Seminarium szkoleniowe Zastosowanie nowoczesnych technologii w konstrukcjach nawierzchni METODY POMIARU I OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI DROGOWYCH - wybrane aspekty WŁADYSŁAW GARDZIEJCZYK POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Zakopane, 15 17 września 2010 r.
Seminarium szkoleniowe Zastosowanie nowoczesnych technologii w konstrukcjach nawierzchni 1. WPROWADZENIE 2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI 3. ANALIZA PORÓWNAWCZA WSKAŹNIKÓW OCENY HAŁASU 4. PORÓWNANIE METOD: CPX I SPB 5. KLASYFIKACJA NAWIERZCHNI POD WZGLĘDEM HAŁAŚLIWOŚCI 6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU 7. PODSUMOWANIE I WNIOSKI 2
1. WPROWADZENIE HAŁAS W ŚRODOWISKU niepożądane lub szkodliwe dźwięki (niekorzystne oddziaływanie na człowieka) powodowane przez człowieka, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy, oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej DŹWIĘK - zjawisko fizyczne zdolne wywołać wrażenie słuchowe, spowodowane drganiami mechanicznymi ośrodka sprężystego, rozchodzącymi się w przestrzeni dzięki ruchowi falowemu. 3
1. WPROWADZENIE POZIOM CIŚNIENIA AKUSTYCZNEGO L p = 10 lg (p/p o ) 2, [db] -p ciśnienie akustyczne, [Pa] -p o ciśnienie akustyczne odniesienia, p o = 20 μpa POZIOM DŹWIĘKU poziom ciśnienia akustycznego scharakteryzowany charakterystyką częstotliwościową A, B, C, D lub G 4
1. WPROWADZENIE Według Podręcznika akustyki ( F. Alton Everest) Ciśnienie dźwięku, aby stał się on dwa razy głośniejszy, wymaga zwiększenia z 1 jednostki do 10 jednostek (obserwacja A) lub z 10 000 jednostek do 100 000 jednostek (obserwacja B). Oznacza to, że podwojenie poziomu głośności wymaga zwiększenia w badaniu A ciśnienia dźwięku o 9 jednostek, a w badaniu B o 90 000 jednostek. Wynika z tego, że zmiany w poziomie głośności lepiej jest opisywać za pomocą stosunku ciśnień niż ich różnicy. Obserwacja Dwa ciśnienia Stosunek ciśnień A 10-1 10 : 1 9 Różnica B 100 000 10 000 10 : 1 90 000 5
1. WPROWADZENIE L eq równoważny poziom dźwięku (T = 1h, 8h, 16h, ) L Amax maksymalny poziom dźwięku w chwili przejazdu pojazdu (T = 0,25s) L AE ekspozycyjny poziom dźwięku (znormalizowany do T = 1s) 6
1. WPROWADZENIE Nawierzchnie asfaltowe standardowe (BA, SMA,..) o poziomie hałasu toczenia decyduje tekstura nawierzchni uzależniona od technologii wykonania warstwy ścieralnej i uziarnienia kruszywa Nawierzchnie porowate o poziomie hałasu toczenia decydują: porowatość górnych warstw nawierzchni, liczba i grubość warstw, uziarnienie kruszywa oraz okres eksploatacji nawierzchni 7
1. WPROWADZENIE Nawierzchnie z betonu cementowego o poziomie hałasu toczenia decydują: technologia wykonania oraz technika teksturowania powierzchni nawierzchni Nawierzchnie kostkowe o poziomie hałasu toczenia decydują: wymiar i układ kostek 8
1. WPROWADZENIE Pomiary hałaśliwości nawierzchni wykonane przez zespół z Politechniki Białostockiej Badania szczegółowe: nawierzchnie na ponad 40 odcinkach testowych na drogach krajowych nr 1, 6, 8, 11, 16, 19, 50, 64, 65, na autostradzie A2; na drodze wojewódzkiej nr 253 (woj. kujawskopomorskie), na ulicach Białegostoku, Poznania i Suwałk Odcinki porównawcze: nawierzchnie dróg we Francji, Holandii, w Niemczech i Szwecji 9
1. WPROWADZENIE Metody pomiaru: Poziom hałasu: metoda CPX, SPB i CPB Równość podłużna: analizator profilu podłużnego APL Równość poprzeczna: laserowy profilograf równości Szorstkość: zestaw do pomiaru współczynnika tarcia SRT-3 Tekstura: laserowy profilograf równości, stacjonarny profilograf laserowy, profilograf igłowy Współpraca: Politechnika Gdańska, VTI Linköping - Szwecja, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Laboratoria Drogowe GDDKiA (Białystok, Poznań) TPA Instytut Badań Technologicznych 10
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI L Aeq, L DWN - równoważny poziom dźwięku L E ekspozycyjny poziom dźwięku, L Amax (L 1, L 2A, L 2B ) maksymalny poziom dźwięku od przejazdu statystycznego pojazdu SPBI wskaźnik hałaśliwości nawierzchni wg metody SPB, L max (A), L max (B), L max (C), L max (D) poziomu hałasu opona/nawierzchnia CPXI - wskaźnik oceny hałaśliwości nawierzchni wg metody CPX 11
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Wskaźniki : L Aeq, L DWN, L E - nie pozwalają na jednoznaczną ocenę hałaśliwości nawierzchni drogowych 12
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Hałas toczenia pojazdu (metoda SPB i CPB) czy hałas opona/nawierzchnia (metoda CPX)? 13
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Metoda SPB- Statistical Pass-By method (Metoda statystycznego przejazdu) (wg PN-EN ISO 11819-1:2004) L 1 (V), Kat. 1 L 2A (V) Kat. 2A L 2B (V) SPBI Kat. 2B 14
L max, [db(a)] 2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI L max, [db(a)] Wyniki pomiaru poziomu hałasu toczenia wg SPB - przykłady 95 90 SO-V =64-124 km/h 95 90 SC - kategoria 2B 85 85 80 80 75 75 70 65 y = 28,11x + 24,92 R 2 = 0,54 lgv 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 70 65 y = 23,12x + 42,75 R 2 = 0,34 lgv 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 L (1,2A,2B) (V) = A + B logv 15
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Nr drogi Nawierzchnia Poziomy dźwięku ustalone wg SPB w zależności od rodzaju nawierzchni, kategorii pojazdu i prędkości L 1 (SO) L 2A (SC 2A) L 2B (SC 2B) 50 80 110 50 70 85 50 70 110 Dk 22 BA 16 73,0 79,5 83,9 78,2 83,4 86,4 81,0 85,4 87,9 Dk 10 SMA 12 73,0 78,6 82,4 80,9 83,4 84,9 78,5 84,2 87,4 Dk 1 SMA 12 73,3 78,7 82,4 81,5 83,0 83,8 81,7 84,9 86,8 Dk 5 SMA 10 74,2 79,5 83,2 80,7 83,9 85,8 79,4 84,5 87,5 Dk 10 SMA 10 72,0 77,4 81,1 76,1 82,1 85,6 80,1 84,1 86,4 Dk 10 MNU 71,4 77,2 81,1 78,6 81,7 83,5 77,1 82,6 85,9 Dk 11 GUFI 70,4 76,8 81,2 79,3 82,7 84,6 81,3 84,8 86,9 Dk 11 Ruflex 74,6 80,2 84,0 82,0 84,5 86,0 82,0 86,7 89,3 Dk 8 BC 77,2 80,7 83,0 87,1 88,0 88,5 84,7 88,5 90,7 16
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Indeks SPBI zasada obliczania SPBI 10lg( W 1 10 L 1/ 10 L2A/ 10 L2B / 10 W 2A 10 W 2B 10 ) Kategoria pojazdów Kategoria prędkości nazwa symbol niska średnia wysoka V ref. W x V ref. W x V ref. W x Samochód osobowy 1 50 0,900 80 0,800 110 0,700 Samochód ciężarowy 2A 50 0,075 70 0,100 85 0,075 Samochód ciężarowy 2B 50 0,025 70 0,100 85 0,225 17
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Nr drogi Nawierzchnia Wartości wskaźnika SPBI w zależności od rodzaju nawierzchni i kategorii prędkości 50-50 - 50 80 70-70 110 85-85 Dk 22 BA 16 74,2 81,1 85,4 Dk 10 SMA 12 74,6 80,3 84,3 Dk 1 SMA 12 75,3 80,4 83,9 Dk 5 SMA 10 75,4 80,9 84,8 Dk 10 SMA 10 73,0 79,3 83,3 Dk 10 MNU 72,8 78,7 82,9 Dk 11 GUFI 72,9 79,4 83,5 Dk 11 Ruflex 76,2 82,0 86,0 Dk 8 BC 79,7 83,6 86,6 18
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Wartości indeksu SPBI w zależności od struktury rodzajowej pojazdów Nr drogi Nawierzchnia Wartości wskaźnika SPBI w zależności od rodzaju nawierzchni, kategorii prędkości i struktury pojazdów 50 50-50 80 70-70 110 85-85 ISO 50/50 ISO 50/50 ISO 50/50 Dk 22 BA 16 74,2 78,6 81,1 83,4 85,4 86,3 Dk 10 SMA 12 74,6 76,6 80,3 82,2 84,3 85,6 Dk 1 SMA 12 75,3 79,3 80,4 82,8 83,9 85,1 Dk 5 SMA 10 75,4 77,5 80,9 82,7 84,8 85,9 Dk 10 SMA 10 73,0 77,7 79,3 81,9 83,3 84,5 Dk 10 MNU 72,8 75,1 78,7 80,7 82,9 84,1 Dk 11 GUFI 72,9 78,6 79,4 82,4 83,5 84,9 Dk 11 Ruflex 76,2 79,7 82,0 84,6 86,0 87,4 Dk 8 BC 79,7 82,4 83,6 86,2 86,6 88,4 19
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Metoda kontrolowanego przejazdu (CPB Controlled Pass-By method) 20
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI L (CPB, 80 km/h), [db(a)] Wyniki pomiaru hałasu metodą CPB 90 85 85,4 86,5 85,1 80 75 75,6 78,0 79,7 74,9 77,0 79,2 70 65 BA- Siena BA- Mondeo BA- Laguna SMA- Siena SMA- Mondeo SMA- Laguna KK- Siena KK- Mondeo KK- Laguna 21
L max, [db(a)] L max, [db(a)] 2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI L max, [db(a)] 90 85 80 75 70 65 60 55 90 85 80 75 70 65 60 55 "Mondeo-opony letnie" y = 32,89x + 17,51 R 2 = 0,99 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 "Laguna-opony zimow e" y = 33,49x + 16,00 R 2 = 0,99 lgv lgv 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 Wyniki pomiaru poziomu dźwięku 90 85 80 75 70 65 60 55 metodą CPB "4 pojazdy" y = 32,96x + 16,34 R 2 = 0,96 lgv 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 22
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Metoda CPX (Close Proximity method) przyczepy badawcze do pomiaru hałasu opona/nawierzchnia (ISO 11819-2: Acoustics - Part 2: The Close - Proximity method) T RL, UK NL LCPC, F 23
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Przyczepa badawcza Politechniki Gdańskiej 24
L max, [db(a)] 2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI 95,4 96,1 96 99,3 96,7 98,6 98,2 98,7 99,6 98,8 99,9 100,1 100,1 98 99,5 89,05 88,48 89,48 92,2 90 97,79 98,04 97,3 97,05 97,8 Wyniki badań poziomu dźwięku na wybranych nawierzchniach 105 100 95 90 85 BA SMA 12,8 PU 8/16 NP-2w -4 BC-ok Opona A Opona B Opona C Opona D CPXI(80) 25
2. WSKAŹNIKI I METODY OCENY HAŁAŚLIWOŚCI NAWIERZCHNI Poziom hałasu opona/nawierzchnia wg CPX SMA 0/4: CPXI (80) = MPD = 0,36 SMA 0/6: CPXI (80) = MPD = 0,49 SMA 0/8: CPXI (80) = MPD = 0,74 96,3 db(a), 96,3 db(a) 96,8 db(a) 2 db(a) SMA 0/12,8: CPXI (80) = 98,8 db(a) MPD = 0,71 1,8 db(a) SMA 0/16: CPXI (80) = 100,6 db(a) MPD = 1,30 26
3. ANALIZA PORÓWNAWCZA WSKAŹNIKÓW OCENY HAŁASU Rodzaj CPXI, [db(a)] L 1 (SPB), [db(a)] CPXI - L 1 (SPB) nawierzchni 50 80 110 50 80 110 50 80 110 Beton 89,9 97,0 102,5 70,8 77,4 81,8 19,1 19,6 20,7 asfaltowy Slurry seal 89,5 96,8 101,9 70,5 76,5 80,6 19,0 20,3 21,3 SMA 0/12,8 91,4 98,7 103,6 71,4 77,7 82,0 20,0 21,0 21,6 Pow. utrwalenie 92,2 99,5-73,7 80,4 85,0 18,5 19,1 - BKB-typ 2 92,0 - - 72,7 85,3 90,4 19,3 - - Kostka kamienna Poziom L 1 - Indeks CPXI 97,7 106,1-77,6 - - 20,1 - - Średnia wartość różnicy poziomów, [db(a)] 19,3 20,0 21,2 27
3. ANALIZA PORÓWNAWCZA WSKAŹNIKÓW OCENY HAŁASU Rodzaj CPXI, [db(a)] L 2B (SPB),[dB(A)] CPXI - L 2B (SPB), [db(a)] nawierzchni 50km/h 80km/h 50km/ 80km/h 50km/h 80km/h h Beton asfaltowy 89,9 97,0 81,0 87,2 8,9 9,8 Slurry seal 89,5 96,8 79,2 86,5 10,3 10,3 SMA 0/12,8 91,4 98,7 81,3 86,1 10,1 12,6 Pow. utrwalenie 92,2 99,5 80,8 87,4 11,4 12,1 Kostka kamienna Poziom L 2B - Indeks CPXI 97,7 106,1 86,8 94,5 10,9 11,6 Średnia wartość różnicy poziomów, [db(a)] 10,3 11,3 28
3. ANALIZA PORÓWNAWCZA WSKAŹNIKÓW OCENY HAŁASU L 1 (SPB) L 1 (CPB) Rodzaj nawierzchni L 1 (SPB), [db(a)] L 1 (CPB), [db(a)] L 1 (SPB) - L 1 (CPB) 50 80 110 50 80 110 50 80 110 Beton asfaltowy 70,6 76,8 81,0 71,4 77,8 82,1-0,8-1,0-1,1 SMA 71,8 77,8 81,8 70,1 77,2 82,0 1,7 0,6-0,2 Kostka kamienna 78,1 85,8 90,9 78,0 85,9 91,1 0,1-0,1-0,2 29
3. ANALIZA PORÓWNAWCZA WSKAŹNIKÓW OCENY HAŁASU Indeks SPBI Indeks CPXI 110 106 y = 0,9036x + 25,868 R² = 0,3363 CPXI, [db(a)] 102 98 94 90 78 79 80 81 82 83 SPBI, [db(a)] 30
4. PORÓWNANIE METOD: CPX I SPB Metoda CPX - zalety: -Stosunkowo duża łatwość prowadzenia pomiarów poziomu hałasu, niezależnie od warunków ruchu, położenia odcinka drogi, lokalizacji drogi -Krótki czas wykonywania pomiarów, -Możliwość badania hałasu przy różnych prędkościach, -Możliwość porównywania wyników hałaśliwości nawierzchni na różnych drogach (także w różnych krajach), przy zachowaniu takich samych warunków pomiaru, Metoda CPX - wady: -Ustalone wartości CPX dotyczą tzw. pola bliskiego, a tym samym nie uwzględniają propagacji i absorpcji dźwięku, -Trudności w wykorzystaniu wyników pomiarów w ocenie klimatu akustycznego w otoczeniu dróg, -Aparatura pomiarowa dość skomplikowana i kosztowna, -Opony testowe są tylko pewnym przybliżeniem poszczególnych pojazdów 31
4. PORÓWNANIE METOD: CPX I SPB METODA SPB zalety: -Wyniki pomiarów uwzględniają hałas toczenia pojazdu samochodowego danej kategorii, propagację i pochłanianie dźwięku, co ma istotne znaczenie przy badaniu nawierzchni porowatych, -Ustalone wartości poziomu dźwięku od przejazdu statystycznego pojazdu mogą być wykorzystane w obliczeniach równoważnego poziomu dźwięku od ruchu samochodowego w otoczeniu drogi, -Aparatura badawcza stosunkowo łatwa w obsłudze. METODA SPB wady: -Wyniki pomiarów są reprezentatywne dla konkretnego odcinka drogi, przy określonej charakterystyce pojazdów, -Trudności ustalenia wartości poziomu dźwięku dla każdej grupy pojazdów na niektórych odcinkach badawczych, -Trudności w prowadzeniu pomiarów na ulicach, -Praktycznie brak możliwości prowadzenia badań przy ograniczeniach prędkości, braku widoczności, przed oddaniem drogi do eksploatacji, -Porównanie wyników poziomu hałasu na różnych drogach, nawet o tej samej nawierzchni, zawsze jest obarczone pewnym błędem. 32
5. KLASYFIKACJA NAWIERZCHNI POD WZGLĘDEM HAŁAŚLIWOŚCI (propozycja) Kryteria oceny hałaśliwości nawierzchni L 1 maksymalny poziom dźwięku od przejeżdżającego z prędkością 80 km/h, statystycznego pojazdu osobowego, ustalony zgodnie z metodą SPB CPXI wskaźnik ustalony zgodnie z metodą CPX, jako średnia arytmetyczna poziomów dźwięku generowanego w tzw. polu bliskim, przy zastosowaniu zestawu opon testowych 33
Klasa NC naw. ciche 5. KLASYFIKACJA NAWIERZCHNI POD WZGLĘDEM HAŁAŚLIWOŚCI (propozycja) Poziom hałasu, [db(a)] CPXI (80) L 1 (80) Przykłady warstw ścieralnych < 93,5 < 73,0 Pojedyncze warstwy porowate o uziarnieniu kruszywa < 10 mm (np. PA 8) Podwójne warstwy porowate Nawierzchnie poroelastyczne,... ZH zredukowana hałaśliwość NH normalna hałaśliwość PH - podwyższona hałaśliwość NNH nadmierna 93,5 96,4 73,0 75,9 SMA i betony asfaltowe (uziarnienie kruszywa < 10 mm (np. SMA5, SMA8, AC5, AC8) Bardzo cienkie warstwy bitumiczne typu BBTM o uziarnieniu kruszywa < 10 mm (np. BBTM8) Pojedyncze warstwy porowate o uziarnieniu kruszywa > 10 mm (np. PA11) 96,5 99,4 76 78,9 SMA i betony asfaltowe o uziarnieniu kruszywa 10-16 mm (np. SMA11/SMA12,8, AC11/BA12,8) Bardzo cienkie warstwy bitumiczne o uziarnieniu kruszywa >10mm (np. BBTM11) Betony cementowe o optymalnym teksturowaniu 99,5 102,4 79,0 81,9 102,5 82,0 Kostka kamienna Powierzchniowe utrwalenia Uszorstnione nawierzchnie typu SMA SMA i betony asfaltowe o uziarnieniu kruszywa 16 mm Klasyczne betony cementowe Betonowa kostka brukowa przy optymalnym układzie połączeń Betonowa kostka brukowa bez optymalizacji połączeń 34 Betony cementowe poprzecznie rowkowane
6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU TOCZENIA Poziom ciśnienia akustycznego - jedynie wstępna ocena określonego dźwięku złożonego Analiza poszczególnych składowych dźwięku w funkcji częstotliwości, tj. widma akustycznego - bardziej szczegółowa ocena wpływu dźwięku na słuch oraz większe możliwości wyboru sposobów zmniejszenia poziomu dźwięku 35
L max, [db(a)] 6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU L max, [db(a)] 200 315 500 800 1250 2000 3150 5000 95 90 SO(pz)-SMA 85 80 75 70 65 y = 28,90x + 23,05 R 2 = 0,66 lgv 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 85 80 75 70 65 60 55 SO(pz)-SMA-w idma dźw ięku 50 45 Częstotliw ość, [Hz] 36
Poziom dźw ięku, [db(a)] 6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU 80 75 CPB-SPB (80km/h) 70 65 60 55 50 suchacpb w ilgotcpb mokracpb suchaspb 45 w ilgotspb mokraspb 40 80 160 315 630 1,25k 2,5k 5k 10k Częstotliw ość, [Hz] 37
Poziom dźw ięku, [db(a)] 200 6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000 6300 8000 10000 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 Częstotliw ość, [Hz] SMA0/12,8/BW8 ND/1w /3a ND/2w /4a ND/2w /4b PU8/16/BW11 38
Poziom dźw ięku, [db(a)] 200 6. ANALIZA WIDMOWA DŹWIĘKU W POMIARACH POZIOMU HAŁASU 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000 6300 8000 10000 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 Częstotliw ość, [Hz] SMA0/12,8/BW4 SMA0/12,8/BW7 SMA0/12,8/BW8 SMA0/4/5b SMA0/6/5c SMA0/8/6c 39
7. Podsumowanie i wnioski 1. W oparciu o równoważny poziom dźwięku L eq nie ma możliwości oceny nawierzchni drogowych pod względem hałaśliwości. Metoda statystycznego przejazdu (SPB) i metoda kontrolowanego przejazdu (CPB) umożliwiają ocenę hałasu toczenia pojazdów samochodowych, a metoda CPX ocenę hałasu opona/nawierzchnia. 40
2. W oparciu o wartość wskaźnika L 1 i indeks CPXI można dokonać klasyfikacji nawierzchni pod względem hałaśliwości. Proponowany podział na 5 klas pod względem hałaśliwości wydaje się być rozwiązaniem właściwym, a podane kryteria są jednoznaczne. 3. Maksymalne poziomy dźwięku od przejazdu pojazdów poszczególnych kategorii, na analizowanych nawierzchniach, mogą być podstawą oceny klimatu akustycznego w otoczeniu dróg 41
4. Należy dążyć do uwzględniania widm emitowanych dźwięków w celu bardziej szczegółowego zbadania problemu ograniczenia hałasu w płaszczyźnie opona/ nawierzchnia 42
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ w.gardziejczyk@pb.edu.pl 43