Flaga Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Temat 10: PROCESY INTEGRACYJNE W EUROPIE. 1. Procesy integracyjne. 2. Kalendarium integracji europejskiej. 3. Filary współpracy Unii Europejskiej. 4. Organy Unii Europejskiej. Flaga Unii Europejskiej Integracja europejska To proces stopniowego integrowania się państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Integracja ma na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między zrzeszonymi krajami. Możemy wyróżnić integrację gospodarczą i polityczną: integracja gospodarcza: polega na usuwaniu ograniczeń w handlu miedzy państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób i kapitału. Integracja gospodarcza może przybierać kilka form: strefa wolnego handlu: zniesienie ceł i ograniczeń ilościowych w państwach członkowskich strefy, przy zachowaniu ceł wobec państw trzecich; unia celna: zniesienie barier w przepływie towarów między państwami strefy, ustanowienie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich; wspólny rynek: swobodny przepływ usług, towarów, kapitału i osób; unia gospodarcza: zharmonizowanie działań w sferze polityki gospodarczej, powołanie organu ponadnarodowego, którego decyzje obejmują wszystkich członków. integracja polityczna: polega na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji. Kalendarium integracji europejskiej: a) pierwszy etap (propozycje zjednoczeniowe): 1946 propozycja Winstona Churchila utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy. Propozycja złożona w Zurychu (Szwajcaria) ogłoszenie planu Marshalla,, czyli amerykańska pomoc dla Europy. W 1951 roku USA przekazały Europie 13 mld dolarów wejście w życie unii celnej Belgii, Holandii i Luksemburga. Powstaje Benelux przyjęcie statutu tu Rady Europy.. To forum współpracy skupiające praktycznie wszystkie państwa europejskie utworzenie Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO). 1

2 b) drugi etap (realna integracja): 1950 deklaracja francuskiego MSZ Roberta Schumana, przedstawiająca projekt francuskiego polityka i ekonomisty Jeana Monneta polegający na utworzeniu wspólnoty interesów Francji i Niemiec poprzez powierzenie zarządzania rynkiem węgla i stali niezależnej instytucji. Projekt przedstawiony 9 maja i dzień ten traktowany jest jako Dzień Europy. Kilka postaci tytułuje się ojcami Europy zjednoczonej: Konrad Adenauer Alcide de Gasperi Robert Schuman, doprowadzili do założenia EWWiS. Ponadto należy znać: Jean Monnet, Paul Spaak, Charles de Gaulle (sformułowanie planu, przygotowanie traktatów rzymskich, koncepcja Europy Ojczyzn). Robert Schuman ( ), dwukrotny premier Francji, uznawany za jednego z ojców UE, RE i NATO Jean Monnet ( ), francuski polityk i ekonomista, architekt wspólnot europejskich, Konrad Adenauer ( ), polityk niemiecki, Kanclerz RFN Alcide de Gasperi ( ), włoski polityk, premier Włoch, minister spraw zagranicznych, Paul Spaak ( ), belgijski polityk, premier Belgii i minister spraw zagranicznych, Charles de Gaulle ( ), francuski polityk i teoretyk wojskowości, premier i prezydent Francji Robert Schuman Jean Monnet Konrad Adenauer Alcide de Gasperi Paul Spaak Charles de Gaulle 2

3 1951 (1952) traktat paryski, podpisanie umowy przez Francję, RFN, Włochy, Benelux (6 państw) ) i utworzenie EWWiS powstałej z połączenia przemysłów węglowo-stalowych w ramach wspólnego rynku, zarządzanej przez niezależne instytucje o charakterze międzynarodowym; 1957 (1958) traktat rzymski, decyzja o powołaniu EWG. Budowa wspólnego rynku poprzez unię celną i wspólną politykę rolną. Powstaje EWEA początek wspólnej polityki rolnej, czyli systemu dotacji dla rolnictwa połączenie trzech wspólnot europejskich: EWWiS + EWEA + EWG = Wspólnota Europejska (WE) rozszerzenie WE o trzy kolejne państwa: Wielka Brytania, Dania, Irlandia (9 państw) pierwsze bezpośrednie wybory w Kajach członkowskich do Parlamentu Europejskiego. Nazwa Parlament od 1962 r przyjęcie Grecji (10 państw) przyjęcie Hiszpanii i Portugalii (12 państw) popisanie Jednolitego Aktu Europejskiego JAE. Wzmocnienie roli PE i KE. Określenie zasady swobodnego przepływu towarów, osób, usług i kapitału podpisanie traktatu z Maastricht, czyli ustanowienie trzech filarów UE (gospodarka polityka zagraniczna - bezpieczeństwo) oraz przekształcenie WE w Unię Europejską przyjęcie Austrii, Szwecji i Finlandii (15 państw) podpisanie Traktatu amsterdamskiego. Wprowadzono możliwość nakładania sankcji za naruszanie zasad demokracji, wzmocnienie ETS podpisanie traktatu z Nicei. Przygotowanie się do rozszerzenia UE wejście do obiegu gotówkowego wspólnej waluty, EURO ( ) rozszerzenie UE o 10 państw: Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr (25 państw) odrzucenie projektu konstytucji europejskiej przyjęcie kolejnych państw: Rumunia, Bułgaria (27 państw) przyjęcie Chorwacji (28 państw). 3

4 Filary współpracy Unii Europejskiej: a) UE oparta jest na 3 filarach: polityka ekonomiczna, polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa, sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości, b) I FILAR: wspólny rynek: swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i siły roboczej, unia gospodarcza i walutowa: zharmonizowanie działań w sferze gospodarki, wspólna waluta, wspólna polityka: rolna, handlowa, transportowa, ochrona granic zewnętrznych, ochrona zdrowia, środowiska, konsumenta. c) II FILAR: konsultacje i ustalanie stanowisk: prawa człowieka, demokracja, pokój, pomoc krajom trzecim, wspólne działania: OBiWE, rozbrojenia, wspólna polityka zagraniczna. d) III FILAR: walka z przemytem narkotyków, walka ze zorganizowaną przestępczością, współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, współpraca policyjna EUROPOL, współpraca celna. Organy Unii Europejskiej: najważniejsze organy UE: Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Komitet Regionów, Komitet Społeczno- Ekonomiczny, Trybunał Obrachunkowy: Rada Europejska RE: wyznaczanie głównych kierunków rozwoju UE i jej celów politycznych, składa się z głów państw lub szefów rządów państw członkowskich, jej przewodniczącego i przewodniczącego KE, określa strategiczne cele polityczne, polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, RE może podjąć decyzję o ustanowieniu wspólnej europejskiej obrony, określa wytyczne do negocjacji z państwem kandydującym, określa kolejność sprawowania prezydencji, siedziba w Brukseli (stolica BELGII). Parlament Europejski PE: od 1962 wybierani przez parlamenty narodowe, od 1979 wybierani bezpośrednio na 5-letnią kadencję, siedziba: Strasburg (FRANCJA), Bruksela, reprezentuje obywateli państw członkowskich, zatwierdza skład KE i jej przewodniczącego, prawo uchwalania votum nieufności wobec KE, prawo zadawania pytań KE, powołuje europejskiego RPO, współtworzenie prawa, kontrola budżetu i KE, 4

5 766 europarlamentarzystów wybieranych od 1979 na 5 letnią kadencję. Rada Unii Europejskiej RUE: dawniej nazywana Radą Ministrów, główny organ decyzyjny, siedziba w Brukseli, skład: przedstawiciele państw członkowskich w osobie ministra, skład zmienny w zależności od problematyki obrad, przewodniczącym RE jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję, tworzenie prawa unijnego (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje), bierze udział w tworzeniu budżetu, zawiera umowy międzynarodowe, wzywa KE do inicjatywy ustawodawczej, Komisja Europejska KE: organ wykonawczy odpowiedzialny za bieżącą politykę UE, nadzorujący pracę wszystkich jej agencji i zarządzający funduszami, siedziba: Bruksela, posiada prawo wyłącznej inicjatywy legislacyjnej i prawo do wydawania rozporządzeń, skład: 27 komisarzy (w tym przewodniczący) wybieranych na 5 lat i odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny działania UE, (Janusz Lewandowski komisarz ds. budżetu i programowania finansowego), 25 tysięcy urzędników, zadania: zajmuje się polityką rolną, społeczną, gospodarczą, obronnością, polityką międzynarodową, konstruuje i przedstawia pod głosowanie akty prawne, przygotowuje propozycje traktatów i prawa międzynarodowego, nadzoruje rządy państw w zakresie wdrażania prawa unijnego, przewodniczący KE jest oficjalną głową UE Jose Manuel Barroso Janusz Lewandowski Trybunał Sprawiedliwości TS: sąd międzynarodowy, konstytucyjny i administracyjny (rozstrzyga spory między państwami, spory kompetencyjne między organami UE, sprawdza legalność aktów prawnych UE) organ sądowy UE, skład: 15 sędziów wybieranych na 6 lat. 5