokumentacja medyczna wyłącznie tych chorych, którzy mają założoną kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. zieloną kartę, mają ustalone mikroskopowo potwierdzenie nowotworu złośliwego, wykonaną pogłębioną diagnostykę i określony stopień zaawansowania klinicznego. Są to chorzy wpisani do kolejki oczekujących na leczenie. W trakcie spotkania są obecni koordynatorzy leczenia onkologicznego. O czym decyduje się na takim spotkaniu? Zespół podejmuje decyzję o sekwencji skojarzonego leczenia onkologicznego. Ustala ramowy program terapii. Ocenia jakość i kompleksowość przeprowadzonej pogłębionej diagnostyki onkologicznej. Na koniec dla każdego chorego jest przydzielany koordynator leczenia. Dlaczego tak istotne jest, aby o leczeniu decydował zespół kilku lekarzy? Zasady zespołowego decydowania przedstawiłem wcześniej. Dodatkowo obecność specjalistów w zakresie trzech podstawowych specjalności onkologicznych pozwala na wnikliwe rozważenie, czy w przypadku konkretnego chorego dana sekwencja leczenia, będąca ustalonym standardem terapeutycznym, jest możliwa do przeprowadzenia. Chorzy po przebytej radioterapii, obciążeni zespołami autoimmunologicznymi, wykazujący różnego typu dysfunkcje hematologiczne lub biochemiczne, a także będący w stanie ograniczonej wydolności ogólnej, mogą nie kwalifikować się do agresywnego leczenia skojarzonego lub do przeprowadzenia któregoś z jego etapów. Np. u chorej po przebytej radioterapii piersi lub ściany klatki piersiowej, w przypadku wystąpienia raka drugiej piersi przeprowadzenie radioterapii po leczeniu oszczędzającym (co jest standardem) może być zbyt obciążające dla narządów klatki piersiowej. Zatem u takiej chorej preferowaną metodą leczenia powinna być mastektomia. Ustalenie wskazań do radioterapii lub radiochemioterapii wyprzedzającej zabieg chirurgiczny w raku odbytnicy wymaga wykonania precyzyjnej diagnostyki wstępnej. Podobnie jest w innych nowotworach. Zgodnie z międzynarodowymi rekomendacjami rozszerzone są wskazania do przedoperacyjnej chemioterapii lub radiochemioterapii. Powołanie instytucji zespołu wielodyscyplinarnego ma być mechanizmem dyscyplinującym i porządkującym klinicystów, a w efekcie ma mieć przełożenie na wybór optymalnej terapii na podstawie kompletu wymaganych badań diagnostycznych. Opracowanie ramowego planu leczenia skojarzonego i zaangażowanie koordynatora ma na celu zapewnienie sprawnego przechodzenia chorego do kolejnego etapu leczenia bez przerw i konieczności umawiania kolejnych konsultacji specjalistycznych. rozmawiała Ewa Klejnowska

X 6 rp.pl Na ocenę jest za wcześnie Dr Jacek Łuczak, członek zarządu Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Jaką rolę w onkologii pełnią obecnie lekarze POZ? Jacek Łuczak: Lekarze rodzinni zawsze odgrywali istotną rolę we wczesnym rozpoznawaniu nowotworów. W mniejszym stopniu efektywność tego rozpoznawania zależy od kilku dodatkowych badań dodanych w pakiecie onkologicznym. W większym od kompetencji lekarza, wnikliwości badania lekarskiego oraz znajomości wywiadu rodzinnego. Wiele nowotworów jest uwarunkowanych genetycznie i występuje statystycznie częściej w niektórych rodzinach. Jednym z zadań lekarza rodzinnego jest zmniejszenie stresu w kontaktach pacjenta z całkowicie obcym środowiskiem wąskospecjalistycznych technologii diagnostycznych i terapeutycznych oraz lękiem przed rakiem i jeszcze większym lękiem i depresją u osób z rozpoznaną chorobą nowotworową. Wreszcie, lekarze POZ muszą zaopiekować się osobami po często okaleczających zabiegach operacyjnych, radioterapii i chemioterapii. Skutecznie zwalczać ból, powikłania po leczeniu i inne objawy towarzyszące chorobie nowotworowej. Chodzi o zapewnienie możliwie najlepszej jakości życia chorych. Niestety pakiet onkologiczny nie uwzględnia opieki paliatywnej, która wzmacnia możliwości lekarza rodzinnego i ma w terminalnym okresie opieki wielkie znaczenie. Pod koniec ubiegłego roku odbywały się szkolenia dla POZ. Czy spełniły one oczekiwania? Szkolenia były przygotowywane pośpiesznie. Bez ewaluacji potrzeb lekarzy rodzinnych. Zorganizowano je centralnie, a nie regionalnie. Były tradycyjne i nie uwzględniały nowoczesnych metod. Z kolei J. PERSA na improwizowanych doraźnie szkoleniach w oddziałach wojewódzkich NFZ, które miały wprowadzać pakiety, prelegenci nie potrafili wyjaśnić szczegółowych kwestii i odpowiedzieć na pytania zadawane przez lekarzy. Czy lekarze POZ pana zdaniem są wystarczająco przygotowani pod kątem czujności onkologicznej? Wiedza i umiejętności polskich lekarzy pracujących w podstawowej opiece zdrowotnej w zakresie onkologii są zróżnicowane. Niestety odnoszę wrażenie, że poziom kształcenia lekarzy w Polsce się obniża. Działania ministerstwa w ostatnich latach zmierzają do skracania czasu nauki i obniżenia wymogów. Po zmianie regulacji prawnych (ustawa o zawodzie lekarza i rozporządzenie o specjalizacjach) oraz zaprzestaniu finansowania ośrodków kształcenia, dotychczasowy system kształcenia podyplomowego w medycynie rodzinnej w zasadzie się rozsypał. Wiele dotychczasowych jednostek kształcących zrezygnowało z prowadzenia specjalizacji. Po wyczerpaniu możliwości interwencji w tej sprawie u decydentów z Ministerstwa Zdrowia, w akcie sprzeciwu wobec dewastacji systemu kształcenia podyplomowego lekarzy rodzinnych, do dymisji podał się konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej prof. Adam Windak. Minister zdrowia umożliwił i zachęca do podjęcia pracy w charakterze lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej internistów i pediatrów. Ponieważ ich kompetencje są niewystarczające, mają pracować parami (?). Takie rozwiązanie jest niezgodne z rekomendacjami UE. Jakich zmian można się spodziewać po wprowadzeniu pakietu onkologicznego na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej? Zakładając dobrą wolę po stronie rządowej, istnieje szansa, że pakiet stanie się pretekstem do odbudowania systemu kształcenia lekarzy rodzinnych, przemyślenia od nowa organizacji i przygotowania ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. W przeprowadzaniu kompleksowych zmian dotyczących onkologii mogłoby zostać wykorzystane stanowisko wspólne Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, które jest częścią Cancer planu. Dokument określa podział zadań pomiędzy podstawową opieką zdrowotną a onkologicznym leczeniem specjalistycznym oraz określi zasady ich organizacji i finansowania, z uwzględnieniem współpracy pomiędzy lekarzami poszczególnych specjalności, z innymi pracownikami opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i pozostałymi interesariuszami w systemie zwalczania chorób nowotworowych. Jak pan ocenia wprowadzony w życie pakiet onkologiczny? W pakiecie skoncentrowano się bardziej na skróceniu kolejek i przyśpieszeniu przepływu pacjentów niż na poprawie jakości opieki, np. całkowicie pomijając opiekę paliatywną. Można mieć pretensję do ministerstwa w kwestii sposobu pracy nad pakietem, w atmosferze konfliktu z całym środowiskiem lekarskim. Zwracano uwagę na ignorowanie opinii organizacji lekarzy onkologów, lekarzy rodzinnych oraz przedstawicieli Naczelnej Izby Lekarskiej. Wątpliwości dotyczą kwestii etycznych, nierówności w traktowaniu pacjentów z innymi chorobami albo z chorobą nowotworową rozpoznaną przed 2015 rokiem. Czy system będzie skuteczny i dysponuje wystarczającymi strukturami do wykonania zwiększonych zadań szybciej? Czy działając szybciej, na pewno będziemy działali dobrze i z gwarantowaną jakością? Czy wybór był poprzedzony rzetelną analizą sytuacji wyjściowej i rozwiązań alternatywnych i dlaczego nie przeprowadzono pilotaży? Na pewno kryterium sukcesu nie jest narastanie liczby wystawionych zielonych kart. Na pełną ocenę merytoryczną jest jeszcze za wcześnie. rozmawiała Ewa Klejnowska Razem możemy więcej Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Panie dyrektorze od stycznia obowiązuje pakiet onkologiczny, co się zmieniło w funkcjonowaniu Świętokrzyskiego Centrum Onkologii? Stanisław Góźdź: Pakiet onkologiczny stanowi olbrzymie wyzwanie dla placówek opieki zdrowotnej. Wymagał on nie tylko zmian organizacyjnych w funkcjonowaniu wewnątrz organizacji, ale także koordynacji działań pomiędzy lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, poradniami specjalistycznymi wykonującymi etapy diagnostyki wstępnej i pogłębionej oraz szpitalami prowadzącymi faktyczne leczenie przeciwnowotworowe (operacyjne, chemioterapią czy radioterapią). W związki z wprowadzonymi zmianami Świętokrzyskie Centrum Onkologii, jako jedyny pełnoprofilowy ośrodek onkologiczny, podjęło trud koordynacji całości systemu opieki nad pacjentem z podejrzeniem oraz potwierdzonym nowotworem złośliwym. Koordynacja ta polega przede wszystkim na podziale zakresu kompetencji i współpracy na określonych zasadach oraz na podstawie standardów postępowania w chorobach nowotworowych. Dlaczego współpraca z wymienionymi podmiotami jest tak istotna? Wychodząc z założenia, iż nasze Centrum nie jest w stanie samodzielnie zabezpieczyć świadczenia dla wszystkich pacjentów wymagających szybkiej onkologicznego, już na początku grudnia 2014 roku Świętokrzyskie Centrum Onkologii zaprosiło do współpracy wszystkich uczestników systemu opartego na karcie onkologicznego. Podczas realizowanych spotkań szkoleniowo-informacyjnych zaprezentowano partnerom zewnętrznym założenia pakietu onkologicznego opracowane przez Ministerstwo Zdrowia oraz zaproponowano współpracę, która miała się opierać na następujących zasadach: udostępnieniu potencjału diagnostycznego ŚCO partnerom zewnętrznym (niezbędnego do realizacji pakietu onkologicznego - TK, MR, PET i scyntygrafia); zleceniu wykonania w Zakładzie Patologii Nowotworów badań histopatologicznych, w przypadku pacjentów z kartą diagnostyki i leczeniu onkologicznym, tak aby ŚCO, jako placówka lecząca, miało dostęp do pobranego materiału na każdym etapie leczenia; zachowaniu przez wszystkie placówki standardów postępowania w diagnostyce i leczeniu nowotworów złośliwych; skróceniu czasu oczekiwania na badania diagnostyczne dla pacjentów z kartą onkologicznego; zapewnieniu innym szpitalom dostępu do wielodyscyplinarnych zespołów terapeutycznych, opracowujących plan leczenia optymalny dla danego pacjenta; zapewnieniu pacjentom operowanym w oddziałach zabiegowych innych szpitali województwa świętokrzyskiego, kontynuacji leczenia chemioterapią, radioterapią, brachyterapią czy medycyną nuklearną w ŚCO. Miało to miejsce w grudniu zeszłego roku, co się udało osiągnąć od tamtego momentu? Konsekwencją powyższych działań było zawarcie z partnerami zewnętrznymi porozumień o współpracy, które sankcjonowały ww. założenia oraz narzucały na strony konieczność realizacji świadczeń w terminach przewidzianych w przepisach, przy jednoczesnym zachowaniu możliwie jak najwyższej jakości udzielanych świadczeń. Dodatkowo w celu zachęcenia oraz poprawy jakości współpracy ŚCO z partnerami zewnętrznymi wprowadziliśmy szereg zmian organizacyjnokadrowych oraz wprowadziliśmy udogodnienia w kontakcie z naszym Centrum. O jakich zmianach dokładnie mowa? Zgodnie z zarządzeniem ministerstwa powołaliśmy od 1 grudnia 2014 roku wielodyscyplinarne zespoły terapeutyczne oraz koordynatorów planu terapii (koordynatorzy pacjenta). Od 1 stycznia 2015 r. uruchomiliśmy gabinet badań pierwszorazowych w Poradni Onkologicznej, co zapewnia skrócenie czasu oczekiwania na pierwszą wizytę pacjenta w naszym Centrum. Istotnym elementem poprawy dostępności do świadczeń było również utworzenie profesjonalnego call center, którego celem jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom pacjentów, którym dogodniej jest się rejestrować telefonicznie, bez konieczności przychodzenia do placówki. Pod koniec stycznia udostępniony został partnerom zewnętrznym portal Onkoline, którego celem jest zautomatyzowanie przesyłania informacji o pojawieniu się u jednego z naszych partnerów nowego pacjenta wymagającego diagnostyki lub leczenia onkologicznego. Dodatkowo, biorąc pod uwagę zwiększoną ilość pacjentów, rozszerzyliśmy możliwości diagnostyczne Zakładu Patologii Nowotworów (skrócenie czasu oczekiwania na wyniki histopatologiczne) oraz Zakładu Diagnostyki Obrazowej ŚCO (skrócenie czasu oczekiwania na badania TK czy MR). Dodatkowo w styczniu 2015 roku Świętokrzyskie Centrum Onkologii rozpoczęło cykl szkoleń dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej z tzw. wrażliwości onkologicznej, obejmujących rozpoznawanie objawów oraz zakres niezbędnej diagnostyki mającej na celu weryfikację podejrzeń wystąpienia poszczególnych nowotworów złośliwych. Powyższe spotkało się z głębokim uznaniem i było oczekiwane przez naszych partnerów lekarzy pierwszego kontaktu, którzy według założeń są jednym z filarów pakietu onkologicznego w Polsce. Wprowadził pan dużo zmian organizacyjnych w swojej placówce, czym się pan kierował, podejmując taką decyzję? Celem całości tych działań jest jak najlepsze służenie pacjentom, którzy w obliczu choroby nowotworowej wymagają nie tylko pomocy medycznej, ale przede wszystkim uproszczenia ścieżki dostępu do. Zdajemy sobie sprawę, że nie jest możliwa realizacja przez ŚCO świadczeń na rzecz wszystkich pacjentów z problemami onkologicznymi. Dlatego też podjęliśmy decyzję o wzięciu na swoje barki trudu koordynacji i organizacji opieki onkologicznej nad pacjentami z województwa świętokrzyskiego, wytyczając naszym parterom ścieżki postępowania, minimalne zakresy diagnostyki oraz opracowywanie planów leczenia przez zespoły wielodyscyplinarne. Wszystko to ma na celu poprawę dostępności do świadczeń z zakresu onkologicznego, ale przy zachowaniu niezbędnej jakości ich realizacji. Bo przecież musimy nieustannie pamiętać, że ostatecznym beneficjentem naszych działań jest pacjent, który oczekuje od nas pomocy na poziomie jakościowym zbliżonym do innych krajów Unii Europejskiej. rozmawiał Michał Chrobot

rp.pl Trzeba mieć plan i go realizować Terminowość w leczeniu FOTORZEPA Prof. Jerzy Stuhr, aktor, reżyser. Jak długo czekał pan na zdiagnozowanie choroby? Jerzy Stuhr: Grałem wówczas dużo w teatrze i było to sporym obciążeniem dla moich strun głosowych. Myślałem, że jak odpocznę, moje dolegliwości ustąpią. Tak się jednak nie stało. Trafiłem do lekarza. Laryngolog zbadał mi gardło, zrobiono też kompleksowe badania i po dwóch godzinach miałem diagnozę: guz przełyku. Dzięki popularności mogłem liczyć na ulgi i w jeden dzień miałem wykonane wszystkie badania. Wyniki też były bardzo szybko. Co się czuje, kiedy słyszy się diagnozę: nowotwór? To zależy od osoby, jej charakteru, osobowości. Po pierwszej diagnozie następuje tąpnięcie. Nie wiadomo, co ze sobą robić ani gdzie się udać. Samemu bardzo trudno tę walkę prowadzić. Jak się uzyska wsparcie, wtedy łatwiej walczyć i jest szansa na lepsze skutki leczenia. Najważniejsze to trafić jak najszybciej po pomoc. Po tej strasznej diagnozie dla mnie to był czas, żeby się zmobilizować, skupić na codziennej walce. Najważniejsze w chorobie jest, by żyć tu i teraz. Nie robić sobie dalekosiężnych planów, ale codziennie walczyć, małymi krokami. Skąd czerpać siłę? Gdy chorzy mnie o to pytają, opowiadam im, że każdy dzień trzeba sobie dokładnie zaplanować, oczywiście, na ile pozwalają nam siły i sprawność umysłowa, bo w tej chorobie zdarzają się mgliste momenty i czasem trudno uruchomić szare komórki. Trzeba mieć konkretny plan: co przeczytamy, co włożymy, co zjemy, co obejrzymy, z kim się spotkamy itd. To bardzo pomaga. Najgorsza jest stagnacja i bezruch. Wtedy człowiek ma najgorsze myśli. Ja w czasie choroby m.in. pisałem książkę Tak sobie myślę. Dziennik czasu choroby. Dziś słyszę od lekarzy, że jest ona na ich oddziałach pozycją terapeutyczną i wręcz zalecają ją pacjentom, by dowiedzieli się, jak człowiek, być może ciężej chory od nich, potrafił sobie wypełnić czas, przetrwać trudne momenty, nie poddać się. Zaplanowanie dnia i zrealizowanie choćby połowy zadań z listy daje motywację do działania i siłę. Pomoc psychologiczna jest niezwykle ważna już na samym początku choroby. Natychmiast powinno być wydawane skierowanie do psychoonkologów. Kiedy sam chorowałem, co chwilę przychodził do mnie nowy psycholog. I każdemu od nowa musiałem opowiadać rzeczy, o których nie chce się w kółko opowiadać. Wiem więc, jak ważne jest, by chorym zajmował się cały czas ten sam zespół. Wsparcie jest ważne i dla chorego, i dla jego najbliższych. Zaraz po diagnozie przychodzi najgorszy moment. Człowiek jest w szoku. Jedni się poddają, inni nie potrafią zrozumieć, dlaczego zachorowali. W naszym centrum pacjenci znajdą bezpłatną pomoc. Misją ośrodka jest edukacja, rehabilitacja i poprawa komfortu emocjonalnego pacjentów z chorobami nowotworowymi, co umożliwia szybszy powrót do zdrowia i lepszą jakość życia. Centrum oferuje pomoc Na początku roku wdrożono psychologiczną oraz pakiet onkologiczny. Czy konsultacje ze specjalistami, według pana spełnia on zajęcia rehabilitacyjne, oczekiwania polskich porady dietetyczne i pacjentów chorych na relaksacyjne. nowotwory? Zajęcia odbywają się w Myślę, że tak. Trudno mi formie kilkudniowych mówić tu za wszystkich, ja warsztatów. Zapewniamy byłem leczony na nieco nocleg i wyżywienie. Chorzy innych warunkach, miałem dowiedzą się tam, co im szybko postawioną diagnozę, wolno, a czego robić nie szybko trafiłem na leczenie. powinni. Ale widziałem na korytarzach rozmawiała w gliwickim Centrum Agnieszka Usiarczyk Onkologii ogromne kolejki, w których stali ciężko chorzy. Myślę, że pakiet jest szansą na szybsze wdrożenie leczenia, na szybsze dotarcie do lekarzy, na kompleksowe podejście do pacjenta. W pakiecie są jednak braki. Nie ma świadczeń paliatywnych i hospicyjnych. Pisaliśmy w tej sprawie do premier, do ministra zdrowia, nikt nam niestety nie odpowiedział. Szpital Uniwersytecki w Krakowie rozważa zamknięcie oddziału opieki i leczenia nad pacjentami nieuleczalnie chorymi. Nie powinno do tego dojść. Stworzył pan z żoną w Krakowie miejsce, w którym chorzy mogą liczyć na pomoc psychologów, onkologów i innych specjalistów. Jak ważna i na jakim etapie choroby jest pomoc psychologa? X7 Dr n. med. Adam Maciejczyk, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu. Czy czas jest kluczowym czynnikiem w walce z chorobą nowotworową? Adam Maciejczyk: Oczywiście, że czas jest ważnym czynnikiem. W wielu chorobach nowotworowych nie można czekać nawet dwóch tygodni, ale są też sytuacje kliniczne, w których można przedłużyć okres diagnostyki choroby. Czas powinien być zawsze brany pod uwagę w planowaniu leczenia onkologicznego, ale powinien być uzupełniony o dodatkowe parametry, jak chociażby doświadczenie w realizacji poszczególnych procedur diagnostycznych i terapeutycznych. Zgodnie z pakietem onkologicznym na diagnostykę przeznaczono dziewięć tygodni. Czy to wystarczy? Co w ciągu tych dziewięciu tygodni powinno być wykonane? Na diagnostykę jednego pacjenta dziewięć tygodni wystarczy, natomiast problemem nie jest czas realizacji diagnostyki jednego pacjenta, lecz to, jak to zrobić w sytuacji, gdy system zaczyna obowiązywać z dnia na dzień, a we wszystkich dużych jednostkach onkologicznych są długie kolejki już oczekujących na leczenie pacjentów. Takie zmiany powinny być wprowadzane powoli i na tyle bezpiecznie (głównie w zakresie finansowania), aby nie spowodować zagrożenia w dostępności do terapii oraz w zakresie bezpieczeństwa ekonomicznego szpitali. Obecna sytuacja, narzucająca wdrożenie Na razie zauważamy wzrost liczby pacjentów w i tak przepełnionych poradniach realizacji ustawy z dnia na dzień, nie daje nam poczucia bezpieczeństwa. właściwie wykonać badania diagnostyczne pacjenta onkologicznego - z własnego doświadczenia wiem, że często badania te są niekompletne lub niewystarczająco opisane. W naszym regionie staramy się obecnie stworzyć sieciową współpracę między wszystkimi jednostkami, które podpisały umowy na realizację pakietu onkologicznego. W pierwszej kolejności współpraca będzie się skupiała na wspólnym organizowaniu konsyliów, ale z czasem na pewno doprowadzi do poprawy poziomu leczenia onkologicznego pacjentów. Jakie zmiany w związku z wejściem w życie pakietu onkologicznego nastąpiły w Dolnośląskim Centrum Onkologii od początku roku? Czy pojawiło się więcej pacjentów? Na razie zauważamy wzrost liczby pacjentów w i tak przepełnionych poradniach. Zmiany w organizacji DCO nastąpiły już w zeszłym roku. Mając wiedzę o wymogach wchodzącej w życie ustawy, już w 2014 roku rozpoczęliśmy reorganizację w postaci konsolidacji oddziałów zajmujących się radioterapią, usprawniamy również pracę na oddziałach chirurgii. Dodatkowo konsekwentnie realizujemy plan stworzenia w naszym szpitalu wydzielonej jednostki organizacyjnej zajmującej się leczenie nowotworów piersi (tzw. Breast Unit). Czy planują państwo jakieś dodatkowe zmiany? Planujemy przede wszystkim inwestycje związane bezpośrednio Co oprócz czynnika czasu jest z przyspieszeniem procesu istotne w leczeniu pacjentów. W trakcie onkologicznym? Bardzo wiele elementów instalacji jest aparat do badań PET-CT, przede wszystkim jakość planujemy zakup realizowanych badań i akceleratora, modernizację terapii. Na liście ośrodków aparatu do diagnostyki realizujących leczenie (NMR i TK) oraz onkologiczne w ramach modernizację bloku pakietu jest mnóstwo operacyjnego. Dodatkowo, małych podmiotów, które leczą kilku chorych w roku. w celu poprawy dostępności Mam wątpliwości, czy mają do leczenia napromienianiem dla pacjentów one wystarczające w rejonie, rozpoczęliśmy umiejętności i proces planowania budowy doświadczenie... Mam drugiej naszej filii Zakładu również wątpliwości, czy Radioterapii w Jeleniej wszystkie pracownie Górze. obrazowania Ewa Klejnowska radiologicznego potrafią

X 8 rp.pl ONKOline w trosce o dobro pacjenta ONKOline to nowoczesne rozwiązanie wspierające realizację pakietu onkologicznego poprzez ułatwiony kontakt pomiędzy lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej a centrami onkologii. Funkcjonowanie platformy internetowej rozpoczęło się wraz z wejściem w życie tzw. pakietu onkologicznego. Współpracujemy z najlepszymi centrami onkologii w Polsce. ONKOline obejmuje platformę internetową kierowaną do lekarzy POZ oraz infolinię dla pacjentów. Platforma dla lekarzy POZ Platforma internetowa ONKOline to narzędzie wspomagające lekarza POZ. Lekarz pierwszego kontaktu, który zadeklaruje chęć bycia partnerem współpracującego z platformą centrum onkologii, po przesłaniu podstawowych danych kontaktowych otrzyma indywidualne konto na platformie www. ONKOline.pl. Po zarejestrowaniu się dostępna jest pełna funkcjonalność platformy. Lekarz pierwszego kontaktu, rejestrując się na platformie ONKOline, staje się partnerem centrum onkologii, czego potwierdzeniem jest certyfikat, Lekarz POZ Partner CO. Dla pacjentów stanowi on jasny komunikat w tym gabinecie w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej otrzymam kompleksową poradę na wysokim poziomie i zostanę skierowany do właściwego specjalisty. Gdy w czasie wizyty pacjenta w gabinecie lekarz POZ będzie podejrzewał nowotwór, za pomocą ONKOline zgłasza pacjenta bezpośrednio do regionalnego ośrodka onkologicznego. Dzięki zintegrowanemu systemowi dane kontaktowe pacjenta przekazywane są do placówki automatycznie. Pacjent oprócz tzw. zielonej karty dostaje od lekarza POZ również wydruk potwierdzający jego zgłoszenie do konkretnego centrum onkologii. Dzięki temu pacjent nie jest zagubiony w obliczu podejrzenia choroby nowotworowej oraz zyskuje pewność odnośnie do szybkiej diagnostyki onkologicznej. W celu skrócenia czasu oczekiwania na pierwszą wizytę w ośrodku onkologicznym to centrum onkologii kontaktuje się z pacjentem w celu umówienia wizyty. Dogodne terminy oraz właściwa opieka zapewniona przez dedykowanych doradców pacjenta gwarantują indywidualne podejście i ekspresową diagnozę. Serwer Wiedzy Onkologicznej ONKOline to także platforma szkoleniowa. Dzięki szerokiej funkcjonalności strony www.onkoline.pl każdy współpracujący lekarz POZ otrzymuje dostęp do multimedialnej platformy edukacyjnej. Jest to tzw. serwer wiedzy onkologicznej, zawierający materiały video oraz treści przygotowywane we współpracy ze specjalistami z centrów onkologii celem podniesienia poziomu wiedzy z zakresu tzw. czujności onkologicznej. Materiały dostępne są 24 godziny na dobę, w związku z tym można do nich wrócić w dogodnym momencie bez żadnych ograniczeń. Infolinia dla pacjentów Na ONKOline składa się także ogólnopolska infolinia dla pacjentów onkologicznych oraz ich rodzin. Stanowi centralny punkt kontaktu dla pacjenta oraz element wsparcia ośrodków onkologicznych, zapewniając szybką ścieżkę kontaktu z ośrodkami. Od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 17.00 pod numerem tel. 22 400 22 11 na państwa telefony czekają nasi konsultanci. Dedykowany zespół doradców obsługujący połączenia telefoniczne odpowiada na pytania pacjentów, udzielając wyjaśnień, wsparcia i pomocy. Doradcy udzielają informacji w zakresie: profilaktyki nowotworowej, schorzeń onkologicznych, dostępnych metod leczenia. Prezentują podstawowe dane na temat placówek onkologicznych: dostępny sprzęt medyczny, dojazd, możliwości noclegu, parkingi. ONKOline zapewnia wysoką jakość prowadzonych rozmów pod względem merytorycznym, jak również profesjonalną obsługę pacjenta, którą potwierdzają kompetencje doradców z wykształceniem medycznym. Rzetelne informacje Dzięki współpracy z centrami onkologii oraz patronatowi merytorycznemu Polskiego Towarzystwa Onkologicznego udostępniamy najbardziej aktualną wiedzę w zakresie onkologii. Dla naszych użytkowników przygotowaliśmy specjalistyczne poradniki w zakresie profilaktyki nowotworowej, opisów schorzeń onkologicznych oraz diagnostyki. Podpowiadamy, jak przygotować się do danego badania. Odpowiadamy na pytania przesłane na dedykowany adres e mailowy info@onkoline.pl. Najczęstsze z nich udostępniamy na bieżąco na stronie internetowej. Na naszej stronie znajdą Państwo również dane kontaktowe do lekarzy POZ współpracujących z centrami onkologii. ONKOline to najlepsze rozwiązanie dla lekarzy POZ, placówek onkologicznych oraz pacjentów. Stanowi innowacyjne rozwiązanie wprowadzające nową jakość obsługi pacjenta. Jedynie poprzez rozszerzenie współpracy można osiągnąć najwyższą jakość leczenia. Jesteśmy po to, żeby ułatwić kontakt, otworzyć partnerstwo w zakresie pacjenta onkologicznego pomiędzy lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej a centrami onkologii. Bo dobro pacjenta jest najwyższym celem. Iwona Wawerek