TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC Warszawa 2012
Stan prawny na 1 lipca 2012 r. Wydawca Magdalena Przek-Ślesicka Redaktor prowadzący Joanna Cybulska Opracowanie redakcyjne JustLuk Łamanie JustLuk Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2012 ISBN: 978-83-264-3978-0 4. wydanie Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Książek 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl
Spis treści 5 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Wprowadzenie... 9 Część I Prawo cywilne część ogólna... 11 Część II Zobowiązania... 118 Odpowiedzi... 253 Wybór literatury... 303
Wykaz skrótów 7 Wykaz skrótów Akty prawne k.c. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) k.p.c. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) k.r.o. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 788) k.s.h. ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) k.w.h. ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.) Inne Biul. MS Biuletyn Ministerstwa Sprawiedliwości DPP Demokratyczny Przegląd Prawniczy Dz. U. Dziennik Ustaw GSiP Gazeta Sądowa i Penitencjarna IC Biul. SN Izba Cywilna. Biuletyn Sądu Najwyższego Inf. Pr. Informacja Prawnicza M. Praw. Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego
8 OSNAPiUS OSNC OSNCP OSNP OSP OSPiKA PiP PN PPC Prok. i Pr. PS PUG RPEiS SN TK Zb.O. Wykaz skrótów Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna oraz Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Państwo i Prawo Przegląd Notarialny Polski Proces Cywilny Prokuratura i Prawo Przegląd Sądowy Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Sąd Najwyższy Trybunał Stanu Zbiór Orzeczeń
Wprowadzenie 9 Wprowadzenie Niniejsza publikacja stanowi zbiór 884 pytań testowych z części ogólnej prawa cywilnego oraz części ogólnej zobowiązań. Ma ona stanowić pomoc dla studentów uczelni wyższych w opanowaniu trudnej gałęzi prawa, jaką niewątpliwie jest prawo cywilne, i przygotować ich do formy testowej egzaminu. Jednakże najważniejszym celem, który sobie postawiłem, było zapoznanie osób zgłębiających tajniki prawa cywilnego z bogatym orzecznictwem dotyczącym tego przedmiotu, a przez to podkreślenie, że wiedza z zakresu prawa cywilnego nie może się ograniczać jedynie do znajomości samych przepisów, ale że podstawowe znaczenie ma umiejętność stosowania prawa w praktyce a z tym związana jest konieczność znajomości wykładni prawa dokonywanej przez sądy, a w szczególności przez Sąd Najwyższy. Z racji tego część pytań została ułożona w formie kazusu opisującego problem, z którym zetknął się Sąd Najwyższy. Co więcej, część pytań zawartych w niniejszym zbiorze może się z pozoru wydawać banalna, jednak często udzielenie na nie prawidłowej odpowiedzi będzie wymagać od rozwiązującego te testy przestudiowania obszernych uzasadnień wyroków sądowych. Podczas układania zadań dążyłem do tego, aby odpowiedzi na pytania pokrywały się z poglądami prezentowanymi przez przeważającą część przedstawicieli doktryny. Starania te jednak nie w każdym przypadku mogły zakończyć się sukcesem, a to dlatego, że nie zawsze możliwe jest ustalenie przeważającego poglądu na dany temat. W takim przypadku wybór prawidłowej odpowiedzi został pozostawiony mojej ocenie, dokonanej po rozważeniu wszystkich prezentowanych stanowisk. Niewątpliwą zaletą niniejszej publikacji jest to, że nie tylko pozwala ona na łatwe przyswojenie podstawowych instytucji prawa cywilnego, lecz stwarza także możliwość skutecznej powtórki materiału przed egzaminem. Michał Łuc
Część I. Prawo cywilne część ogólna 11 Część I Prawo cywilne część ogólna 1. Postacie praw podmiotowych to: a) roszczenia b) prawa podmiotowe bezpośrednie c) prawa kształtujące d) prawa podmiotowe bezwzględne 2. Prawa podmiotowe to: a) prawo do wypowiedzenia umowy b) roszczenie względem pożyczkobiorcy o zwrot 1000 zł c) prawo własności d) posiadanie 3. Korzystanie z prawa podmiotowego polega na możności: a) podejmowania przez uprawnionego wszelkich działań (dopuszczalnych w świetle obowiązujących w prawie klauzul generalnych) w odniesieniu do oznaczonego dobra b) żądania od konkretnej osoby konkretnego zachowania się c) jednostronnego kształtowania określonych stosunków prawnych d) podejmowania przez uprawnionego wszelkich działań w odniesieniu do oznaczonego dobra 4. Prawdą jest, że: a) prawo podmiotowe polega na możności określonego postępowania b) aby prawo podmiotowe przysługiwało uprawnionemu, muszą być podjęte przez uprawnionego działania będące realizacją treści prawa podmiotowego c) co do zasady norma prawna chroni realizację prawa podmiotowego
12 Część I. Prawo cywilne część ogólna d) treść każdego prawa podmiotowego jest określona nie tylko przez to, co wolno czynić uprawnionemu, lecz także przez treść obowiązków innych osób 5. Wskaż błędne stwierdzenie/a: a) w zasadzie prawa zbywalne podlegają dziedziczeniu b) wszystkie prawa niemajątkowe są prawami niezbywalnymi c) prawa niemajątkowe są albo prawami bezwzględnymi, albo względnymi d) prawa chroniące dobra osobiste twórcy należą do grupy praw majątkowych 6. Prawdą jest, że: a) prawem związanym może być prawo własności b) podmiotem prawa związanego może być tylko osoba, która jest zarazem podmiotem prawa nadrzędnego c) w przypadku wygaśnięcia prawa nadrzędnego jego podmiot co do zasady traci również prawo z nim związane d) prawo związane można przenieść tylko z prawem nadrzędnym 7. Do praw akcesoryjnych zalicza się: a) hipotekę b) zast aw c) prawo wynikające z poręczenia d) a k r e dy t y wę 8. Które z poniższych zdań odnoszących się do praw niesamoistnych (akcesoryjnych) jest prawdziwe? a) Treść prawa akcesoryjnego jest zdeterminowana przez prawo główne. b) Prawo akcesoryjne nie może być przeniesione na inną osobę bez prawa głównego. c) W wypadku gdy prawo główne wygasa, prawo akcesoryjne trwa nadal. d) Prawo akcesoryjne służy do zabezpieczenia prawa głównego. 9. Zasada numerus clausus obowiązuje w przypadku: a) praw względnych b) praw bezwzględnych c) jednostronnych czynności prawnych d) czynności prawnych abstrakcyjnych
Część I. Prawo cywilne część ogólna 13 10. Nabyciem pochodnym (sukcesją) jest nabycie: a) przez zawłaszczenie b) na podstawie umowy c) w drodze dziedziczenia d) przez zasiedzenie 11. Zasada nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet oznacza, że: a) można nabyć w sposób pierwotny prawo tylko w takim zakresie, w jakim istniało ono u poprzednika b) prawo przechodzi na nabywcę w takim rozmiarze, w jakim istniało u poprzednika c) w braku szczególnego upoważnienia nie można skutecznie rozporządzić cudzym prawem w drodze czynności prawnej d) nabycie prawa przez nabywcę jest uzależnione od istnienia tego samego czy też innego prawa u poprzednika 12. W których z poniższych przypadków dochodzi do przełamania zasady nemo plus iuris? a) w przypadku nabycia w dobrej wierze własności nieruchomości w drodze czynności prawnej odpłatnej od osoby, która wedle treści księgi wieczystej jest właścicielem nieruchomości, przy czym zachodzi niezgodność między treścią tej księgi a rzeczywistym stanem prawnym b) nabycie prawa przez osobę trzecią w drodze czynności prawnej odpłatnej dokonanej na podstawie czynności prawnej pozornej c) nabycia użytkowania rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej do rozporządzania rzeczą w momencie objęcia rzeczy w posiadanie przez działającego w dobrej wierze nabywcę d) nabycie prawa należącego do spadku od osoby, która nie będąc spadkobiercą, uzyskała stwierdzenie nabycia praw do spadku 13. Sukcesja uniwersalna: a) jest instytucją wyjątkową, dopuszczalną jedynie w przypadkach przez ustawę dopuszczalnych b) występuje zarówno przy nabyciu pochodnym, jak i przy pierwotnym c) to wstąpienie nabywcy w ogół praw stanowiących majątek poprzednika d) występuje przy nabyciu spadku na skutek umowy