mini PORADNIK ZASTĘPOWEGO dla 232 Poznańskiej Drużyny Harcerskiej Zawrat im. Arkadego Fiedlera Opracowała: dh. Ewelina Dzięgielewska
TREŚCI 1. Zastęp 2.Zastępowy 3.Dokumentacja zastępu 4.Dobra zbiórka zastępu 5.Zasady dobrej zbiórki 6.Formy pracy 7.Podsumowanie
ZASTĘP Co to jest zastęp? Jest to grupa zgranych osób, które spędza wspólnie czas na zbiórkach, ale również poza nimi. Na czele zastępu stoi zastępowy - WÓDZ. Na mundurze oznacza się go brązowym sznurem spod lewego ramienia. Każdy zastęp ma swoją obrzędowość (np. charakterystyczny sposób powitania, pożegnania się), kronikę czy proporzec. Zastęp spotyka się na zbiórkach zastępu, które przygotowuje zastępowy przy pomocy kadry. Zaufanie Zaangażowani ludzie Wspólne odkrywanie świata Dobra zabawa ZASTĘP Praca w grupie Wspólne dobre i złe chwile Doskonalenie siebie Zgrana paczka
ZASTĘPOWY ZASTĘPOWY = WZÓR + WÓDZ + STARSZY BRAT / STARSZA SIOSTRA Każdego zastępowego cechuje kilka charakterystycznych cech: jest on solidny i zorganizowany każde jego działanie jest starannie zaplanowane i dokładnie przemyślane, odpowiedzialny dba, żeby jemu zastępowi nie groziło niebezpieczeństwo, dotrzymuje słowa, zaradny i odważny bierze na siebie odpowiedzialność, sprawiedliwie nagradza i karze wszystkich traktuje równo. Nawet jeśli w zastępie jest jego najlepszy przyjaciel, on obiektywnie rozstrzyga spory. Nie wykorzystuje władzy nie wywyższa się nad zastępem, pamięta że nie ma równych i równiejszych. Zastępowy jest wodzem, który prowadzi swój zastęp przez harcerską drogę. Pomaga im podczas zdobywania sprawności czy stopni harcerskich. Jest WODZEM. Jeśli masz naście lat i zostało powierzone Ci bardzo wymagające zadanie; bycie zastępowym, a nie wiesz jak sobie poradzić z tą odpowiedzialnością nie przejmuj się. Zawsze możesz liczyć na pomoc starszych kolegów/koleżanek czy też bardziej doświadczonej kadry! Nikt nie urodził się z cechami dobrego zastępowego. Każdy z nas - wodzów musiał je w sobie wypracować. Aby coś osiągnąć, należy nabierać doświadczenia i uczyć się na błędach cudzych i własnych.
DOKUMENTACJA ZASTĘPU Oprócz ustalonej w środowisku zastępu obrzędowości, zastęp powinien posiadać swoją dokumentację. Najważniejszą rzeczą, jaką KAŻDY zastępowy powinien posiadać, to spis członków zastępu wraz z dopisanym numerem telefonu, adresem e-mail oraz adresem zamieszkania. Najprościej mieć zapisane to w takiej tabelce: Nr Imię i nazwisko Telefon Adres Adres e-mail Oprócz tego można prowadzić zeszyt zastępu. Jest to zeszyt, w którym odnotowujesz każdą zbiórkę oraz spisujesz jak ona przebiegła. Najlepiej mieć w niej również wyżej przedstawioną tabelkę. W tym zeszycie warto również umieścić sobie ramowy plan pracy zastępu. Będzie mieścić się w nim charakterystyka zastępu, czyli zainteresowania, wiek i umiejętności harcerzy z Twojego zastępu, oprócz tego cele, które chcesz osiągnąć ze swoim zastępem w nowym roku harcerskim. CHARAKTERYSTYKA ZASTĘPU Imię i nazwisko Sprawności i stopnie harcerskie Zainteresowa nia Data urodzenia (wiek) Długość przynależnoś ci do ZHP (doświadczen ie)
Cele możesz rozpisać na podstawie: sprawności, które harcerze chcą zdobyć; ulubionych przedmiotów szkolnych; wiedzy jaką harcerze posiadają, zainteresowań (np. zdobycie sprawności kuchcika, upieczenie ciasta na urodziny jednego z członków zastępu, nagranie filmu promującego drużynę/zastęp, wyjazd na rajd, przeprowadzenie gry terenowej o ulubionej dyscyplinie sportowej itp.). Kiedy wiesz jakie cele postawiłeś sobie w nowym roku harcerskim, musisz je uporządkować w harmonogramie. Propozycja rozpisania harmonogramu: Data Forma pracy 15.09.2014 Zbiórka zastępu PLAN PRACY ZASTĘPU Temat Poznajmy się 25.10.2014 Rajd Szlakiem jesieni Miejsce i czas Harcówka, 17:30-19:00 Dworzec PKP 9:00 Uwagi Trasa: Puszczykó wko - Szreniawa Z tak rozpisanymi planami i założeniami na pewno o niczym nie zapomnisz i nawet się nie obejrzysz jak rok harcerski szybko minie. Nie zapominaj jednak, że ten plan jest ramowy i można go zmieniać w miarę potrzeb.
DOBRA ZBIÓRKA ZASTĘPU W Twoim planie pracy są wpisane zbiórki zastępu, ale co jeśli uznasz, że zbiórka, którą zaplanowałeś we wrześniu jest nieatrakcyjna dla Twojego zastępu i w połowie roku szukasz pomysłu na ciekawą zbiórkę? Gdzie szukać inspiracji? Jest kilka dobrych miejsc, w które warto zajrzeć: Prasa Życie codzienne Zainteresowania Twoje i reszty zastępu Spis sprawności i stopni warto zrealizować wspólnie jedno z wymagań na dany stopień razem Internet np. blogi, fora jednak nie używaj gotowców, a dostosuj zbiórki do warunków w zastępie (stan liczbowy, materiały, miejsce). KAŻDA DOBRA ZBIÓRKA MA SWÓJ PLAN KONSPEKT Przed każdą zbiórką rozpisz sobie konspekt, który będziesz mieć przy sobie na zbiórce w widocznym miejscu, aby móc z niego skorzystać. Oto wzór: ZBIÓRKA ZASTĘPU URANOS TEMAT: DATA: MIEJSCE: ZAMIERZENIA: Po zbiórce każdy harcerz będzie umiał SPRAWNOŚCI: np.. kuchcik, piosenkarka, SPRAWY DO ZAŁATWIENIA PRZED ZBIÓRKĄ: Lp. ELEMENT OPIS ELEMENTU HARMONOGRAM: FORMA PRACY CZAS MATERIAŁY
ZASADY DOBREJ ZBIÓRKI 1. Zasada czegoś nowego - zawsze staraj się pozytywnie zaskoczyć swój zastęp jakimś nowym elementem na zbiórce np.. nowym pląsem. 2. Zasada samodzielności i inicjatywy zarówno ty jak i Twoi harcerze mają się rozwijać, więc nie rób wszystkiego za nich daj im czasem wolną rękę. 3. Zasada logicznego tępa pamiętaj, żeby przebieg Twojej zbiórki był płynny i logiczny. Aby czas na konkretne zadania był odpowiednio dobrany. 4. Zasada przemienności elementów jeśli zaplanowałeś długi siedzący wstęp do twojej zbiórki, to zaraz po nim zrób związany z tematem pląs lub zadanie. Gdy harcerze zbyt długo siedzą, zaczynają się nudzić i przestają słuchać nawet najciekawszych historii 5. Zasada zastępowy też się bawi - Kiedy zaplanowałeś jakiś pląs czy zabawę, baw się razem z zastępem!
FORMY PRACY Co to są tajemniczo brzmiące formy pracy? Są to po prostu sposoby, w jakie przekazujesz daną wiedzę swoim harcerzom. Jest ich cały alfabet! Akcja zarobkowa, apel, alarm Biwak, bieg, burza mózgów Chatka Robinsona, ćwiczenia, czyn społeczny Defilada, dyskusja Eskapada Festyn, festiwal, film Gawęda, gra, gazetka, Harcerski Bieg Terenowy Impreza harcerska, inscenizacja Jaboree Kiermasz, kominek, koncert, kurs Musztra, manewry, maraton Nocny bieg, nabór Obóz, ognisko, olimpiada Praca w grupach, pozoracja, podchody, prace pożyteczne, prezentacja, Rajd Spotkanie z ciekawym człowiekiem, szkolenia, sąd, służba Tubadej, taniec, teatr, turniej Urodziny drużyny Wycieczka, warta Zbiórka, złaz
PODSUMOWANIE Podsumowując zastępowy jest prawą ręką kadry, rozwija się zarządzając grupą swoich rówieśników. Jest ich dobrym kolegą i przykładem. Jednak nie wywyższa się i traktuje siebie na równi z innymi. Jest godny podziwu i często jest stawiany jako przykład dla innych harcerzy. Kadra może na nim polegać. Sprawdza się w powierzonych mu zadaniach. To jest książkowy ideał zastępowego. Być może nigdy nie uda Ci się osiągnąć ideału, ale pamiętajmy co powiedział Baden-Powell: Nie to ma wielkie znaczenie, czy aktualnie osiągamy nasze ideały, lecz to, że są one wysokie. Życzę Ci powodzenia na harcerskiej drodze. Czuwaj! START