YIELD OF BIOMASS AND BIOGAS PROFITABILITY OF RAW MATERIAL FROM SPECIAL PURPOSE ENERGETIC CROPS CULTIVATION



Podobne dokumenty
PRODUKCJA BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) JAKO KOSUBSTRATU DO BIOGAZOWNI ROLNICZEJ *

WSTĘPNE BADANIA NAD PLONOWANIEM I WYDAJNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWIANYCH NA CELE BIOGAZOWE

LIGNOCELLULOSIC BIOMASS PRODUCTION AND DELIVER FOR BIOREFINERIES

GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING Kraków, Poland

Przydatność poplonu ozimego oraz kukurydzy i sorgo w plonie wtórym do produkcji biomasy dla biogazowni

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020)

ROŚLINY WIELOLETNIE ŹRÓDŁEM BIOMASY NA CELE ENERGETYCZNE

Halina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2. ul. Akademicka 15, Lublin 2 Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN

Przetwarzanie odpadów i produktów roślinnych w biogazowniach - aspekty ekonomiczne

Biogasplant in Poldanor

Spis treści. 1. Aktualny stan produkcji i wykorzystania energii odnawialnej Perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii...

Produkcja biomasy miskanta cukrowego i spartiny preriowej w zróżnicowanych warunkach glebowych oraz możliwości jej konwersji na energię

Potencjalne możliwości produkcji biogazu z mozgi trzcinowatej

CHARAKTERYSTYKA BIOMASY WIERZBY UPRAWIANEJ W SYSTEMIE EKO-SALIX W ASPEKCIE ENERGETYCZNYM 1

Katarzyna Sobótka. Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. Specjalista ds. energii odnawialnej. k.sobotka@mae.mazovia.pl

Dorota Kalembasa, ElŜbieta Malinowska

Dorota Kalembasa*, Elżbieta Malinowska*

WSTĘPNA OCENA PRODUKCYJNOŚCI WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH

Development of a species index and optimization of production technology for selected energy crops

OPŁACALNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO W ZALEŻNOŚCI OD STOSOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO *

PRODUKTYWNOŚĆ WIELOLETNICH PLANTACJI ENERGETYCZNYCH W POLSCE

ASSESSMENT OF PROFITABILITY LEVELS OF AGRICULTURAL BIOMASS PRODUCTION FOR PURPOSES OF THE PROFESSIONAL ENERGY SECTOR

Autorzy: Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach

APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA

PORÓWNANIE UZYSKU BIOGAZU Z TRZECH RODZAJÓW KISZONEK: Z KUKURYDZY, LUCERNY I TRAWY*

BIOGAS YIELD FROM SORGHUM BICOLOR OF BIOMASS 140 VARIETY

Ocena koncepcji BIOrafinerii i ich powiązanie z POLitykami rolną i leśną.

Wzrost i rozwój wybranych gatunków traw z rodzaju Miscanthus uprawianych w warunkach klimatycznych Pojezierza Olsztyńskiego

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

WZROST I PLONOWANIE PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.), UPRAWIANEJ W POLU W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH OLSZTYNA

Fragm. Agron. 35(1) 2018, DOI: /fa

Wybrane zagadnienia dotyczące obrotu biomasą i biopaliwami. Zajęcia III- System lokalnego zaopatrzenia elektrowni lub ciepłowni w biopaliwa stałe

ANALIZA BAZY SUROWCOWEJ DO PRODUKCJI BIOGAZU W POWIECIE STRZELIŃSKIM

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

Ekonomika Produkcji maliny (Raspberry economic production)

UPRAWA WIERZBY ORAZ INNYCH WIELOLETNICH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH W POLSCE DOŚWIADCZENIA UNIWERSYTETU WARMIŃSKO- MAZURSKIEGO

Wpływ nawożenia NPK na strukturę plonu traw Miscanthus ssp.

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE

INSTALACJE AGROENERGETYCZNE ASPEKTY ŚRODOWISKOWY I LOGISTYCZNY

Odnawialne źródła energii w rolnictwie i ochronie środowiska. Monografie pod redakcją Eugeniusza R. Greli i Edyty Kowalczuk-Vasilev

KONCEPCJA SUBSTYTUCJI ENERGII PIERWOTNEJ ENERGIĄ ODNAWIALNĄ Z ODPADOWEJ BIOMASY W WYBRANYM GOSPODARSTWIE ROLNYM

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy odział w Warszawie. Zakład Analiz Ekonomicznych i Energetycznych

Exposure assessment of mercury emissions

WPŁYW INFEKCJI NASION RUTWICY WSCHODNIEJ (Galega orientalis Lam.) NA PLON SUCHEJ MASY I WARTOŚĆ ENERGETYCZNĄ. Stanisław Kalembasa, Barbara Symanowicz

ROZDROBNIENIE SUBSTRATÓW WYKORZYSTYWANYCH DO PRODUKCJI BIOGAZU

Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne

Biomasa z trwałych użytków zielonych jako źródło energii odnawialnej

IDENTYFIKACJA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM

POTENCJAŁ UZYSKU BIOGAZU Z SORGO CUKROWEGO (SORGHUM BICOLOR) ODMIANY RÓD J1052

NATIONAL CENTRE FOR AGRICULTURAL EDUCATION IN BRWINOW

ZASTOSOWANIE MODELU WSMT DO OCENY EWAPOTRANSPIRACJI MISKANTA I TOPINAMBURU

OCENA WYDAJNOŚCI BIOGAZU DLA PLANOWANEJ BIOGAZOWNI PRZY FERMIE KRÓW MLECZNYCH

REGIONALNE MOŻLIWOŚCI PRODUKCJI BIOGAZU ROLNICZEGO REGIONAL OPPORTUNITIES TO PRODUCE AGRICULTURAL OF BIO-GAS. Wstęp

Bioenergia: nauka praktyce

YIELD AND ENERGY EFFICIENCY OF BIOMASS PRODUCTION OF SOME SPECIES OF PLANTS GROWN FOR BIOGAS. W adys aw Szempli ski, Adam Parzonka, Tomasz Sa ek

Przydatność jednorocznych roślin, uprawianych do produkcji biomasy na potrzeby energetyki zawodowej

Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza

Gospodarka odpadami organicznymi doświadczenia Norweskie

RÓŻA WIELOKWIATOWA (ROSA MULTIFLORA) ODMIANY JATAR NA CELE ENERGETYCZNE

WPŁYW NAKŁADÓW MATERIAŁOWO- -ENERGETYCZNYCH NA EFEKT EKOLOGICZNY GOSPODAROWANIA W ROLNICTWIE

WPŁYW OSŁON ORAZ SPOSOBU SADZENIA ZĄBKÓW NA PLONOWANIE CZOSNKU W UPRAWIE NA ZBIÓR PĘCZKOWY. Wstęp

Produkcja i zużycie energii odnawialnej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa

Dr inż. Tomasz Piskier

Ocena emisji CO 2 spowodowanej zużyciem nośników energii w rolnictwie polskim

energii odnawialnej ENERGY GROWINGS AS A SOURCE OF RAW MATERIAL FOR THE PRODUCTION OF RENEWABLE ENERGY

Uprawa roślin na potrzeby energetyki

Produkcja biogazu w procesach fermentacji i ko-fermentacji

85 Porównanie wydajności produkcji biogazu w procesie fermentacji metanowej wybranych roślin energetycznych

Renewable Energy Sources

STRUKTURA KOSZTÓW UPRAWY TOPINAMBURU Z PRZEZNACZENIEM NA OPAŁ

ENERGOCHŁONNOŚĆ PRODUKCJI SORGO NA CELE ENERGETYCZNE ANALIZA REGIONALNA 1

Biomasa jako paliwo. dr Jerzy Dowgiałło Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii. Kraków 30 maja 2006

Ocena przydatności biomasy różnych roślin na cele energetyczne Evaluation of the usefulness of biomass of different crops for energy

2.4 Plan studiów na kierunku Technologie energetyki odnawialnej I-go stopnia

Wykorzystanie zasobów endogenicznych obszarów wiejskich w kształtowaniu ich rozwoju zrównoważonego

ODPROWADZANIE SKŁADNIKÓW BIOGENNYCH (N, P) W PLONIE BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) NAWADNIANEGO ŚCIEKAMI WIEJSKIMI

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

Will Renevable energy save and. Dr inż. Jacek Wereszczaka University of Agriculture in Szczecin, POLAND

WPŁYW CZYNNIKÓW AGROTECHNICZNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNE SŁOMY 1

Nauka Przyroda Technologie

Międzynarodowa Konferencja Naukowa

SZACOWANIE POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO BIOMASY RO LINNEJ POCHODZENIA ROLNICZEGO W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM

Biogazownie Rolnicze w Polsce

Ekologiczna uprawa malin jako alternatywa Organic raspberry cultivation as an alternative

Skuteczność wytwarzania biogazu z wybranych gatunków roślin energetycznych w procesie fermentacji metanowej wspomaganej promieniowaniem mikrofalowym

PLONOWANIE ORAZ ZAWARTOŚĆ BIAŁKA U WYBRANYCH ODMIAN KONICZYNY ŁĄKOWEJ (TRIFOLIUM PRATENSE L.)

PRZYDATNOŚĆ ZBÓŻ NA POTRZEBY PRODUKCJI ENERGII ODNAWIALNEJ W ŚWIETLE WYNIKÓW DOŚWIADCZEŃ

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa

MODEL SYSTEMU WYTWARZANIA I WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH NO

Stan obecny i perspektywy rozwoju rynku biomasy w Polsce w kontekście OZE.

OCENA KOSZTÓW I NAKŁADÓW ENERGETYCZNYCH W PRODUKCJI KUKURYDZY NA ZIARNO I KISZONKĘ

THE YIELD AND CONTENT OF TRACE ELEMENTS IN BIOMASS OF MISCANTHUS SACCHARIFLORUS (MAXIM.) HACK. AND IN SOIL IN THE THIRD YEAR OF A POT EXPERIMENT

ILOŚĆ I SKŁAD CHEMICZNY POPIOŁU Z BIOMASY ROŚLIN ENERGETYCZNYCH. Dorota Kalembasa

BIOGAS YIELD OF MAIZE STRAW

Konopie włókniste uprawiane w poplonach ścierniskowych źródłem olejków eterycznych i włókna lub biogazu

OSZACOWANIE WIELKOŚCI POWIERZCHNI ZASIEWÓW POD KUKURYDZĘ PRZEZNACZONĄ NA POZYSKANIE KISZONKI DO PRODUKCJI BIOGAZU ROLNICZEGO W POLSCE

Analiza kosztów logistyki w produkcji kiszonek na biogaz 2, 3

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY

YIELDING AND PLANT STRUCTURE OF MAIZE INTERCROPPED WITH SORGHUM

Transkrypt:

National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 YIELD OF BIOMASS AND BIOGAS PROFITABILITY OF RAW MATERIAL FROM SPECIAL PURPOSE ENERGETIC CROPS CULTIVATION mgr inż. T. Sałek prof. dr hab. W. Budzyński dr W. Truszkowski Faculty of Environmental Management and Agriculture University of Warmia and Mazury in Olsztyn

National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Methods and materials Field experiments were: conducted during the years 2008-2010 located on the fields of the Production - Experimental Enterprise in Bałcyny in Warmińsko-Mazurskie voivodship (those years were average as concerns the thermal and humidity conditions)

Crops in experiment: National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Methods and materials 1. maize (Zea mays L.) 2. sweet sorghum (Sorghum saccharatum L.) 3. purple clover (Trifolium pratense L.) 4. lucerne (Medicago sativa L.) cultivated in the mix with timothy grass (Phleum pratense L.) 5. goats rue (Galega orientalis L.) 6. rogue cock s foot (Dactylis glomerata L.) 7. timothy grass (Phleum pratense L.) 8. miscanthus giganteus (Miskanthus x giganteus Greef et Deu) 9. amur silver grass (Miskanthus sacharaiflorus Hack) 10. sida hermaphrodita (Sida hermaphrodita L.)

Maize Sweet sorghum Purple clover + timothy grass Lecerne cultiwated + timothy grass Goats rue Rogue cock s foot Timothy grass Miscanthus giganteus Amur silvergrass Sida hermaphrodita National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Expenditure of cumulated energy and costs amounted of cultivation Species Energy expenditure and costs Energy edition in general (MJ ha -1 ) 23 914 21 364 22 195 19 885 16 694 16 343 16 343 11 556 11 489 11 489 Direct costs (PLN ha -1 ) 2 941 2 547 2 121 2 031 1 879 2 200 2 200 2 420 2 520 1 955

Lecerne cultiwated + timothy grass Maize Purple clover + timothy grass Sweet sorghum Goats rue Miscanthus giganteus Rogue cock s foot Timothy grass Sida hermaphrodita Amur silvergrass National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Yields of fresh mass (Mg ha -1 )of energetic plants (2008-2010) Species Harvest years 2008 47,2 52,4 58,2 35,2 - - 38 29,3 - - 2009 78,5 71,4 62,8 64,8 41,6 45,7 43,2 35,5 30,5 32,5 2010 52,5 51,4 44,2 63 52,9 48,6 40,4 42,4 31,4 21,7 average 59,4 58,4 55,1 54,3 47,3 47,2 40,5 35,7 31,0 27,1

Ranking of energetic plants according to the organic dry mass yield (in homogenous groups) 19,83 National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 20,00 18,00 16,52 16,00 14,00 12,00 10,00 12,43 10,92 10,45 9,51 9,40 9,30 8,18 8,11 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Maize Miscanthus giganteus Lecerne cultiwated + timothy grass Sida hermaphrodita Sweet sorghum Purple clover + timothy grass Rogue cock s foot Amur silvergrass Timothy grass Goats rue

400 350 381,96 National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Cumulated energy field in the biomass obtained (in homogenous groups) 320,42 300 250 200 245,04 224,08 214,2 197,06 186,67 179,86 169,19 165,68 150 100 50 0 Kukurydza zwyczajna Maize Miskant olbrzymi Miscanthus giganteus Lecerne cultiwated + timothy grass Lucerna siewna + tymotka łąkowa Purple clover + timothy grass Koniczyna łąkowa + tymotka łąkowa Ślazowiec pensylwański Sida hermaphrod ita Sorgo cukrowe Sweet sorghum Kupkówka pospolita Rogue cock s foot Miskant cukrowy Amur silvergra ss Rutwica wschodnia Goats rue Tymotka łąkowa Timothy grass

Maize Sweet sorghum Purple clover + timothy grass Lecerne cultiwated + timothy grass Goats rue Rogue cock s foot Timothy grass Miscanthus giganteus Amur silvergrass Sida hermaphrodita National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Selected characteristics of the silage as the biogas substrate Species Specification Dry mass (%) 28,3 19,5 16,0 21,4 19,4 25,7 22,9 33,1 46,2 28,1 Ogranic dry mass (% d.m.) 95,3 93,9 76,8 91,3 85,3 91,6 89,9 95,4 95,1 93,3 Raw asg (% d.m.) 4,7 6,1 23,2 8,7 14,7 8,4 10,1 4,6 4,9 6,7 Chemical oxygen demand 1,39 1,48 1,27 1,43 1,25 1,36 1,35 1,32 1,61 1,26 (g O 2 /g d.m.) Nitrogen (% d.m.) 1,16 1,13 2,90 2,08 2,45 1,16 1,24 0,65 0,74 0,52

Maize Miscanthus giganteus Sweet sorghum Amur silvergrass Goats rue Lucerne cultivated + timothy grass Timothy grass Purple clover + timothy grass Rogue cock s foot Sida hermaphrodita National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Biogas profitability of energetic plants biomass (2008-2010) Species Discriminants biogas yield: (Ndm 3 /kg o.d.m.) (Nm 3 ha-1 ) 311 6 172 283 4 675 328 3 419 327 3 041 257 2 083 165 2 049 242 1 980 204 1 943 156 1 472 110 1 201 content CH 4 (%) 72 62 73 68 69 54 74 56 74 52 methane yield: (Ndm 3 CH 4 /kg o.d.m.) (Nm 3 CH 4 ha -1 ) time for obtaining 90% of biogas (number of fermentation days) 223 175 239 221 176 91 179 116 115 4 425 2 891 2 491 2 055 1 426 1 130 1 464 1 105 1 085 28 28 33 29 31 25 32 16 19 17 58 633

biogas yield (Ndm 3 kg -1 o.d.m. National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Biogas profitability curve for substrates of biomass from one-year and multiannual grasess with raw C4 photosythesis sweet sorghum amur silvergrass maize miscanthus gigantheus fermentation time (days)

National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 Conclusion The comparison of the 3-year average yields of fresh mass of 10 species of agricultural crops per 1 ha allows concluding that: the lucerne in mixed cultivation with timothy grass, common maize, purple clover with timothy grass and sorghum were the most productive; in the ranking according to the criterion of organic dry mass yield common maize, miscanthus giganteus, lucerne with timothy grass, sida hermaphrodita and sorghum had no competitors; the yield of biogas from the biomass of the studied species was diversified highly (even 4-5 fold) and, unfortunately, rather low. The highest level of biogas as well as biomethane yield per hectare was offered by grasses with C 4 photosynthesis. the possibility of expanding the choice of species of high biogas profitability plants beyond the C 4 type grasses (common maize, miscanthus giganteus, sorghum) are rather limited (the choice of taxa for special cultivation of biomass for biogas production requires further evaluations according to numerous criteria).

National Project POIG.01.01.02-00-016/08 Model agroenergy complexes as an example of distributed cogeneration based on a local renewable energy sources in the Innovative Economy Operational Programme 2007-2013 References 1. Ardle J. 2008. Bambusy i trawy. Solis Warszawa 2008; ss 160. 2. Banasiak J., Detyra J., Hutnik E., Szewczyk A., Zimny L. Agrotechnologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Wrocław 1999. 3. Bassam Nasir El, 1998. Energy Plant Species: their use and impact in environment and development. James & James/Earthscan, London, ss 334. 4. Borkowska H., Styk B. 2006. Ślazowiec pensylwański (Sida hermafrodita Rusby) uprawa i wykorzystanie. Wyd. AR Lublin. ss 69. 5. Braun R. 2005. Biogas and bioenergy system development toward bio-rafineries. Trends in a central European context. Baltic Biorafinery Conference, Esbjerg, Denmark. 6. Budzyński W., Szczukowski S., Tworkowski J. 2009. Wybrane problemy z zakresu produkcji roślinnej na cele energetyczne. I Kongres Nauk Rolniczych Nauka Praktyce. s 77-87. 7. Buraczewski G. 1989. Fermentacja metanowa. PWN, Warszawa. 8. Cebula J., Latocha L. 2005. Biogazwnie rolnicze elementem gospodarczego wykorzystania pozostałości z produkcji rolniczej oraz rozwoju rozproszonej energetyki odnawialnej. Mat. Sem. Biogazownie rolnicze elementem gospodarczego wykorzystania biomasy z produkcji rolniczej, ochrony środowiska naturalnego oraz rozwoju rozproszonej energetyki odnawialnej. Mikołów. 9. Curkowski A., Mroczkowski P., Oniszk-Poplawska A., Wiśniewski G. 2009. Biogaz rolniczy - produkcja i wykorzystanie. Mazowiecka Agencja Energetyczna, Warszawa 10. Czyż H., Dawidowski B. 2003. Surowce odnawialne i ich wykorzystanie. Materiały z konferencji Energia odnawialna na Pomorzu Zachodnim, Szczecin 2003; 163-172. 11. Głodek E., Kalinowski W., Janecka L., Werszler A., Garus T., Kościanowski J. 2007. Pozyskanie i energetyczne wykorzystanie biogazu rolniczego. Cz. I proces technologiczny. Opole; s 2-32. 12. Gołaszewski J. 2010. Biogazownia rolnicza. Cz. I Biogazownie dla Pomorza. [w:] Ekoenergetyka zagadnienia technologii, ochrony środowiska i ekonomiki. s 10-21. 13. Kościk B. (red.) 2003. Rośliny energetyczne. Wyd. Akademi Rolniczej w Lublinie, Lublin 2003; ss 146. 14. Krzywy E., Iżewska A., Jeżowski S. 2003. Ocena możliwości wykorzystania komunalnego osadu ściekowego do nawożenia trzciny chińskiej (MIskanthus sachariflorus (Maxim.) Hack). Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 2003 z. 494; s 225-232. 15. Majtkowska G., Majtkowski W. 2005. Trawy energetyczne. W: Trawy i rośliny motylkowe drobnonasienne. Wydawnictwo wspólne Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin i Agro Serwis Warszawa; s 94-97. 16. Michalski T. 2002. Kukurydza źródłem surowca dla różnych gałęzi przemysłu. Wieś Jutra. Nr 6 (47); s. 13-15. 17. Oechsner H., Lemmer A., Neuger C. 2003. Feldfrüchte als Gärsubstra in Biogazanlagen, Landtechnik 3, s 146-147. 18. Podkówka W. 2007. Biopaliwa dziś i jutro. Przegląd Hodowlany. Nr 9. s 21-25. 19. Podkówka Z., Podkówka W. 2010. Substraty dla biogazowi rolniczych. Agro Serwis Warszawa. ss 73. 20. Podleśny J. 2005. Trawa Miskanthus x giganteus jej charakterystyka oraz możliwości wykorzystania. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 2/2005; s 41-51. 21. Sawicki B., Kościk K. 2003. Trawy i zbiorowiska trawiaste. W Kościk Bogdan (red.) 2003. Rośliny energetyczne. Wyd. Akademi Rolniczej w Lublinie, Lublin 2003; s 111-135. 22. Schattauer A., Weiland P. 2010. Podstawy w zakresie wiedzy o fermentacji beztlenowej. W: Biogaz produkcja i wykorzystanie. Institute für Energetik Und Umwelt. s 5-22.