Wybór gatunków, podkiełkowywanie oraz zwalczanie ważnych chorób w ekologicznej uprawie ziemniaka

Podział Wybór odmiany Warunki ramowe i sytuacja zakładowa Kryteria przy wyborze odmiany Podkiełkowywanie Jego znaczenie w ekologicznych uprawach ziemniaka Techniki podkiełkowywania Regulacja chorób Rhizoctonia solani Phytophthora infestans (zaraza rośliny lub bulwy) 2 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Przed wyborem odmiany należy uwzględnić: Wykorzystanie (ziemniaki jadalne do bezpośredniego spożycia, ziemniaki do dalszego przetworzenia) Życzenia/zapotrzebowanie klientów (hurtownicy, przedsiębiorstwa przetwarzające, klienci bezpośredni) Moment i okres sprzedaż Warunki (klimat, podłoże) Zakładowe możliwości w kwestii działań zabezpieczających jakość (deszczowanie, składowanie) i Betriebliche Möglichkeiten im Hinblick auf qualitätssichernde Maßnahmen (Beregnung, Lagerung) oraz procesy o łagodnym wpływie na bulwy (technika zbioru, przygotowanie) 3 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Kryteria przy wyborze odmiany (1) Właściwości jakościowe Właściwości gotowania (względnie zdatność do dalszego przetwarzania) Smak Kształt, właściwości łupin, kolor łupin, głębokość osadzenia oczek, barwa miąższu Wrażliwość na uszkodzenia Skłonności do czarnej plamistości Skłonności do dzieciuchowatości oraz rys rozrostowych (zawartość skrobi) 4 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Kryteria przy wyborze odmiany (2) Czas dojrzewania Grupa dojrzewania Normalny czas zbioru Zdolność plonowania* Zdatność do składowania* I bardzo wczesna czerwiec - lipiec niska do średniej niska II wczesna sierpień średnia do wysokiej średnia do dobrej III średnio wczesna wrzesień wysoka dobra IV średnio wczesna do bardzo późnej wrzesień - październik wysoka dobra * o znacznych różnicach odmian w ramach grupy dojrzewania 5 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Kryteria przy wyborze odmiany (3) Czas zawiązywania bulw oraz liczba bulw Zachorowalność Zaraza ziemniaka Plamistość żelazna Parch ziemniaka (wirusy) 6 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Kryteria przy wyborze odmiany (4) Wydajność bulw, sortowanie, wydajność towaru rynkowego Zdatność do składowania 7 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Ważne informacje: Wszystkie odmiany mają wady oraz zalety. Z tego względu należy wybrać kilka odmian w celu zmniejszenia ryzyk związanych z uprawą! 8 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Korzyści podkiełkowywania (1) Uwidacznianie chorób bulw Szybsze i bardziej równomierne wschodzenie Niższe porażenie przez Rhizoctonia Lepsze wykorzystanie wilgotności gleby Przełożenie terminu zbioru w przypadku ziemniaka młodego 9 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Korzyści podkiełkowywania (2) Lepsze wykorzystanie czasu bez występowania zarazy ziemniaka (bezpieczeństwo plonów) Przełożenie odporności wiekowej na wirusy (sadzeniaki ziemniaczane) Przełożenie zbiorów do okresów o korzystniejszych warunkach wyorywania oraz zmniejszonym zagrożeniu występowania uszkodzeń przy ziemniakach późnych 10 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Wpływ podkiełkowywania na kształtowanie się plonów Skrócenie okresu między terminem sadzenia aż do wschodzenia o 7 do 12 dni Zwiększony wiek fizjologiczny wzmacnia szczytową dominację Mniej zarodków na bulwę Mniej badyli na bulwę Mniej bulw na krzak 11 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Porównanie ziemniaków bez podkiełkowywania z ziemniakami po przeprowadzony procesie podkiełkowywania Wyłożone bulwy roślinne po 11 dniach po terminie sadzenia Bez podkiełkowywania Z podkiełkowywaniem 12 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Porównanie ziemniaków bez podkiełkowywania z ziemniakami po przeprowadzony procesie podkiełkowywania 13 19.05.2011 Wolfgang Karalus

dt/ha Rozwój wydajności bulw ziemniaków bez podkiełkowywania z ziemniakami po przeprowadzony procesie podkiełkowywania (schemat) 90 bez podkiełkowywania z podkiełkowywaniem 0 Juni Juli Aug. Sept. Okt. 16 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Wpływ podkiełkowywania na sortowanie bulw ze zbioru Untergrößen Übergrößen 17 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Postępowanie (poszczególne kroki) przy podkiełkowywaniu Napełnianie skrzyń lub worków do podkiełkowywania bulwami 4 do 6 przed planowanym terminem sadzenia Bulwy roślinne otrzymują uderzenie cieplne ok. 20 C przez 2 do 3 dni Obniżenie temperatury do 10-15 C W przypadku uwidaczniania się zarodków, naświetlanie przez 8-10 dziennie (światło dzienne oraz sztuczne) Maks. wilgotność powietrza ok. 70-80 % Na koniec okresu podkiełkowywania zmniejszyć temperaturę do 5-6 C (hartowanie sadzeniaków) Przed przesadzaniem podnieść temperaturę ponownie do 10-15 C. 18 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Podkiełkowywanie w skrzyniach 19 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Podkiełkowywanie w workach 20 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Następujące informacje należy uwzględnić przy stosowaniu bulw poddanych podkiełkowywaniu Łagodna technologia sadzenia Specjalne wkłady pobierająco-lejowe Sterowane czujnikiem podłoże taśmowe do łagodnego dostarczania sadzeniaków Maszyny do sadzenia o poziomych taśmach rozdzielających (pas poziomy płaski i okrągły) Termin sadzenia: w warstwach zagrożonych późnymi przymrozkami sadzić nie za wcześnie Mechaniczna pielęgnacja stanu: zmniejszony okres do momentu wschodzenia 21 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Nawet jeśli nie przeprowadza się podkiełkowywania: sadzeniaków nie należy składować aż do momentu sadzenia 22 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Objawy Rhizoctonia solani Szkody przy wschodzeniu 23 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Objawy Rhizoctonia solani Na badylach i zarodkach 24 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Objawy Rhizoctonia solani Wiele badyli bądź jeden na krzak 25 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Objawy Rhizoctonia solani Na bulwach ziemniaków: krosty, zniekształcenia, szorstkość, dry core 26 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Objawy Rhizoctonia solani Na bulwach ziemniaków: dry core 27 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Działania przeciw Rhizoctonia solani Brak bądź niewiele krost Rhizoctonia na sadzeniaku Kontrola stanu krost umytych bulw! Wspieranie wschodzenia (podkiełkowywanie) Szybki zbiór po osiągnięciu odporności skorupy Niepewne: obróbka sadzeniaków przy pomocy środków wzmacniających (mikrobilogiczni antagoniści) W procesie doświadczalnym: dawki kompostu dla bulw roślin (Aplikacja szeregowa 5 t/ha kompostu zielonego przy przesadzaniu) 28 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Ernteknollen (Anteil bef. Knollen) Występowanie objawów Rhizoctonia na bulwach w zależności od zanieczyszczenia sadzeniaków sklerotami (Przypadki w ekologicznych gospodarstwach w Saksonii 2002 do 2004) 80 70 60 50 40 30 2002 2003 2004 20 10 0 0 0,1-7,0 7,1-20,0 > 20 29 19.05.2011 Wolfgang Karalus Pflanzknollen (Befallsindex)

Anteil in % Rozwój obumierania roślin oraz występowania sklerotów Rhizoctonia na bulwach (Badania w ekologicznym gospodarstwie 2001) % befall. Knollen % abgest. Kraut 100 80 60 75 98 100 60 72 40 20 0 0 17 26.07. 06.08. 17.08. 26.09. 30 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Działania przeciwko zarazie ziemniaka Przestrzenne rozdzielenie odmian wczesnych od późnych Należy zadbać o dobre przewietrzenie Otwarte przestrzenie, odstęp rzędów przynajmniej 75 cm, bez znacznego występowania chwastów Wybór odmiany (odporność, czas zawiązywania bulw, ilość bulw) Podkiełkowywanie Zastosowanie środków ochrony roślin zawierających miedź 31 19.05.2011 Wolfgang Karalus

W przypadku zastosowania Cu należy uwzględnić Sensowne jest to wyłącznie, gdy ziemniaki są wystarczająco zaopatrzone w azot, i oczekuje się jeszcze wzrostu plonów Poprawne rozpoczęcie oprysków (wykorzystywać należy modele prognozy bądź służby ostrzegawcze) Ilość nakładów 300 500 (- 800) g Cu/ha na aplikację (w przypadku stosowania wodorotlenku miedzi lub chlorku miedzi; należy przestrzegać uwarunkowań prawnych obowiązujących w poszczególnych krajach jak również wskazówek zastosowania i bezpieczeństwa środków ochrony roślin!) Dobre zwilżenie liści (ilość potrzebnej wody oraz technika zraszania) Brak systematycznego skutku: przyrost liści po zastosowaniu procesu nie jest chroniony Po opadach należy odnowić powłokę miedzi na liściach 32 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Działania przeciwko zarazie ziemniaka Wystarczające pokrycie bulw ziemią (objętość wału) W przypadku późnego ataku zarazy: Mechaniczne wyniszczanie chwastów Wyorywanie dopiero trzy do czterech tygodni po obumarciu bądź odcięciu chwastów Delikatne wyorywanie Dobre obsuszenie bulw przed składowaniem 33 19.05.2011 Wolfgang Karalus

Dziękuję za uwagę i życzę sukcesów w uprawie ziemniaka! 34 19.05.2011 Wolfgang Karalus