Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Jana Pawła II w Dąbrowie Tarnowskiej Przedmiotowy system oceniania z muzyki w klasach IV-VI Rok szkolny 2016/2017 Nauczyciel: mgr Ewa Michoń PODRĘCZNIKI klasa IV V Lekcja muzyki Wyd. Nowa Era - podręcznik dotowany klasa VI Odkrywamy na nowo Wyd. OPERON W pakiecie: 1/ podręcznik dla klas IV VI, zeszyt ćwiczeń. Zestaw przeznaczony jest na 3 lata nauki PODSTAWOWE WYPOSAŻENIE UCZNIA NA ZAJĘCIACH - podręcznik z przewidzianymi załącznikami (zeszyt ćwiczeń, śpiewnik, materiały instrumentalne itp.), - zalecone zeszyty przedmiotowe, - przybory szkolne (w tym: zatemperowany ołówek, gumka, kredki lub pisaki), linijka, nożyczki, klej, - flet prosty (lub inny instrument - zgodnie z wymaganiami w danej klasie). PRZYGOTOWANIE UCZNIA DO ZAJĘĆ posiadanie podstawowego wyposażenia lekcyjnego, znajomość przerobionych na lekcjach tematów, dokończenie prac rozpoczętych w trakcie lekcji, wklejenie do zeszytów otrzymanych na lekcji materiałów ksero i in., wykonanie pracy domowej. 1
OBSZARY OCENIANIA Wiedza - Znajomość wybranych pojęć, terminów muzycznych oraz zagadnień z zakresu kultury muzycznej (w szczególności z zakresu historii muzyki, polskich tańców narodowych, instrumentoznawstwa, zasad muzyki i notacji nutowej) oraz rozumienie ich znaczenia. Umiejętności - Wykorzystanie poznanych pojęć, terminy i zagadnień muzycznych w praktyce - wykorzystywanie ww. w trakcie wykonywania i słuchaniu muzyki, prowadzenia rozmów o muzyce oraz poszukiwaniu informacji o muzyce. Tworzenie wypowiedzi - wykonywanie utworów muzycznych wokalnych oraz instrumentalnych (w tym: śpiew, ćwiczenia rytmiczne, gra na instrumentach), - - wykonywanie tańców, improwizowanie komponowanie prostych struktur dźwiękowych i układów taneczno-ruchowych, - przedstawianie cech i charakteru słuchanych i wykonywanych utworów słowami lub innymi środkami ekspresji. Analiza i interpretacja tekstów kultury - interpretowanie wykonywanych utworów zgodnie z tekstem, charakterem i funkcją; Słuchanie muzyki - rozpoznawanie, rozróżnianie i omawia jej cech, przedstawianie własnego stosunek do słuchanego i wykonywanego repertuaru. Postawa - stosunek do przedmiotu - sumienność w wykonywaniu obowiązków ucznia, - punktualność, usprawiedliwianie nieobecności, stosowanie się do poleceń nauczyciela, zdyscyplinowanie w trakcie lekcji, - przygotowanie do zajęć, 2
- poprawne, systematyczne i estetyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego, - aktywność i zaangażowanie w trakcie zajęć lekcyjnych, - kreatywność, - podejmowanie i wykonywanie dodatkowych zadań poszerzających zakres wiedzy i umiejętności; - wysiłek wkładany w przezwyciężanie trudności; - wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć, Obszary i oceny w ich zakresie mają charakter równorzędny. SPOSOBY SPRAWDZANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia: - wypowiedź ustna, umiejętność dyskusji, - ćwiczenia z zakresu realizowanego programu (kryteria: znajomość tekstu muzycznego oraz literackiego, realizacja zapisu nutowego, materiału dźwiękowego, oraz poznanych zasad muzyki, sprawność techniczna, umiejętność gry i śpiewu w zespole, zaangażowanie, realizacja poleceń nauczyciela) - śpiew solo i w grupie, realizacja ćwiczeń słuchowych, rytmicznych, melodycznych, gra na instrumentach perkusyjnych i melodycznych, wykonanie akompaniamentu rytmicznego, wykonanie w zespole odpowiedniej partii instrumentalnej realizację form muzyczno-ruchowych; ćwiczenia o charakterze choreograficznym), - umiejętność analitycznego słuchania muzyki w oparciu o poznane zasady muzyki, wiedzę z zakresu kultury muzycznej, a także w powiązaniu z innymi działaniami muzycznymi, np. ze śpiewem i grą na instrumentach; - kartkówka - jako forma odpowiedzi, - lekcyjna praca kontrolna (np. test wiedzy, test słuchowy, praca klasowa), - aktywność i zaangażowanie na lekcji, - zadania domowe, 3
- uzgodnione wcześniej samodzielne oraz zespołowe prace dodatkowe powiązane z realizowanym programem nauczania - wykonywane w trakcie lekcji lub w warunkach pozalekcyjnych (np. prezentacje, projekty, referaty, prelekcje, wykonanie pomocy dydaktycznych, przygotowywanie na lekcję materiałów na określony temat, przygotowywanie przedmiotowej gazetki ściennej, przygotowanie krzyżówek, zagadek muzycznych itp.), - udział szkolnych zajęciach pozalekcyjnych wymagających dużego zaangażowania muzycznego - szczególne osiągnięcia na forum klasy i szkoły, - ogólny wkład pracy, - zeszyt przedmiotowy (kryteria: poprawność treści, systematyczność prowadzenia, czytelność i przejrzystość, staranność i estetyka) Uczeń ma prawo do otrzymania bieżącej informacji na temat swoich postępów wraz ze wskazaniem kierunków poprawy. Dokumentowanie oceniania odbywa się poprzez zapisy w dziennikach lekcyjnych, w arkuszach ocen. Na prośbę ucznia oceny mogą być wpisywane do zeszytów przedmiotowych. 4
ZASADY OCENIANIA 1. Ocenianie ma charakter cyfrowy w skali 1 6. Przy cyfrach dopuszcza się używanie znaków +. i -. 2. Pomocniczą formą oceny są plusy (+) i minusy (-) jako oddzielne znaki. Trzy plusy równoznaczne są z oceną bardzo dobrą (bdb), trzy minusy - z oceną niedostateczną (ndst). Plusy i minusy rozliczone będą po ich zbilansowaniu pod koniec półrocza. Plusy i minusy mogą być podstawą do podwyższenia lub obniżenia oceny końcowej, Inne stosowane w dzienniku symbole wspomagające nauczanie: nb. nieobecność np. nieprzygotowanie bz brak zadania = np z brak zeszytu = np f brak fletu (instrumentu) = np. / (ukośnik) poprawa oceny Data - data nie przygotowania do zajęć 0 lub! - odmowa wykonania zadania, polecenia itp Pisemne prace kontrolne (np. test, kartkówka, sprawdzian) ocenia się punktowo. Skala punktowa jest dostosowana do potrzeb konkretnej pracy i wcześniej podana uczniom do wiadomości. Dla ustalenia ocen cyfrowych stosowane są następujące progi przeliczeniowe: ocena bardzo dobra bdb = 5 84 100% ocena dobra db = 4 67 83% ocena dostateczna dst = 3 50 66% ocena dopuszczająca dop = 2 33 49% ocena niedostateczna ndst = 1 < 33% Krótkie formy sprawdzania wiadomości i umiejętności obejmujące materiał z trzech ostatnich jednostek tematycznych mogą nie być zapowiedziane. Wszystkie formy pracy lekcyjnej (w tym: ćwiczenia, sprawdziany wiedzy i umiejętności) oraz zadania domowe są obowiązkowe. Ponadto uczeń w klasie 5
zobowiązany jest do wykonywania wszystkich poleceń nauczyciela odnoszących się do realizowanego programu nauczania. Prace mało czytelne bądź nieczytelne, prace w wysokim stopniu nieestetyczne, wykonane nieprawidłowo, oddane po terminie. W ww. przypadkach konsekwencją może być obniżenie oceny z nie przyjęciem pracy włącznie w zależności od kontekstu sytuacyjnego. Nie przyjęcie pracy może skutkować oceną niedostateczną. W każdym semestrze uczeń może zgłosić dwa nie przygotowania do zajęć - nie dotyczy zapowiedzianych wcześniej prac klasowych oraz sprawdzianów wiedzy umiejętności o randze pracy klasowej. Każde następne będzie równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. O braku przygotowania uczeń powinien poinformować przed rozpoczęciem lekcji, tj. przed sprawdzeniem obecności. Usprawiedliwiona nieobecność ucznia na ostatniej lekcji automatycznie usprawiedliwia jego nieprzygotowanie do zajęć. Wyjątkiem jest udział w sprawdzianach wiadomości, które były zapowiedziane w trakcie jego obecności w szkole i obejmują jednostki tematyczne, na których uczeń był obecny. Usprawiedliwione nieprzygotowanie do zajęć nie zwalnia od czynnego udziału w lekcji oraz nie wyklucza oceny za bieżącą pracę lekcyjną. Ocenie śródrocznej i końcoworocznej podlega praca ucznia w przeciągu całego półrocza. Oceny śródroczne i końcoworoczne powinny być wystawione przy co najmniej 3 ocenach cząstkowych. Każdy uczeń jest oceniany indywidualnie. Przy ustalaniu śródrocznej i końcoworocznej oceny z muzyki w szczególności bierze się pod uwagę postawę ucznia. Ponadto przy ustalaniu oceny śródrocznej i końcoworocznej uwzględnia się poziom opanowanej przez ucznia wiedzy, poziom opanowanych umiejętności, a także sprawność wykorzystania wiedzy i umiejętności w praktyce 6
Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji nie może być klasyfikowany z przedmiotu. POPRAWA OCEN CZĄSTKOWYCH. Z ocen cząstkowych poprawie podlega ocena niedostateczna - uczeń może poprawić ją na bieżącej bądź najbliżej lekcji. Poprawa odbywa się po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem i po ustaleniu jej warunków. Uzyskana ocena niedostateczna pozostaje w dzienniku. Druga ocena jest zapisana obok pierwszej po kresce łamanej np. 1/3. Ocenę niedostateczną można poprawiać tylko raz. Nie ma możliwości poprawiania ocen na koniec semestru, czyli wykonywania prac i odpytywania na wyższą ocenę. 8. POPRAWA OCEN SEMESTRALNYCH W celu poprawy semestralnej oceny niedostatecznej, uzyskania oceny wyższej niż przewidywana ocena semestralna lub roczna uczeń przedstawia uzupełniony zeszyt przedmiotowy, uzupełnia/poprawia zalegle prace i ćwiczenia, zalicza przewidziane programem partie materiału, przygotowuje dodatkowe prace i ćwiczenia po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem warunków poprawy oceny. POZASZKOLNA AKTYWNOŚĆ UCZNIA Pozaszkolna aktywność ucznia (np. pobieranie prywatnych lekcji gry, udział w zajęciach artystycznych oferowanych przez ośrodki kultury i inne instytucje, zajęcia w szkole muzycznej, udział w pozaszkolnych konkursach artystycznych bez delegowania przez szkołę itp.) nie ma wpływu na ocenę semestralną i końcoworoczną z muzyki, nie może być też podstawą do uzyskania oceny cząstkowej. W przypadku uczestniczenia w pozaszkolnych formach aktywności kulturalnej uczeń może - po uprzednim uzgodnieniu tego z nauczycielem muzyki otrzymać ocenę za prezentację swoich osiągnięć na forum klasy lub 7
szkoły (np. prelekcja, prezentacja, audycja muzyczne, występ trakcie części artystycznej apelu). Uczniowie uczęszczający do Państwowej Szkoły Muzycznej 2 stopnia z uwagi na jej zawodowy charakter mogą ubiegać się o ocenę celującą pod warunkiem zgłoszenia i poświadczenia tego faktu nauczycielowi do końca września, uzyskania oceny bardzo dobrej z muzyki, gotowości do udziału w życiu artystycznym szkoły zgodnie z bieżącymi potrzebami. PRACE NADOBOWIĄZKOWE Uczeń ma prawo do zaliczenia mu dodatkowych ocen za wykonane prac nadobowiązkowych o ile są powiązane z realizowanym programem nauczania. Uczeń może uzyskać dodatkowe oceny cząstkowe za: systematyczne i aktywne uczestnictwo w wewnątrzszkolnych formach pozalekcyjnej aktywności muzycznej, jak przygotowywanie prelekcji, prezentacji, audycji muzycznej i innych wystąpień na forum klasy lub szkoły; udział w szkolnych wydarzeniach artystycznych - jako uczestnik lub organizator; udział w muzycznych zajęciach pozalekcyjnych; przygotowywanie szkolnych pomocy dydaktycznych, przygotowywanie szkolnych konkursów przedmiotowych lub pomoc przy ich przygotowywaniu uczestnictwo w tworzeniu gazetki przedmiotowej, galerii tematycznej itp.; wykonywanie zadań o podwyższonym stopniu trudności z wykorzystaniem dodatkowych źródeł (np. książki, prasa, internet, radio, telewizja), a także zadań wymagających podjęcia dodatkowych czynności 8
(np. napisanie recenzji imprezy artystycznej, dodatkowy test słuchowy ze znajomości ponadprogramowej literatury muzycznej); reprezentowanie szkoły na zewnętrznych imprezach muzycznych (konkursy, przeglądy muzyczne, festiwale, warsztaty itp.); udział w wydarzeniach artystycznych na zewnątrz szkoły (np. uczęszczanie na koncerty tematycznie związane z programem nauczania); Uczestnictwo w powyższych formach aktywności powinno być wcześniej uzgodnione z nauczycielem, który określa zasady oceny pracy ucznia, a w przypadku imprez pozaszkolnych również zasady dokumentacji uczestnictwa w takich imprezach. UZUPEŁNIANIE ZALEGŁOŚCI Zaległości spowodowane usprawiedliwioną nieobecnością w szkole powinny być rozliczone na najbliższej lekcji, licząc od pierwszej lekcji muzyki na której uczeń jest obecny. W przypadku dłuższej nieobecności w szkole termin ten zostaje wydłużony o tydzień. Rozliczenie zaległości obejmuje uzupełnienie zeszytu, opracowanie zaległych jednostek tematycznych, wykonanie zaległych prac domowych, a także przygotowanie się do zaliczenia zaległej formy sprawdzanie wiedzy lub umiejętności jeśli w międzyczasie klasa była taką objęta. Warunki rozliczenia zaległości należy wcześniej uzgodnić z nauczycielem przedmiotu. Nie przystąpienie do zaległej pracy kontrolnej jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. W indywidualnych przypadkach czas na uzupełnienie zaległości może być przez nauczyciela wydłużony. W razie dużej absencji uczeń może otrzymywać do wykonania dodatkowe zadania podlegające ocenie. 9
WYMAGANIA EDUKACYJNE Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który: Posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie. Samodzielnie i twórczo rozwija indywidualne uzdolnienia artystyczne Szczególnie aktywnie bierze udział w muzycznych konkursach szkolnych i międzyszkolnych, olimpiadach artystycznych, programach artystycznych prezentowanych w szkole i środowisku Ocenę bardzo dobrą może uzyskać uczeń, który: Opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych w programie nauczania dla danej klasy Umiejętnie wykorzystuje posiadana wiedzę w ćwiczeniach praktycznych Wykazuje dużą aktywność na lekcjach i w różnych formach zajęć pozalekcyjnych Ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który: Nie opanował w pełni wiadomości określonych w programie nauczania dla danej klasy Poprawnie wykorzystuje zdobyte wiadomości w ćwiczeniach praktycznych Bierze czynny udział w zajęciach lekcyjnych Ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, który: Częściowo opanował wiadomości zawarte w programie nauczania w danej klasie 10
Potrafi wykonać niektóre zadania z zakresu śpiewu i gry, tworzenia i percepcji przy pomocy nauczyciela Wykazuje małe zainteresowanie przedmiotem Ocenę dopuszczającą może otrzymać uczeń, który: Ma braki w opanowaniu minimum programowego, ale nie przekreślają one możliwości zdobywania wiedzy i umiejętności w dalszej edukacji Nie potrafi samodzielnie wykonać zadań w poszczególnych formach aktywności Niechętnie uczestniczy w zajęciach Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Nie opanował jakichkolwiek wiadomości i umiejętności zawartych w programie nauczania dla danej klasy Posiada lekceważący stosunek do przedmiotu Wykazuje całkowitą bierność na lekcjach KRYTERIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ Ocenę semestralną (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na tydzień przed klasyfikacją, uzasadniając ją. Uczniowie i ich rodzice mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia do wystawionej oceny. Nie ma możliwości poprawienia ocen tydzień przed klasyfikacją Ocenę: niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie robi żadnych postępów, dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na poziom konieczny, dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na poziom podstawowy, dobrą otrzymuje uczeń, który, spełnił wymagania na poziom rozszerzony, bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: spełnił wymagania na poziom dopełniający, celującą otrzymuje uczeń, który: spełnił wymagania na poziom dopełniający oraz osiąga sukcesy w konkursach muzycznych. Ustalona przez nauczyciela ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. 11
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ DLA UCZNIÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH Wymagania dostosowuje się indywidualnie na podstawie dokumentów wydanych przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną. Dopuszcza się m.in.: mylenie i trudności w wysławianiu się, wydłużony czas odpowiedzi, problemy z koncentracją i nieśmiałością, problemy z poznawaniem kształtów, różnicowaniem zjawisk dźwiękowych, problemy manualne problemy z koordynacją słuchowo - wzrokowo - ruchową, inne trudności specyficzne dla przedmiotu. Wsparcie polega m.in. na: wydłużeniu czasu przeznaczonego na ćwiczenia, wydłużeniu czasu pisania prac kontrolnych, odpytywanie oraz wykonywaniu ćwiczeń poza forum klasy, powtarzaniu poleceń i upewnianiu się, czy zostały dobrze przez ucznia zrozumiane, pomocy w selekcjonowaniu wiadomości, mobilizowaniu i wzmacnianiu pozytywnym ucznia. Wszystkie sprawy nie ujęte w PSO rozstrzygane będą zgodnie z Rozporządzeniem MEN i WSO. 12