BADANIA IHAR ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY

BADANIA IHAR ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY Ocena wpływu nawożenia magnezem, borem i manganem przy zróżnicowanym nawożeniu potasem na plony i jakość przetwórczą buraka cukrowego w uprawie bezobornikowej Dr inż. Mirosław Nowakowski Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

Doświadczenie założone w Minikowie w 2006r. Z przodu widoczne objawy niedoboru magnezu na liściach buraka cukrowego

Doświadczenie założone w Minikowie w 2006r.; połowa czerwca przed zakryciem międzyrzędzi

Doświadczenie założone w Minikowie w 2006r.; lipiec międzyrzędzia zakryte

Polowa zdolność wschodów (PZW) buraka cukrowego w następstwie stosowania zróżnicowanych dawek i rodzajów nawozów potasowych; Minikowo 2006 PZW % 90 89,7 88 86,8 85 86,2 83,5 84,8 87,6 84,5 88,7 85,1 80 75 22.V. 09.V. 70 0 100 200 KCL KK Dawki potasu: Rodzaj nawozu potasowego: 100-100 kg K2O ha 1 KCL - KCL 60% K2O 200-200 kg K2O ha 1 KK - Korn-Kali 40% K2O, 6% MgO, 3% Na2O i 4% S

Wpływ nawożenia Mg, B i Mn przy zróżnicowanym nawożeniu K na plonowanie buraka cukrowego; Minikowo, 2006r. Nawożenie K Dawka Nawóz KOB tys/ha Plon w t z ha korzeni cukru liści Wskaźnik ulistn. Udział korzeni % dużych zniekszt. 0 100 100SG 100MT 200 200SG 200MT 83,1 84,0 84,2 83,6 82,8 83,3 82,9 43,3 46,4 47,4 48,1 49,8 50,5 51,3 5,85 6,29 6,49 6,64 6,82 6,95 7,07 25,1 27,2 28,0 28,6 30,4 30,7 30,5 0,58 0,59 0,59 0,60 0,61 0,61 0,60 5,2 6,6 6,7 6,4 7,8 7,5 7,6 5,7 4,6 5,3 6,0 5,5 4,9 5,2 NIR(0,05) n.i. 2,1 0,29 1,7 0,03 0,6 n.i. 83,0 83,7 47,4 48,7 6,46 6,71 27,9 29,3 0,59 0,60 6,6 7,0 5,2 5,3 n.i. 1,0 0,12 n.i. n.i. n.i. n.i. KCL KK NIR(0,05) 100-100 kg K2O/ha, 100SG - 100 kg K2O/ha + 2x 6,25% sól gorzka, Rodzaj nawozu K: KCL KCL 60% K2O, KK Korn-Kali 40% K2O, KOB - końcowa obsada buraków. 6%MgO i 3%Na2O 100MT - 100 kg K2O/ha + 2x 6,25% EPSO Microtop, Wskaźnik ulist. - wskaźnik ulistnienia (plon liści/ plon korzeni). 200-200 kg K2O/ha, 200SG - 200 kg K2O/ha + 2x 6,25% sól gorzka, Sól gorzka (MgSO4 7H2O) 16% MgO i 13% S 200MT - 200 kg K2O/ha + 2x 6,25% EPSO Microtop. EPSO Microtop - 15% MgO, 12% S, 1% B i 1% Mn.

Wpływ nawożenia Mg, B i Mn przy zróżnicowanym nawożeniu K na parametry jakości buraka cukrowego; Minikowo, 2006r. Nawożenie K Zawartość cukru % K Na N-α-NH2 0 100 100SG 100MT 200 200SG 200MT 15,88 16,16 16,34 16,46 16,44 16,52 16,57 4,78 5,30 5,39 5,40 5,61 5,68 5,67 0,61 0,77 0,80 0,78 0,89 0,88 0,89 2,36 2,41 2,39 2,42 2,47 2,50 2,47 2,29 2,52 2,60 2,56 2,63 2,63 2,66 NIR(0,05) 0,15 0,12 0,06 n.i. 0,11 16,26 16,41 5,41 5,39 0,74 0,85 2,44 2,42 2,53 2,58 0,07 n.i. 0,04 n.i. n.i. Dawka Nawóz KCL KK NIR(0,05) 100-100 kg K2O/ha, 100SG - 100 kg K2O/ha + 2x 6,25% sól gorzka, Zawartość mmol w 100 g Wskaźnik alkaliczności Rodzaj nawozu K: KCL KCL 60% K2O, KK Korn-Kali 40% K2O, KOB - końcowa obsada buraków. 6%MgO i 3%Na2O 100MT - 100 kg K2O/ha + 2x 6,25% EPSO Microtop, 200-200 kg K2O/ha, 200SG - 200 kg K2O/ha + 2x 6,25% sól gorzka, Wskaźnik alkal. - wskaźnik alkaliczności (K+Na/N-α-NH2). Sól gorzka (MgSO4 7H2O) 16% MgO i 13% S 200MT - 200 kg K2O/ha + 2x 6,25% EPSO Microtop. EPSO Microtop - 15% MgO, 12% S, 1% B i 1% Mn.

Wnioski 1. Nawożenie potasem w dawce 100 i 200 kg K2O na ha wpłynęło istotnie na zwiększenie plonu korzeni i cukru technologicznego,udziału korzeni dużych, zawartości cukru, potasu i sodu oraz wskaźnika alkaliczności. 2. Po nawożeniu doglebowym dawką 100 kg K2O na ha, dwukrotne dolistne dokarmianie 6,25% roztworem EPSO Microtop (Mg, B, Mn i S) przyczyniło się do istotnego wzrostu plonu cukru technologicznego i zawartości cukru, a nawożenie dolistne siarczanem magnezu spowodowało istotny przyrost zawartości cukru.

Wpływ nawożenia potasem na efektywność działania antymątwikowego i wartość nawozową międzyplonów z gorczycy białej i rzodkwi oleistej przeznaczonych pod buraki cukrowe Dr inż. Mirosław Nowakowski Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

Dynamika wzrostu i kwitnienia gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym w zależności od odmiany i nawożenia potasem. Bydgoszcz; siew 31.07.2006, ocena plonu 25.10.2006 W ysokość roślin cm 63 57 19 140 28 24 8 32 29 9 14 9 0 5 2 0 3 2 0 23 20 6 24 21 6 25.X. 1.X. 1.IX. Udział roślin kwitnących % 120 100 80 Odmiany gorczycy białej (ABC) i rzodkwi oleistej (DEF): A - Rota ( Womir ) 60 B - Sito ( KWS ) C - Accent ( Saaten Union ) 40 D - Remonta ( KWS ) 20 25.X. 1.X. 1.IX. 0 A B C D E F NIR (0.05) 60 120 NIR (0.05) E - Adagio ( Saaten Union ) F - Picobello ( Saaten Union ) Nawożenie: 60-60 kg K2O ha-1 120-120 kg K2O ha-1

Kwitnąca gorczyca biała Accent

Kwitnąca gorczyca biała Sito

Kwitnąca rzodkiew oleista Adagio

Wielkość plonu świeżej i suchej masy gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym w zależności od odmiany i nawożenia potasem. IHAR Bydgoszcz; siew 31.07.2006, ocena plonu 25.10.2006 Plon korzeni; t z ha Plon suchej masy Plon świeżej masy 5 4 3 2 1 0 A B C D E F NIR (0,05) 60 120 Odmiany gorczycy białej (ABC) i rzodkwi oleistej (DEF): Nawożenie : A - Rota ( Womir ) D - Remonta ( KWS ) 60 B - Sito ( KWS ) E - Adagio ( Saaten Union ) 120-120 kg K2O ha-1 C - Accent ( Saaten Union ) F - Picobello ( Saaten Union ) - 60 kg K2O ha-1

Ilości składników pokarmowych: N, P2O5 i K2O zawarte w plonie ogólnym z 1 ha gorczycy białej i rzodkwi oleistej, uprawianych w międzyplonie ścierniskowym z przeznaczeniem na zielony nawóz, zależnie od odmiany i nawożenia potasem. Bydgoszcz; siew 01.08.2005; ocena plonu 26.10.2005 kg z ha 300 250 Odmiany gorczycy białej (ABC) i 200 rzodkwi oleistej (DEF): A - Rota ( Womir ) 150 B - Sito ( KWS ) C - Accent ( Saaten Union ) NIR(0,05) NIR(0,05) 100 50 D - Remonta ( KWS ) E - Adagio ( Saaten Union ) K 2O 0 A B C D E F 60 120 N P2O 5 F - Picobello ( Saaten Union ) Nawożenie: 60-60 kg K2O ha-1 11-120 kg K2O ha-1

Wpływ uprawy w międzyplonie ścierniskowym wybranych odmian gorczycy białej i rzodkwi oleistej oraz nawożenia potasem na liczebność mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt). Bydgoszcz; siew 01.08.2005; analiza plonu i gleby 26.10.2005 % Pr z yr os t / ubyte k jaj i lar w w 100g gle by 10 O 0 NIR(0,05) A B C D E NIR(0,05) F 5,1 3,8 0,7-10 -20-30 -40-34,3-38,2-37,2-40,2-44,7-50 -40,8-42,6-47,9-60 Odmiany gorczycy białej (ABC) i rzodkwi oleistej (DEF): Nawożenie : A - Rota D - Remonta 60 B - Sito E - Adagio C Accent F - Picobello O - Czarny ugór - 60 kg K2O ha-1 120-120 kg K2O ha-1

Wnioski 1. W warunkach prowadzonych badań w roku 2006 najwyższe plony świeżej i suchej masy części nadziemnych stwierdzono dla rzodkwi oleistej Remonta, a najwyższe plony korzeni dla rzodkwi Picobello. W grupie odmian gorczycy białej najwyższym plonem świeżej i suchej masy części nadziemnych i korzeni charakteryzowała się odmiana Accent. 2. Zwiększenie dawki potasu z 60 do 120 kg K2O na ha przyczyniło się do istotnego wzrostu plonów świeżej i suchej masy części nadziemnych badanych odmian gorczycy białej i rzodkwi oleistej. 3. W roku 2005 stwierdzono przeważnie większe ilości makroskładników pokarmowych w plonie odmian rzodkwi oleistej niż w plonie odmian gorczycy białej. Ilości N, P2O5, K2O, CaO, MgO i Na2O określone w plonie odmian rzodkwi oleistej stanowią 58,1-72,6% azotu, 64,1-70,6% fosforu, 82,0-99,1% potasu, 45,3-49,0% wapnia, 31,3-34,5% magnezu i 22,5-27,2% sodu zawartego w 35 tonach dobrej jakości obornika bydlęcego.

4. Spośród badanych odmian rzodkwi oleistej najsilniej ograniczała populację mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w glebie odmiana Picobello (o 47,9% ) a wśród odmian gorczycy białej Accent (o 44,7% ). 5. Zwiększenie dawki potasu z 60 do 120 kg N na ha wpłynęło istotnie na silniejsze ograniczenie populacji mątwika burakowego w następstwie uprawy w międzyplonie ścierniskowym antymątwikowych odmian rzodkwi oleistej i gorczycy białej.

PLONOWANIE BURAKA CUKROWEGO I ZAGĘSZCZENIE POPULACJI MĄTWIKA BURAKOWEGO (HETERODERA SCHACHTII SCHMIDT) W GLEBIE PO UPRAWIE ODMIAN TOLERANCYJNYCH Dr inż. Jadwiga Szymczak-Nowak Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

Cysty mątwika burakowego na korzeniu buraka

Cysty mątwika burakowego widoczne na korzeniu buraka

Placowe opanowanie roślin przez mątwik burakowy

Celem badań było określenie zagęszczenia populacji mątwika burakowego (H. schachtii) w glebie po uprawie tolerancyjnych na nicienia odmian buraka cukrowego oraz ocena plonowania tych odmian na polu zasiedlonym przez szkodnika.

Badania przeprowadzono w 2006 r., w Radłówku na terenie Kujaw, na czarnej ziemi wytworzonej z piasku gliniastego lekkiego. Do badań użyto tolerancyjne na mątwika odmiany buraka cukrowego: Paulina i Pauletta (KWS) oraz odmianę kontrolną Tristan (Syngenta Seeds AB). Nasiona wymienionych odmian buraka wysiano 14 kwietnia 2006 r. Wielkość poletek doświadczalnych wynosiła 16,2 m2. Odstępy między nasionami w rzędzie wynosiły 18 cm, rozstawa rzędów - 45 cm. Nawożenie i ochrona buraka były zgodne z zaleceniami agrotechniki. W doświadczeniach oceniono wschody buraka, końcową obsadę, plon korzeni i cukru. Zbiór buraka przeprowadzono ręcznie, 9 października 2006 r. Zawartość cukru w korzeniach, N-α-NH2, jonów K i Na oznaczono na aparaturze Venema.

Bezpośrednio przed wysiewem nasion oraz po zbiorze buraka pobrano laską Egnera próby gleby z warstwy 0-20 cm w celu określenia liczby cyst mątwika burakowego oraz zawartości w nich żywych larw i jaj. Oznaczenia te wykonano dla każdego poletka w 2 powtórzeniach, w 100g próbach powietrznie suchej gleby według instrukcji badawczych opracowanych w IHAR w Bydgoszczy (IB 15 Instrukcja pobierania prób gleby do badania obecności cyst mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt), IB 16 Ekstrakcja cyst mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) z gleby i oznaczenie w nich liczby żywych larw i jaj). Cysty (po wypłukaniu z gleby) rozgniatano, a następnie liczono pod mikroskopem żywe larwy i jaja.

Zagęszczenie populacji mątwika burakowego (H. schachtii) w glebie po uprawie buraka cukrowego Odmiana Liczba jaj i larw w 100 g gleby Pi Pf Przyrost lub ubytek jaj i larw w 100 g gleby (%) Paulina 197,5 133,5-32,4 Pauletta 200,0 118,3-40,9 Tristan 32,5 523,0 +1509,2 NIR (0,05) 17,0 18,5 - Pi - zagęszczenie inicjalne oceniane na wiosnę przed siewem buraka cukrowego Pf - zagęszczenie finalne oceniane po zbiorze buraka cukrowego

Wschody, obsada, plon i jakość technologiczna buraka cukrowego Odmiana PZW (%) KOB (tys/ha) Plon (t/ha) Zawartość Współczynnik cukru ulistnienia (%) korzeni cukru Zawartość (mmol/1000 g) N-α-NH2 K Wsk. alkaliczności Na Paulina 90,0 102,9 77,6 9,38 14,77 0,55 24,9 52,3 10,5 2,52 Pauletta 91,5 103,3 72,3 9,56 15,75 0,56 24,3 48,0 10,8 2,42 Tristan 87,7 101,7 64,9 9,08 16,48 0,52 21,0 47,8 10,7 2,80 NIR (0,05) r.n. r.n. 4,6 0,29 0,64 r.n. r.n. r.n r.n. PZW - polowa zdolność wschodów KOB - końcowa obsada buraka r.n - różnica nieistotna r.n.

WNIOSEK Stanowisko różniło się zasiedleniem przez mątwik burakowy (H. schachtii). Uprawa odmian tolerancyjnych - Pauliny i Pauletty - przyczyniła się do zmniejszenia populacji nicienia w glebie oraz wzrostu plonu buraka. Paulina, pomimo niższej zawartości cukru w korzeniach, na polu o średnim zagęszczeniu H. schachtii plonowała lepiej niż odmiana kontrolna dając wyższy plon cukru technologicznego.

BURAK CUKROWY Inne tematy badawcze realizowane w IHAR Oddział Bydgoszcz: Wpływ dokarmiania donasiennego i dolistnego buraka cukrowego na jego zdrowotność plon. - Analiza roślin powstałych w wyniku regeneracji protoplastów buraka cukrowego in vitro. - Opracowanie wydajnej metody diploidyzacji haploidów buraka cukrowego uzyskanych na drodze gynogenezy in vitro. - Biologiczna i molekularna ocena dihaploidów i powojonych haploidów buraka cukrowego. - Identyfikacja samozgodnych genotypów w diploidalnych populacjach wielonasiennych buraka cukrowego jako zapylaczy do produkcji mieszańców. - Selekcja w liniach O buraka cukrowego genotypów o wysokiej wartości nasiennej. -

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ