Polityka społeczna: podstawowe pojęcia i zakres. Dr Barbara Więckowska Katedra Ubezpieczenia Społecznego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Podobne dokumenty
POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA

Wybrane aspekty. bezpieczeństwa społecznego. Wykład wprowadzający. Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów. Przedmiotowe efekty kształcenia

Zabezpieczenie społeczne

SPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO

Polityka społeczna. (na podstawie Wikipedii) Opracował(a): Imię i nazwisko studenta

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA

Samorządowa Polityka Społeczna

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne)

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)

Społeczna rola ubezpieczeń: podstawy polityki ubezpieczeniowej

20 godz. - wykłady 10 godz. - ćwiczenia. dr Mikołaj Gębka,

Ekwiwalentność funduszowa i kompensacyjna w systemie zabezpieczenia społecznego aspekt ubezpieczeniowy

Zabezpieczenie emerytalne wyzwania i perspektywy

Polityka Społeczna i ubezpieczenia społeczne. Dr Grażyna Sordyl

Regulacja prawna zabezpieczenia społecznego:

Ubezpieczenia społeczne na tle innych form zabezpieczenia społecznego

Fundusze inwestycyjne i emerytalne

Samorządowa Polityka Społeczna

MIĘDZY ROZWIĄZANIAMI MOP, RE I UE W ZAKRESIE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

Ubezpieczenia społeczne dlaczego są ważne?

DOSTĘP CUDZOZIEMCÓW DO ŚWIADCZEO ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE

USTAWA. z dnia. o osobach starszych

Wydział Zdrowia Publicznego Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

DYREKTYWA RADY 79/7/EWG

Bożena Balcerzak-Paradowska (red.) Danuta Graniewska, Dorota Głogosz Bożena Kołaczek, Aneta Wojcik

The rules for financing health protection as a system priority

UBEZPIECZENIA. Co to jest ubezpieczenie??? Warunki zaliczenia Literatura: Literatura: Słownik języka polskiego

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17

Zasada niedyskryminacji w projektach RPO WŁ Prowadzący: Michał Rutkowski. Łódź, listopad 2018 r.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU. Część A

Wybór promotorów prac magisterskich

Wydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2013/2014) Wybór promotorów prac licencjackich i magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość

ZABEZPIECZE NIA SPOŁECZNE

Zabezpieczenie społeczne źródła (2)

Definicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka.

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego na kierunku Zarządzanie

Społeczna odpowiedzialnośd przedsiębiorstw a polityka społeczna

Dr hab. Monika Lewandowicz-Machnikowska

Finanse ubezpieczeń społecznych

Tallinn 436 tys. mieszkańców (dane za 2015 r.) Ludność: tys. mieszkańców (2016 Statistics Estonia) euro (2014 r.)

Co to jest ubezpieczenie???

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Współczesne metody zarządzania państwem na kierunku Zarządzanie

w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników

Zabezpieczenie społeczne lat później

ZABEZPIECZENIE SPOŁECZNE W POLSCE

Polityka społeczna dr hab. Ryszard Szarfenberg

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE. Informacje organizacyjne 3 marca 2015 r.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2010/2011

W KIERUNKU EUROPEJSKIEGO SPOłECZEŃSTWA LUDZI W RÓZNYM WIEKU

Projektodawca: WYG Consulting Sp. z o. o.

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

Księgarnia PWN: Wojciech Muszalski - Prawo socjalne W 5. Spis treści

Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Dz.U. Nr 254, poz.

DOI:

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makroekonomia II na kierunku Zarządzanie

Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i Rachunkowość

Socjologia niepełnosprawności i rehabilitacji. mgr E. Kujawa. 1 ECTS F-2-P-SN-05 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS:

Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej

1. Komisja przedłożyła Radzie wyżej wspomniany wniosek w dniu 30 marca 2007 r.

Ocena wybranych rozwiązań stosowanych w pracowniczych programach emerytalnych (PPE) w Wielkiej Brytanii i w Polsce

ZARZĄDZENIE Nr 186/2018 BURMISTRZA MIASTA MŁAWA z dnia 07 grudnia 2018r.

mgr A. Kujawa 2 ECTS F-2-P-SN-05 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS: stacjonarne w/s/ćw/zp

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 1999 Wyszczególnienie

Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa

W 5. Księgarnia PWN: Wojciech Muszalski - Prawo socjalne. Spis treści

Zakres działania: Główne cele pomocy społecznej:

Bezdomność w perspektywie prawa człowieka. Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA

Przedmiotem jest środowisko wychowawcze człowieka. Interesuje się nie tylko najbliższym środowiskiem, ale także tym co dociera do niego w sposób

Polityka społeczna dr hab. Ryszard Szarfenberg

Międzynarodowe standardy zabezpieczenia na starość

Usługi społeczne a zrównoważony rozwój regionów

STATUT POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W GRYFINIE. Rozdział I. Postanowienia ogólne

Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk

U C H W A Ł A Nr VI/32/07 Rada Gminy w Bogorii z dnia 02 marca 2007 roku

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0037/1. Poprawka

Prawo socjalne. Autor: Wojciech Muszalski

UCHWAŁA NR VII/37/11 RADY GMINY DŁUTÓW z dnia 29 czerwca 2011 r.

Idee socjalne w myśli głównych przedstawicieli okresu Okres nowożytny Społeczna sytuacja w okresie nowożytnym...

Rewitalizacja na obszarach mieszkaniowych i o mieszanych funkcjach problemy obszarów

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE ZDROWOTNE

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Edyta Kuracińska

Wyzwania przed polityką rynku pracy w spowalniającej gospodarce

Teoria polityki społecznej

Stolica: Helsinki tys. mieszkańców (dane Eurostat, 2015 r.) tys. mieszkańców (2016 Statistics Finland) euro (2014 r.

Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość

Anna Zachorowska-Mazurkiewicz Kobiety i instytucje. Kobiety na rynku pracy w Stanach Zjednoczonych, Unii Europejskiej i w Polsce


POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA (2)

Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie. INTEGRACJA CUDZOZIEMCÓW na przykładzie Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie

Spis treści CZĘŚĆ I. UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE

Dr Ewa Cichowicz. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa r.

Wprowadzenie do socjologii. Barbara Szacka. Spis treści

NOWELIZACJA USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE 2015 R.

Jak zabezpieczają się w Unii (Chorwacja)

Wydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2012/2013) Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

(Jan Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach)

Ocena zasobów pomocy społecznej 2015

Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce

Transkrypt:

Polityka społeczna: podstawowe pojęcia i zakres Dr Katedra Ubezpieczenia Społecznego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

LITERATURA A. Kurzynowski (2001), Polityka społeczna podstawowe pojęcia i zakres [w:] Polityka społeczna, A. Kurzynowski (red.), SGH, Warszawa: 9-21. T. Szumlicz (2005), Ubezpieczenia społeczne. Teoria dla praktyki, Branta, Bydgoszcz: 84-88. 2

Tło historyczne chrześcijańska dobroczynność na rzecz ubogich i bezdomnych szkoły niedzielne wpływ urbanizacji na zdrowie stary i nowy liberalizm (bezpieczeństwo ekonomiczne) 1883-1889 ubezpieczenia obowiązkowe w Niemczech 1908-1911 ubezpieczenia obowiązkowe w Wielkiej Brytanii II wojna światowa Źródło: N. Barr (1993), Ekonomika polityki społecznej, Weidenfeld and Nicolson, Londyn: 27-43. 3

Źródła polityki społecznej Kwestia społeczna = negatywne zjawisko, którego skala utrudnia normalne funkcjonowanie społeczeństwa lub wręcz mu zagraża Rozwój (społeczny)= dotyczy danego systemu i oznacza proces zmian prowadzących do zróżnicowania i skomplikowania elementów składowych systemu i/lub zachodzących między nimi stosunków. Przeświadczenie o możliwości kształtowania rozwoju społecznego (zmian w strukturze społecznej) Źródło: za: T. Szumlicz (2005), Polityka społeczna, konspekt wykładu, materiały niepublikowane. 4

"Jeżeli rozwój jest uważany za proces spontaniczny, możemy się ograniczyć do ustalenia jego wyników, to jest zmian zaszłych w danym czasie (a także czynników, które wpłynęły na taki lub inny kierunek zmian) (Jan Danecki) Rozwój (1) "jeżeli rozwój jest uważany za proces kierowany przez politykę i planowanie; trzeba wówczas wprowadzić kategorię celów rozwoju (Jan Drewnowski) 5

Rozwój (2) regres postęp - rozwój, który oznacza doskonalenie, zmianę na lepsze, czyli zbliżanie się do określonego ideału. Kryteria, według których orzeka się o postępie są funkcją stosowanego systemu wartości, a zatem bywają zrelatywizowane. Zrelatywizowanie: w stosunku do epoki i dominujących w niej wyobrażeń, w stosunku do dążeń różnych sił społecznych. Źródło: za: T. Szumlicz (2005), Polityka społeczna, konspekt wykładu, materiały niepublikowane. 6

Rozwój (3) Można mówić o horyzontach historycznych: punkt widzenia ówczesnych środowisk oraz horyzontach socjologicznych: punkt widzenia odmiennych środowisk rozpatrywania rozwoju (postępu i regresu) społecznego. (Stanisław Ossowski) 7

Polityka społeczna złożenie dwuwyrazowe: polityka społeczny(a)(e) aspekt przedmiotowy aspekt polityczny polityka dotycząca - czego? polityka prowadzona przez kogo? 8

Polityka społeczna (1) Celowa działalność państwa i innych instytucji publicznych w dziedzinie kształtowania optymalnych warunków życia i pracy ludności oraz stosunków międzyludzkich; także nauka o celowym oddziaływaniu na układ stosunków społecznych i przekształcaniu warunków życia ludności Źródło: Mała Encyklopedia PWN (1995), PWN, Warszawa: 668-669. 9

Polityka społeczna (2) Celowe oddziaływanie państwa, związków zawodowych i innych organizacji na istniejący układ zmierzające do poprawy warunków bytu i pracy szerokich warstw ludności, usuwania nierówności społecznych oraz podnoszenie kultury życia Źródło: Polityka społeczna (1979), A Rajkiewicz (red.), PWE, Warszawa: 30. 10

Polityka społeczna (3) Działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych, której celem jest poprawa położenia materialnego, asekuracja przed ryzykami życiowymi i wyrównywanie szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych 11

Cele polityki społecznej (*) kształtowanie odpowiednich, tj. na miarę możliwości gospodarczych, warunków pracy i bytu ludności (**) kształtowanie prorozwojowych struktur społecznych (***) kształtowanie sprawiedliwych stosunków międzyludzkich opartych na zasadzie sprawiedliwości społecznej i równych szans na starcie życia zawodowego 12

Niestety przymiotnik "społeczny" - traktowany zbiorczo staje się także swoistym wytrychem terminologicznym, pasującym do wielu sytuacji, niekiedy wygodnym - bo niewątpliwie wieloznacznym. Wiadomo, że w języku propagandy i słownictwie potocznym przymiotnika "społeczny - co zresztą można łatwo wytłumaczyć - się nadużywa. 13

Polityki szczegółowe polityka ludnościowa, polityka rodzinna, polityka zdrowotna, polityka mieszkaniowa, polityka kształcenia, polityka kulturalna, polityka zatrudnienia, polityka kształtowania dochodów (płac), polityka ochrony pracy, polityka zabezpieczenia społecznego (obejmującą pomoc społeczną), polityka organizowania wypoczynku i czasu wolnego, polityka kształtowania i ochrony środowiska, polityka usuwania i ograniczania zjawisk patolog społecznej 14

Sfery polityki społecznej Cztery sfery polityki społecznej: zdrowie mieszkalnictwo edukacja zatrudnienie + system zabezpieczenia społecznego 15

zatrudnienie zdrowie edukacja mieszkalnictwo 16

zdrowie edukacja mieszkalnictwo zatrudnienie 17

ieszkalnictwo zatrudnienie zdrowie edukacja 18

edukacja mieszkalnictwo zatrudnienie zdrowie 19

zdrowie mieszkalnictwo edukacja zatrudnienie edukacja zatrudnienie zdrowie mieszkalnictwo 20

Teoretyczne i praktyczne rozważania nad systemem zabezpieczenia społecznego. Sześć aspektów tego zabezpieczenia: przedmiotowy podmiotowy instrumentalny redystrybucyjny kompensacyjny prawny 21

(1) aspekt przedmiotowy, czyli odpowiedź na pytanie: od jakich ryzyk powinien "uwalniać" system? (2) aspekt podmiotowy, czyli odpowiedź na pytanie: kogo ma obejmować system? (3) aspekt instrumentalny, czyli odpowiedź na pytanie: jakie zasady, metody i techniki zabezpieczenia zastosować w systemie? (4) aspekt redystrybucyjny, czyli odpowiedź na pytanie: jakie ustalić reguły partycypacji finansowej w systemie? (5) aspekt kompensacyjny, czyli odpowiedź na pytanie: w jakim zakresie powstałe straty ma pokrywać system? (6) aspekt prawny, czyli odpowiedź na pytanie: jak w praktyce stanowić i stosować dotyczące zabezpieczenia rozwiązania systemowe? 22

Aspekt przedmiotowy Zakres przedmiotowy systemu zabezpieczenia społecznego wyznacza katalog ryzyk społecznych 23

Recommendation No. 67 (1944) Income Security Convention No. 102 (1952) Minimum Standards of Social Security International Labour Organisation, Convention and Recommendation 1919-1966, ILO Geneva 1966. 24

Ryzyko społeczne = zagrożenie zdarzeniem, którego wystąpienie spowoduje stratę w zasobach gospodarstwa domowego 25

Katalog ryzyk społecznych klasyczny: choroba macierzyństwo inwalidztwo (niezdolność do pracy) śmierć żywiciela wypadek przy pracy bezrobocie starość nagły wydatek 26

W katalogu ryzyk społecznych należy uwzględnić: ryzyko niedołęstwa starczego, jako istotnego skutku wydłużania się życia po osiągnięciu umownego wieku starości (wieku emerytalnego). ryzyko nagłego braku, naruszenie zasobów materialnych ryzyko niedostatku, wynikającego z sytuacji rodzinnej i kumulacji skutków zaistnienia innych ryzyk 27

Aspekt podmiotowy System zabezpieczenia społecznego obejmuje: obywateli (rezydentów) pracujących (w tym na własny rachunek) pracujących i ich rodziny rodziny gospodarstwa domowe rodzinne gospodarstwa domowe 28

Ubezpieczenie w zabezpieczeniu (1) Aspekt instrumentalny systemu zabezpieczenia społecznego W konstruowaniu systemu zabezpieczenia społecznego trzeba odróżniać modelowe zasady (metody i techniki) zabezpieczenia: zaopatrzeniowe ubezpieczeniowe opiekuńcze 29

Ubezpieczenie w zabezpieczeniu (2) Najważniejsze kryteria odróżniaj niające: źródło o finansowania charakter (tytuł) ) uprawnienia 30

Ubezpieczenie w zabezpieczeniu (3) źródło o finansowania zasady: opiekuńcza: darowizna fundusze charytatywne zaopatrzeniowa: podatek fundusze budżetowe ubezpieczeniowa: składka fundusze ubezpieczeniowe 31

Ubezpieczenie w zabezpieczeniu (4) charakter (tytuł) ) uprawnienia zasady: opiekuńcza: oczekiwanie wsparcia zaopatrzeniowa: prawo obywatelskie (rezydenta) ubezpieczeniowa: członkostwo we wspólnocie ryzyka 32

Aspekt redystrybucyjny redystrybucja horyzontalna redystrybucja wertykalna 33

Aspekt kompensacyjny miarkowanie kompensaty straty: zakres pokrycia straty zróżnicowanie pokrycia straty 34

Aspekt prawny problem jak: stanowić prawo stosować prawo 35