Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 085 742-53-78 faks. 085 742-21-04 e-mail: sekretariat@wios.bialystok.pl WYNIKI BADAŃ HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO WYKONANYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2011 ROKU WIOŚ Białystok, luty 2012
Hałas jest jednym z najbardziej odczuwalnych zagrożeń środowiska. Z prowadzonych badań wynika, iż ok. 40% ludności zamieszkującej największe miasta Unii Europejskiej może być narażone na średnie długookresowe poziomy hałasu drogowego przekraczające db w dzień, a w nocy prawie 34 miliony ludzi może być narażonych na długookresowe poziomy hałasu drogowego przekraczające db. Z akustycznego punktu widzenia, hałasem określa się każdy niepożądany dźwięk, który w jakiś sposób wpływa na tło akustyczne. Do głównych źródeł hałasu powodujących zwiększenie uciążliwości akustycznej w środowisku należą: ruch drogowy, kolejowy, transport lotniczy oraz zakłady przemysłowe. Na terenie województwa podlaskiego najistotniejszym i najpowszechniejszym źródłem hałasu jest bez wątpienia transport drogowy, (na który wpływa dynamiczny rozwój motoryzacji). Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa Prawo ochrony środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego, lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. W roku 2011 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykonał pomiary hałasu w ramach realizacji zadań Programu Państwowego Monitoringu Środowiska. W programie wojewódzkim wyznaczony cel badań polegał na określeniu uciążliwości akustycznej dróg krajowych i wojewódzkich przebiegających przez wybrane miejscowości: Sokółka, Siemiatycze, Rajgród, Miastkowo, Szepietowo, Jedwabne, Nowogród, Michałowo, Krasnopol, Bakałarzewo (mapa). Zastosowana metodyka pomiarów była zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska 1 oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Dopuszczalne poziomy hałasu określa rozporządzenie Ministra Środowiska 2, w którym wartości graniczne hałasu uzależniono od rodzaju źródeł emisji, zabudowy terenu oraz pór doby (tabela 1). Tabela 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L AeqD i L AeqN, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz L DWN i L N, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. Dopuszczalny poziom hałasu w [db] / Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku Lp. Przeznaczenie terenu Pozostałe obiekty i działalność drogi lub linie kolejowe będąca źródłem hałasu L Aeq D / L DWN L Aeq N / L N L Aeq D / L DWN L Aeq N / L N 1. a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem / 45 / 45 45 / 45 40 / 40 2. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wczasowym pobytem dzieci i młodzieży / / / 40 / 40 c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach 3. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej / / / 45 / 45 c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo - usługowe 4. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców / / / 45 / 45 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linia kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824). 2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). 2
Pomiary hałasu komunikacyjnego w 2011 roku 3
OMÓWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW W roku 2011 Inspektorat przeprowadził pomiary hałasu drogowego w 10 miejscowościach województwa podlaskiego. W trzech (Siemiatycze, Sokółka, Rajgród) wyznaczano poziomy długookresowe, natomiast w pozostałych wykonywano tzw. pomiary krótkookresowe (w odniesieniu do jednej doby). POZIOMY DŁUGOOKRESOWE W Sokółce (ul. Białostocka 114), Siemiatyczach (ul. 11 Listopada 44) i Rajgrodzie (ul. Warszawska 1) prowadzone były pomiary hałasu służące do wyznaczenia poziomów L DWN oraz L N poziomy długookresowe (dzienno wieczorno nocne oraz nocne). W Sokółce i Siemiatyczach punkty pomiarowe zlokalizowane były przy drodze krajowej nr 19, a w Rajgrodzie przy drodze krajowej nr 61. 75 70 73,2 72,9 74,6 Sokółka, ul. Białostocka 114 LDWN [db] Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 Rajgród, ul. Warszawska 1 wartość dopuszczalna dzień Wykres 1. Wyznaczone poziomy długookresowe L DWN 75 45,7,5 67,7 Sokółka, ul. Białostocka 114 LN [db] Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 Rajgród, ul. Warszawska 1 wartość dopuszczalna noc Wykres 2. Wyznaczone poziomy długookresowe L N 75 70 75 45 Ze względu na inny rodzaj zabudowy, w Rajgrodzie wartości dopuszczalne hałasu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska 2, wynosiły db dla L DWN i db dla L N. W pozostałych dwóch punktach wartości te były wyższe ze względu na inny rodzaj otaczającej zabudowy( L DWN db, L N db). Wyliczone na podstawie pomiarów cząstkowych wartości wskaźników długookresowych najwyższe były w Rajgrodzie; L DWN = 74,6 db, L N = 67,7 db. Nieznacznie niższymi wartościami wskaźników charakteryzowały się dwa pozostałe miasta w Sokółce L DWN = 73,2 db, L N =,7 db, w Siemiatyczach L DWN = 72,9 db, L N =,5 db. We wszystkich punktach uzyskane wartości poziomów długookresowych przekroczyły poziomy dopuszczalne hałasu (wykres 1 i 2). Podczas pomiarów każdorazowo prowadzono rejestrację natężenia ruchu pojazdów z wyodrębnieniem pojazdów ciężkich (wykres 3). Z danych wynika, że największy ruch (głównie samochodów ciężkich) panował w Rajgrodzie, co miało odzwierciedlenie w uzyskanych wynikach pomiarów. Rajgród, ul. Warszawska 1(05-06.11.11) Rajgród, ul. Warszawska 1(03-04.11.11) Rajgród, ul. Warszawska 1(04-05.10.11) Rajgród, ul. Warszawska 1(08-09.06.11) Rajgród, ul. Warszawska 1(07-08.05.11) Rajgród, ul. Warszawska 1(10-11.05.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(06-07.11.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(05-06.11.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(04-05.11.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(03-04.11.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(28-29.06.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(18-19.06.11) Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44(15-16.06.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(11-12.11.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(10-11.10.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(09-10.10.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(08-09.10.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(04-05.06.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(01-02.06.11) Sokółka, ul. Białostocka 114(12-13.05.11) średnia liczba pojazdów ciężkich/dobę 0 00 10000 100 średnia liczba pojazdów/dobę Wykres 3. Natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych monitoringu hałasu (L DWN i L N ) 4
POZIOMY KRÓTKOOKRESOWE W Miastkowie, Szepietowie, Jedwabnem, Nowogrodzie, Michałowie, Krasnopolu i Bakałarzewie wykonano badania hałasu w celu określenia wartości wskaźników L AeqD oraz L AeqN, mających zastosowanie do ustalania i 68 66 64 62 58 56 54 52,9 59,2 66 63,8 61,5 64,5 64,9 Szepietowo, Jedwabne, ul. Nowogród, ul. Michałowo, Krasnopol, ul. Bakałarzewo, Miastkowo, ul. Główna 26 Łomżyńska 14 Stacha Konwy ul. Białostocka W. Polskiego ul. Suwalska 5 ul. Łomżyńska 30 32 22 18 LAeqD [db] wartość dopuszczalna dzień Wykres 4. Wyznaczone poziomy dla pory dziennej L AeqD 45 40 58,2,1 Szepietowo, Jedwabne, ul. ul. Główna 26 Łomżyńska 14 56,4 52,7 Nowogród, ul. Michałowo, ul. Stacha Konwy Białostocka 32 30 LAeqN [db] 56,1 Krasnopol, ul. W. Polskiego 22 54,3 wartość dopuszczalna noc Wykres 5. Wyznaczone poziomy dla pory nocnej L AeqN Bakałarzewo, ul. Suwalska 5 Wykres 5. Wyznaczone poziomy L AeqN Krasnopol, ul. W. Polskiego 22 Michałowo, ul. Białostocka 32 Nowogród, ul. Stacha Konwy 30 Jedwabne, ul. Łomżyńska 14 Szepietowo, ul. Główna 26 Miastkowo, ul. Łomżyńska 18 średnia liczba pojazdów ciężkich/dobę 64,1 Bakałarzewo, Miastkowo, ul. ul. Suwalska 5 Łomżyńska 18 0 00 10000 średnia liczba pojazdów/dobę Wykres 6. Natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych monitoringu hałasu L AeqD i L AeqN 68 66 64 62 58 56 54 52 45 40 kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby. Przeprowadzone pomiary pokazały prawie we wszystkich zbadanych miejscowościach przekroczenia poziomów dopuszczalnych hałasu (w porze dziennej i nocnej). Wyjątkiem było jedynie Jedwabne, gdzie w porze dziennej nie odnotowano wystąpienia przekroczenia wartości dopuszczalnej hałasu. Zmierzona wartość wskaźnika L AeqD w tym punkcie wyniosła 59,2 db przy wartości dopuszczalnej równej db. W Miastkowie poziomy dopuszczalne, ze względy na rodzaj otaczającej zabudowy, były inne niż w pozostałych punktach i wynosiły, wg rozporządzenia Ministra Środowiska 2, L AeqD db, L AeqN db. W kolejnych 6 punktach pomiarowych wartości dopuszczalne wynosiły odpowiednio L AeqD db, L AeqN db. W odniesieniu do norm przypisanych dla jednej doby, najwyższe przekroczenia dla pory dziennej odnotowano kolejno: w Miastkowie (9,9 db), Nowogrodzie (6,0 db), Szepietowie (5,9 db). W porze nocnej największe przekroczenia uzyskano w: Miastkowie (14,1 db), Szepietowie (8,2 db) i Nowogrodzie (6,4 db) (wykres 4 i 5). W trakcie mierzenia poziomu hałasu, prowadzono każdorazowo rejestrację natężenia ruchu w danym punkcie (z wyszczególnieniem pojazdów ciężkich) (wykres 6). Wyniki prowadzonej rejestracji pokazały, że najwięcej pojazdów ciężkich przejeżdżało przez Miastkowo, Nowogród i Szepietowo, co niewątpliwie wpłynęło na uzyskane wyniki natężenia hałasu w tych miejscowościach. 5
Szczegółowe zestawienie lokalizacji punktów pomiarowych, wyników pomiarów hałasu i natężenia ruchu pojazdów przedstawiono w załącznikach na końcu opracowania. WNIOSKI 1. Przeprowadzone w 2011 roku pomiary hałasu komunikacyjnego na terenie województwa podlaskiego wykazały występowanie przekroczeń wartości dopuszczalnych hałasu w porze dziennej w Miastkowie, Szepietowie, Nowogrodzie, Michałowie, Krasnopolu i Bakałarzewie. W 1 punkcie pomiarowym (Jedwabne), nie zanotowano przekroczeń w porze dziennej. W porze nocnej przekroczenia wystąpiły we wszystkich badanych punktach pomiarowych. 2. Przekroczenia dla pory dziennej mieściły się w granicach od 1,5 db (w Krasnopolu) do 9,9 db (w Miastkowie). 3. Przekroczenia występujące w porze nocnej (najbardziej uciążliwe na przylegających do dróg terenach zabudowy mieszkaniowej) mieściły się w granicach od 0,1 db (w Jedwabnem) do 14,1 db (w Miastkowie). 4. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów w 2011 roku wyliczono wartości poziomów długookresowych natężenia dźwięku dla pory dzienno wieczorno nocnej i nocnej (L DWN i L N ) w Sokółce, Siemiatyczach i Rajgrodzie. W każdym przypadku oba wskaźniki przekroczyły wartości dopuszczalne. Uzyskane dane powinny mieć zastosowanie w prowadzeniu długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem w tych miejscowościach. Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska luty 2012 r. 6
Załącznik 1. Natężenie ruchu pojazdów w punktach pomiarowych hałasu komunikacyjnego w 2011 r. Lp. Nazwa punktu Data pomiaru Średnia liczba pojazdów/dobę Średnia liczba pojazdów lekkich/dobę Średnia liczba pojazdów ciężkich/dobę 1a Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, d. roboczy1) 12-13.05.2011 14738 12036 2702 1b Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, d. roboczy2) 01-02.06.2011 14245 11825 2420 1c Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, weekend) 04-05.06.2011 13943 11931 2012 1 d Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, weekend1) 08-09.10.2011 12972 11011 1961 1 e Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, weekend2) 09-10.10.2011 11575 10199 1456 1 f Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, d. roboczy1) 10-11.10.2011 14797 11481 3316 2 a Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, d. roboczy2) 11-12.11.2011 14116 11110 3006 2 b Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, d. roboczy1) 15-16.06.2011 9685 8418 1267 2 c Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, weekend) 18-19.06.2011 11413 9678 1735 2 d Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, d. roboczy2) 28-29.06.2011 9824 8151 1673 2 e Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, d. roboczy1) 03-04.11.2011 9568 6799 2769 2 f Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, d. roboczy2) 04-05.11.2011 10316 7322 2994 3 a Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, weekend1) 05-06.11.2011 8064 56 2399 3 b Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, weekend2) 06-07.11.2011 6275 4227 2048 3 c Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, d. roboczy1) 10-11.05.2011 8830 4896 3934 3 d Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, weekend) 07-08.05.2011 7693 27 2666 3 e Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, d. roboczy2) 08-09.06.2011 8943 4895 4048 3 f Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, d. roboczy1) 04-05.10.2011 8468 4468 4000 4 Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, d. roboczy2) 03-04.11.2011 83 4388 3972 5 Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, weekend) 05-06.11.2011 6928 4281 2647 6 Miastkowo, ul. Łomżyńska 18 21-22.09.2011 8473 5844 2629 7 Szepietowo, ul. Główna 26 05-06.10.2011 3679 3054 625 8 Jedwabne, ul. Łomżyńska 14 08-09.11.2011 1979 1747 232 9 Nowogród, ul. Stacha Konwy 30 28-29.09.2011 4070 3522 548 10 Michałowo, ul. Białostocka 32 21-22.04.2011 3128 29 173 11 Krasnopol, ul. W. Polskiego 22 07-08.11.2011 2893 2624 269 12 Bakałarzewo, ul. Suwalska 5 27-28.10.2011 3820 3334 486 7
Załącznik 2. Zestawienie lokalizacji punktów pomiarowych oraz wyników badań hałasu komunikacyjnego w 2011 roku. Lp. Wyniki pomiarów długookresowych Przekroczenia dopuszczalnej wartości Dane identyfikujące punkt i obszar, na którym dokonywano pomiarów wskaźnika oceny hałasu L Nazwa punktu Współrzędne Data pomiaru DWN L N L Aeq,D [db] L Aeq,W [db] L Aeq,N [db] L [db] [db] (6 00-18 00 ) (18 00-22 00 ) (22 00-6 00 L ) DWN [db] L N [db] Aeq,D L Aeq,N [db] [db] 1a Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, d. roboczy1) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 12-13.05.2011 70,0 68,1 64,6 10,0 18,1 1b Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, d. roboczy2) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 01-02.06.2011 70,2 67,7,0 10,2 17,7 1c Sokółka, ul. Białostocka 114 (wiosna, weekend) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 04-05.06.2011 69,5 67,2 66,1 9,5 17,2 1 d Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, weekend1) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 08-09.10.2011 73,2,7 69,6 67,3 64,2 13,2 15,7 9,6 14,2 1e Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, weekend2) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 09-10.10.2011 67,7 67,4,4 7,7 15,4 1 f Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, d. roboczy1) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 10-11.10.2011 70,9 68,8 67,3 10,9 17,3 1g Sokółka, ul. Białostocka 114 (jesień, d. roboczy2) N 53 o 24 09,5 E 023 o 29 17,5 11-12.11.2011 70,6 70,1,7 10,6 15,7 2 a Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, d. roboczy1) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 15-16.06.2011 68,9 67,7,0 8,9 15,0 2 b Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, weekend) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 18-19.06.2011 68,5 66,9 64,5 8,5 14,5 2 c Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (wiosna, d. roboczy2) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 28-29.06.2011 68,8 67,6,5 8,8 15,5 2 d Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, d. roboczy1) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 03-04.11.2011 72,9,5 69,6 67,6 66,5 12,9 15,5 9,6 16,5 2 e Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, d. roboczy2) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 04-05.11.2011 70,5 68,7 66,2 10,5 16,2 2 f Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, weekend1) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 05-06.11.2011 69,3 66,9 63,9 9,3 13,9 2 g Siemiatycze, ul. 11 Listopada 44 (jesień, weekend2) N 52 o 25 02,0 E 022 o 52 05,8 06-07.11.2011 67,6 67,8 66,2 7,6 16,2 3 a Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, d. roboczy1) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 10-11.05.2011 69,3 70,7 69,0 14,3 19,0 3 b Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, weekend) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 07-08.05.2011 69,0 68,4 63,2 14,0 13,2 3 c Rajgród, ul. Warszawska 1 (wiosna, d. roboczy2) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 08-09.06.2011 69,8 70,8 68,2 14,8 18,2 74,6 67,7 19,6 17,7 3 d Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, d. roboczy1) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 04-05.10.2011 69,9 69,3 67,8 14,9 17,8 3 e Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, d. roboczy2) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 03-04.11.2011 69,5 68,5 68,1 14,5 18,1 3 f Rajgród, ul. Warszawska 1 (jesień, weekend) N 53 o 43 37,9 E 22 o 40 58,7 05-06.11.2011 69,2 68,1 66,5 14,2 16,5 Wyniki pomiarów krótkookresowych Przekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnika oceny hałasu L Aeq,D [db] (6 00-22 00 ) L Aeq,N [db] (22 00-6 00 ) L Aeq,D [db] (6 00-22 00 ) L Aeq,N [db] (22 00-6 00 ) 4 Miastkowo, ul. Łomżyńska 18 N 53 o 09 07,6 E 21 o 49 27 21-22.09.2011 64,9 64,1 9,9 14,1 5 Szepietowo, ul. Główna 26 N 52 o 52 02,1 E 22 o 52,1 05-06.10.2011,9 58,2 5,9 8,2 6 Jedwabne, ul. Łomżyńska 14 N 53 o 17 07,2 E 22 o 17 58,4 08-09.11.2011 59,2,1-0,1 7 Nowogród, ul. Stacha Konwy 30 N 53 o 13 21 E 21 o 52 42,1 28-29.09.2011 66,0 56,4 6,0 6,4 8 Michałowo, ul. Białostocka 32 N 53 o 02 4,3 E 023 o 36 17,3 21-22.04.2011 63,8 52,7 3,8 2,7 9 Krasnopol, ul. W. Polskiego 22 N 54 o 06 54,2 E 23 o 12 15,1 07-08.11.2011 61,5 56,1 1,5 6,1 10 Bakałarzewo, ul. Suwalska 5 N 54 o 05 33,1 E 22 o 39 12,4 27-28.10.2011 64,5 54,3 4,5 4,3 8