POLSKI ZWIĄZEK GŁUCHYCH Zarząd Główny Preferencje i oczekiwania osób niesłyszących w odbiorze programów telewizyjnych Kajetana Maciejska-Roczan Prezes PZG ZG
POLSKI ZWIĄZEK GŁUCHYCH Zarząd Główny Demokratyczne funkcjonowanie osób niesłyszących w społeczeństwie w dalszym ciągu obarczone jest barierą w komunikacji międzyludzkiej. Jest ona rezultatem specyfiki ich niepełnosprawności, co wpływa na brak możliwości korzystania w pełni z praw obywatelskich. Również dostęp do szeroko rozumianej sfery kulturalno-rozrywkowej jest bardzo ograniczony dla tej grupy osób niepełnosprawnych. Zarówno programy telewizyjne, jaki i repertuar kin czy teatrów w małym stopniu jest przystosowany do możliwości odbiorczych niesłyszących. W związku z tym lutym 2012 r. z inspiracji Zarządu Głównego Polskiego Związku Głuchych przeprowadzono badania ankietowe wśród niesłyszących członków i podopiecznych Związku, zamieszkałych na terenie całego kraju. Badaniem objęto również dzieci i młodzież uczącą się w placówkach edukacyjnych dla niesłyszących. Łącznie otrzymaliśmy 5 780 ankiet.
Charakterystyka badanej populacji Rys. 1 Struktura osób ankietowanych według wieku 60,0% 50,0% 40,0% 52,3% 30,0% 20,0% 21,5% 25,7% 10,0% 0,0% 0,5% dzieci młodzież dorośli osoby w wieku emerytalnym Podział według grup: Dzieci od 6 do 13 lat Młodzież od 14 do 18 lat Dorośli od 18 do 60 kobiety i 65 mężczyźni Osoby w wieku emerytalnym kobiety w wieku powyżej 60 lat, mężczyźni w wieku powyżej 65 lat
Charakterystyka badanej populacji Rys. 2 Struktura wykształcenia osób ankietowanych 4% bez wykształcenia i 12% podstawowe 29% zawodowe średnie 55% polcealne i wyższe
Charakterystyka badanej populacji 50,0% Rys. 3 Status zawodowy osób ankietowanych 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 42,9% 21,4% 11,6% 24,1% uczeo bezrobotny pracujący emeryt, rencista
Charakterystyka badanej populacji Rys. 4 Struktura populacja ankietowanych osoby słabosłyszące 29% osoby głuchonieme 41% osoby niesłyszące 30%
Odbiór programów telewizyjnych stan obecny Rys. 5 Oglądalnośd programów telewizyjnych w zależności od pory dnia 11,8% 12,9% 75,3% 5,6% 7,0% 87,4% 10,0% 8,0% 82,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% do południa po południu wieczornem i nocą
Odbiór programów telewizyjnych stan obecny Rys. 6 Rodzaje programów TV najczęściej oglądanych przez ankietowanych 70,0 60,0 50,0 % 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 62,8 47,1 8,4 6,0 26,6 18,8
Odbiór programów TV preferencje osób niesłyszących Rys. 7 Czy programy TV powinny byd emitowane z napisami? Rys. 8 Czy emitowane programy TV powinny byd tłumaczone na język migowy? 11,9% nie 17,6% tak 82,3% 70,4% nie 31,0% tak 69,0% 47,9% 21,1% napisy na górze ekranu napisy na dole ekranu tłumaczone na PJM tłumaczone na SJM
Odbiór programów TV preferencje osób niesłyszących Rys. 9 Preferencje osób niesłyszących w odbiorze programów TV 41,6% 19,5% 38,9% tylko tłumaczone z napisami i tłumaczem z samymi napisami
Odbiór programów TV preferencje osób niesłyszących Rys. 10 Preferencje poszczególnych grup w odbiorze programów TV 57,1% 54,9% 43,3% 26,7% 28,6% 30,1% 40,2% 43,9% 14,3% 15,0% 16,5% 29,4% dzieci młodzież dorośli osoby w wieku emerytalnym Tylko tłumaczone Z napisami i tłumaczem Z samymi napisami
Odbiór programów TV preferencje osób niesłyszących Rys. 11 Preferencje poszczególnych grup ankietowanych w stosunku do tłumaczenia programów TV 120 100 100,0 80 60 71,5 71,5 63,6 40 28,5 28,5 36,4 20 0 0 dzieci młodzież dorośli osoby w wieku emerytalnym SJM PJM
Wnioski 1. Ze względu na ograniczoną dostępność w odbiorze programów TV przez osoby niesłyszące, blisko co druga z nich poświęca na oglądanie telewizji do 2 godzin dziennie 2. Bilsko 82% osób niesłyszących najczęściej ogląda programy TV po godz. 16:00, co jest związane przede wszystkim z emitowaniem w tym czasie programów z napisami lub tłumaczonych 3. Chęć oglądania programów z samymi napisami wyraża blisko 42% osób ankietowanych, natomiast wyłącznie tłumaczonych ponad 19% 4. Co trzecia ankietowana osoba chciałaby aby programy TV w zależności od ich rodzaju były emitowane z napisami lub tłumaczone 5. Osoby niesłyszące preferują aby filmy, magazyny telewizyjne oraz programy muzyczne były emitowane z napisami, natomiast programy informacyjne, popularnonaukowe, sportowe oraz pozostałe były tłumaczone
Wnioski 6. Ponad 70% ankietowanych preferuje aby podczas emisji programów TV napisy wyświetlano na dole ekranu 7. Bilsko 48% osób niesłyszących opowiedziało się za tłumaczeniem programów TV na Polski Język Migowy (PJM)