III EDYCJA KONKURSU WIEDZY PRAWNO EKONOMICZNEJ ZASADA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU W OCHRONIE ŚRODOWISKA W ASPEKCIE GOSPODARCZYM I PRAWNYM 25 KWIETNIA 2016 r. Pouczenie 1. Pierwszą stronę testu i kartę odpowiedzi oznacza się indywidualnym, wylosowanym numerem, który uczestnik wpisuje w prawym górnym rogu na pierwszej stronie testu i na karcie odpowiedzi. Nie jest dopuszczalne w żadnym miejscu testu i karty odpowiedzi wpisanie własnego imienia i nazwiska ani też podpisanie się własnym imieniem i nazwiskiem. Karta odpowiedzi bez prawidłowo zamieszczonego oznaczenia kodowego nie podlega ocenie Komisji Egzaminacyjnej. 2. Każdy kandydat otrzymuje: 1) jeden egzemplarz testu, zawarty na stronach 2-8 2) jeden egzemplarz karty odpowiedzi, zawarty na 9 stronie 3. Przed przystąpieniem do rozwiązania testu należy sprawdzić, czy zawiera on wszystkie kolejno ponumerowane strony od 2 do 8 oraz kartę odpowiedzi strona 9. 4. Test składa się ze 50 pytań jednokrotnego wyboru, przy czym każde pytanie zawiera po 3 propozycje odpowiedzi. Wybór odpowiedzi polega na zakreśleniu na karcie odpowiedzi znakiem X jednej z trzech propozycji odpowiedzi w odpowiedniej kolumnie (A albo B, albo C). Na każde pytanie testowe tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Niedopuszczalne jest dokonywanie dodatkowych założeń, wykraczających poza treść pytania. 5. Odpowiedzi prawidłowe należy zaznaczyć wyłącznie na karcie odpowiedzi. Odpowiedzi zaznaczone na teście nie będą podlegały ocenie. 6. Uczestnik może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat otrzymuje 1 punkt. 1
NUMER UCZESTNIKA: TEST Część I. PRAWO 1. Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Pierwszą Deklarację Rozwoju (Development Decade) w roku: a) 1945 b) 1961 c) 1960 2. Koncepcja prawa człowieka do środowiska po raz pierwszy została sformułowana w: a) Deklaracji Sztokholmskiej b) Deklaracji z Rio de Janeiro c) Programie Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych UNEP 3. Raport "Nasza Wspólna Przyszłość" był efektem prac: a) Komisji Brundtland b) Komisji U Thanta c) Klubu Rzymskiego 4. Zasada 3 Deklaracji z Rio w sprawie Środowiska i Rozwoju: a) wprowadza zasadę sprawiedliwości wewnątrz- i międzypokoleniowej b) dotyczy współpracy międzynarodowej, w tym w zakresie prawa międzynarodowego c) dotyczy wykorzeniania ubóstwa 5. Celem UNDP jest: a) wdrażanie Programu działań przyjętego na Konferencji Sztokholmskiej b) dostarczanie porad, usług konsultingowych, pomocy technicznej oraz wsparcia finansowego dla krajów rozwijających się c) wdrażanie w życie ustaleń Konferencji z Rio de Janeiro 6. Instytucjonalnym przejawem ustaleń Konferencji w Rio, który powstał na podstawie trójstronnego trzyletniego porozumienia zawartego pomiędzy Bankiem Światowym, UNEP i UNDP w październiku 1991 roku, jest: a) Światowy Fundusz Środowiskowy b) Program Life+ c) Unia Gospodarcza i Monetarna 7. Problem zrównoważonego rozwoju w prawie Unii Europejskiej uznany został za jedno z największy wyzwań lat 90. XX wieku: a) na Szczycie w Dublinie b) na Szczycie w Nicei c) na Szczycie w Rio de Janeiro 8. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej była przedmiotem obrad: a) Konferencji w Rio de Janeiro b) Rady Europejskiej w Göteborgu 2
c) Konferencji w Johannesburgu 9. Regulacje prawne Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska na tle innych regulacji unijnych: a) należą do najmniej rozbudowanych b) pełnią rolę marginalną c) należą do najbardziej rozbudowanych 10. Z punktu widzenia realizacji zrównoważonego rozwoju szczególne znaczenie w przypadku programów działania Unii Europejskiej ma: a) II Program działania UE b) I Program działania UE c) V Program działania UE 11. Po przyjęciu Konstytucji RP pojęcie zrównoważonego rozwoju zastąpiło pojęcie: a) ekorozwój b) ekopolityka c) równowaga środowiskowa 12. Termin zrównoważony rozwój w polskich aktach normatywnych o charakterze powszechnie obowiązującym po raz pierwszy pojawił się: a) w ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska b) w ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody c) w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym 13. W jakich przepisach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska występuje najwięcej odwołań do zasady zrównoważonego rozwoju: a) dotyczących funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej b) dotyczących ochrony powietrza c) dotyczących przeciwdziałania zanieczyszczeniom 14. Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju realizowane są na płaszczyznach: a) ekonomicznej, społecznej, ekologicznej b) wyłącznie ekologicznej c) wyłącznie społecznej i ekologicznej 15. W ustawie z dnia14 grudnia 2012 r. o odpadach pojęcie zrównoważonego rozwoju występuje: a) wielokrotnie b) jedynie w odniesieniu do zasad postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska c) jedynie w odniesieniu do termicznego przekształcania odpadów w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska 16. W którym aktualnie obowiązującym akcie prawa wewnętrznego zrównoważony rozwój stanowi podstawę działań: a) ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym b) ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami 3
c) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne 17. Agenda 21, przyjęta na Konferencji w Rio de Janeiro, w wielu swoich postanowieniach dotyczy działań podejmowanych: a) na szczeblu lokalnym b) na szczeblu regionalnym c) na szczeblu centralnym 18. Wskaz zdanie prawdziwe: a) W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego zrównoważony rozwój jest utożsamiany z ochroną środowiska. b) W opinii Trybunału Konstytucyjnego zrównoważony rozwój jest ściśle powiązany z bezpieczeństwem ekologicznym. c) Obie wyżej wymienione odpowiedzi są prawidłowe. 19. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. a) gwarantuje prawo do bezpieczeństwa ekologicznego, czyli dostępu do środowiska będącego w stanie umożliwiającym niezakłóconą realizację podstawowych funkcji życiowych człowieka b) przewiduje, że ochrona środowiska jest obowiązkiem wyłącznie jednostek samorządu terytorialnego c) przyznaje prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska tylko wybranym podmiotom 20. Szesnastoletni Tomek pożyczył 1000 zł swojemu koledze. Były to pieniądze, które rodzice mu dali, aby opłacił wycieczkę szkolną do Szwecji. Umowa pożyczki: a) jest nieważna b) co do zasady jest ważna, jednakże na żądanie przedstawicieli ustawowych będzie unieważniona c) objęta jest bezskutecznością zawieszoną (może zostać potwierdzona przez rodziców Tomka) 21. Jan Z. przedstawiał się (fikcyjnie) jako członek zarządu firmy komputerowej C i w jej imieniu podpisywał umowy o dostarczenie sprzętu komputerowego po bardzo atrakcyjnych cenach. Dysponował on przy tym wszystkimi dokumentami mającymi potwierdzić jego uprawnienia. Po podpisaniu paru znacznych kontraktów i pobraniu zaliczek Jan Z. przepadł bez śladu. a) zobowiązania zaciągnięte przez Jana Z. w imieniu firmy C muszą być przez nią wykonane b) w przypadku potwierdzenia tych umów przez firmę C jest ona nimi związana c) umowy zawarte przez Jana Z. są nieważne 22. Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym: a) jest zorganizowanym zespołem tylko składników materialnych b) obejmuje zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa c) obejmuje także wartości, niewymienione w art. 55 1 k.c., które wpływają dodatnio na wartość rynkową przedsiębiorstwa, które same, w oderwaniu od zorganizowanego kompleksu majątkowego, nie mogą być przedmiotem obrotu (zdolność kredytowa, goodwill, stała klientela) 4
23. Jan prowadzący fermę kurzą na wiadomość o epidemii ptasiej grypy wprowadził daleko idące środki ochronne. Niestety, pomimo zastosowania najlepszych środków, jakie można było zdobyć na rynku, wirus zaatakował jego fermę i spowodował zdziesiątkowanie liczby drobiu. Po kilku tygodniach wirus zaatakował również ptactwo na sąsiednich fermach. W takim przypadku: a) Jan odpowiada za wszelkie szkody, gdyż jego odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka (prowadził przedsiębiorstwo) b) Jan nie odpowiada za szkody powstałe na pozostałych fermach, gdyż nie można mu przypisać winy, przy czym ciężar dowodu, że zarażenie na innych fermach nastąpiło nie z jego winy, ciąży na Janie c) Jan nie odpowiada za szkody powstałe na pozostałych fermach, gdyż nie można mu przypisać winy, a ewentualne wykazanie, że było inaczej, obciąża osoby powołujące się na to 24. Zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody wytwarzał, jako uboczny skutek swojej działalności, 1000 t zanieczyszczeń w stanie płynnym miesięcznie. Zanieczyszczenia te składowano w specjalnie do tego zaprojektowanych silosach. Po pewnym czasie okazało się, że materiał zastosowany do budowy tych silosów wszedł w silną reakcję z zanieczyszczeniami i silosy uległy uszkodzeniu, zaś zanieczyszczenia wyciekły do gleby i wód podziemnych, powodując skażenie gleby na wielu hektarach. Kto odpowiada za powstałe w ten sposób szkody, jeżeli w tracie przygotowania silosów i prowadzonych wówczas badań, nie było możliwości przewidzenia takiej reakcji? a) projektant silosu na zasadzie ryzyka b) prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo na zasadzie ryzyka c) nikt nie ponosi odpowiedzialności, gdyż nie istniała możliwość przewidzenia takiej reakcji materiału użytego do budowy silosów z zanieczyszczeniami 25. Niebezpieczny jest produkt niezapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać: a) jedynie przy przewidywalnym użyciu produktu b) jedynie przy normalnym użyciu produktu c) co do zasady przy normalnym użyciu produktu 5
Część II. EKONOMIA 26. Rozwój gospodarczy: a) to pojęcie szersze, niż wzrost gospodarczy b) obejmuje również zmiany jakościowe w gospodarce 27. Dwa główne czynniki wzrostu potencjalnego w gospodarce to m. in.: a) wzrost zasobów produkcyjnych pracy, kapitału i zasobów naturalnych b) wzrost zasobów produkcyjnych pracy, kapitału c) wzrost zasobów naturalnych 28. Zdolności wytwórcze gospodarki i produkcja potencjalna w gospodarce zależą m. in. od: a) wielkości zasobów czynników produkcji istniejących w gospodarce b) efektywności wykorzystania zasobów 29. Przedmiotem ekonomii zrównoważonego rozwoju jest: a) dążenie do zrównania produkcji faktycznej z produkcją potencjalną w długim okresie b) gospodarowanie w makrosystemie społeczeństwo-gospodarka-środowisko przyrodnicze c) żadna z ww. odpowiedzi nie jest prawidłowa 30. Jednym z elementów paradygmatu ekonomii zrównoważonego rozwoju jest koncepcja: a) homo oeconomicus człowieka gospodarującego b) homo cooperativus człowieka współpracującego (opartego na humanizmie, neoetyzmie i ekologizmie) c) żadna z ww. odpowiedzi nie jest prawidłowa 31. Wskaźnikiem zrównoważonego rozwoju w zakresie ładu środowiskowego jest/są m. in.: a) zmiany klimatu (emisja gazów cieplarnianych wg. sektorów lub na jednostkę zużytej energii) b) energia (energia ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto lub biopaliwa w zużyciu paliw w transporcie) 32. Zrównoważony rozwój to strategia rozwoju gospodarczego, która jest: a) wskazana społecznie, b) wskazana społecznie, celowa ekonomicznie c) wskazana społecznie, celowa ekonomicznie i pożądana ekologicznie 33. Zrównoważony rozwój powinien być realizowany w wymiarze: a) tylko ekonomicznym b) tylko ekonomicznym i ekologicznym c) ekonomicznym, społecznym i ekologicznym 6
34. Instrumenty rynkowe ochrony środowiska są stosowane do tych walorów czy zasobów środowiska, które mają charakter: a) dóbr publicznych b) dóbr prywatnych c) dóbr publicznych i dóbr prywatnych 35. Instrumentami rynkowymi ochrony środowiska są m. in.: a) zbywalne pozwolenia na użytkowanie lub zanieczyszczanie środowiska b) certyfikaty potwierdzające spełnienie określonych wymagań w zakresie korzystania ze środowiska 36. Zbywalne indywidualne kwoty na wykorzystanie zasobów środowiska lub jego określonych elementów to rynkowy instrument ochrony środowiska, który: a) tworzony jest z inicjatywy przedsiębiorców prywatnych i na celu maksymalizację ich zysku b) tworzony jest z inicjatywy władz publicznych i ma na celu stworzenie rynkowej alokacji dostępu do dóbr i zasobów środowiska c) tworzony jest przez władze gminy w celu ochrony środowiska na jej terenie 37. Rynkowa alokacja niezbędna do utrzymania lub poprawy jakości środowiska odnosi się m. in. do: a) rynków praw emisji wody i powietrza b) ochrony terenów cennych przyrodniczo, ochrony bioróżnorodności 38. Instrumentem rynkowym ochrony środowiska jest/są: a) tylko zachęty finansowe b) tylko administracyjne kary pieniężne c) zachęty pieniężne i ekologiczne zabezpieczenia finansowe 39. Opłaty i podatki ekologiczne to: a) instrumenty rynkowe ochrony środowiska b) ceny płacone za zanieczyszczanie, degradację zasobów naturalnych i środowiska życia człowieka 40. Zewnętrzne koszty środowiskowe tworzą się w związku z: a) nieekwiwalentnym niszczeniem i użytkowaniem elementów środowiska przyrodniczego b) wykorzystywaniem nieodnawialnych zasobów naturalnych 41. Zewnętrzne koszty środowiskowe: a) są przypisane do kosztów prowadzonej działalności przedsiębiorstwa b) występują w postaci podatków i opłat ekologicznych za korzystanie z zasobów naturalnych, zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci 42. Zewnętrzne koszty środowiskowe to koszty funkcjonowania jednostki w środowisku takie jak: a) tylko koszty związane z pozyskaniem zasobów b) koszty związane z pozyskaniem zasobów i przystosowaniem zasobów środowiska do gospodarczego wykorzystania c) żadna z ww. odpowiedzi nie jest prawidłowa 7
43. Rachunek kosztów ochrony środowiska w przedsiębiorstwie: a) pozwala obliczyć wysokość płaconych opłat i podatków ekologicznych b) dostarcza danych dotyczących m. in. wpływu wielkości kosztów prowadzonych w przedsiębiorstwie działań ochronnych na kształtowanie się cen produkowanych w nim produktów oraz wielkość osiąganego wyniku finansowego c) pozwala sporządzić bilans środowiskowy przedsiębiorstwa 44. Do zasobów i walorów naturalnych należą: a) ziemia, minerały, gleba, woda, powietrze b) biotyczne (rośliny, zwierzęta), inne trudno mierzalne walory biosfery 45. Opłaty ekologiczne: a) są związane z korzystaniem ze środowiska naturalnego (np. za wydobywanie ze środowiska zasobów naturalnych) b) są ponoszone tylko za emisję zanieczyszczeń środowiska c) należą do nich jedynie opłaty produktowe 46. Zrównoważony rozwój oznacza zaspokojenie: a) potrzeb i aspiracji dzisiejszego pokolenia w sposób, który nie ogranicza możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłym pokoleniom b) potrzeb ekonomicznych zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania c) żadna z ww. odpowiedzi nie jest prawidłowa 47. Zrównoważony rozwój zakłada, że działalność gospodarcza powinna być spójna: a) tylko z użyciem odnawialnych zasobów naturalnych zapewniającym trwałość b) tylko z ochroną właściwości i funkcji ekosystemów c) z zachowaniem bioróżnorodności, utrzymaniem szkodliwych emisji poniżej krytycznego progu, unikaniem nieodwracalnych zniszczeń w środowisku i przyrodzie 48. Kapitał naturalny to: a) ziemia, ekosystemy, zasoby mineralne, zdolność asymilacyjna itp. b) praca, wiedza, umiejętności c) budynki, infrastruktura, maszyny 49. W ujęciu globalnym istotnym i pierwotnym czynnikiem presji na środowisko jest/są: a) rozmiary gospodarki światowej b) dynamika gospodarki światowej 50. Jednym z aktualnych wyzwań dla zrównoważonego rozwoju jest/są: a) tylko niekontrolowane zmiany klimatyczne b) to, że obecny model konsumpcji zapewnia możliwości rozwoju i pomyślność tylko bardziej rozwiniętym państwom c) żadna z ww. odpowiedzi nie jest prawidłowa 8
9 KARTA ODPOWIEDZI NUMER UCZESTNIKA:.. A B C 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49.
50. 10