Przedsiębiorstwo WielobranŜowe 20-471 Lublin ul. K. Olszewskiego 8 tel./fax ( 081 ) 444 10 28 NIP 712-23-25-439 Regon 430892451 E-mail sanit.gaz@poczta.onet.pl Inwestor: Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 20-950 Lublin, ul. Staszica 16. SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA i ODBIORU ROBÓT ST 2.4 Temat: Instalacja klimatyzacji Obiekt: Przebudowa części pomieszczeń w budynku H-16 przy ul. Staszica 16 w Lublinie na potrzeby SOR. Adres: SPSK NR1, ul. Staszica 16, 20-950 Lublin BranŜa: Sanitarna Funkcja Imię i nazwisko Data Upraw. Bud. Podpis Opracował mgr inŝ. B. Matyjaszek 06.2007 791/Lb/78 Lublin, czerwiec 2007 r
Spis treści 1. Wstęp 1.1. Przedmiot specyfikacji technicznej 1.2. Zakres zastosowania specyfikacji 1.3. Zakres robót objętych 1.4. Nazwy i kody robót budowlanych 1.5. Określenia podstawowe 1.6. Ogólne wymagania dotyczące robót 2. Materiały, urządzenia i ich elementy 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów 2.2. Kanały 2.3. Otwory rewizyjne 2.4. Kratki nawiewne i wywiewne 2.5. Urządzenia zakańczające układy wentylacyjne 2.6. Elementy regulacji przepływu 2.7. Centrale wentylacyjne 2.8. Centrale klimatyzacyjne 3. Sprzęt 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu 4. Transport 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu 5. Wykonanie robót 5.1. Warunki przystąpienia do robót 5.2. MontaŜ urządzeń prowadzących powietrze 5.3. MontaŜ urządzeń wprowadzających powietrze w ruch 5.4. MontaŜ urządzeń automatycznej regulacji 5.5. MontaŜ nagrzewnic 5.6. MontaŜ urządzenia do odzyskiwania ciepła 5.7. MontaŜ filtrów powietrza 5.8. MontaŜ nawiewników, wywiewników, 5.9. MontaŜ czerpni i wyrzutni 5.10. MontaŜ tłumików hałasu 5.11. MontaŜ agregatu chłodniczego 6. Obmiar robót 7. Badania 8. Odbiór robót 8.1. Odbiory międzyoperacyjne 8.2. Odbiór końcowy 9. Podstawa płatności 9.1. Cena jednostki obmiarowej 10. Wykaz przepisów 10.1. Normy 10.2. Inne przepisy
1. Wstęp 1.1. Przedmiot specyfikacji technicznej Przedmiotem specyfikacji jest instalacja wentylacji mechanicznej i klimatyzacji projektowana w przebudowywanej części pomieszczeń budynku H-16 na potrzeby SOR na terenie SPSK nr 1 w Lublinie. 1.2. Zakres zastosowania specyfikacji Specyfikacja niniejsza ma zastosowanie w przypadku wykonywania instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w obiektach budownictwa słuŝby zdrowia. 1.3. Zakres robót objętych specyfikacją Specyfikacja niniejsza obejmuje roboty montaŝowe instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji łącznie z regulacją, próbami i odbiorem tych robót, dotyczące: - montaŝu kanałów - montaŝu central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych - montaŝu kratek wentylacyjnych i anemostatów - regulacji instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji 1.4. Nazwy i kody robót budowlanych Dział 45 Roboty budowlane kod 45000000-7 Grupa 453 Roboty w zakresie instalacji budowlanych kod 45300000-0 Klasa 4532 Roboty izolacyjne kod 45320000-6 Kategoria 45321 Izolacja cieplna kod 45321000-3 Klasa 4533 Instalowanie wentylacji kod 45331210-1 Kategoria 45331 Instalowanie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych kod 45331200-8 1.5. Określenia podstawowe Wentylacja nawiewna wentylacja doprowadzająca powietrze do pomieszczenia. Wentylacja wywiewna wentylacja odprowadzająca powietrze z pomieszczenia. Instalacja wentylacji mechanicznej nawiewno wywiewnej jest to układ przewodów kanałowych nawiewnych i wywiewnych wraz z urządzeniami uzdatniającymi powietrze w zakresie filtracji i ogrzania powietrza, elementami regulującymi i zakończającymi przewody wentylacyjne. Instalacja klimatyzacji jest to układ przewodów kanałowych nawiewnych i wywiewnych wraz z urządzeniami uzdatniającymi powietrze w zakresie filtracji, ogrzania powietrza, chłodzenia i nawilŝania elementami regulującymi i zakończającymi przewody klimatyzacyjne. Określenia urządzeń i elementów urządzeń wentylacyjnych typu: czerpnia, filtr, wentylator itp. wg PN-/B-01411:1999. 1.6. Ogólne wymagania dotyczące robót Roboty montaŝowe instalacji wentylacji mechanicznej powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją techniczną zatwierdzoną przez Inwestora, obowiązującymi przepisami BHP, Warunkami technicznymi wykonania i odbioru instalacji wentylacyjnych. COBRTI INSTAL Zeszyt 5:2002r i zaleceniami szczegółowymi producentów materiałów i urządzeń. 2. MATERIAŁY, URZĄDZENIA I ICH ELEMENTY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Materiały, elementy i urządzenia przeznaczone do robót powinny odpowiadać Polskim Normom i Normom BranŜowym, a w razie ich braku powinny mieć decyzje dopuszczające je do stosowania w budownictwie, wydane przez jednostki upowaŝnione przez ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa.
Odbiór techniczny materiałów powinien być dokonany według wymagań i w sposób określony obowiązującymi normami. Powierzchnie poszczególnych elementów urządzeń wentylacyjnych muszą być gładkie bez załamań i wgnieceń. Materiał powinien być jednorodny, bez wŝerów i wad walcowniczych. Połączenia rozłączne poszczególnych elementów urządzenia powinny być szczelne, a powierzchnie stykowe do siebie dopasowane. Powierzchnie stykowe kołnierzy powinny leŝeć w płaszczyźnie prostopadłej do osi otworu. Nawiewniki i wywiewniki powinny mieć szczególnie estetyczny wygląd. Materiały podstawowe, jak przewody i ich osprzęt oraz uzbrojenie otworów nie wymagają opakowań i mogą być składowane w zadaszonych pomieszczeniach z wyjątkiem kratek wentylacyjnych, które wymagają opakowań kartonowych i aparatury kontrolno pomiarowej, która wymaga opakowania skrzyniowego i składowania w pomieszczeniach zamkniętych i ogrzewanych. 2.2. Kanały Kanały wentylacyjne naleŝy wykonywać z blachy stalowej ocynkowanej wg PN-EN 1505:2001, PN-EN 1506:2001. Ścianki kanałów prostokątnych pod wpływem róŝnicy ciśnień w przewodzie i otoczeniu nie mogą uginać się niŝ 2% długości boku. W celu zwiększenia sztywności ścianek naleŝy stosować kopertowanie albo przynitowanie lub przyspawanie punktowe profili usztywniających. Kanały prowadzone wewnątrz budynku zaizolować wełną mineralną gr 2cm pod folią aluminiową, natomiast kanały prowadzone na zewnętrz budynku naleŝy zaizolować wełną mineralną o gr. 5 cm pod blachą ocynkowaną. Do prowadzenia powietrza zastosowano kanały prostokątne typ A/I i okrągłe typ B/I z blachy stalowej ocynkowanej, łączenie kanałów na kołnierze z uszczelnieniem z gumy mikroporowatej samoprzylepnej na całej długości kołnierza. Na kanałach zamontować otwory rewizyjne. 2.3. Otwory rewizyjne Czyszczenie instalacji powinno być zapewnione przez zastosowanie otworów rewizyjnych w przewodach instalacji lub demontaŝ elementu składowego instalacji. Otwory rewizyjne powinny umoŝliwiać oczyszczenie wewnętrznych powierzchni przewodów, a takŝe urządzeń i elementów instalacji, jeśli konstrukcja tych urządzeń i elementów nie umoŝliwia ich oczyszczenia w inny sposób. 2.4. Kratki nawiewne i wywiewne Wywiew powietrza z pomieszczeń przewidziano za pomocą kratek typ K1+P z kierownicami poziomymi i przepustnicami oraz anemostatami wywiewnymi typ ADLQ. Elementy ruchome nawiewników i wywiewników powinny być osadzone bez luzów, ale z moŝliwością przestawienia, a połoŝenie ustalone powinno być utrzymane w sposób trwały. Nawiew do pokoju korytarza czystego, OIK i OJOM za pomocą nawiewników z filtrami absolutnymi typu: SFW i SFD. Wywiew powietrza z pomieszczeń górą. 2.5. Urządzenia zakańczające układy wentylacyjne Czerpnie naleŝy wykonywać wg BN-70/8865-33. Wyrzutnie dachowe wykonywać wg BN-70/8865-31. 2.6. Elementy regulacji przepływu Elementy regulacji przepływu powietrza naleŝy montować na prostych odcinkach kanałów w odległości od kolan i odgałęzień: trzech średnic równowaŝnych dla przepustnic jednopłaszczyznowych, dwóch średnic równowaŝnych dla przepustnic wielopłaszczyznowych o współbieŝnym ruchu łopat,
jednej średnicy równowaŝnej dla przepustnic wielopłaszczyznowych o przeciwbieŝnym ruchu łopat. Elementy regulacyjne powinny być łatwo dostępne dla obsługi. Mechanizmy napędu przepustnic powinny umoŝliwiać łatwą zmianę połoŝenia łopat, w zakresie od pełnego otwarcia do pełnego zamknięcia. Wymagane jest zapewnienie moŝliwości stałego zablokowania dźwigni napędu w wybranym połoŝeniu łopat oraz wyraźne oznaczenie połoŝenia zamkniętego i otwartego przepustnicy. Mechanizmy nastawcze nawiewników i wywiewników powinny być łatwo dostępne i tak wykonane, aby łopatki kierujące i regulujące moŝna było ustawić w dowolnym punkcie w zakresie połoŝeń granicznych. Szczelność przepustnicy zamykającej w pozycji zamkniętej powinna odpowiadać co najmniej klasie l wg klasyfikacji podanej w PN - EN 1751. Szczelność obudowy przepustnic powinna odpowiadać co najmniej klasie A wg klasyfikacji podanej w PN - EN 1751. 2.7. Centrale klimatyzacyjne Do pomieszczeń o podwyŝszonej sterylności ( OJOM, OIK) zastosowano centralę nawiewną w wykonaniu higienicznym z dwustopniowym systemem filtracji. Powietrze zewnętrzne przygotowywane będzie w centrali klimatyzacyjnej w wykonaniu higienicznym. Centrala klimatyzacyjna składa się z następujących elementów: a) część nawiewna składa się z : - bloku filtracji z filtrem kasetowym G4 z czujnikiem róŝnicy ciśnień - bloku odzysku ciepła z wymiennikiem płytowo-poprzecznym - bloku chłodnicy - bloku nagrzewnicy elektrycznej + termostyk nagrzewnicy - bloku wentylatora z falownikiem - bloku filtracji z filtrem kasetowym F8, z czujnikiem róŝnicy ciśnień - bloku nagrzewnicy elektrycznej strefowej+ termostyk nagrzewnicy b) część wywiewna składa się z : - bloku filtracji z filtrem kasetowym G4 z czujnikiem róŝnicy ciśnień - bloku odzysku ciepła - bloku wentylatora dwubiegowego 2.7.1. Układ ciśnień w pomieszczeniach. Ze względu na konieczność utrzymania sterylności pomieszczeń przewidziano klimatyzację i wentylację pracującą w nadciśnieniu ( sale OIK i OJOM) dla pomieszczeń brudnych wentylację pracującą w podciśnieniu ( brudownik, pomieszczenia sanitarno higieniczne). Dla pomieszczeń pracujących w nadciśnieniu przewidziano wywiewy kompensacyjne z pomieszczeń sąsiednich lub w przypadku pracy pomieszczenia w podciśnieniu nawiew kompensacyjny do sąsiednich pomieszczeń tak aby zabezpieczyć między pomieszczeniowe ruchy powietrza. 2.7.2 Centrale wentylacyjne nawiewne i wywiewne. Przewidziano centrale zbudowane z poszczególnych sekcji obróbki powietrza połączonych w całości w formie bloków. Centrale powinny być zbudowane z blachy stalowej ocynkowanej o podwójnych ścianach wypełnionych wkładami z wełny mineralnej twardej z konstrukcją ramową na bazie wklęsłych profili i naroŝników z tworzywa sztucznego. Obudowy zewnętrzne central naleŝy pokryć lakierem w odpowiedniej tonacji RAL.
Do pomieszczeń sterylnych centrale muszą być w wykonaniu higienicznym. 2.7.3 Instalacje współpracujące z klimatyzacją i wentylacją. 2.7.3.1. Instalacja ciepła technologicznego. Zasilanie nagrzewnic energią elektryczną ( nagrzewnica podstawowa i strefowa). 2.7.3.2 Instalacja chłodnicza. Centrala klimatyzacyjna wyposaŝona jest w układ chłodzenia( chłodnica zasilana z agregatu freonowego) 2.7.3.3. Odzysk ciepła. Szafy klimatyzacyjne wyposaŝone są w wymienniki do odzysku ciepła. 2.7.3.4. Instalacja odprowadzenia skroplin. Z tac ociekowych przy chłodnicach przewidziano instalację do odpływu skroplin. Skropliny odprowadzić do kanalizacji. Przy centrali zainstalować syfony o wysokości części wodnej minimum 150 mm. 2.7.3.5 Automatyka i sterowanie. Przewidziano realizację regulacji automatycznej temperatury, załączania agregatu chłodniczego, zasilania silników instalacji nawiewnych i wywiewnych, systemu zabezpieczeń pracy central oraz sygnalizacji zabrudzenia filtrów poszczególnych stopni. Regulacja temperatury poszczególnych zładów odbywać się będzie za pomocą regulatorów z czujnikami kanałowymi(temperatury i przepływu) wbudowanymi w kanały wywiewne i termostatami pomieszczeniowymi( panel korekcji temperatury). Utrzymanie temperatury odbywać się będzie przez grzanie lub chłodzenie powietrza nawiewanego, realizowanie za pomocą zaworów trójdrogowych mieszających montowanych na przewodzie powrotnym instalacji czynnika chłodniczego i nagrzewnicy elektrycznej (wielostopniowej). Wszystkie instalacje nawiewno wywiewne wyposaŝone będą w kasety zdalnego sterowania zlokalizowane w pomieszczeniach obsługiwanych z moŝliwością nastawienia Ŝądanej temperatury i oraz sygnalizacji awarii w układzie. Układ klimatyzacyjny zespołu sal ( OJOM i OIK) moŝe być wyłączony jedynie w pomieszczeniu IOK. Całość automatyki i sterowania realizowane będą za pomocą szafek sterowniczych zlokalizowanych na piętrze. Ponadto przewidziano następujące zabezpieczenia: - sygnalizacja zabrudzenia filtrów, - sygnalizacja zaszronienia wymiennika - sygnalizacja zerwania paska klinowego, - sygnalizacja przepływu powietrza, - sygnalizacja przegrzania silnika i jego wyłączenie. 2.7.3.6 Zasilenie energetyczne. Centralę i układy nawiewno wywiewne, nagrzewnicę strefową zasilić w energię elektryczną. Centralę klimatyzacyjną nawiewno wywiewnej zasilić dodatkowo z agregatu prądotwórczego
3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Sprzęt wykorzystany do wykonania obiektu musi odpowiadać wymaganiom określonym w obowiązujących w Polsce przepisach np. o ruchu drogowym, dozorze technicznym i innych związanych, jak równieŝ spełniać wymagania technologiczne wykonania i montaŝu elementów. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewoŝonych materiałów. Liczba środków transportu będzie zapewniać prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej i w terminie przewidzianym umową. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Warunki przystąpienia do robót Dokumentacja techniczna dostarczona przez inwestora, przed jej przekazaniem na budowę powinna być sprawdzona w przedsiębiorstwie wykonawczym, w szczególności pod kątem moŝliwości technicznych realizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami BHP, rodzajem stosowanych materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych. Wszelkie uzasadnione zmiany i odstępstwa proponowane przez wykonawcę, powinny być obustronnie uzgodnione w terminie zapewniającym nieprzerwany tok wykonawstwa. Decyzje o zmianach, wprowadzonych w czasie wykonawstwa, powinny być kaŝdorazowo potwierdzone wpisem inspektora nadzoru do dziennika budowy, a w przypadku uznanych przez niego za konieczne równieŝ potwierdzone przez autora projektu. Wszelkie zmiany i odstępstwa od zatwierdzonej dokumentacji technicznej nie mogą powodować obniŝenia wartości funkcjonalnych i uŝytkowych instalacji, a jeŝeli dotyczą zmiany materiałów i elementów określonych w dokumentacji technicznej na inne, nie mogą powodować zmniejszenia trwałości eksploatacyjnej i winny być uzgodnione z autorem projektu. Otwory w przegrodach budowlanych przeznaczonych do osadzania w nich lub przeprowadzania urządzeń wentylacyjnych (czerpnie, wyrzutnie, kanały itp.) powinny być o 50 mm większe niŝ odpowiednie wymiary urządzenia. Wewnętrzne powierzchnie otworów powinny być gładkie i otynkowane. Otwory w ścianach konstrukcyjnych, a przy wymiarach większych równieŝ i w ścianach działowych, powinny być tak wykonane, aby obciąŝenia ścian nie były przenoszone na przewody i elementy urządzenia. W przypadku, gdy wymiary przejść przez przegrody budowlane (okna, drzwi) są za małe do przetransportowania urządzeń wentylacyjnych na miejsce ich zamontowania, w czasie wykonywania robót budowlanych naleŝy pozostawić otwory szerokości większej o 60 cm i wysokości większej o 50 cm od odpowiednich wymiarów urządzenia. JeŜeli po zamontowaniu urządzeń wentylacyjnych wykonywane są dalsze roboty budowlano montaŝowe i wykończeniowe mogące spowodować uszkodzenie urządzeń wentylacyjnych, naleŝy urządzenia odpowiednio zabezpieczyć. 5.2. MontaŜ urządzeń prowadzących powietrze Mocowanie kanałów Szczelność przewodów wentylacyjnych powinna odpowiadać wymaganiom normy PN- B-76001. Połączenia przewodów wentylacyjnych z blachy powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-B-76002. Materiał podpór i podwieszeń powinna charakteryzować odpowiednia odporność na korozję w miejscu zamontowania. Metoda podparcia lub podwieszenia przewodów powinna być odpowiednia do materiału konstrukcji budowlanej w miejscu zamocowania. Kanały naleŝy mocować na podwieszeniach lub podporach osadzonych w ścianach. Przewody wentylacyjne powinny być zamocowane do przegród budynków w odległości umoŝliwiającej szczelne wykonanie połączeń poprzecznych. W przypadku połączeń kołnierzowych odległość ta powinna wynosić co najmniej 100 mm. Rozmieszczenie podparć powinno być takie, aby ugięcie kanału
pomiędzy sąsiednimi punktami zamocowania nie przekraczało 2 cm. Konstrukcja podpory lub podwieszenia powinna wytrzymywać obciąŝenie równe co najmniej trzykrotnemu cięŝarowi przypadającego na nią odcinka kanału wraz z ewentualnym uzbrojeniem i izolacją. Zamocowanie przewodów wentylacyjnych powinno być odporne na podwyŝszoną temperaturę powietrza transportowanego w sieci przewodów, jeśli taka występuje. W przypadkach, gdy jest wymagane, aby urządzenia i elementy w sieci przewodów mogły być zdemontowane lub wymienione, nale- Ŝy zapewnić niezaleŝne ich zamocowanie do konstrukcji budynku. Podpory i podwieszenia w obrębie maszynowni oraz w odległości nie mniejszej niŝ 15 m od źródła drgań powinny być wykonane jako elastyczne z zastosowaniem podkładek z materiałów elastycznych lub wibroizolatorów. Kanały wentylacyjne przechodzące przez stropy lub ściany powinny być obłoŝone na grubości stropu lub ściany podkładkami amortyzującymi z wełny mineralnej lub innego materiału o podobnych właściwościach. Przejścia przewodów przez przegrody budynku naleŝy wykonywać w otworach, których wymiary są od 50 do 100 mm większe od wymiarów zewnętrznych przewodów lub przewodów z izolacją. Przejścia przewodów przez przegrody oddzielenia przeciwpo- Ŝarowego powinny być wykonane w sposób nie obniŝający odporności ogniowej tych przegród. Izolacja kanałów Palna izolacja cieplna i akustyczna przewodów wentylacyjnych moŝe być stosowana tylko na zewnętrznej ich powierzchni, z jednoczesnym osłonięciem okładziną z materiałów niepalnych. Odległość nie izolowanych kanałów wentylacyjnych od wykładzin i powierzchni palnych powinna wynosić co najmniej 0,5 m. Kanały i urządzenia wentylacyjne mogą być osłonięte materiałami dekoracyjnymi trudno zapalnymi pod warunkiem, Ŝe długość ich nie przekroczy 25 m, a powierzchnia 10% podłogi, przy czym ogólna powierzchnia materiałów palnych nie powinna być większa niŝ 40% powierzchni podłogi. Izolacje cieplne przewodów powinny mieć szczelne połączenia wzdłuŝne i poprzeczne. Izolacje cieplne nie wyposaŝone przez producenta w warstwę chroniącą przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz izolacje naraŝone na działanie czynników atmosferycznych powinny mieć odpowiednie zabezpieczenia, np. przez zastosowanie osłon na swojej zewnętrznej powierzchni. Otwory rewizyjne i elementy usztywniające kanały Wykonanie otworów rewizyjnych nie powinno obniŝać wytrzymałości i szczelności przewodów, jak równieŝ własności cieplnych, akustycznych i przeciwpoŝarowych. Nie dopuszcza się ostrych krawędzi w otworach rewizyjnych, pokrywach otworów i drzwiach rewizyjnych. Pokrywy otworów rewizyjnych i drzwi rewizyjne urządzeń powinny się łatwo otwierać. W przewodach o przekroju kołowym o średnicy nominalnej mniejszej niŝ 200 mm naleŝy stosować zdejmowane zaślepki lub trójniki z zaślepkami do czyszczenia. W przypadku przewodów o większych średnicach naleŝy stosować trójniki o minimalnej średnicy 200 mm, lub otwory rewizyjne o wymiarach podanych w tablicy l. Tablica 1 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych w przewodach o przekroju kołowym Średnica Minimalne wymiary otworu przewodu rewizyjnego w ściance przewodu mm mm d A B 200 < d 315 300 100 315 < d 500 400 200 > 500 500 400 1) 600 500 1) otwór rewizyjny jako właz, gdy czyszczenie związane jest z wejściem do wnętrza przewodu W przewodach o przekroju prostokątnym naleŝy wykonywać otwory rewizyjne o minimalnych wymiarach podanych w tablicy 2.
Tablica 2 Minimalne wymiary otworów rewizyjnych w przewodach o przekroju prostokątnym Wymiar boku przewodu mm Minimalne wymiary otworu rewizyjnego w ściance przewodu mm s 1) A B 200 300 100 200 < s 500 400 200 > 500 500 400 2) 600 500 1) wymiar boku przewodu, w którym wykonano otwór rewizyjny 2) otwór rewizyjny jako właz, gdy czyszczenie związane jest z wejściem do wnętrza przewodu W przypadku wykonywania otworów rewizyjnych na końcu przewodu, ich wymiary powinny być równe wymiarom przekroju poprzecznego przewodu. JeŜeli jeden lub oba wymiary przekroju poprzecznego przewodu są mniejsze niŝ minimalne wymiary otworu rewizyjnego określone w tablicy 2, to otwór rewizyjny naleŝy tak wykonać, aby jego krótsza krawędź była równoległa do krótszej krawędzi ścianki przewodu, w którym jest umieszczony. W przypadku, gdy przewiduje się demontaŝ elementu instalacji w celu umoŝliwienia czyszczenia, powstałe w ten sposób otwory nie powinny być mniejsze niŝ określone w tablicach l i 2. NaleŜy zapewnić dostęp do otworów rewizyjnych w przewodach zamontowanych nad stropem podwieszonym. NaleŜy zapewnić dostęp w celu czyszczenia do następujących, zamontowanych w przewodach urządzeń: a) przepustnice (z dwóch stron); b) klapy poŝarowe (z jednej strony); c) nagrzewnice i chłodnice (z dwóch stron); d) tłumiki hałasu o przekroju kołowym (z jednej strony); e) tłumiki hałasu o przekroju prostokątnym (z dwóch stron); f) filtry (z dwóch stron); g) wentylatory przewodowe (z dwóch stron); h) urządzenia do odzyskiwania ciepła (z dwóch stron); i) urządzenia do automatycznej regulacji strumienia przepływu (z dwóch stron). PowyŜsze wymaganie nie dotyczy urządzeń, które moŝna łatwo zdemontować w celu oczyszczenia (z wyjątkiem klap poŝarowych, nagrzewnic i chłodnic). JeŜeli projekt nie przewiduje inaczej, między otworami rewizyjnymi nie powinny być zamontowane więcej niŝ dwa kolana lub łuki o kącie większym niŝ 45, a w przewodach poziomych odległość między otworami rewizyjnymi nie powinna być większa niŝ 10 m. Elementy usztywniające i inne elementy wyposaŝenia przewodów powinny być tak zamontowane, aby nie utrudniały czyszczenia przewodów. Elementy usztywniające wewnątrz przewodów o przekroju prostokątnym powinny mieć opływowe kształty, najlepiej o przekroju kołowym. Niedopuszczalne jest stosowanie elementów trudnych do czyszczenia. Nie naleŝy stosować wewnątrz przewodów ostro zakończonych śrub lub innych elementów, które mogą powodować zagroŝenie dla zdrowia lub uszkodzenie urządzeń czyszczących. 5.3. MontaŜ urządzeń wprowadzających powietrze w ruch Urządzenia przewidziane do zamontowania powinny mieć trwale przymocowaną tabliczkę znamionową podającą nazwę producenta, charakterystykę techniczną urządzenia, numer kolejny wyrobu i znak kontroli technicznej. Urządzenie wentylacyjne powinno być zamontowane tak, aby zapewniony był do nich dostęp ze względów technologiczno eksploatacyjnych.
Sposób zamocowania urządzeń powinien zabezpieczać przed przenoszeniem ich drgań na konstrukcję budynku (przez stosowanie fundamentów, płyt amortyzacyjnych, amortyzatorów spręŝynowych, amortyzatorów gumowych itp.) oraz na instalacje przez stosowanie łączników elastycznych. Połączenia z kanałami wentylacyjnymi powinny być wykonane za pomocą elastycznych króćców amortyzujących o długości 100 150 mm. 5.4. MontaŜ urządzeń automatycznej regulacji Przewidziano szafę sterowniczą zlokalizowaną w pomieszczeniu na piętrze, z których realizowane będą następujące procesy: - zasilenie wentylatorów - regulacja parametrów za pomocą czujników i elementów wykonawczych (zawory regulacyjne, przepustnice, blokady) - sygnalizacja stanów awaryjnych - pomiary poszczególnych parametrów - monitoring pracy poszczególnych systemów. 5.4.1. Blokada przepływu powietrza. Podczas wyłączenia z prac centrali realizowana będzie za pomocą przepustnic na wlocie do centrali nawiewnej i wlocie do centrali wywiewnej przepustnica otwarta podczas pracy, zamknięta podczas postoju. Sterowanie przepustnicą za pomocą siłownika dwupozycyjnego ze spręŝyną powrotną. 5.4.2. Regulacja temperatury. Za nagrzewnicą za pomocą czujnika kanałowego temperatury i przepływu. 5.4.3. Regulacja temperatury za chłodnicą. Za pomocą czujnika kanałowego i zaworu regulacyjnego. 5.4.4. Sygnalizacja zabrudzenia filtrów. Przewidziano do sygnalizacji zanieczyszczenia filtrów za pomocą czujnika róŝnicy ciśnień z sygnalizacją przekroczenia oporów przepływu w szafce sterowniczej. 5.4.5. Sygnalizacja pracy silników. Za pomocą czujnika róŝnicy ciśnień z sygnalizacją zerwania paska klinowego. 5.4.6. Ustawienie temperatury. Przewidziano tabliczkę sterowniczą ( panel korekcji temperatury) z moŝliwością zmiany temperatury w pomieszczeniu klimatyzowanym lub wentylowanym. Do montaŝu urządzeń automatycznej regulacji moŝna przystąpić po wykonaniu wszystkich robót budowlanych i wykończeniowych oraz zamontowaniu urządzeń wentylacyjnych. MontaŜ urządzeń automatycznej regulacji powinien być wykonany wg instrukcji producenta. Czujniki temperatury montować w reprezentatywnych punktach kanałów, urządzeń i pomieszczeń z dala od źródeł ciepła i wilgoci. Przewody elektryczne od czujników i innych urządzeń pracujących na napięcie do 24 V naleŝy prowadzić oddzielnie od przewodów sygnalizacji i zasilania pracujących na napięcie wyŝsze od 24 V. 5.5. MontaŜ nagrzewnic
Nagrzewnice nie powinny mieć uszkodzeń wynikających np. z nieprawidłowego transportu lub składowania. Nagrzewnice elektryczne powinny być wyposaŝone w odpowiednie zabezpieczenie prądowe i zabezpieczenie przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury powierzchni grzejnej. Układ sterujący powinien zabezpieczać przed włączeniem nagrzewnicy bez jednoczesnego uruchomienia wentylatora instalacji. 5.6. MontaŜ urządzenia do odzyskiwania ciepła Urządzenia do odzyskiwania ciepła powinny być wyposaŝone z obu stron w otwory rewizyjne w przewodach umoŝliwiające czyszczenie tych urządzeń, o ile ich konstrukcja nie umoŝliwia ich czyszczenia w inny sposób. Urządzenia do odzyskiwania ciepła, w których występuje wykraplanie pary wodnej powinny mieć instalację do odprowadzenia skroplin do kanalizacji lub do odpowiedniego zbiornika. 5.7. MontaŜ filtrów powietrza Filtry powinny być wyposaŝone we wskaźniki stopnia ich zanieczyszczenia, sygnalizujące konieczność wymiany wkładu filtracyjnego lub jego regeneracji. Zamocowanie filtra powinno być trwałe i szczelne. Szczelność zamocowania filtra powinna odpowiadać wymaganiom podanym w normie PN-EN 1886. Sposób ukształtowania instalacji powinien zapewniać równomierny napływ powietrza na filtr. Wkłady filtrujące naleŝy montować po zakończeniu brudnych" prac budowlanych lub zabezpieczać je przed zabrudzeniem. 5.8. MontaŜ nawiewników, wywiewników, Elementy ruchome nawiewników i wywiewników powinny być osadzone bez luzów, ale z moŝliwością ich przestawienia. PołoŜenie ustalone powinno być utrzymywane w sposób trwały. Nawiewników nie powinno się umieszczać w pobliŝu przeszkód (takich jak np. elementy konstrukcyjne budynku, podwieszone lampy) mających zakłócający wpływ na kształt i zasięg strumienia powietrza. Nawiewniki i wywiewniki powinny być połączone z przewodem w sposób trwały i szczelny. Przewód łączący sieć przewodów z nawiewnikiem lub wywiewnikiem naleŝy prowadzić jak najkrótszą trasą, bez zbędnych ostrych zmian kierunków. W przypadku łączenia nawiewników lub wywiewników z siecią przewodów za pomocą przewodów elastycznych nie naleŝy: zgniatać tych przewodów, stosować przewodów dłuŝszych niŝ 4 m. Jeśli umoŝliwiają to warunki budowlane: długość (L) prostego odcinka przewodu o średnicy D, doprowadzającego powietrze do nawiewnika powinna wynosić: E > 3D; przesunięcie (s) osi nawiewnika w stosunku do osi otworu w sieci przewodów, do którego podłączony jest przewód o średnicy D, doprowadzający powietrze do nawiewnika powinno wynosić: s < E/8. Sposób zamocowania nawiewników i wywiewników powinien zapewnić dogodną obsługę, konserwację oraz wymianę jego elementów bez uszkodzenia elementów przegrody. Nawiewniki i wywiewniki powinny być zabezpieczone folią podczas brudnych" prac budowlanych. Nawiewniki i wywiewniki z elementami regulacyjnymi powinny być zamontowane w pozycji całkowicie otwartej. 5.9. MontaŜ czerpni i wyrzutni
Konstrukcja czerpni i wyrzutni powinna zabezpieczać instalacje wentylacyjne przed wpływem warunków atmosferycznych np. przez zastosowanie Ŝaluzji, daszków ochronnych itp. Otwory wlotowe czerpni i wylotowe wyrzutni powinny być zabezpieczone przed przedostawaniem się drobnych gryzoni, ptaków, liści itp. Czerpnie i wyrzutnie dachowe powinny być zamocowane w sposób zapewniający wodoszczelność przejścia przez dach. 5.10. MontaŜ tłumików hałasu Tłumiki powinny być połączone z przewodami wentylacyjnymi w pozycji zgodnej z oznakowaniem zawierającym: kierunek przepływu powietrza, wersje usytuowania tłumika w instalacji (np. góra ). W pomieszczeniach z wewnętrznymi źródłami hałasu (np. w maszynowni wentylacyjnej) tłumiki naleŝy montować w przewodach wentylacyjnych jak najbliŝej przegrody akustycznej (ściana, strop) oddzielającej to pomieszczenie od pomieszczenia sąsiedniego. Odcinek przewodu pomiędzy tłumikiem a przegrodą powinien być zaizolowany akustycznie. Sieć przewodów naleŝy łączyć z tłumikiem za pomocą łagodnych kształtek przejściowych. 5.11. MontaŜ agregatu chłodniczego Agregat chłodniczy typ np. JCA16 zamontować na dachu( montaŝ wg instrukcji producenta). 6. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową dla instalacji wentylacyjnych są: m 2 dla robót związanych z kanałami, szt. dla elementów i urządzeń. 7. BADANIA Przed przystąpieniem do badań urządzeń wentylacyjnych naleŝy dokonać przeglądu zamontowanych urządzeń i stwierdzić ich zgodność z projektem. Przed uruchomieniem urządzeń wentylacyjnych naleŝy sprawdzić działanie i ustawienie przepustnic oraz kratek nawiewnych i wywiewnych, otworzyć dopływ czynnika grzejnego i uruchomić aparaturę automatycznej regulacji. Próbny ruch urządzeń powinien trwać nieprzerwanie przez 72 godziny. W czasie ruchu próbnego urządzeń naleŝy kontrolować: prawidłowość działania silników elektrycznych, prawidłowość pracy nagrzewnic, prawidłowość pracy aparatury automatycznej regulacji. W czasie próbnego ruchu naleŝy wykonać regulację oraz pomiary urządzeń. Regulacja urządzeń wentylacyjnych powinna obejmować: pomiary wstępne przed regulacją, regulację sieci oraz elementów zakańczających, sprawdzenie wydajności oraz spręŝu wentylatorów, sprawdzenie liczby obrotów wentylatorów, regulację mocy cieplnej nagrzewnicy, regulację układów automatycznego sterowania, sprawdzenie temperatury powietrza nawiewanego i wywiewanego, sprawdzenie wydajności powietrza na kratkach wentylacyjnych, sprawdzenie osiąganego natęŝenia hałasu w pomieszczeniach, nastawienie i sprawdzenie klap poŝarowych; NaleŜy wykonać przeszkolenie słuŝb eksploatacyjnych, jeśli istnieją. Po zakończeniu próbnego ruchu urządzeń wentylacyjnych naleŝy wykonać sprawozdanie z pomiarów i regulacji z naniesieniem rzeczywistych wydajności na schemat instalacji. Wyniki badań i pomiarów powinny być podpisane przez kierownika robót i inspektora nadzoru inwestorskiego. Pozytywna ocena prób i uruchomienia stanowi podstawę do podjęcia pracy przez komisję odbioru technicznego urządzeń.
8. ODBIÓR ROBÓT Wymagania i badania przy odbiorze urządzeń wentylacyjnych określa PN-78/B-10440, oraz PrPN EN 12599. Celem sprawdzenia kompletności wykonanych prac jest wykazanie, Ŝe w pełni wykonano wszystkie prace związane z montaŝem instalacji oraz stwierdzenie zgodności ich wykonania z projektem oraz z obowiązującymi przepisami i zasadami technicznymi. W ramach tego etapu prac odbiorowych naleŝy przeprowadzić następujące działania: a) Porównanie wszystkich elementów wykonanej instalacji ze specyfikacją projektową, zarówno w zakresie materiałów, jak i ilości oraz, jeśli jest to konieczne, w zakresie właściwości i części zamiennych; b) Sprawdzenie zgodności wykonania instalacji z obowiązującymi przepisami oraz z zasadami technicznymi; c) Sprawdzenie dostępności dla obsługi instalacji ze względu na działanie, czyszczenie i konserwację; d) Sprawdzenie czystości instalacji; e) Sprawdzenie kompletności dokumentów niezbędnych do eksploatacji instalacji. 8.1. Odbiory międzyoperacyjne Odbiory międzyoperacyjne są elementem kontroli jakości wykonania robót poprzedzających. Odbiorowi międzyoperacyjnemu podlegają następujące elementy robót: odcinki kanałów, dla których wymagana jest próba szczelności, a mianowicie odcinki kanałów przewidzianych do obudowania, kanały murowane oraz ich połączenia z innymi elementami, pozostałe kanały w zakresie podanym w projekcie lub uzgodnionym pomiędzy stroną wykonującą i odbierającą, otwory w ścianach, stropach i dachu, miejsca, w których mają być ustawione lub zawieszone centrale wentylacyjne,zespoły grzewczo wentylacyjne, aparaty nawilŝające itp. 8.2. Odbiór końcowy Po zakończeniu prób naleŝy dokonać komisyjnego odbioru końcowego. W skład komisji wchodzi kierownik robót montaŝowych oraz przedstawiciele generalnego wykonawcy, inwestora i uŝytkownika. W przypadkach szczególnych w skład komisji wchodzą równieŝ: przedstawiciel nadzoru sanitarno-epidemiologicznego, jeŝeli wykonane urządzenia podlegają takiemu nadzorowi lub mają słuŝyć zapewnieniu warunków bezpieczeństwa i ochrony pracowników, przedstawiciel Urzędu Nadzoru Technicznego, jeŝeli przepisy wymagają obecności, przedstawiciel dostawcy ciepła, jeŝeli obiekt jest zasilany w energię cieplną z sieci miejskiej lub osiedlowej. Przy odbiorze końcowym naleŝy przedstawić komisji następujące dokumenty: dokumentację techniczną powykonawczą z naniesionymi ewentualnymi zmianami dokonanymi w czasie budowy, dziennik budowy i ksiąŝkę obmiarów, protokoły odbiorów częściowych na roboty zanikające, protokoły wykonanych prób i badań, świadectwa jakości, wydane przez dostawców urządzeń i materiałów podlegających odbiorom technicznym (zbiorniki ciśnieniowe, rury odbiorowe itp.), a takŝe niezbędne decyzje o dopuszczeniu do stosowania w budownictwie, instrukcje obsługi. Przy odbiorze końcowym naleŝy sprawdzić: zgodność wykonania z projektem technicznym oraz z ewentualnym zapisem w dzienniku budowy dotyczącymi zmian i odstępstw od dokumentacji technicznej,
zgodność wykonania z WTWiO, a w przypadku odstępstw uzasadnienie konieczności odstępstwa wprowadzonego do dziennika budowy i potwierdzonego przez inspektora nadzoru. 9. Podstawa płatności 9.1. Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m wykonanej i odebranej instalacji obejmuje: - dostawę materiałów; - wykonanie robót przygotowawczych; - ułoŝenie przewodów; - próby szczelności; - izolacje cieplną - pomiary i badania. Cena 1 szt. wykonanego i odebranego przyboru /nawiewnik, wentylator/: - roboty przygotowawcze - zakup i dostawa materiałów - montaŝ i uruchomienie 10. Wykaz przepisów 10.1. Normy PN-EN 1505:2001 Wentylacja budynków - Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju kołowym - Wymiary PN-EN 1506:2001 Wentylacja budynków - Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym - Wymiary PN-B-01411:1999 Wentylacja i klimatyzacja Terminologia PN-B-03434:1999 Wentylacja - Przewody wentylacyjne - Podstawowe wymagania i badania PN-B-76001:1996 Wentylacja - Przewody wentylacyjne - Szczelność. Wymagania i badania PN-B-76002:1976 Wentylacja - Połączenia urządzeń, przewodów i kształtek wentylacyjnych blaszanych PN-EN 1751:2001 Wentylacja budynków - Urządzenia wentylacyjne końcowe - Badania aerodynamiczne przepustnic regulacyjnych i zamykających PN-EN 1886:2001 Wentylacja budynków - Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne - ENV 12097: 1997 Właściwości mechaniczne Wentylacja budynków - Sieć przewodów - Wymagania dotyczące części składowych sieci przewodów ułatwiające konserwację sieci przewodów PrPN-EN 12599 Wentylacja budynków - Procedury badań i metody pomiarowe dotyczące odbioru wykonanych instalacji wentylacji i klimatyzacji PrEN 12236 Wentylacja budynków - Podwieszenia i podpory przewodów - Wymagania wytrzymałościowe PN-78/B-10440 Urządzenia wentylacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-73/B-03431 Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania. BN-65/8865-01 Wentylacja. Przepustnice wielopłaszczyznowe. BN-65/8865-04 Wentylacja. Kształtki wentylacyjne blaszane. BN-65/8865-05 Wentylacja. Przewody wentylacyjne blaszane. BN-70/8865-33 Wentylacja. Czerpnie powietrza dachowe i ścienne. BN-68/8865-32 Wentylacja. Podstawy dachowe. PN-92/B-01706 Instalacje wodociągowe - Wymagania w projektowaniu PN-B-01706:1999/ Az1 Instalacje wodociągowe - Wymagania w projektowaniu (Zmiana Az1) PN-92/B-01707 Instalacje kanalizacyjne - Wymagania w projektowaniu
10.2. Inne przepisy Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r (Dz.U. Nr 106/00 póz. 1126, Nr 109/00 póz. 1157, Nr 120/00 póz. 1268, Nr 5/01 póz. 42, Nr 100/01 póz. 1085, Nr 110/01 póz. 1190, Nr 115/01 póz. 1229, Nr 129/01 póz. 1439, Nr 154/01 póz. 1800, Nr 74/02 póz. 676). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.Nr 75/02 póz. 690). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 czerwca 2005 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 116 poz.985). Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji wentylacyjnych. COBRTI INSTAL Zeszyt 5:2002r. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26.02.2003 r ( DZ. U. 47/20033 ) w sprawie BHP przy wykonywaniu robót budowlanych. Rozporządzenie MP i PS z dnia 26 września 1997r w sprawie ogólnych przepisów BHP (DZ. U.129/97).