Projekt: Okablowanie strukturalne dla Domu Akademickiego Obiekt: Dom Akademicki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza Adres: Poznań, ul. Nieszawska 3 Inwestor: Uniwersytet im. A. Mickiewicza ul. Henryka Wieniawskiego 1 61-712 Poznań Opracował: Sergiusz Stępień
SPIS TREŚCI 1 DANE OGÓLNE... 4 1.1 Podstawa opracowania... 4 1.2 Przedmiot dokumentacji... 4 1.3 Zakres dokumentacji... 4 1.4 Normy związane... 5 2 OKABLOWANIE STRUKTURALNE... 5 2.1 Założenia techniczne projektu... 5 2.2 Topologia... 6 2.3 Sekwencja... 6 2.4 Polaryzacja... 7 2.5 Media zastosowane w projekcie... 7 2.6 Rozmieszczenie punktów abonenckich... 7 2.7 Opis punktów dystrybucyjnych zastosowanych w projekcie... 8 2.8 Oznaczenie punktów abonenckich... 9 2.9 Oznaczenie w punktach dystrybucyjnych... 10 2.10 Oznaczenie kabli... 10 2.11 Przebiegi kablowe... 11 2.12 Testowanie... 11 2
SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Rzut piętra 1 Rysunek 2. Rzut pięter 2-10 Rysunek 3. MDF Rysunek 4. IDF Rysunek 5. IDF widok z przodu 3
1. Dane ogólne Podstawa opracowania - zlecenie klienta, - uzgodnienia robocze z klientem, - wizja lokalna, - dokumentacja architektoniczna (rzuty z góry poszczególnych pięter), - projekt sieci bezprzewodowej wykonany przez firmę Teletechnika będący własnością klienta. Przedmiot dokumentacji Przedmiotem projektu jest schemat okablowania strukturalnego dla Domu Akademickiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza znajdującego się w przy ulicy Nieszawskiej 3. Zakres dokumentacji Dom Akademicki jest jedenasto kondygnacyjnym budynkiem. Na parterze znajduje się portiernia, pokoje administracyjne oraz stołówka. Na pozostałych piętrach znajdują się pokoje mieszkalne dla studentów. Projekt obejmuje: - główny punkt dystrybucyjny okablowania strukturalnego (ang. MDF Main Distribution Frame), - 3 pośrednie punkty dystrybucyjne okablowania strukturalnego (ang. IDF Intermediate Distribution Frame), - przebiegi tras kablowych, - rozmieszczenie punktów abonenckich. 4
Normy związane - EN 50173 Okablowanie strukturalne budynków, - EN 50167 Okablowanie poziome, - EN 50168 Okablowanie pionowe, - EN 50169 Okablowanie krosowe i stacyjne - Polskie Normy budowlane i elektryczne. 2. Okablowanie strukturalne Założenia techniczne projektu W wykonywanym projekcie będą wykorzystywane informacje i ustalenia zaczerpnięte z projektu bezprzewodowej sieci komputerowej dostarczonego przez klienta. Ustalenia: - główny punkt dystrybucyjny zostanie ulokowany na I piętrze w pomieszczeniu 165, - pośrednie punkty dystrybucyjne zostaną ulokowane na piętrach III, VI, IX odpowiednio w pomieszczeniach 365, 665,965, - pion kablowy będzie przechodził od piwnicy przez pomieszczenia x65, natomiast okablowanie poziome ma przebiegać przy suficie, na korytarzu z odczepami do pomieszczeń mieszkalnych. Okablowanie w pokojach schodzi w narożnikach do paru centymetrów nad podłogą. Trasy poziome mają stanowić listwy i kanały PCV, natomiast pion mają stanowić drabinki kablowe i przepusty przez stropy pomiędzy piętrami, - punkt logiczny ma stanowić pojedyncze gniado z wtykiem RJ45, - w każdym pomieszczeniu mieszkalnym mają znajdować się 2 punkty logiczne rozmieszczone na przeciwnych ścianach, - na parterze ma pozostać okablowanie zaprojektowane w projekcie bezprzewodowej sieci komputerowej, - do zasilania szaf dystrybucyjnych zostanie wykonana dedykowana instalacja elektryczna zgodna z projektem bezprzewodowej sieci komputerowej. 5
2.2 Topologia Zastosowano fizyczną topologię gwiazdy ze względu na jej liczne zalety przedstawione w tabeli 1. Logiczną topologią jest szyna i wynika ona ze sposobu działania urządzeń w standardzie Ethernet. Tabela 1. Wady i zalety topologii gwiazdy Topologia Zalety Wady Gwiazda - Uniwersalność konfiguracji usług teleinformatycznych - Bardzo łatwa diagnostyka - Odporna na uszkodzenia mechaniczne - Bardzo małe prawdopodobieństwo awarii całej sieci - Nadaje się do systemów o dużej przepustowości - kosztowna w realizacji ze względu na dużą ilość zastosowanych materiałów (media) 2.3 Sekwencja W niniejszym projekcie zastosowano sekwencję EIA 568A. Jest to najnowsza sekwencja stosowana w sieciach teleinformatycznych. Rysunek 1. Sekwencje EIA-568A źródło Molex Premise Networks 6
2.4 Polaryzacja W projekcie zastosowano wtyk WE8W/RJ45 ponieważ jest najbardziej rozpowszechniony w sieciach LAN, w związku z czym istnieje bardzo duża dostępność na rynku urządzeń posiadających takie gniazda. Standard Gigabit Ethernet wymaga użycia styku RJ45 dostosowanego do odpowiedniej klasy okablowania, w tym przypadku kategorii 6 (okablowanie pionowe). 2.5 Media zastosowane w projekcie Okablowanie opiera się na kablu typu UTP. Skrót UTP (ang. Unshielded Twisted Pair) oznacza, że jest to kabel skrętkowy nieekranowany. Okablowanie poziome stanowi kategoria 5e (zalecana do 100 Mb Ethernetu), natomiast pionowe proponuję kategorię 6 (zalecana do 1000 Mb Ethernetu). Część pionowa zależy od części aktywnej sieci. Kategoria 5e jest testowana dla szerokości pasma 100 Mhz oraz 6 dla 250 MHz. Zastosowano kabel UTP ponieważ jest on najtańszy i najłatwiejszy w montażu. W rozpatrywanym budynku nie występują źródła zakłóceń takie jak na przykład: silniki elektryczne, spawarki itp. Nie ma także potrzeby stosowania ochrony danych przed fizycznym podsłuchem (można to zrobić programowo) w związku z czym uznano, że nie ma potrzeby stosowania kabli STP czy droższych kabli światłowodowych. 2.6 Rozmieszczenie punktów abonenckich Na piętrach od 1 do 10 rozmieszczono po 58 punktów abonenckich. Stanowi to łączną sumę 580 punktów logicznych. 7
2.7 Opis punktów dystrybucyjnych zastosowanych w projekcie W niniejszym projekcie zastosowano 3 pośrednie punkty dystrybucyjne i jeden główny, kierując się ograniczeniem wynikającym ze standardu Ethernet, który wymaga aby żaden punkt abonencki nie był oddalony o więcej niż 90 metrów od punktu dystrybucyjnego. W tym przypadku, ważną rolę odgrywała też duża ilość punktów dystrybucyjnych na poszczególnych kondygnacjach, w związku z czym dla ułatwienia ułożenia sieci oraz organizacji kabli w szafie dystrybucyjnej nie starano stosować się więcej niż 200 przyłączeń. Punkty dystrybucyjne to19-to calowe szafy o wysokości 42U (U=45 mm) składające się z: - szkieletu, - czterech belek nośnych, - drzwi przednich szklanych, - drzwi tylnych blaszanych, skróconych z maskownicą 3U z przepustem szczotkowym, - 2 osłon blaszanych bocznych, - dachu standardowego, - czterech stopek regulacyjnych, - listwy uziemienia, - linek uziemienia drzwi i osłon. Umieszczenie szaf dystrybucyjnych jest przedstawione na schematach 1, 2, 5. Tylna część szafy powinna być w odległości około 0,6 metra od ściany (tak aby można było otworzyć drzwi tylne). Kable powinny wchodzić do szafy poprzez przepust szczotkowy w części tylnej. Prawa strona szafy powinna być jak najbliżej ściany. Dostęp do szafy powinien być możliwy poprzez drzwi tylne, przednie oraz po zdjęciu osłony bocznej lewej. MDF jest wyposażony w: - trzy panele 24xRJ45 służące do odwzorowania gniazd abonenckich, - sześć paneli z wieszakami aby uporządkować przebiegi kablowe, IDF jest wyposażony w: - osiem paneli 24xRJ45 służących do odwzorowania gniazd abonenckich, - siedem paneli z wieszakami aby uporządkować przebiegi kablowe, 8
Szafy MDF (rys. 3) jak również IDF (rys. 4) celowo mają nadmiarowy rozmiar ze względu na brak projektu części aktywnej. Projekt ten obejmuje tylko część pasywną sieci teleinformatycznej, ale pozwoliłem sobie zaprezentować również koncepcję części aktywnej. Jest to tylko koncepcja, której projekt ten nie narzuca. Koncepcja ta obejmuje switche dystrybucyjne, do których podłączeni są użytkownicy (ilość gniazd przyłączeniowych w 100% pokrywa ilość punktów dystrybucyjnych). W każdym IDFie znajduje się również switch rdzeniowy, do którego są podłączone wyżej opisane switche dystrybucyjne. Switche rdzeniowe z poszczególnych IDFów są połączone za pomocą switcha w MDFie. Switche dystrybucyjne zawierają 24 porty 100 Mb i dwa porty 1Gb. Switch rdzeniowy zawiera porty gigabitowe. 2.8 Oznaczenie punktów abonenckich Numery gniazd abonenckich powinny znajdować się pod każdym gniazdem oraz na panelu krosowniczym w punkcie dystrybucyjnym. Sposób oznaczania: 901 Pierwsza cyfra oznacza kondygnację budynku (tutaj 9 czyli IX piętro). Dwie kolejne cyfry oznaczają numer gniazda na danej kondygnacji. Przykład takiego oznaczenia: Rysunek 2. Punkt abonencki 9
2.9 Oznaczenie w punktach dystrybucyjnych Numeracja paneli w szafie dystrybucyjnej oraz numeracja gniazdek na panelu jest przedstawiona w dołączonych schematach punktów dystrybucyjnych MDF oraz IDF. Schemat IDF posiada oznaczenia uniwersalne dla 3 punktów dystrybucyjnych. Pierwsze 58 gniazd jest oznaczonych jako X01-X58, następne 58 jako Y01-Y58 oraz kolejne 58 jako Z01- Z58. Literki w tych oznaczeniach odpowiadają odpowiedniemu piętru. Literka Y oznacza piętro, na którym ulokowany jest IDF. Literka X oznacza kondygnację wyższą, a Z kondygnację niższą od kondygnacji, na której znajduje się IDF. Logikę oznaczeń w punkcie IDF wyjaśnię na podstawie IDFu 3 zlokalizowanego na IX piętrze. W tym przypadku literki X, Y, Z odpowiadają odpowiednio piętrom 10, 9, 8. Gniazda w tym punkcie dystrybucyjnym powinny być opisane od góry następująco: 1001-1058, 901-958, 801-858. 2.10 Oznaczenie kabli Aby nie było problemów z identyfikacją co łączy dany kabel, proponuję wykonawcy następujący sposób oznaczania kabli: Rysunek 3. Oznaczenie kabla Kabel 3-901 łączy gniazdko 901 w punkcie abonenckim z odpowiadającym mu gniazdkiem w panelu krosowniczym w MDF lub IDF (w tym przypadku IDF3): 0 - numer głównej szafy dystrybucyjnej MDF (piętro I), 1 - numer pośredniej szafy dystrybucyjnej IDF (piętro III), 10
2 - numer pośredniej szafy dystrybucyjnej IDF (piętro IV), 3 - numer pośredniej szafy dystrybucyjnej IDF (piętro IX). 2.11 Przebiegi kablowe Przebiegi kablowe zostały pokazane na dołączonych schematach o numerach 1 i 2. Na podstawie ustaleń z klientem pion kablowy będzie przechodził od piwnicy przez pomieszczenia x65, natomiast okablowanie poziome ma przebiegać przy suficie, na korytarzu z odczepami do pomieszczeń mieszkalnych. Ilość i rodzaj kabli w pionie zależy od części aktywnej sieci teleinformatycznej w związku z czym tą informację musi podać klient. Według mojej koncepcji zaprezentowanej w punkcie 2.7 należałoby zastosować po 2 kable UTP kat.6 między każdym IDF a MDF. Jeden kabel do połączenia switchy rdzeniowych, a drugi jako zapas. Do ustaleń pomiędzy wykonawcą a klientem zostawiam kwestię dokładnego wskazania którędy mają biec listwy kablowe. Na korytarzach pod sufitem znajdują się dość duże belki stropowe w odległości 2m od siebie. Moja propozycja jest taka, aby kanał kablowy o wymiarach 90x40 zamontować tuż pod stropami i na tej wysokości odchodzić też do poszczególnych pomieszczeń. Plusem tego rozwiązania jest to, iż nie trzeba wiercić dość dużych przepustów przez belki stropowe (wpływa na koszt i czas układania okablowania), a minus mogą stanowić dość rzucający się w oczy i dostępny na wyciągnięcie ręki kanał kablowy. Proponuję aby okablowanie w pokojach schodziło w narożnikach za drzwiami do paru centymetrów (centymetr na cokołem) nad podłogą. Gniazdko powinno być natynkowe i znajdować się nad listwą (przylegać do niej). Trasy poziome mają stanowić listwy i kanały PCV, natomiast pion mają stanowić drabinki kablowe i przepusty przez stropy pomiędzy piętrami, 2.12 Testowanie Po wykonaniu okablowania strukturalnego powinny zostać przeprowadzone pomiary opisane w biuletynie TIA/EIA/TSB-95. - PowerSum NEXT, 11
- PowerSum ACR (ang. Attenuation to Crosstalk Ratio), - FEXT (ang. Far End Crosstalk), - ELFEXT (ang. Equal Level Far End Crosstalk), - PowerSum ELFEXT, - Return Loss, - Propagation Delay Skew. 12