Mechatronika Modu 11: Migracje Europejskie podr czniki (pomys ) Andre Henschke Henschke Consulting, Niemcy Europejski Projekt transferu innowacji dla dodatkowej kwalifikacji Mechatronika dla specjalistów w zglobalizowanej produkcji przemys owej. UE-Projekt Nr. DE/08/LLP-LdV/TOI/147110 "MINOS + +", okres od 2008 do 2010 r. Ten projekt zosta zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlaj jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialno ci za umieszczon w nich zawarto www.minos-mechatronic.eu
Partners for the creation, evaluation and dissemination of the MINOS and the MINOS** project. - Chemnitz University of Technology, Institute for Machine Tools and Production Processes, Germany - np neugebauer und partner OhG, Germany - Henschke Consulting, Germany - Corvinus University of Budapest, Hungary - Wroclaw University of Technology, Poland - IMH, Machine Tool Institute, Spain - Brno University of Technology, Czech Republic - CICmargune, Spain - University of Naples Federico II, Italy - Unis a.s. company, Czech Republic - Blumenbecker Prag s.r.o., Czech Republic - Tower Automotive Sud S.r.l., Italy - Bildungs-Werkstatt Chemnitz ggmbh, Germany - Verbundinitiative Maschinenbau Sachsen VEMAS, Germany - Euroregionala IHK, Poland - Korff Isomatic sp.z.o.o. Wroclaw, Polen - Euroregionale Industrie- und Handelskammer Jelenia Gora, Poland - Dunaferr Metallwerke Dunajvaros, Hungary - Knorr-Bremse Kft. Kecskemet, Hungary - Nationales Institut für berufliche Bildung Budapest, Hungary - Christian Stöhr Unternehmensberatung, Germany - Universität Stockholm, Institut für Soziologie, Sweden Zawartość Szkolenia Minos: moduły 1 8 (podręczniki, ćwiczenia i rozwiązania do ćwiczeń dla): Podstawy/ Kompetencje międzykulturowe, zarządzenie projektem/ Fluidyka / Napędy Elektryczne i Sterowanie / Elementy Mechatroniki/ Systemy i Funkcje Mechatroniki/ Logistyka, Teleserwis, Bezpieczeństwo/ Zdalne Zarządzanie, Diagnostyka Minos **: moduły 9 12 (podręczniki, ćwiczenia i rozwiązania do ćwiczeń dla): Szybkie Prototypowanie / Robotyka/ Migracja/ Interfejsy Wszystkie moduły dostępne są w następujących językach: Polski, Angielski, Hiszpański, Włoski, Czeski, Węgierski i Niemiecki W celu uzyskania dodatkowych informacji proszę się skontaktować z Chemnitz University of Technology Dr.-Ing. Andreas Hirsch Reichenhainer Straße 70, 09107 Chemnitz phone: + 49(0)371 531-23500 fax: + 49(0)371 531-23509 e-mail: minos@mb.tu-chemnitz.de www.tu-chemnitz.de/mb/werkzmasch or www.minos-mechatronic.eu
Spis treści 1 Unia Europejska... 2 1.1 Historia i motywy... 2 1.1.1 Ruch paneuropejski... 2 1.1.3 Europejska Wspólnota Obronna (EWO)... 6 1.1.4 Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) i Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EWEA, EURATOM)... 7 1.1.5 Unia Europejska... 10 1.2 Instytucje polityczne Unii Europejskiej... 13 1.2.1 Rada Europejska... 14 1.2.2 Rada Unii Europejskiej (Rada Ministrów)... 15 1.2.3 Parlament Europejski... 17 1.2.4 Komisja Europejska... 20 1.2.5 Europejski Wymiar Sprawiedliwości... 21 1.2.6 Europejski Trybunał Obrachunkowy... 22 2 Migracje europejskie... 24 2.1 Rozwój historyczny od 1945 roku... 24 2.2 Typy migracji do i z Europy... 24 2.2.1 Wędrówki kolonialne i postkolonialne... 24 2.2.2 Migracje etniczne... 26 2.2.3 Uchodźcy i poszukujący azylu... 26 2.2.4 Migracje zarobkowe... 27 2.2.5 Migracja elit... 28 3 Międzykulturowe kompetencje odnoszące się do działań w życiu zawodowym... 30 3.1 Koncepcja kompetencji w kontekście międzykulturowym 30 3.2 Rozmiar kompetencji w kontekście międzykulturowym... 32 3.2.1 Poziom umiejętności... 33 3.2.2 Poziom koordynacji... 34 3.2.3 Poziom motywacji... 35 4 Narzędzia do rozwijania umiejętności międzykulturowych. 36 4.1 Konstruktywne zarządzanie konfliktami... 36 4.1.1 Rozpoznawanie różnorodności i różnorodność w społecznościach imigracyjnych... 36 4.1.2 Koncepcja otwartych granic kulturowych... 37 4.1.3 Pozytywne postrzeganie konfliktu (konflikt jako szansa)... 38 4.2 Typy konfliktów w pracy i praktyka na co dzień... 41 4.2.1 Konstelacje konfliktów... 41 4.2.2 Podstawowe typy konfliktów międzykulturowych występujących na co dzień... 41 4.3 Instrumenty konstruktywnego zarządzania konfliktami 45 4.3.1 Wykrywanie i naświetlanie konfliktów... 45 1
4.3.2 Podejścia do rozwiązywania konfliktów w codziennym życiu... 47 5 Podsumowanie... 52 1 Unia Europejska 1.1 Historia i motywy 1.1.1 Ruch paneuropejski Ruch paneuropejski jest najstarszym, europejskim ruchem zjednoczeniowym. Już na początku XX wieku Richard Nikolaus Graf von Coudenhove-Kalergi głosił potrzebę ukształtowania politycznie i ekonomicznie spójnej, demokratycznej oraz pokojowej Europy. Motywacją do jego rozważań były tragiczne doświadczenia z I wojny światowej (1914-1918). Definicja W 1922 roku apel Coudenhove-Kalergi a ukazał się w wielu europejskich gazetach. W szczególności przemawiał on do intelektualistów. Lęk przed kolejną wojną w Europie przyspieszył rozpowszechnianie się tej wstępnie przyjętej idei. W 1926 roku miał miejsce pierwszy paneuropejski kongres, w którym wzięły udział 24 państwa. Podczas tego kongresu Coudenhove-Kalergi został wybrany na prezydenta Międzynarodowej Unii Paneuropejskiej. Po pierwszym kongresie nowoutworzona Unia Paneuropejska stała się ważnym stowarzyszeniem wprowadzającym unifikację w Europie. Rosnące znaczenie władzy Hitlera zmusza Coudenhove- Kalergi ego do opuszczenia Niemiec. Dalsze wspieranie jego ruchu zostaje powierzone pozostałym stronom stowarzyszenia. Literatura paneuropejska zostaje w Niemczech zakazana, a Unię Paneuropejską rozwiązują Naziści. W 1938 roku Coudenhove Kalergi leci do Szwajcarii stamtąd udaje się do Stanów Zjednoczonych. Niepokój wywołany przez II wojnę światową (1939-1945) 2
obniżył aspiracje Unii Paneuropejskiej. Stała się ona aktywna dopiero później rozwijając Unię Europejską. Na wysiłki zmierzające do zjednoczenia Europy zawsze wpływało tło konfliktów i wojen mających miejsce w Europie. Ważne 1.1.2 Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS, często nazywana też Montanunion ) była pierwszą instytucją, która umożliwiła zjednoczenie Europy. Stanowiła odpowiedź na tak zwany Plan Schumana, sformułowany przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana. Podstawowym założeniem tego planu było poddanie przemysłu węgla i stali wspólnej koordynacji oraz rezygnacja z cła. Dzięki temu można było osiągnąć wzajemną kontrolę głównych aktywów wykorzystywanych podczas wojny: Definicja węgiel, ruda żelaza, stal, złom. Ponadto realizacja planu umożliwiłaby zabezpieczenie odbudowy zniszczonego przemysłu. Podobnie jak w przypadku ruchu paneuropejskiego motorem napędowym do zjednoczenia był strach przed kolejną wojną w Europie. EWWiS zostało założona 18 sierpnia 1951 roku w ramach traktatu paryskiego. Swoją działalność rozpoczęła 23 lipca 1952 roku. Członkami założycielami EWWiS były: Belgia Republika Federalna Niemiec Francja Włochy Luksemburg Holandia. 3
Europa 1952 roku państwa członkowskie EWWiS Flaga EWWiS w latach założenia Liczba gwiazd oznaczała liczbę państw członkowskich. Dla każdego nowego członka dodawano nową gwiazdę na fladze. Kolor niebieski i czarny symbolizował odpowiednio stal i węgiel. Wymienione dalej instytucje zarządzały Europejską Wspólnotą Węgla i Stali. Wszystkie są prekursorami dzisiejszych jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej. 4
Wysoka Władza Wysoka Władza była najwyższym organem wykonawczym EWWiS, założona w Luksemburgu. Jej pierwszym prezydentem był Jean Monnet, który wraz z Robertem Schumanem opracował Plan Schumana. Wysoka Władza składała się z dziewięciu członków, funkcjonariuszy międzynarodowych. Można ją uznać za pierwowzór Komisji Europejskiej. Rada Ministrów Rada Ministrów składała się z ministrów reprezentujących każde z państw członkowskich i pełniących rolę łącznika pomiędzy władzą niezależną, a wyższymi interesami narodowymi państw członkowskich. Jest uznawana za prekursora Rady Ministrów Unii Europejskiej. Zgromadzenie Zgromadzenie skupiało parlamentarzystów z Parlamentów Narodowych państw członkowskich i pełniło rolę kontrolną względem Wysokiej Władzy. Taki parlament został utworzony głównie ze względu na obiekcje Coudenhove-Kalergi w stosunku do Rady Ministrów również powołanej do celów reprezentacji parlamentarnej. Zgromadzenie pełniło rolę dzisiejszego Parlamentu Europejskiego. Trybunał Sprawiedliwości Trybunał Sprawiedliwości składał się z siedmiu członków i posiadał jurysdykcję ponadpaństwową. Stanowił zatem prawo ponad prawami poszczególnych członków. Stanowił pierwowzór dzisiejszego organu Unii Europejskiej nazywanego Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 23 Lipca 2002 roku EWWiS została rozwiązana zgodnie z umową z roku 1952, która miała obowiązywać przez 50 lat. Do tego czasu liczba państw członkowskich stopniowo zwiększała się. Do momentu rozwiązania EWWiS wszyscy członkowie Unii Europejskiej byli także członkami EWWiS. 5
Flaga EWWiS z lat 1986-2002 1.1.3 Europejska Wspólnota Obronna (EWO) Po wybuchu zimnej wojny oraz wojny w Korei w 1950 roku rozpoczęto rozwijanie wspólnej europejskiej armii. Francuski Premier Rene Pleven opublikował w formie rozwinięcia Planu Schumana tak zwany Plan Plevena. Definicja Pleven postulował powstanie wspólnej europejskiej armii i w związku z tym rozpoczęto kontrolowaną remilitaryzację Niemiec. Sugerował, że wspólnota obronności powinna powołać państwa członkowskie EWWiS. Jedynie Niemiecka armia miała być w pełni zintegrowana z siłami międzynarodowymi. Siły zbrojne pozostałych państw członkowskich miały nadal być prowadzone przez te państwa. Po intensywnych debatach wewnątrz państw członkowskich, wprowadzenie EWO zostało ratyfikowane przez parlamenty narodowe. Jedynie Zgromadzenie Narodowe Francji w 1954 roku nie ratyfikowało kontraktu i projekt nie mógł być dalej realizowany Do dziś nie istnieje wspólna europejska amia. Dzięki włączeniu Niemiec do NATO (Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego) w 1954 roku bezpieczeństwo w Europie zostało zagwarantowane poprzez wspólny alians militarny. Ważne 6
1.1.4 Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) i Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EWEA, EURATOM) Po porażce związanej z EWO pozostała nadal potrzeba zjednoczenia Europy w obszarze polityki gospodarczej. W szczególności kładziono nacisk na kwestię pokojowego wykorzystania energii nuklearnej. Jean Monnet oraz belgijski Minister Spraw Zagranicznych Paul-Henri Spaak byli głównymi siłami w sprawie integracji polityki zagranicznej. Na konferencji Ministrów Spraw Zagranicznych w Mesynie (1955 rok) ustalono, że wśród państw EWWiS zakłada się: wyrównanie w zakresie gospodarczym stworzenie wspólnego rynku wprowadzenie zharmonizowanej polityki społecznej powstanie wspólnego system pokojowego użycia energii nuklearnej. 25 marca 1957 w Rzymie podpisano tak zwany Traktat Rzymski. Zaczął on obowiązywać w 1958 roku. Podpisali go liderzy sześciu państw członkowskich Wspólnoty Węgla i Stali: Belgia Republika Federalna Niemiec Francja Włochy Luksemburg Holandia. Na mocy Traktatu Rzymskiego powstały dwa nowe organy EWWiS: By the Treaty of Rome, two other supranational constructs came in to force after ECSC: Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EWEA, EURATOM) 7
EWG postawiła swoim sześciu członkom następujące cele: o Wolna Strefa Handlowa tzn. Wspólny rynek (stopniowa abolicja od opłat celnych oraz ograniczenia ilościowe przez okres nie dłuższy niż piętnaście lat) o Unia Celna (wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej i wspólnej polityki handlowej wobec państw trzecich) o Wspólny rynek rolniczy o Wspólna polityka transportowa o Spójne zasady konkurencji w zakresie działań antymonopolowych o Harmonizacja warunków pracy i stworzenie Europejskiego Funduszu Socjalnego o Przybliżenie przepisów państwowych w stopniu niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania wspólnego rynku, na tyle na ile to konieczne o Połączenie państw zagranicznych oraz ich terytoriów w celu wzmocnienia rozwoju gospodarczego Utrzymanie EWG było zbliżone do funkcjonowania EWWiS i polegało na założeniu instytucji o zbliżonym zakresie odpowiedzialności: Rada Ministrów Rada Ministrów została ustanowiona jako Rada Ministrów EWWiS, ale pełniła funkcje wykonawcze takie jak Wysoka Władza i spełniała rolę organu reprezentującego interesy państw członkowskich. Komisja Europejska Komisja Europejska była instytucją EWG i jej władze działały niezależnie. Parlament Europejski Ten Parlament składał się z parlamentarzystów pochodzących z państw członkowskich i spełniał rolę organu kontroli. 8