PERU STABILNY I ATRAKCYJNY PARTNER GOSPODARCZY Agnieszka Ewa Olter Konsultant ds. handlu międzynarodowego i badań rynkowych
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 4 1. PERU- STABILNY I ATRAKCYJNY PARTNER GOSPODARCZY 6 1.1. WARTOŚĆ PKB PERU I DYNAMIKA JEGO WZROSTU W LATACH 2000-2014 6 1.2. PROJEKCJE DOTYCZĄCE DYNAMIKI WZROSTU WARTOŚCI PKB W PERU I INNYCH KRAJACH AMERYKI ŁACIŃSKIEJ W LATACH 2013-2015 7 1.3. POZYCJA PERU W RANKINGU NAJWIĘKSZYCH GOSPODAREK ŚWIATA 8 1.4. ZADŁUŻENIE PUBLICZNE PERU 9 1.5. HANDEL ZAGRANICZNY PERU 9 2. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU 10 2.1. WARTOŚĆ INWESTYCJI W KRAJACH AMERYKI ŁACIŃSKIEJ W 2012 ROKU 10 2.2. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU W LATACH 2002-2013 11 2.3. ZACHĘTY DLA INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH W PERU 12 2.4. KORZYSTNE DLA PERU WYNIKI RAPORTU BANKU ŚWIATOWEGO DOING BUSINESS W 2013 ROKU 13 2.5. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU WEDŁUG SEKTORA I KRAJU POCHODZENIA 13 2.6. GŁÓWNE KORPORACJE TRANSNARODOWE INWESTUJĄCE W PERU 16 3. DWUSTRONNA WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I PERU 17 3.1. UMOWA O WOLNYM HANDLU MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ I PERU 17 3.2. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I PERU 18 3.3. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I KRAJAMI AMERYKI ŁACIŃSKIEJ 19 3.4. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY PERU I KRAJAMI NALEŻACYMI DO UNII EUROPEJSKIEJ 20 3.5. POTENCJALNA STRUKTURA DWUSTRONNEJ WYMIANY HANDLOWEJ MIĘDZY POLSKĄ I PERU 21 3.5.1. STRUKTURA EKSPORTU POLSKIEGO W 2012 ROKU 21 3.5.2. GŁÓWNE GRUPY PRODUKTÓW IMPORTOWANYCH PRZEZ PERU OGÓŁEM 23 3.5.3. GŁÓWNE PRODUKTY EKSPORTOWANE Z POLSKI DO PERU 23 2
4. STRUKTURA GOSPODARKI PERUWIAŃSKIEJ I ZWIĄZANE Z NIĄ PERSPEKTYWY EKSPORTOWE DLA POLSKI 25 4.1. PRZEMYSŁ PRZETWÓRCZY 26 4.1.1. PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY 28 4.1.2. PRZEMYSŁ ELEKTROMASZYNOWY 30 4.1.3. PRZEMYSŁ CHEMICZNY 30 4.1.3.1. PRZEMYSŁ KOSMETYCZNY 32 4.1.4 PRZEMYSŁ TEKSTYLNY, ODZIEŻOWY I SKÓRZANO- OBUWNICZY 33 4.1.5. PRZEMYSŁ METALURGICZNY 34 4.1.6. PRZEMYSŁ DRZEWNO- PAPIERNICZY 36 4.2. GÓRNICTWO I ENERGETYKA 36 4.2.1 GÓRNICTWO 36 4.2.2. ENERGETYKA 41 4.3. TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ 44 4.4. BUDOWNICTWO 46 4.5. ROLNICTWO I RYBOŁÓWSTWO 47 4.6. GOTOWE PRODUKTY 49 4.6.1. PRZYRZĄDY, URZĄDZENIA, APARATURA I AKCESORIA DLA SEKTORA USŁUG MEDYCZNYCH 49 4.6.2. WYPOSAŻENIE ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE 50 5. TARGI BRANŻOWE REALIZOWANE W PERU 52 3
WPROWADZENIE Podstawą sukcesu ekonomicznego Peru było konsekwentne wdrażanie kompleksowych rozwiązań gospodarczych oraz spójnych i przejrzystych reform politycznych, które przyczyniły się do osiągnięcia przez państwo statusu solidnego i przewidywalnego gracza na arenie międzynarodowej. Gospodarka peruwiańska, rozwijając się w tempie przekraczającym nieco 6%, była w minionej dekadzie jedną z najszybciej rozwijających się na świecie. Projekcje Agencji Promocji Inwestycji Prywatnych w Peru Proinversion, wskazują, że średnie tempo wzrostu Produktu Krajowego Brutto (PKB) Peru w latach 2013-2015 wyniesie 5.7%, zapewniając mu pozycję lidera wśród najszybciej rozwijających się państw Ameryki Łacińskiej. Dynamiczny rozwój gospodarczy, który stymuluje sprzyjająca przedsiębiorczości oraz napływowi inwestycji zagranicznych polityka państwa, wpływa na przyśpieszenie procesu konwergencji ekonomicznej Peru. W latach 2000-2011 zanotowano czterokrotny wzrost wartości PKB, z poziomu 53 mld USD do 211 mld USD. Napływ inwestycji zagranicznych w latach 2002-2012 wzrósł aż 5,5 razy, z poziomu 2,2 mld USD do 12,2 mld USD. Doskonałym potwierdzeniem atrakcyjności rynku peruwiańskiego jest również prognoza jednego z największych holdingów finansowych na świecie HSBC, według której Peru w rankingu największych gospodarek świata ma awansować z pozycji 46 w 2010 roku na pozycję 26 w 2050 roku. Dla porównania, Polska we wspomnianym rankingu w 2050 roku ma znaleźć się na pozycji 25. Powyższe dane znakomicie odzwierciedlają ogromny potencjał rozwojowy, który posiada Peru. Tak dynamiczny rozwój ekonomiczny oraz systematyczny wzrost inwestycji, zarówno państwowych (publicznych oraz prywatnych), jak i zagranicznych, w kluczowych sektorach gospodarczych, czyli przemyśle, górnictwie oraz energetyce i przemyśle naftowym implikuje rosnące zapotrzebowanie na dobra kapitałowe, czyli maszyny, 4
urządzenia i narzędzia, stanowiąc jednocześnie atrakcyjny potencjalny rynek zbytu dla polskich wyrobów. Faktem jest, że możliwości handlowe między Polską i Peru nie są jeszcze w pełni wykorzystywane. Na intensyfikację bilateralnej wymiany handlowej, wpłynie bez wątpienia ratyfikowanie w 2013 roku Umowy o Wolnym Handlu między Unią Europejską oraz Peru, a tym samym zniesienie opłat celnych, ograniczenie barier handlowych, ułatwienie dostępu do inwestycji, liberalizacja rynku usług oraz zamówień publicznych, a także ułatwienie procedur rozstrzygania sporów. Priorytetowym celem poniższego opracowania jest, dzięki przedstawieniu pozytywnych tendencji na rynku peruwiańskim oraz wyszczególnieniu licznych grup produktów, rozwiązań oraz technologii, które powinny spotkać się z zainteresowaniem na rynku peruwiańskim, zwrócenie uwagi polskiego odbiorcy na istnienie bardzo dużego potencjału w wymianie handlowej między Polską i Peru. 5
1. PERU- STABILNY I ATRAKCYJNY PARTNER GOSPODARCZY Stabilna sytuacja polityczna, dynamiczny wzrost gospodarczy na średnim poziomie 6.4% w latach 2002-2012, pozytywne prognozy ekonomiczne, a także konsekwentna polityka otwarcia, sprawiają, że rynek peruwiański postrzegany jest przez ekspertów jako bardzo atrakcyjny zarówno dla inwestorów, jak i przedsiębiorstw zagranicznych zainteresowanych nawiązaniem współpracy handlowej z podmiotami peruwiańskimi. Peru posiada ponadto stabilną i mocną, sprzyjającą importowi walutę, stanowiąc tym samym perspektywiczny rynek docelowy dla eksportu realizowanego przez Polskę. 1.1. WARTOŚĆ PKB PERU I DYNAMIKA JEGO WZROSTU W LATACH 2000-2014 W latach 2000-2014 wartość produktu krajowego brutto (PKB) Peru wzrosła aż czterokrotnie, z poziomu 53 mld USD w 2000 roku, do 221 mld USD w 2014 roku. WARTOŚĆ PKB PERU W LATACH 2000-2014* (mld USD) 250 221 200 150 154 100 79 50 53 0 2000 2005 2010 2014* *Projekcja Źródło: Centralny Bank Rezerwy w Peru Stopa wzrostu PKB Peru w ostatnich latach była zrównoważona i utrzymywała się na stosunkowo wysokim średnim poziomie, szacowanym na 6.3% w latach 2000-2014. Jedynie w 2009 roku zanotowano zmianę tendencji wzrostowej PKB, co związane było z wpływem na rynek peruwiański światowego kryzysu gospodarczego, ale już 6
w 2010 roku nastąpił wzrost wartości PKB aż o 8.8% (dla porównania wzrost PKB Polski w tym samym roku był na poziomie 3.9%). W kolejnych latach tempo wzrostu PKB Peru nieznacznie spadło, co związane było z korektą wynikająca z procesu stabilizowania gospodarki po kryzysie. Obecnie tendencje zachodzące w gospodarce peruwiańskiej są pozytywne i według Agencji Promocji Inwestycji Prywatnych w Peru- Proinversion, wzrost wartości PKB w 2014 roku będzie na poziomie 6.2%. 1.2. PROJEKCJE DOTYCZĄCE DYNAMIKI WZROSTU WARTOŚCI PKB W PERU I INNYCH KRAJACH AMERYKI ŁACIŃSKIEJ W LATACH 2013-2015 Z projekcji Proinversion wynika, że średni wzrost gospodarczy w latach 2013-2015, będzie w Peru najszybszy z wszystkich państw Ameryki Łacińskiej. Wynik ten świadczy o bardzo dobrym stanie koniunktury i dynamicznym rozwoju gospodarczym kraju. 7
1.3. POZYCJA PERU W RANKINGU NAJWIĘKSZYCH GOSPODAREK ŚWIATA Według prognozy banku HSBC, w 2050 roku Peru będzie szóstym najszybciej rozwijającym się gospodarczo państwem na świecie, w wyniku czego jego pozycja w rankingu największych gospodarek świata wzrośnie z 46 w 2010 roku, do 26 w 2050 roku. Dla porównania, Polska we wspomnianym rankingu w 2050 roku ma znaleźć się na pozycji 25. 8
1.4. ZADŁUŻENIE PUBLICZNE PERU Jednym z bardzo ważnych wskaźników stabilności gospodarczej państwa jest poziom zadłużenia publicznego. W Peru utrzymuje się on na stosunkowo niskim poziomie, jednym z najniższych wśród najważniejszych gospodarek Ameryki Łacińskiej. 1.5. HANDEL ZAGRANICZNY PERU Handel zagraniczny, reprezentujący 11% PKB, jest bardzo istotny dla peruwiańskiej gospodarki. Przychody do skarbu państwa z tytułu handlu zagranicznego systematycznie wzrastają. Coraz więcej eksportuje się z Peru produktów przetworzonych, co jest wynikiem rozwoju gospodarki i upodobniania się jej struktury do struktur gospodarek państw rozwiniętych. W 2012 roku wartość peruwiańskiego eksportu wyniosła 46,2 mld USD, przy wartości importu 42,5 mld USD, co zaowocowało dodatnim saldem na poziomie 3,7 mld USD. Prognoza wskazuje na nieznaczne zmiany w tendencji kształtowania się salda handlu zagranicznego w najbliższych latach. Istotny z punktu widzenia polskiego rynku jest 9
fakt, że wartość importu peruwiańskiego będzie systematycznie wzrastała, co daje polskim eksporterom większe szanse na znalezienie w Peru chłonnego rynku zbytu na swoje produkty. 60 SALDO HANDLU ZAGRANICZNEGO PERU W LATACH 2011-2015* (w MLD USD) 50 40 46,4 46,2 42,5 43,4 41,2 38,2 46,5 44,4 49,3 50,2 30 20 10 8,2 3,7 0-10 - 2,2-2,1-0,9 2011 2012 2013 2014 2015* Eksport Import Saldo *Projekcja Źródło: Bank Rezerwy Centranlej w Peru 2. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU Nie ulega wątpliwości, że Peru jest jednym z najbardziej atrakcyjnych państw Ameryki Łacińskiej pod względem możliwości lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych i wartości zwrotu z tytułu ich posiadania. 2.1. WARTOŚĆ INWESTYCJI W KRAJACH AMERYKI ŁACIŃSKIEJ W 2012 ROKU W 2012 roku łączna wartość inwestycji publicznych oraz prywatnych w stosunku do PKB wyniosła aż 26.9%, dając Peru pierwsze miejsce wśród państw Ameryki 10
Łacińskiej w tej kategorii. Rezultat ten jest odzwierciedleniem polityki państwa, koncentrującej się na wspieraniu działalności inwestycyjnej, która postrzegana jest w Peru jako kluczowy element dynamicznego oraz zrównoważonego wzrostu gospodarczego. 2.2. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU W LATACH 2002-2013 Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Peru jest zrównoważony i w latach 2003-2012 charakteryzował się tendencją wzrostową. W 2002 roku kwota z tytułu napływu BIZ wyniosła 2,2 mld USD, a dziesięć lat później aż 5,5 razy więcej, czyli 12,2 mld USD. Ten imponujący wynik wskazuje na bardzo wysoką atrakcyjność inwestycyjną rynku peruwiańskiego, wynikającą m.in. ze sprzyjającej inwestorom polityki państwa. 11
NAPŁYW NETTO BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU W LATACH 2002-2014* (w MLD USD) 12,2 12,0 8,5 8,2 5,5 6,9 6,4 2,2 1,3 1,6 2,6 3,5 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* *Projekcja Źródło: Proinversion- Agencja Promocji Inwestycji prywatnych w Peru 2.3. ZACHĘTY DLA INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH W PERU Ciągły wzrost liczby zagranicznych inwestorów, jest spowodowany faktem, że w Peru oferowane są korzystne ramy prawne i zachęcające warunki prowadzenia działalności gospodarczej, jak na przykład: Brak dyskryminacji: zagraniczni inwestorzy są traktowani identycznie jak inwestorzy lokalni. Nieograniczony dostęp do większości sektorów gospodarki *. Bezpłatny transfer kapitału. Wolna konkurencja. Gwarancja własności prywatnej. Możliwość zakupu akcji państwowych. Swobodny dostęp do kredytowania wewnętrznego i zewnętrznego. Możliwość umorzenia należności licencyjnych. Dostęp do międzynarodowych mechanizmów rozstrzygania sporów. 12
Peru jest członkiem Komitetu Inwestycyjnego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i promuje wdrażanie wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych. * Inwestycje, które wymagają zezwolenia: usytuowane w odległości do 50 km od granicy oraz te powiązane z bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi. W przypadku realizowania morskich lub powietrznych przewozów kabotażowych, wymagane jest posiadanie lokalnego partnera biznesowego. 2.4. KORZYSTNE DLA PERU WYNIKI RAPORTU BANKU ŚWIATOWEGO DOING BUSINESS W 2013 ROKU Według raportu Banku Światowego Doing Business, który ocenia warunki prowadzenia biznesu w 189 państwach świata, Peru w 2013 roku znalazło się na 43 pozycji. W raporcie analizuje się takie czynniki jak: warunki zakładania firmy, procedury związane z uzyskiwaniem pozwoleń na budowę, czas i koszt uzyskania przyłącza elektrycznego, procedury związane z rejestrowaniem własności, możliwości otrzymania kredytu, zakres ochrony inwestorów, kwestie podatkowe, warunki prowadzenia działalności eksportowej oraz importowej, procedury związane z zawieraniem umów oraz warunki likwidacji przedsiębiorstwa. Dla porównania warto zaznaczyć, że Polska znalazła się w tym samym rankingu na niższej niż Peru pozycji- 46. Może dać to wyobrażenie o aktualnym poziomie rozwoju Peru oraz atrakcyjności warunków oferowanych inwestorom zagranicznym. 2.5. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO PERU WEDŁUG SEKTORA I KRAJU POCHODZENIA Obserwując napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Peru, można zidentyfikować najprężniej rozwijające się oraz najbardziej atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych sektory gospodarki peruwiańskiej. 13
Główne sektory, w których lokowane były bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w 2013r. to: górnictwo, które przyciągnęło aż 24% ich ogólnej wartości, usługi finansowe, absorbując 19% oraz łączność, przyciągając 17% ogólnej wartości BIZ. Pozostałe działy gospodarki, które również okazały się atrakcyjne dla zagranicznych inwestorów to przemysł (14%) oraz energetyka (12%). 14
46% wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych pochodziła z krajów europejskich: Hiszpanii, Wielkiej Brytanii oraz Holandii. Europejscy inwestorzy są w Peru bardzo pozytywnie postrzegani i chętnie przyjmowani, co stanowi zachętę dla polskich inwestorów zainteresowanych tym rynkiem. Na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Peru zainteresowani znajdą informacje dotyczące możliwości inwestowania w Peru. Inne istotne informacje dotyczące sytuacji gospodarczej oraz politycznej państwa można znaleźć w języku angielskim na stronie Ministerstwa Ekonomii i Finansów oraz Centralnego Banku Rezerwy Peru. Pomocna może być również strona Agencji Promocji Inwestycji Prywatnych w Peru- Proinversion, gdzie umieszczona jest obszerna informacja o możliwościach inwestycyjnych, dane dotyczące głównych przedsiębiorstw zagranicznych obecnych na rynku peruwiańskim oraz aktualnie realizowanych i planowanych projektów. 15
2.6. GŁÓWNE KORPORACJE TRANSNARODOWE INWESTUJĄCE W PERU Główne korporacje transnarodowe, które w latach 2009-2013 dokonały inwestycji kapitałowych, bądź nabyły akcje przedsiębiorstw peruwiańskich, są następujące: KORPORACJA TRANSARODOWA PAŃSTWO SEKTOR TELEFONICA LATINOAMERICA HISZPANIA TELEKOMUNIKACJA HOLDING, S.L. VOTORANTIM METAIS LTDA. BRAZYLIA GÓRNICTWO I KOPALNICTWO CYPRUS CLIMAX METALS COMPANY STANY GÓRNICTWO I KOPALNICTWO ZJEDNOCZONE PERU COPPER SYNDICATE LTD. WIELKA GÓRNICTWO I KOPALNICTWO BRYTANIA SN POWER HOLDING PERU PTE LTD SINGAPUR ENERGETYKA ANGLO QUELLAVECO SARL LUXEMBURG GÓRNICTWO I KOPALNICTWO COMPAÑÍA MINERA LATINO AMERICANA LTDA. (CMLA) CHILE GÓRNICTWO I KOPALNICTWO SMM CERRO VERDE NETHERLANDS HOLANDIA GÓRNICTWO I KOPALNICTWO B.V. MVM RESOURCES INTERNATIONAL HOLANDIA GÓRNICTWO I KOPALNICTWO B.V. IC POWER HOLDINGS (KALLPA) BERMUDY ENERGETYKA LIMITED DIA BRAS EXPLORATION INC. KANADA FINANSE GERDAU S.A. BRAZYLIA PRZEMYSŁ 16
3. DWUSTRONNA WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I PERU Faktem jest, że poziom wymiany handlowej między Polską i Peru wzrasta w sposób systematyczny i stabilny, jednak wciąż nie na tyle dynamiczny, na co wskazywać mógłby potencjał handlowy obydwu państw. Perspektywy na przyśpieszenie rozwoju relacji gospodarczych pomiędzy nimi, otworzyło podpisanie w 2013 roku z Umowy o Wolnym Handlu między Unią Europejską i Peru. Wprowadzając ułatwienia w wymianie handlowej, niewątpliwie wpłynie ona na zwiększenie przepływu towarów oraz usług pomiędzy Polską i Peru. 3.1. UMOWA O WOLNYM HANDLU MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ I PERU Bardzo istotnym wydarzeniem, z punktu widzenia rozwoju handlu między Polską i Peru, było ratyfikowanie Umowy o Wolnym Handlu między Unia Europejską i Peru. Jej głównym celem ma być ożywienie handlu oraz inwestycji między stronami, dzięki zniesieniu opłat celnych, ograniczeniu barier handlowych, ułatwieniu dostępu do inwestycji, liberalizacji rynku usług oraz zamówień publicznych, a także ułatwieniu procedur rozstrzygania sporów i. Porozumienie to przyczynić się ma również do zwiększenia praworządności oraz skuteczniejszego egzekwowania międzynarodowych norm w zakresie praw pracowniczych, a tym samym do wzrostu zaufania i pewności przy nawiązywaniu współpracy gospodarczej pomiędzy inwestorami z krajów należących do Unii Europejskiej i Peru. 17
3.2. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I PERU W poniższej tabeli zestawiono dane dotyczące dwustronnej wymiany handlowej między Polską i Peru w latach 2011-2013 (w mln USD). ROK EKSPORT IMPORT SALDO 2013 53,4 59,8-6,4 2012 51,4 33,3 18,1 2011 36,6 55,2-18,6 Źródło: International Trade Center (ITC) należące do Światowej Organizacji Handlu Należy zaznaczyć, że przedstawione dane mogą być zaniżone i tym samym nie odzwierciedlać w pełni współpracy gospodarczej między państwami. Związane jest to z faktem, że dostępne dane obejmują jedynie dostawy bezpośrednie, pomijając tym samym handel poprzez pośredników z innych krajów i nie uwzględniają współpracy inwestycyjnej ani wymiany usług 1. Tendencje zachodzące w ostatnich latach 2011-2013 w wymianie handlowej między Polską i Peru świadczą o bardzo dużym wzroście zainteresowania polskimi produktami na rynku peruwiańskim. Wartość eksportu z Polski do Peru wzrosła w tym okresie aż o 45.9%, natomiast wartość importu do Polski z Peru o 8.3%. Warto jednak zaznaczyć, że pomimo pozytywnych tendencji zachodzących w dwustronnej wymianie handlowej, potencjał istniejący między Polską i Peru nie jest jeszcze w pełni wykorzystany. Wartość eksportu z Polski do Peru w 2013 roku wyniosła 53,4 mln USD, przy całkowitej wartości eksportu polskiego na poziomie 199,7 mld USD. Wartość importu polskiego z Peru w 2013 roku wyniosła 59,8 mln USD, natomiast całkowita wartość importu polskiego zrealizowanego w 2013 roku 201,8 mld USD. 1 Portal Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej 18
Udział polskiego eksportu do Peru w całkowitej wartości polskiego eksportu zrealizowanego w 2013 roku, podobnie jak udział importu z Peru w całkowitej wartości importu zrealizowanego przez Polskę, był nieznaczny i zdecydowanie nie odzwierciedlał możliwości handlowych istniejących między tymi dwoma państwami. Jednakże, biorąc pod uwagę stały wzrost dwustronnej wymiany handlowej między Polską i Peru, spowodowany systematycznym otwieraniem się rynków oraz ratyfikowaniem w 2013 roku Umowy o Wolnym Handlu między Unią Europejską i Peru, istnieją interesujące perspektywy rozwoju bilateralnej wymiany handlowej. 3.3. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I KRAJAMI AMERYKI ŁACIŃSKIEJ Aby zobrazować istniejące możliwości handlowe, warto przeanalizować dane dotyczące wielkości wymiany handlowej między Polską i najważniejszymi krajami Ameryki Łacińskiej. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I KRAJAMI AMERYKI ŁACIŃSKIEJ W 2013 ROKU (w mln USD). KRAJ EKSPORT IMPORT SALDO BRAZYLIA 906,5 578,9 327,6 ARGENTYNA 802,7 143,6 659,1 MEKSYK 356,0 523,9-167,9 CHILE 257,9 97,1 160,8 KOLUMBIA 60,0 49,0 11,0 PERU 59,8 53,4 6,4 WENEZUELA 34,9 83,9-49,0 BOLIWIA 15,9 4,6 11,3 Źródło: International Trade Center (ITC) należące do Światowej Organizacji Handlu Najważniejszym odbiorcą polskich produktów w 2013 roku była Brazylia. Wartość eksportu z Polski do tego kraju była ponad 10 razy wyższa niż do Peru. Podobnie, do Meksyku zostało wysłane prawie 10 razy więcej polskich produktów niż do Peru. 19
Argentyna przyjęła ponad 2,5 razy więcej polskich produktów niż Peru, Chile 1,8 razy więcej, natomiast Wenezuela ponad 1,5 więcej. Wartość eksportu polskich produktów na rynek peruwiański jest obecnie poniżej potencjalnego poziomu, na który wskazywać mogłyby możliwości eksportowe Polski oraz zainteresowanie polskimi produktami w innych państwach Ameryki Łacińskiej. 3.4. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY PERU I KRAJAMI NALEŻACYMI DO UNII EUROPEJSKIEJ W celu zobrazowania potencjalnych możliwości handlowych między Polską i Peru, warto przeanalizować również wielkość wymiany handlowej między Peru i krajami należącymi do Unii Europejskiej. W tabeli przedstawiono państwa europejskie, z których wartość importu zrealizowanego przez Peru w 2013 roku była najwyższa. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY PERU I KRAJAMI UNII EUROPEJSKIEJ W 2013 ROKU (w mln USD). KRAJ EKSPORT IMPORT SALDO NIEMCY 1.296,9 1.286,8 10,1 HISZPANIA 1.914,5 851,9 1.062,6 WŁOCHY 1.037,4 604,3 433,1 BELGIA 671,2 383,3 287,9 HOLANDIA 644,2 226,1 418,1 FINLANDIA 486,8 111,2 375,6 FRANCIA 405,7 272,9 132,8 WIELKA BRYTANIA 360,7 262,3 98,4 SZWECJA 226,6 214,3 12,3 DANIA 91,3 80,3 11,0 POLSKA 53,4 59,8-6,4 Źródło: International Trade Center (ITC) należące do Światowej Organizacji Handlu 20
Wartość importu zrealizowanego przez Peru z Polski w 2013 roku była znacznie niższa niż wartość importu peruwiańskiego z innych krajów Unii Europejskiej. Wartość importu peruwiańskiego z Niemiec była 21,5 razy wyższa, z Hiszpanii 14,3 razy wyższa, z Włoch 10,3 razy wyższa, z Belgii 6,4 razy wyższa, z Francji 4,6 razy wyższa, z Wielkiej Brytanii 4,4 razy wyższa, z Holandii 3,8 razy wyższa, ze Szwecji 3,6 razy wyższa, z Finlandii 1,9 razy wyższa i ostatecznie z Danii 1,3 razy wyższa niż wartość importu peruwiańskiego z Polski. Dane te świadczą o bardzo dużej chłonności rynku peruwiańskiego, będąc równocześnie potwierdzeniem niewykorzystanych jeszcze możliwości eksportowych Polski do Peru. 3.5. POTENCJALNA STRUKTURA DWUSTRONNEJ WYMIANY HANDLOWEJ MIĘDZY POLSKĄ I PERU W celu określenia polskich możliwości eksportowych na rynek peruwiański, warto przeanalizować z jednej strony ofertę eksportową Polski oraz z drugiej strony strukturę importu peruwiańskiego, a także produkty, które są aktualnie eksportowane z Polski do Peru. 3.5.1. STRUKTURA EKSPORTU POLSKIEGO W 2012 ROKU W poniższej tabeli przedstawiono strukturę eksportu polskiego w 2012 roku. Prawie 38% wszystkich wyeksportowanych produktów stanowiły maszyny, urządzenia oraz sprzęt transportowy. Towary przemysłowe sklasyfikowane według surowca oraz pozostałe wyroby przemysłowe, reprezentowały razem prawie 34% całkowitej wartości eksportu. Wśród najchętniej eksportowanych polskich towarów figurowały również: żywność i zwierzęta żywe, stanowiąc 10.5% całkowitej wartości eksportu polskiego oraz chemikalia i produkty pokrewne, reprezentujące około 9% tej wartości. Nieco mniejszą ilość wyeksportowano paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych (4.9%), surowców niejadalnych z wyjątkiem paliw (2.4%) oraz napojów i tytoniu (1.3%). Oleje, tłuszcze, woski zwierzęce i roślinne oraz 21
pozostałe towary i transakcje stanowiły razem 0,6% całej wartości eksportu polskiego zrealizowanego w 2012 roku. STRUKTURA EKSPORTU POLSKIEGO W 2012 ROKU STRUKTURA EKSPORTU WEDŁUG SEKCJI NOMENKLATURY SITC W 2012 ROKU MLN USD OGÓŁEM 100% 184 661,0 Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy 37.4% 69 063,2 Towary przemysłowe sklasyfikowane wg surowca 21.1% 38 963,5 Różne wyroby przemysłowe 12.7% 23 451,9 Żywność i zwierzęta żywe 10.5% 19 389,4 Chemikalia i produkty pokrewne 9.1% 16 804,2 Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne 4.9% 9 048,4 Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw 2.4% 4 431,9 Napoje i tytoń 1.3% 2 400,6 Pozostałe towary i transakcje 0.4% 738,6 Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne 0.2% 369,3 Źródło: Główny Urząd Statystyczny 22
3.5.2. GŁÓWNE GRUPY PRODUKTÓW IMPORTOWANYCH PRZEZ PERU OGÓŁEM Główne grupy produktów jakie Peru importuje, wraz z ich udziałem procentowym w całkowitej wartości importu realizowanego przez ten kraj są następujące: 1. Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (15%). 2. Paliwa i oleje mineralne oraz produkty ich destylacji (13%). 3. Pojazdy silnikowe do przewozu osób i towarów (12%). 4. Aparaty telefoniczne, telewizory i artykuły powiązane (9%). 5. Produkty, półprodukty i wyroby z żeliwa i stali (6%). 6. Tworzywa sztuczne i ich wyroby (5%). 7. Zboża (3%). 8. Różnorodne wyroby chemiczne (2%). 3.5.3. GŁÓWNE PRODUKTY EKSPORTOWANE Z POLSKI DO PERU Główne produkty, które w 2013 roku zostały wyeksportowane z Polski do Peru, wraz z ich procentowym udziałem w całkowitej wartości eksportu z Polski do Peru to: 1. Gumowe pasy i taśmy przenośnikowe lub napędowe (13.4%). 2. Aparatura elektryczna do przełączania i zabezpieczania obwodów elektrycznych (9.2%). 3. Pojazdy samochodowe do transportu towarowego (8.8%). 4. Żarówki oraz lampy (6.3%). 5. Przyrządy do automatycznej regulacji temperatury lub ciśnienia (6.1%). 6. Zagęszczone produkty mleczne (4.2%). 7. Oleje z ropy naftowej i z materiałów bitumicznych (3.9%). 8. Ciągniki (3.3%). 9. Kable oraz przewody elektryczne (3.0%). 10. Maszyny dla przemysłu spożywczego (2.5%). 23
WNIOSKI: Biorąc pod uwagę z jednej strony profil eksportowy Polski oraz z drugiej strony najbardziej popularne produkty, które importowane są przez Peru, a także strukturę istniejącej już wymiany handlowej miedzy Polską i Peru, można określić potencjalne grupy polskich produktów mogące znaleźć rynek zbytu w Peru. Są nimi: 1. Maszyny i urządzenia używane w przemyśle spożywczym, elektromaszynowym, chemicznym, tekstylnym, metalurgicznym oraz drzewno- papierniczym. 2. Maszyny, sprzęt i akcesoria dla górnictwa (do działalności wydobywczej i przetwórczej). 3. Maszyny, sprzęt i akcesoria dla rolnictwa. 4. Pojazdy do transportu osób i towarów. 5. Urządzenia dla przemysłu gazowego. 6. Produkty chemiczne, tworzywa sztuczne i ich wyroby. 7. Aparatura elektryczna, kable oraz przewody elektryczne. 24
4. STRUKTURA GOSPODARKI PERUWIAŃSKIEJ I ZWIĄZANE Z NIĄ PERSPEKTYWY EKSPORTOWE DLA POLSKI Poniżej zaprezentowano wykres przedstawiający najważniejsze gałęzie gospodarki, z punktu widzenia ich udziału w peruwiańskim PKB. Zestawienie tej informacji z generalną tendencją w eksporcie produktów polskich do Peru i biorąc pod uwagę profil polskiej gospodarki, jest kolejnym ciekawym sposobem na zidentyfikowanie najbardziej atrakcyjnej polskiej oferty eksportowej dla rynku peruwiańskiego. Warto zauważyć, że aż 38.9% całkowitej wartości peruwiańskiego PKB generują działy gospodarki, w których zapotrzebowanie na dobra kapitałowe, czyli maszyny, urządzenia oraz narzędzia, jest bardzo wysokie. Są to: przemysł przetwórczy, górnictwo i energetyka, transport, budownictwo oraz rolnictwo i rybołówstwo. Stanowi to bez wątpienia ciekawą perspektywę dla polskich eksporterów maszyn, urządzeń oraz narzędzi, którzy poszukują rynku zbytu dla swoich produktów za granicą. 25
Poniżej przedstawiono poszczególne działy gospodarki peruwiańskiej wraz z przykładowymi produktami polskimi, mogącymi spotkać się z zainteresowaniem w Peru. Poza maszynami i sprzętem, chłonny rynek zbytu mogą znaleźć również gotowe produkty oraz rozwiązania technologiczne dla różnych branż przemysłowych. 4.1. PRZEMYSŁ PRZETWÓRCZY Na poniższej mapie przedstawiono poszczególne regiony Peru wraz z dominującymi w nich gałęziami przemysłu. GŁÓWNE GAŁĘZIE PRZEMYSŁU W POSZCZEGÓLNYCH REGIONACH PERU Źródło: EY, Przewodnik biznesowy i inwestycyjny po Peru 26
Przemysł przetwórczy, który wytwarza aż 14.4% PKB, będąc tym samym najważniejszą gałęzią gospodarki peruwiańskiej, charakteryzuje się bardzo dynamicznym rozwojem oraz, związanym z nim, rosnącym zapotrzebowaniem na różnego typu maszyny i urządzenia. Na poniższym wykresie przedstawiono poszczególne gałęzie przemysłu przetwórczego, aby następnie przeanalizować je pod kątem zapotrzebowania na maszyny oraz urządzenia. 27
4.1.1. PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY Przemysł spożywczy jest bardzo istotny dla gospodarki peruwiańskiej, co związane jest z dynamicznym rozwojem rolnictwa oraz rybołówstwa oraz pozytywną tendencją w eksporcie produktów tych sektorów. W latach 2004-2013 nastąpił średni wzrost o 4% w rolnictwie oraz o 5% w rybołówstwie. Obecnie Peru jest największym na świecie eksporterem szparagów, papryki, bananów oraz kawy organicznej. Jest również drugim najważniejszym na świecie eksporterem organicznego kakao, trzecim- oliwek, szóstym- winogron, siódmym- mango oraz ósmym- karczochów. Peru jest również najważniejszym na świecie producentem mączki rybnej, odpowiadając za 30% jej całkowitej produkcji światowej. Ponadto jest też istotnym eksporterem wielu innych produktów spożywczych oraz rybnych, które w 2013 roku zostały wysłane do 135 krajów z całego świata. Część z wyżej wymienionych produktów eksportuje się jako świeże lub schłodzone, część natomiast poddawana jest obróbce, dlatego też w Peru występuje zapotrzebowanie na maszyny i urządzenia do produkcji, przyrządzania oraz obróbki: owoców i warzyw, nasion, ziaren, zbóż, orzechów, ryb, a także mięsa i drobiu, przetworów mlecznych, wyrobów piekarniczych oraz cukierniczych, słodyczy, kakao i czekolady, napojów bezalkoholowych i alkoholowych. Wśród produktów, które mogą znaleźć zainteresowanie na rynku peruwiańskim znajdują się zarówno całe linie technologiczne, jak i pojedyncze urządzenia procesowe, maszyny czy akcesoria. Ponadto istnieje rynek zbytu dla maszyn rozlewczych, pakujących, pasteryzujących oraz etykietujących. Zapotrzebowanie występuje także na meble dla gastronomii, urządzenia chłodnicze, służące do przechowywania i eksponowania produktów oraz urządzenia grzewcze. 28
Targi gastronomiczne, rolnicze oraz związane z sektorem rybołówstwa realizowane w Peru: EXPOALIMENTARIA Międzynarodowe Targi Gastronomiczne Najważniejsze targi o tematyce gastronomicznej w regionie, na których prezentuje się 650 firm. VI edycja- sierpień 2014r. EXPO PESCA & ACUIPERU Międzynarodowe Targi Wyposażenia dla Sektora Rybołówstwa i Akwakultury Najważniejsze targi o tematyce rybołówstwa w regionie. V edycja- listopad 2013r. (odbywa się do dwa lata). TECNOAGRO PERÚ Międzynarodowe Targi Technologii Rolniczych, Agrobiznesu oraz Eksportu Produktów Rolnych V edycja- lipiec 2014r. GASTROMAQ Międzynarodowe Targi Maszyn, Wyposażenia i Akcesoriów dla Przemysłu Gastronomicznego I edycja- maj 2014r. 29
EXPOFRIO Międzynarodowe Targi Chłodnictwa, Wentylacji oraz Klimatyzacji III edycja- lipiec 2014r. 4.1.2. PRZEMYSŁ ELEKTROMASZYNOWY Jednym z najważniejszych dla peruwiańskiej gospodarki sektorem jest górnictwo oraz energetyka. W Peru zaczęto produkować maszyny i sprzęt dla tego sektora, co implikuje wzrost zapotrzebowania na technologie oraz gotowe produkty używane w procesie montowania urządzeń. Ponadto rynek zbytu mogą znaleźć w Peru polskie produkty służące do obróbki i profilowania metali, jak na przykład frezarki, tokarki, szlifierki, przecinarki, piły, wiertarki oraz prasy hydrauliczne. Z związku z dynamicznym rozwojem infrastruktury transportowej, w Peru zaczyna powstawać coraz więcej zakładów specjalistycznych, ukierunkowanych na produkcję środków transportu. Wśród nich dominują montownie autobusów. Występuje w związku z tym zapotrzebowanie na linie technologiczne oraz systemy do ich montażu. 4.1.3. PRZEMYSŁ CHEMICZNY Duże szanse na spotkanie się z zainteresowaniem w Peru mają nowoczesne i kompleksowe rozwiązania technologiczne oraz solidne maszyny do produkcji gotowych wyrobów, które są niewątpliwym atutem polskiego przemysłu chemicznego. 30