STANDARDY WYMAGAŃ z zajęć komputerowych dla klas V szkoły podstawowej opracowane na podstawie programu nauczania KOMPUTEROWE OPOWIEŚCI oraz podręcznika KOMPUTEROWE OPOWIEŚCI dla starszych klas szkoły podstawowej (271/2010) POSTAWY UCZNIÓW Taksonomia/pkt. A Uczestnictwo w działaniu (1 pkt) B Podejmowanie działania (2 pkt.) C Nastawienie na działanie (3 pkt.) Charakterystyka postawy ucznia Rzadko jest przygotowany do zajęć. Podczas wykonywania ćwiczeń i zadań potrzebuje mobilizowania i pomocy ze strony nauczyciela i innych uczniów. Tylko czasami przestrzega zasad ustalonych w regulaminie szkolnej pracowni komputerowej. Jego praca cechuje się niewielką samodzielnością, wykonane ćwiczenia i zadania są niezbyt estetyczne. Choć słabo zaangażowany w pracę klasy czy grupy, stara się jednak dostosować do powstałych sytuacji. Rzadko wspiera dobrą komunikację w grupie i nie umie okazywać szacunku innym członkom grupy. Bywa, że nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem. Często zdarza się, że jest nieprzygotowany do zajęć. Podczas wykonywania ćwiczeń i zadań zazwyczaj stara się być samodzielny, jednak brak mu jeszcze staranności i systematyczności w działaniu. Zazwyczaj przestrzega zasad ustalonych w regulaminie szkolnej pracowni komputerowej. Wybiera z dostępnych zbiorów informacji te, które wolno wykorzystać w pracy. Zazwyczaj zaangażowany w pracę klasy, grupy, stara się być aktywny i odpowiedzialny. Czasami zachęca do dobrej komunikacji w grupie, nie zawsze jednak umie okazać szacunek innym członkom grupy. Jeszcze niezbyt efektywnie wykorzystuje czas pracy. Dostosowuje się do obowiązujących zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem. Wystąpiły sporadyczne przypadki nieprzygotowania do zajęć. Podczas wykonywania ćwiczeń i zadań jest samodzielny, nie zawsze jednak dość staranny, brak jeszcze czasem spójności w jego działaniu. Zawsze przestrzega zasad ustalonych w regulaminie szkolnej pracowni komputerowej. Zaangażowany w pracę klasy i grupy, zachęca innych do działania, zazwyczaj odpowiedzialny i aktywny. Często zachęca do dobrej komunikacji w grupie, zwykle odnosi się z szacunkiem do innych, jest skłonny do kompromisu. Racjonalnie wykorzystuje czas pracy. Prawidłowo organizuje stanowisko pracy z komputerem oraz przeprowadza krótką gimnastykę relaksacyjną. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 1
D System działań (4 pkt.) Zawsze przygotowany do zajęć, często posiada informacje z innych źródeł niż podręcznik. Samodzielnie wykonuje wszystkie ćwiczenia i zadania przewidziane w programie oraz jest operatywny w wykorzystaniu wiadomości i umiejętności do rozwiązywania zadań trudnych, w nowych sytuacjach. Bierze udział w ustalaniu zasad obowiązujących w pracowni komputerowej i jednocześnie dba o ich przestrzeganie przez innych uczniów. Mocno zaangażowany w pracę klasy, grupy, bardzo aktywny i odpowiedzialny, skutecznie motywuje innych uczestników zajęć do pokonywania trudności. Zachęca do dobrej komunikacji w grupie, wyraża uznanie dla cudzych pomysłów i ich autorów. Podczas wykonywania zadań wykazuje się dużą starannością i sumiennością. Dąży do samodoskonalenia i twórczego rozwoju własnych uzdolnień. Dostosowuje stanowisko pracy z komputerem do potrzeb, przestrzegając przy tym wszelkich zasad bezpieczeństwa, higieny i organizacji pracy. Przejawia inicjatywę, nauczyciel może na niego zawsze liczyć jest niezawodny. Wykorzystuje z własnej inicjatywy umiejętności informatyczne na lekcjach innych przedmiotów. Przygotowuje na zajęcia informacje dodatkowe o wysokich walorach edukacyjnych.* Wykonuje prace nadobowiązkowe.* Przejawia dużą aktywność w zajęciach pozalekcyjnych związanych z przedmiotem.* Startuje, a bywa nawet, że odnosi sukcesy, w konkursach informatycznych.* * Działania umożliwiające otrzymanie przez ucznia oceny celującej za postawę. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 2
Zakres lekcji Dział lub zagadnienie programowe 1 11 Komunikowanie się z komputerem w środowisku Windows Praca z edytorem grafiki Paint Rodzaj wymagań Uczeń: Rozbudowuje na dysku strukturę folderów na podstawie wzoru. Omawia sposób tworzenia struktury folderów. Tworzy strukturę folderów według potrzeb. Stosuje skróty klawiszowe do wykonywania operacji na plikach. Podaje przykłady skrótów klawiszowych stosowanych w operacjach na plikach oraz skojarzone z nimi czynności. Przekształca fragmenty rysunków przez symetrię. Tworzy symetryczne rysunki. Zmienia rozmiary rysunków. Kopiuje fragmenty rysunku do rysunku zapisanego w innym pliku. Przekształca fragmenty rysunków przez obrót. Tworzy rysunki, wykorzystując przekształcone fragmenty rysunków. Zmniejsza rozmiary kartki, na której wykonuje rysunek. Wymienia etapy powstawania rysunku symetrycznego. Wyjaśnia sposób zmniejszania rozmiaru kartki w edytorze Paint. Tworzy ciekawe kompozycje graficzne z gotowych elementów, kopiowanych z różnych plików, wykorzystując operacje kopiowania, przesuwania, zmiany rozmiaru i przekształcania rysunków. Stosuje skróty klawiszowe do wykonywania operacji na fragmentach rysunków. Modyfikuje rysunki w celu uzyskania atrakcyjnych efektów, np. cienia, odbicia lustrzanego. Omawia poznane rodzaje przekształceń fragmentów rysunku. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 3
Praca z edytorem tekstu Word Przenosi i kopiuje fragmenty tekstu poprzez Schowek, posługując się skrótami klawiszowymi. Formułuje krótką wypowiedź według podanego planu, wykorzystuje zgromadzone słownictwo. Zapisuje zmodyfikowany dokument pod nową nazwą w folderze przeznaczonym na swoje dokumenty tekstowe. Pisze tekst z podziałem na akapity. Formatuje akapit: ustala wcięcie pierwszego wiersza akapitu i wcięcia całego akapitu oraz wyrównanie tekstu w akapitach według opisu. Uzupełnia treść dokumentu tekstowego na podstawie informacji znalezionych w komputerowym atlasie. Zapisuje swoją pracę w czasie jej tworzenia. Kopiuje za pośrednictwem Schowka elementy graficzne do dokumentu tekstowego z pliku otwartego w edytorze grafiki. Ustala położenie elementu graficznego względem tekstu i rodzaj otaczania rysunku tekstem według opisu. Wstawia do tekstu rysunek z galerii klipartów. Wstawia do testu rysunek zapisany w pliku z wykorzystaniem polecenia Obraz z menu Wstaw. Otacza ramką element graficzny umieszczony w tekście. Zmienia rozmiar elementu graficznego umieszczonego w tekście. Wstawia do tekstu ozdobne napisy z galerii Word-Art. Zmienia styl oraz cechy czcionki obiektu WordArt. Zmienia układ, rozmiar i położenie obiektu Word-Art. Powiększa i pomniejsza widok dokumentu w podglądzie wydruku. Dokonuje zmian w ustawieniach strony według wskazówek. Drukuje dokument tekstowy. Opisuje cztery rodzaje wyrównania tekstu w akapicie. Rozpoznaje na pasku formatowania przyciski służące do wyrównywania tekstu w akapitach. Omawia rodzaje stosowanych w tekście wcięć. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 4
Analizuje tekst dokumentu i samodzielnie wprowadza zmiany zmierzające do uporządkowania jego treści. Stosuje skróty klawiszowe do wykonywania różnych operacji, np. otwierania pliku. Projektuje i redaguje dokumenty tekstowe na zadany temat. Ilustruje dokumenty tekstowe elementami graficznymi. Formatuje dokumenty tekstowe, dobiera formę dokumentu stosownie do jego treści. Formatuje umieszczony w tekście element graficzny według własnego pomysłu. Dba o kompozycję tekstu i elementów graficznych, nadając dokumentowi czytelną, estetyczna formę. Analizuje różnice w przygotowaniu dokumentu do druku w programach Paint i Word. Ustala szerokość marginesów i orientację strony. Ustala liczbę kopii i jakość wydruku. Objaśnia sposób ustalania wcięć w tekście za pomocą polecenia Akapit z menu Format. Wyjaśnia potrzebę częstego zapisywania swojej pracy. Omawia sposób umieszczenia fragmentu rysunku w dokumencie tekstowym. Rozróżnia rodzaje otaczania rysunku tekstem (układ). Omawia sposób ustalania otoczenia rysunku tekstem. Wyjaśnia pojęcie klipartu. Opisuje sposób wyszukiwania klipartów w galerii klipartów. Omawia rodzaje obramowania wstawionego elementu graficznego i sposoby ich ustalania. Objaśnia zastosowanie narzędzi do edycji i formatowania napisu WordArt. Omawia etapy przygotowania dokumentu do druku. Korzystanie z programów edukacyjnych Obsługuje komputerowy atlas Rośliny łąk i ogrodów z płyty CD-ROM. Wyszukuje w atlasie informacje na określony temat. Korzysta z programu edukacyjnego Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc, uruchomionego z płyty CD- ROM, do utrwalenia swojej wiedzy z określonej dziedziny. Sprawdza swoją wiedzę, wykonując komputerowy quiz i analizując jego wyniki. Podaje przykładowe zakresy tematyczne atlasów komputerowych. Opisuje sposoby wyszukiwania haseł w komputerowym atlasie. Korzysta z komputerowego atlasu do poszerzania swoich wiadomości. Wykorzystuje programy edukacyjne do utrwalenia i sprawdzenia swojej wiedzy. Omawia zakres zawartości tematycznych atlasów komputerowych. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 5
12 22 Komunikowanie się z komputerem w środowisku Windows Zaznacza grupę plików (folderów) z użyciem klawiszy Ctrl lub Shift. Kopiuje grupę plików (folderów) do wskazanego folderu. Rozpoznaje pliki dźwiękowe na podstawie rozszerzenia nazwy pliku (mp3 i wav). Rozpoznaje plik zawierający prezentację multimedialną utworzoną w programie PowerPoint, na podstawie ikony oraz rozszerzenia nazwy pliku (ppt). Zaznacza i kopiuje grupę plików (folderów) różnymi metodami. Wymienia przykładowe rozszerzenia nazw plików dźwiękowych. Opisuje sposoby zaznaczania grupy plików lub folderów. Zdobywanie informacji i komunikowanie się za pośrednictwem Internetu Korzysta z wyszukiwarki o podanym adresie w celu wyszukania informacji na zadany temat. Wyszukuje informacje w Internecie, formułując w wyszukiwarce internetowej zapytania z użyciem cudzysłowu. Zdobywa informacje, korzystając z serwisów tematycznych portalu internetowego. Wyszukuje informacje na zadany temat, korzystając z katalogu stron portalu internetowego według wskazówek. Korzysta z katalogu stron WWW portalu internetowego w celu odnalezienia w Internecie stron zawierających informacje na określony temat. Zakłada konto pocztowe za pośrednictwem portalu internetowego, korzystając z instrukcji podanej przez dostawcę usługi pocztowej. Loguje się na swoje konto pocztowe utworzone za pośrednictwem portalu internetowego. Poprawnie wpisuje adres oraz temat listu w oknie pisania listu programu pocztowego. Redaguje, formatuje i wysyła list elektroniczny. Odbiera i odczytuje korespondencję elektroniczną. Omawia przeznaczenie wyszukiwarki internetowej. Wymienia przykłady nazw wyszukiwarek umożliwiających przeszukiwanie polskich stron WWW. Wymienia przykłady nazw portali internetowych. Wskazuje przykładowe usługi proponowane przez portale internetowe. Odczytuje grupy tematyczne (kategorie) przykładowego katalogu stron WWW portalu internetowego. Wyjaśnia, czym jest poczta elektroniczna i adres e-mail. Omawia przeznaczenie programu pocztowego. Podaje drogę, jaką przebywa list elektroniczny od nadawcy do adresata. Omawia, na czym polega korzystanie z poczty elektronicznej za pośrednictwem stron WWW. Wskazuje i nazywa podstawowe elementy okna programu pocztowego. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 6
Wykorzystuje różne wyszukiwarki internetowe. Efektywnie wyszukuje informacje w Internecie na podstawie precyzyjnie sformułowanych zapytań. Korzysta z portalu internetowego i jego usług według własnych potrzeb. Swobodnie komunikuje się z innymi użytkownikami Internetu za pomocą poczty elektronicznej. Korzysta z książki adresowej programu pocztowego. Omawia pojęcie wyszukiwarki internetowej. Wyjaśnia pojęcia: słowo (słowa) kluczowe, portal internetowy, serwis tematyczny portalu internetowego, konto pocztowe (skrzynka pocztowa), serwer pocztowy. Omawia zasady korzystania z wyszukiwarki internetowej. Wyjaśnia zasady tworzenia zapytań w wyszukiwarce internetowej. Opisuje usługi oferowane przez portale. Omawia budowę katalogu stron WWW portalu internetowego. Wyjaśnia zasadę wyszukiwania stron internetowych, zawierających informacje na określony temat, za pomocą katalogu stron WWW wybranego portalu internetowego. Identyfikuje elementy adresu e-mail. Omawia kolejne kroki tworzenia konta pocztowego. Opisuje przeznaczenie elementów okna programu pocztowego: przycisków, zakładek i folderów. Objaśnia przeznaczenie książki adresowej programu pocztowego. Opisuje elementy okna, w którym redaguje list. Praca z edytorem tekstu Word Zgodnie z opisem uzupełnia tekst, redaguje krótką wypowiedź oraz formatuje dokument tekstowy. Wyjaśnia potrzebę różnicowania rodzajów czcionek w dokumencie oraz różnicowania wyglądu akapitów. Redaguje i formatuje tekst na zadany temat z wykorzystaniem różnych narzędzi i funkcji poznanego edytora tekstu, nadając mu wygląd stosowny do jego treści. Objaśnia zasady rozmieszczania tekstu na stronie w zależności od typu dokumentu. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 7
Praca z edytorem grafiki Paint Projektuje kompozycję graficzną na zadany temat. Wykonuje kompozycję graficzną według projektu. W tworzonej kompozycji wykorzystuje elementy graficzne zapisane w osobnym pliku. Omawia charakterystyczne elementy kompozycji graficznej. Opracowuje projekt kompozycji o ciekawej formie graficznej. Tworzy kompozycje graficzne z zastosowaniem efektu perspektywy. Dba o estetykę wykonywanej pracy. Wskazuje, jakie czynniki wpływają na estetykę kompozycji graficznej. Praca z programem PowerPoint Rozbudowuje w programie PowerPoint prezentację multimedialną zgodnie z opisem, dodając nowe slajdy, zapisane w osobnych plikach. Ustala tło wszystkich slajdów prezentacji. Zapisuje zmodyfikowaną prezentację we wskazanym folderze. Ogląda gotową prezentację i wyszukuje odpowiedzi na żądane pytania. Omawia sposób zmiany tła dla wszystkich slajdów prezentacji. Rozbudowuje prezentację multimedialną w programie PowerPoint. Korzysta z rozszerzonej palety kolorów, spośród których wybiera kolor tła prezentacji. Wykorzystuje prezentacje multimedialne do zdobywania wiedzy. Omawia kolejne etapy wstawiania slajdów do prezentacji. Wyjaśnia sposób ustalania koloru tła dla aktualnie wyświetlanego slajdu. Praca z odtwarzaczem multimedialnym Windows Media Player Uruchamia program Windows Media Player. Otwiera w odtwarzaczu multimedialnym plik dźwiękowy i odtwarza go. Steruje odtwarzaniem utworów muzycznych z plików dźwiękowych. Wyjaśnia pojęcie odtwarzacza multimedialnego. Omawia zastosowanie odtwarzacza multimedialnego. Tworzy w programie Windows Media Player listy odtwarzania; ustala kolejność i odtwarza utwory muzyczne z listy. Omawia możliwości wykorzystania odtwarzacza multimedialnego. Objaśnia budowę okna programu Windows Media Player i przeznaczenie jego elementów. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 8
23 33 Komunikowanie się z komputerem w środowisku Windows Zdobywanie informacji i komunikowanie się za pośrednictwem Internetu Tworzy na dysku foldery przeznaczone na pliki różnego rodzaju, odpowiednio je nazywa. Zaznacza pliki jednego rodzaju i jako grupy plików przenosi je do odpowiednich folderów. Usuwa z dysku grupy plików za pomocą klawisza Delete. Rozpoznaje pliki utworzone w arkuszu kalkulacyjnym Excel na podstawie ikony oraz rozszerzenia nazwy pliku (xls). Uzasadnia potrzebę segregacji plików w zależności od ich zawartości. Kopiuje lub usuwa pliki lub foldery dowolnym sposobem. Wyszukuje w internetowym atlasie Na grzyby! informacje, korzystając ze skorowidza. Przełącza się między stronami internetowego atlasu za pomocą odsyłaczy. Wykorzystuje informacje zawarte w internetowym atlasie do poszerzenia swoich wiadomości. Odczytuje z witryny internetowej dane liczbowe i uzupełnia nimi arkusz kalkulacyjny. Omawia pojęcie skorowidzu. Samodzielnie wyszukuje w internetowym atlasie Na grzyby! informacje na określony temat. Wskazuje na zalety internetowych atlasów. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 9
Praca z arkuszem kalkulacyjnym Excel Uruchamia program Excel. Otwiera plik zawierający arkusz kalkulacyjny. Porusza się w obszarze arkusza, uaktywnia wybraną komórkę. Odczytuje i analizuje dane przedstawione w tabeli arkusza i na wykresie kolumnowym lub kołowym. Uzupełnia arkusz danymi, wpisuje je lub kopiuje z pliku tekstowego. Usuwa błędy popełnione podczas wpisywania danych. Wykonuje w arkuszu obliczenia na podstawie formuł tworzonych według wzoru. Zmienia zawartość komórek arkusza. Zaznacza obszar komórek. Przełącza się za pomocą zakładek między różnymi arkuszami. Stosuje w formułach funkcję Suma. Sumuje zawartości komórek, korzystając z przycisku Autosumowanie. Wykonuje obliczenia w kolejnych komórkach, umieszczając w nich formuły metodą wypełniania lub kopiowania. Planuje rozmieszczenie tabeli w obszarze arkusza. Opisuje tabelę arkusza: wpisuje tytuł tabeli i nagłówki kolumn oraz liczby porządkowe, wypełniając kolumnę serią danych. Formatuje według wzoru czcionkę w komórkach zawierających opisy, dane i obliczenia. Zmienia szerokość kolumny oraz wysokość wiersza tabeli arkusza zgodnie z opisem. Wyróżnia fragmenty arkusza, stosując według opisu różne sposoby wyrównania zawartości komórek. Ustala obramowanie komórek. Zmienia tło komórek arkusza. Nadaje danym arkusza kalkulacyjnego format liczbowy i ustala ich dokładność. Wyjaśnia pojęcie arkusza kalkulacyjnego. Omawia przeznaczenie arkusza kalkulacyjnego. Odczytuje nazwę programu, w którym arkusz został otwarty. Rozróżnia arkusz kalkulacyjny program i arkusz kalkulacyjny dokument. Nazywa i wskazuje podstawowe elementy arkusza. Wyjaśnia pojęcie formuły. Wyjaśnia rolę wykresu w prezentowaniu danych arkusza kalkulacyjnego. Rozpoznaje podstawowe typy wykresów. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 10
34 35 Zastosowania komputera w różnych dziedzinach; komputer źródłem rozrywki Interpretuje dane i wyniki obliczeń zawarte w arkuszu kalkulacyjnym. Samodzielnie uzupełnia arkusz danymi i formułami w celu rozwiązania zadania. Zapisuje wyrażenie arytmetyczne w postaci formuły. Wybiera optymalny sposób umieszczania formuł w komórkach arkusza. Porównuje sposoby interpretacji danych przedstawionych w tabeli i na wykresie arkusza. Wykonuje w arkuszu różnorodne obliczenia z zastosowaniem funkcji Suma. Analizuje zadanie, planuje sposób jego rozwiązania w arkuszu kalkulacyjnym. Samodzielnie rozwiązuje zadania w arkuszu. Tworzy prosty arkusz kalkulacyjny. Projektuje tabelę arkusza, dobierając jej postać do prezentowanych w niej danych. Opisuje i formatuje tabelę arkusza, czytelnie i przejrzyście prezentując dane i wyniki obliczeń. Ustala właściwy format danych arkusza. Formatuje opisy danych i wyników obliczeń. Modyfikuje tabelę arkusza kalkulacyjnego, zmieniając szerokość kolumn lub wysokość wierszy odpowiednio do ich zawartości. Wybiera właściwy rodzaj obramowania komórek, stylu i koloru krawędzi tabeli. Wyróżnia fragmenty arkusza poprzez zastosowanie zróżnicowanego tła komórek. Omawia budowę arkusza kalkulacyjnego. Wyjaśnia pojęcia: komórka, komórka aktywna, wiersz, kolumna, adres komórki, obszar. Omawia sposoby poruszania się po obszarze arkusza kalkulacyjnego. Opisuje sposób umieszczenia danych w komórkach arkusza. Opisuje różne sposoby wpisywania formuł do komórek arkusza. Opisuje operację wypełniania komórek arkusza. Wyjaśnia zasadę, według której postać formuły w wypełnionych komórkach ulega zmianie. Porównuje wypełnianie i kopiowanie komórek jako metody umieszczania formuł w komórkach. Objaśnia pojęcie wykresu w odniesieniu do arkusza kalkulacyjnego. Wyjaśnia, jakiego rodzaju dane należy ilustrować za pomocą wykresu kolumnowego, a jakiego za pomocą wykresu kołowego. Wyjaśnia pojęcie funkcji w arkuszu kalkulacyjnym. Omawia zalety zastosowania w formułach funkcji Suma. Opisuje różne sposoby zaznaczania obszaru komórek. Wyjaśnia pojęcie serii danych w arkuszu kalkulacyjnym, wskazuje przykłady ich zastosowania. Uruchamia wskazaną grę komputerową i korzysta z niej według wskazówek. Określa zagrożenia, jakie mogą nieść gry komputerowe. Podaje przykłady zastosowań komputera w różnych dziedzinach. Samodzielnie dokonuje wyboru gry komputerowej. Uruchamia wybraną grę i rozpoczyna zabawę po zapoznaniu się z zasadami i celem gry. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 11
Charakteryzuje zastosowanie komputerów w szkole. Przedstawia własne spojrzenie na temat zastosowań komputerów na podstawie informacji pozyskanych z różnych źródeł. Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 12
Opracowanie: Małgorzata Jakutowicz, Wyd. CZARNY KRUK 13