Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp. CZĘŚĆ PIERWSZA Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz skrótów Wstęp CZĘŚĆ PIERWSZA Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska ROZDZIAŁ I. Ogólna charakterystyka podstaw prawnych ochrony środowiska w Polsce ROZDZIAŁ II. Zasady ogólne prawa ochrony środowiska 1. Katalog zasad ogólnych prawa ochrony środowiska 1.1. Zasada zrównowaŝonego rozwoju 1.2. Zasada prewencji 1.3. Zasada przezorności 1.4. Zasada materialnej odpowiedzialności sprawcy zanieczyszczającego środowisko 1.5. Zasada kompleksowości ochrony środowiska 1.6. Zasada dostępu do informacji o środowisku 1.7. Zasada niewaŝności decyzji wydanych z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska (eliminacji) 1.8. Zasada legalności 1.9. Zasada partycypacji publicznej w rozwiązywaniu problemów środowiskowych Zasada integracji ochrony środowiska z politykami sektorowymi Zasada stosowania metodyk referencyjnych 2. System przepisów wspólnotowego prawa ochrony środowiska 2.1. Zasada prelikwidacji szkody w środowisku 2.2. Zasada pomocniczości 2.3. Zasada integracji 2.4. Zasada ochrony klimatu ROZDZIAŁ III. Organy ochrony środowiska 1. Zadania organów ochrony środowiska 2. Administracja samorządowa 3. Administracja rządowa 4. Inspekcja Ochrony Środowiska ROZDZIAŁ IV. Rola orzecznictwa sądów i trybunałów w prawie ochrony środowiska 1. Rola sądów powszechnych w prawie ochrony środowiska 1.1. Ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną środowiska 1.2. Zadania sądów powszechnych w zakresie cywilnoprawnej odpowiedzialności za zanieczyszczenie środowiska 1.3. Zadania sądów powszechnych w zakresie karnoprawnej odpowiedzialności za zanieczyszczenie środowiska 1.4. Sądy powszechne jako sądy Unii Europejskiej 2. Rola Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w prawie ochrony środowiska 2.1. Rodzaje postępowań

2 Skargi przeciwko państwu o naruszenie obowiązków wynikających z prawa Unii Europejskiej (art. 258 TFUE) Skarga przeciwko państwu członkowskiemu o niewywiązanie się z zobowiązań wynikających z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości (art. 260 TFUE) Skargi instytucji lub państwa członkowskiego o stwierdzenie niewaŝności aktu prawa pochodnego (art. 263 TFUE) Pytania prejudycjalne (art. 267 TFUE) Postępowania incydentalne w przedmiocie środków tymczasowych (art. 278 i 279 TFUE) Dane statystyczne dotyczące postępowań w przedmiocie ochrony środowiska 3. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w sprawach ochrony środowiska 4. Rola sądów administracyjnych w sprawach ochrony środowiska ROZDZIAŁ V. Oceny oddziaływania na środowisko 1. ZałoŜenia ogólne 2. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko 3. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 4. Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko ROZDZIAŁ VI. Odpowiedzialność administracyjna w ochronie środowiska 1. Istota i charakter odpowiedzialności administracyjnej w ochronie środowiska 2. Analiza poszczególnych elementów odpowiedzialności administracyjnej w ochronie środowiska 3. Definicja "szkody ekologicznej" 4. Definicja odpowiedzialności administracyjnej 5. Formy odpowiedzialności administracyjnej 5.1. Decyzje zobowiązujące do ograniczenia oddziaływania na środowisko lub przywrócenia środowiska do stanu poprzedniego 5.2. Decyzje o wstrzymaniu działalności 5.3. Decyzje o wstrzymaniu uŝytkowania instalacji ROZDZIAŁ VII. Odpowiedzialność cywilna w ochronie środowiska 1. Rola odpowiedzialności cywilnej w ochronie środowiska 2. Metody regulacji 3. Relacje z innymi rodzajami odpowiedzialności, zbieg odpowiedzialności 4. Funkcje odpowiedzialności cywilnej 4.1. Funkcja prewencyjna 4.2. Funkcja restytucyjna 4.3. Funkcja kompensacyjna 5. Rodzaje odpowiedzialności cywilnej 5.1. Ochrona praw o charakterze rzeczowym 5.2. Ochrona praw o charakterze obligacyjnym 5.3. Odpowiedzialność deliktowa 6. Źródła odpowiedzialności cywilnej w prawie ochrony środowiska 6.1. Przepisy Kodeksu cywilnego 6.2. Przepisy ustawy - Prawo ochrony środowiska 6.3. Prawo Unii Europejskiej 6.4. Przepisy ustaw szczególnych

3 6.5. Prawo międzynarodowe ROZDZIAŁ VIII. Odpowiedzialność karna w ochronie środowiska 1. Rola odpowiedzialności karnej w ochronie środowiska 2. Subsydiarność odpowiedzialności karnej 3. Relacje z innymi rodzajami odpowiedzialności, zbieg odpowiedzialności 4. Funkcja karnoprawnej ochrony środowiska 4.1. Funkcja represyjna 4.2. Funkcja prewencyjna 4.3. Funkcja kompensacyjna i restytucyjna 5. Rodzaje odpowiedzialności karnej 5.1. Przestępstwa 5.2. Wykroczenia 5.3. Przestępstwa i wykroczenia a delikt administracyjny 6. Podmioty ponoszące odpowiedzialność 6.1. Odpowiedzialność osób fizycznych 6.2. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych 7. Źródła prawa 7.1. Kodeks karny 7.2. Kodeks wykroczeń 7.3. Przepisy pozakodeksowe 8. Karnoprawna ochrona środowiska w prawie Unii Europejskiej 9. Karnoprawna ochrona środowiska w prawie międzynarodowym 9.1. Rada Europy 9.2. Konwencja bazylejska oraz Konwencja waszyngtońska ROZDZIAŁ IX. Instrumenty fińansowo-prawne w ochronie środowiska 1. Problem istoty i stosowania instrumentów o charakterze finansowo-prawnym 2. Opłaty za korzystanie ze środowiska 2.1. Pojęcie opłaty 2.2. Zasady uiszczania opłat 2.3. Opłaty podwyŝszone 3. Inne środki finansowo-prawne 4. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej 5. Administracyjna kara pienięŝna w ustawie - Prawo ochrony środowiska 5.1. Charakterystyka konstrukcji prawnej administracyjnej kary pienięŝnej 5.2. Funkcje kar pienięŝnych w prawie ochrony środowiska Funkcja prewencyjna Funkcja kompensacyjna Funkcja represyjna 5.3. Tryb nakładania administracyjnych kar pienięŝnych na podstawie przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska CZĘŚĆ DRUGA Regulacje sektorowe prawa ochrony środowiska ROZDZIAŁ I. Ochrona powietrza 1. Zagadnienia ogólne prawnej ochrony powietrza 1.1. Ochrona powietrza w prawie międzynarodowym i wspólnotowym źródła prawa

4 1.2. Podstawowe pojęcia prawne w zakresie ochrony powietrza 2. Ochrona jakości powietrza 2.1. Dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu (standardy jakości powietrza) 2.2. Ocena jakości powietrza w ramach monitoringu środowiska 2.3. Programy naprawcze (programy ochrony powietrza) 2.4. Plany działań krótkoterminowych (alarmy smogowe) 3. Kontrola emisji do powietrza 3.1. Standardy emisyjne 3.2. Pozwolenie na emisję gazów i pyłów do powietrza 3.3. Postępowanie kompensacyjne 3.4. Pozwolenie zintegrowane 4. Obrót uprawnieniami do emisji 4.1. Źródła prawa polskiego i wspólnotowego 4.2. System handlu uprawnieniami do emisji 4.3. Uprawnienia - przydział, sprzedaŝ i przenoszenie 4.4. Sankcje 5. Problemy stosowania przepisów prawa w zakresie ochrony powietrza ROZDZIAŁ II. Ochrona wód 1. Podstawowe pojęcia prawne 2. Podstawowe zasady ochrony wód 3. Ochrona ilościowa wód śródlądowych 4. Ochrona jakościowa wód śródlądowych 5. Środki prawne słuŝące ochronie wód przed zanieczyszczeniem 5.1. Obowiązek budowy i eksploatacji urządzeń zabezpieczających wody 5.2. Standardy emisyjne dla ścieków 5.3. Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do wód i ziemi 5.4. Obszary ochronne wokół zbiorników wód śródlądowych 5.5. Strefy ochronne wokół ujęć wody 5.6. Administracyjne kary pienięŝne 5.7. Opłaty podwyŝszone ROZDZIAŁ III. Ochrona powierzchni ziemi 1. System ochrony powierzchni ziemi w prawie polskim 2. Ochrona powierzchni ziemi w prawie Unii Europejskiej ROZDZIAŁ IV. Ochrona przed hałasem 1. Charakterystyka ogólna pojęcia prawnego hałas 2. Ochrona prawna przed hałasem 3. Państwowy monitoring środowiska 4. Program ochrony środowiska przed hałasem 5. Dopuszczalna emisja hałasu z instalacji oraz pozwolenie zintegrowane 6. Odpowiedzialność karna ROZDZIAŁ V. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi

5 ROZDZIAŁ VI. Prawo geologiczne i górnicze a ochrona środowiska 1. UŜytkowanie górnicze 2. Zakład górniczy 3. Obszar górniczy 4. Teren górniczy 5. Projekt zagospodarowania złoŝa 6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego 7. Opłata eksploatacyjna ROZDZIAŁ VII. Prawna regulacja gospodarki odpadami 1. Zasady ogólne gospodarki odpadami 2. Źródła prawa - zakres regulacji 3. Podstawowe pojęcia 4. Instrumenty prawne gospodarki odpadami 4.1. Plany gospodarki odpadami 4.2. Instrumenty reglamentacyjne 4.3. Instrumenty kontrolno-interwencyjne 4.4. Instrumenty finansowo-prawne 4.5. Ewidencja odpadów 5. Szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów 6. Czystość i porządek w gminach - odpady komunalne 7. Międzynarodowe przemieszczanie odpadów 8. Perspektywy zmian ROZDZIAŁ VIII. Prawne formy ochrony przyrody 1. Cele ochrony przyrody 2. Parki narodowe 3. Rezerwaty przyrody 4. Parki krajobrazowe 5. Obszary chronionego krajobrazu 6. Obszary Natura Indywidualne formy ochrony przyrody 8. Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów ROZDZIAŁ IX. Ochrona zabytków nieruchomych a ochrona środowiska 1. Prawo ochrony zabytków w Polsce 2. Pojęcie i klasyfikacje zabytków 3. Organizacja organów ochrony zabytków 4. Cel i formy ochrony zabytków 5. Administracyjnoprawne formy ochrony zabytków a obszarowe formy ochrony zabytków 6. Obszarowe formy ochrony zabytków 6.1. Park kulturowy 6.2. Ustalenie ochrony zabytków w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego 6.3. Uznanie za pomnik historii 7. Obszarowe formy ochrony zabytków w aspekcie zarządzania ochroną zabytków

6 8. Główne zagroŝenia zabytków objętych obszarową formą ochrony związane z jakością środowiska ROZDZIAŁ X. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym oraz w procesie budowlanym 1. ZałoŜenia ogólne 2. Ochrona środowiska w systemie aktów planowania i zagospodarowania przestrzennego 3. Ochrona środowiska w fazie prac budowlanych oraz na etapie przystąpienia do uŝytkowania obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji 4. Szczególne uwarunkowania ochrony środowiska w przypadku lokalizacji i wykonania obiektów liniowych oraz zakładów stwarzających zagroŝenie dla Ŝycia lub zdrowia ludzi Bibliografia Źródła prawa i inne dokumenty 1. Źródła prawa krajowego 2. Źródła wspólnotowego prawa wtórnego i inne dokumenty 3. Źródła prawa międzynarodowego 4. Orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu 5. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 6. Orzeczenia Sądu NajwyŜszego 7. Orzecznictwo sądów administracyjnych 8. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Informacje o autorach