144/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (2/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 AKADEMICKO-GOSPODARCZA SIEĆ INSTYTUCJI GÓRNICZO-HUTNICZO-PETROCHEMICZNYCH J. DAŃKO 1 Akademia Górniczo-Hutnicza, Senacka Komisja ds. Współpracy Międzynarodowej. STRESZCZENIE W artykule przedstawiono informację dotyczącą Akademicko-Gospodarczej Sieci Instytucji Górniczo-Hutniczo-Petrochemicznych utworzonej w Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie i skupiającej działania Europejskiej Sieci Uniwersytetów Górniczych, Hutniczych i Petrochemicznych oraz partnerów krajowych. Partnerzy zagraniczni reprezentują znane uniwersytety techniczne, natomiast grono partnerów krajowych obejmuje wybrane techniczne uczelnie akademickie, instytuty branżowe oraz regionalne jednostki gospodarcze. Key words: European network, technical education, research strategy 1. WPROWADZENIE Akademia Górniczo Hutniczej podjęła się w kwietniu 2002 roku organizacji konferencji pt.: Third European Mining and Metallurgy Academies Rector s Conference poświęconej tematyce Problem of Education and Scientific Research in the Mining and Metallurgy Areas, in the Light of Challenge of 21 st Century. W gronie uczestników konferencji podjęto wówczas inicjatywę Profesora Paschena, byłego rektora Leoben University o potrzebie stworzenia wspólnej formuły organizacyjnej Uniwersytetów Górniczych, Hutniczych i Petrochemicznych. Została powołana sieć o tej nazwie, której koordynację powierzono Prorektorowi AGH ds. Współpracy Międzynarodowej prof. Andrzejowi Korbelowi. 1 prof. dr hab. inż.: jd@uci.agh.edu.pl 373
2. ZADANIA SIECI Jednym z priorytetów sieci było wyłonienie i zdefiniowanie zadań w zakresie współdziałania nauki, edukacji, przemysłu oraz gospodarki regionalnej, służących rozwiązywaniu określonej tematyki interesującej potencjalnych udziałowców sieci. Zostały ustalone dwa główne bloki zadań: A. W obszarze współpracy krajowej regionalnej: procesy związane z przekształceniem wymienionych gałęzi przemysłu, w związku z wejściem Polski do europejskiej przestrzeni gospodarczej, udział w przystosowywaniu tych gałęzi przemysłu do wymagań europejskich, kształcenie na rzecz środowisk regionalnych, uzbrajanie przemysłu w wiedzę, promowanie technologii nie ingerujących negatywnie w środowisko, aplikacja osiągnięć nauki w kierunku przenoszenia wiedzy o nowych technologiach dostosowanych do możliwości podmiotów gospodarczych wchodzących w obszar działania partnerów sieci, aktywizacja środowisk post-industrialnych, działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiska. B. W obszarze międzynarodowej współpracy partnerów sieci: analizy i aktualizacji programów kształcenia różnych szkół wyższych w celu porównania wpływu na te programy procesu bolońskiego, zdefiniowania wspólnej strategii w zakresie modernizacji kształcenia i jego kierunków, szczególnie ważnych dla partnerów sieci. 3. PARTNERZY SIECI W dniu 23 marca 2005 ukonstytuowała się międzynarodowa sieć obejmująca europejskie oraz krajowe instytucje naukowe prowadzące działalność naukową i edukacyjną w zakresie górnictwa, hutnictwa i przemysłu naftowo-gazowego, a także krajowe instytuty branżowe oraz instytucje gospodarcze, których działalność jest związana z funkcjonowaniem wymienionych gałęzi przemysłu. Sieć została utworzona na zasadzie deklaracji przystąpienia przez następujących partnerów krajowych i zagranicznych: 1) Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie koordynator 2) Politechnika Śląska, Gliwice, 3) PAN Instytut Górotworu, Kraków, 4) Politechnika Częstochowska, Częstochowa, Instytut Metalurgii Żelaza, Gliwice, 5) Żorska Izba Gospodarcza, Żory, 6) Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice. 374
Partnerem zagranicznym jest Europejska Sieć Uniwersytetów Górniczych, Hutniczych i Petrochemicznych koordynowana przez AGH i obejmująca (podano nazwy angielskie według deklaracji przystąpienia do Sieci): 1) VSB Technical University of Ostrava, Czechy, 2) Freiberg University of Mining and Technology, Niemcy, 3) Silesian Universituy of Technology, Polska, 4) University of Petrosani, Rumunia, 5) University of Lucian Blaga of Sibiu, Rumunia, 6) University of Baia Mare, Rumunia, 7) University Petrol Gaze, ploesti, Rumunia, 8) University of Belgrade, Serbia, 9) Donetsk National Technical University, Ukraina, 10) National Mining University of Ukraine, Ukraina, 11) University of Miskolc, Węgry.m 4. CELE STRATEGICZNE SIECI Cele działania i rozwoju sieci naukowej w aspekcie międzynarodowym uwzględniają potrzebę opracowania strategii stałej współpracy pomiędzy jednostkami naukowymi a przemysłem w układzie krajowym i międzynarodowym czy makroregionalnym. Taka współpraca powinna zmierzać do stworzenia narzędzi i wytycznych wspierających górnictwo, hutnictwo, petrochemię i przemysł gazowniczy w krajach europejskich i nowo przyjętych do UE. Do priorytetowych celów działalności sieci należy rozwiązywanie problematyki wymienionej w działaniach krajowych dla Polski, z uwagi na istniejące w wielu przypadkach analogiczne uwarunkowania, a także konsolidacja wysiłków ośrodków akademickich, naukowo-badawczych i gospodarczych w zakresie: opracowania programów nowoczesnego kształcenia i przygotowania kadr inżynierskich, spełniających wymagania i potrzeby przemysłu krajowego partnerów sieci oraz europejskiego, zwłaszcza w kierunkach i specjalnościach wykazujących deficyt tych kadr, konsultacji z ośrodkami naukowo-badawczymi i przemysłem programów kształcenia i ich stały elastyczny rozwój i dywersyfikacja, zrównoważonego rozwoju otoczenia zgodnie z normami europejskimi, wymiany praktyk studenckich, studentów, młodych naukowców i absolwentów, stworzenie programów i kursów aktualizacji wiedzy z zakresu wybranej i oczekiwanych tematyki przez środowiska samorządowe (np. ochrona środowiska, wykorzystanie wtórnych źródeł energii, ekosystemy itp.), opracowanie propozycji do programów pomocowych fundusze strukturalne i rozwoju regionalnego UE, ochrony dóbr kultury materialnej i technicznej, ustawicznej edukacji. 375
5. ZREALIZOWANE DZIAŁANIA SIECI W ROKU 2005 W ramach środków przyznanych Ministerstwa Nauki i Informatyzacji na dofinansowanie w latach 2005-2006 kosztów międzynarodowej współpracy w formie sieci naukowej pt.: Akademicko-Gospodarcza Sieć Instytucji Górniczo-Hutniczo- Petrochemicznych zrealizowano: 1) spotkanie inauguracyjno-organizacyjne polskich partnerów sieci 23 marzec 2005, 2) opracowanie polsko i angielskojęzycznej wersji strony internetowej: WWW.untechnet.agh.edu.pl, 3) 5th European Meeting of Mining, Metallurgy and Petroleum Universities and 2nd Meeting of the Network of Mining Metallurgy and Petroleum Universities, Research Centers and Economic Sector Institutions.. The Conference theme: The European Cooperation and Transformation Process In the Mining, Metallurgy and Petroleum Industry the Role of Universities (23-24 czerwca 2005), na której wygłoszono 14 referatów wydanych w formie materiałów pokonferencyjnych na płycie CD oraz na stronie sieci: WWW.unitechnet.agh.edu.pl. Dla zainteresowanych tytuły referatów, autorów oraz ich afiliację zamieszczono w załączniku 1, 4) konsultację e-mailową, dotyczącą podsumowania działalności za rok 2005 i planu pracy na rok 2006. 6. ZAKOŃCZENIE Akademicko-Gospodarcza Sieć Instytucji Górniczo-Hutniczo-Petrochemicznych ma charakter otwarty dla przyszłych partnerów. Do sieci mogą należeć instytucje działające w takich dziedzinach przemysłu jak górnictwo, hutnictwo, petrochemia i gaz. Głównymi warunkami doboru partnerów sieci była akceptacja, zainteresowanie i aktywne działanie w obszarze: przekształceń wymienionych gałęzi przemysłu, w związku z wejściem Polski do europejskiej przestrzeni gospodarczej, przystosowywania wymienionych gałęzi przemysłu do wymagań europejskich, zdefiniowanie potrzeb kształcenia na rzecz środowisk regionalnych, transfer wiedzy akademickiej do przemysłu - promowanie technologii przyjaznych dla środowiska, aktywizacja środowisk post-industrialnych, w regionach działania podmiotów gospodarczych wchodzących w obszar działania partnerów sieci, działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiska. Opracowano w ramach projektu KBN decyzja DWM/MN/2871/04/2005. 376
Tytuły wygłoszonych referatów, autorzy oraz ich afiliacja Zał.: 1. 1) Welcome & Introduction - Prof. A. Korbel, Vice Rector AGH-UST, Poland 2) Research and development for industry-effective suport to the transformation process and the innovative actions - A. Zabiegliński, President, Żory Chamber of Commerce, Poland 3) The role of an university in scientific research and teaching for the needs of restructured iron and steel industry - Prof. F. Grossman Acade-mic-Industrial Association for Metallurgy, Poland 4) Higher Mining Education and Mining Industry of Ukraine in the European Integration Process - Prof. O.M. Shashenko, Vice Rector, National Miting University, Ukraine 5) The response of universities to the changes in the petroleum and gas industry - Prof. V. Ulmanu, Rector, Petroleum and Gas University of Ploiesti, Romania 6) Natural Gasses Engineering Education in Lucian Blaga University supported by the Network of Mining, Metallurgy and Petroleum Institutions - Prof. D.P. Stefanescu, Vice Rector, Lucian Blaga University of Sibiu, Romania 7) The role of European Technical Universities in Petroleum Engineer Education National and International Cooperation - Dr A.Zubrzycki, AGH-UST, Poland 8) Scientific research and education at the Freiberg University of Miting and Technology - Prof. A. Sroka, Freiberg University of Mining and Technology, Germany 9) Some general remarks concerning the perspectives of AGH-UST activity in the European University Association and European Research Area - Prof. J. Dańko, prof. A. Korbel, AGH-UST, Poland 10) New B.Sc. Programs at the University of Miscolc - Prof. L. Tihanyi, University of Miscolc, Hungary 11) The Europeaqn cooperation and transfornation process In the miting industrythe role of universities - prof. P. Czaja, AGH-UST, Poland 12) Influence of Economic Environment on Structure of Research Carried At Departament with Metallurgical Profile - Prof. J. Siwka, Częstochowa University, Poland 13) Mission of Non-Ferrous Metals Faculty In development and knowledge technology and Staff for metallurgical industry - Prof. H. Dybiec, AGH-UST, Poland 14) Co-operation between metallurgy and materials science department, AGH- UST and steel producers within the scope of privatization, research and education - Prof. M. Karbowniczek, AGH-UST, Poland 377
NETWORK OF MINING, METALLURGY AND PETROLEUM INSTITUTIONS OF UNIVERSITY AND ECONOMICS SEKTOR The information concerning the Network of Mining, Metallurgy and Petroleum Institutions of University and Economics Sector established and coordinated by AGH- UST is presented in the article. Network joined the activity of participants of European Network of Mining, Metallurgy and Petroleum Universities and Polish partners. Foreign partners are representatives of well known technical universities, whereas Polish partners are originated both from chosen universities then research branch institutes as well as from regional economic institutions. Recenzował: Prof. Aleksander Fedoryszyn 378