Wydział Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, KOWEZiU STANDRAR WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: górnik odkrywkowej eksploatacji złó Symbol cyfrowy: 711 [03] Kształcc ucznia w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złó, naley realizowa cele kształcenia w pracowniach wyposaonych w rodki dydaktyczne stosowne do zawodu. Wyposaenie pracowni powinno umoliwi uczniom prace w grupach, wykonywanie wicze i pokazów. W szkole kształccej w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złó nauczanie powinno odbywa si w: I. Pracowni rysunku zawodowego i dokumentacji górniczej, II. Pracowni maszyn górniczych i wydobywczo-przetwórczej, III. Pracowni komputerowej, IV. Warsztatach szkolnych lub przyzakładowych. I. Pracownia rysunku zawodowego i dokumentacji górniczej Pracownia rysunku i dokumentacji górniczej powinna umoliwi kształtowanie u uczniów umiejtnoci wykonywania i czytania szkiców, rysunków i map górniczych oraz posługiwania si dokumentacj techniczn i normami rysunkowymi. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczycielski, spełniajcy jednoczenie rol stanowiska do prezentacji, rzutnik, folie, ekran, komputer z oprogramowaniem, rzutnik multimedialny, stół krelarski, ploter, slajdy, diaskop, telewizor z odtwarzaczem video, zestawy tematyczne (kasety video lub płyty CD), tablica trójskrzydłowa, statyw do map, szafy do składowania map, szafy i gabloty do składowania modeli czci maszyn i modeli przekrojów geologicznych, biblioteka norm rysunkowych. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stoliki krelarskie, krzesła, stoliki uczniowskie, przybory krelarskie. 3. Opis infrastruktury pracowni: a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pracownia: przestronno pomieszczenia, wysoko pomieszczenia minimum 3m, podłoga równa, odporna na cieranie, łatwa w utrzymaniu czystoci, nie liska, ciany równe, ochraniajce przed czynnikami zewntrznymi, okna due białe z moliwoci całkowitego zaciemnienia, szeroko drzwi 0,9m, wysoko 2m, owietlenie dzienne oraz elektryczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: minimalna powierzchnia stanowiska uczniowskiego wynosi 2m 2 ; 1
d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: instalacja elektryczna gniazda na 230V, instalacja wentylacyjna wywiewna i nawiewna, ogrzewanie pomieszczenia grzejnikami wodnymi, instalacja wody zimnej i ciepłej. 4. Opis wyposaenia pracowni: a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele prostych i złoonych bryłgeometrycznych z wykonanymi przekrojami, modele połcze rozłcznych i nierozłcznych, modele czci maszyn: wałów, osi, łoysk tocznych i lizgowych, kółzbatych, sprzgieł, hamulców, przekładni, spryn, modele przekrojów geologicznych, przykładowe mapy wkopów i zwałowisk; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcj, normy, procedury, podrczniki zawodowe, poradniki, zbiór norm dotyczcych rysunku maszynowego, zbiór norm dotyczcych map górniczych, wzorcowe mapy wkopów i zwałowisk, katalogi czci maszyn, instrukcje technologiczne, tablice oznacze i znaków stosowanych w brany górniczej, procedury dotyczce jakoci. II. Pracownia maszyn górniczych i wydobywczo-przetwórcza Pracownia maszyn górniczych i wydobywczo-przetwórcza jest miejscem, w którym uczniowie bd zdobywa podstawowa wiedz na temat maszyn stosowanych w górnictwie odkrywkowym oraz przeróbki i zastosowania wydobytych surowców. 1. Opis wyposaenia pracowni: Wyposaenie podstawowe mona wykorzysta z pracowni rysunku zawodowego i dokumentacji górniczej uzupełniajc zaplecze o nastpujce wyposaenie: a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: gabloty z materiałami konstrukcyjnymi, regałz próbkami skał, modele wkopów udostpniajcych i zwałowisk, modele kruszarek, młynów, przesiewaczy, koparek i zwałowarek, gabloty z atrapami materiałów wybuchowych, modele i schematy napdów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych, gabloty elementów automatycznej regulacji, modele transformatorów, silników, prdnic; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcj, normy, procedury, plansze, foliogramy, tabele własnoci materiałów konstrukcyjnych, skałi surowców mineralnych, katalogi: przekładni, transformatorów, silników, wentylatorów, pomp, sprarek, koparek jedno- i wielonaczyniowych, wiertnic, wiertarek pneumatycznych i elektrycznych, wrbiarek, piłlinowych, kombajnów do skał, palników termicznych, kafarów, młotów pneumatycznych, rozłupiarek, przenoników tamowych transportu szynowego i kolejowego, mostów przerzutowych, zwałowarek, kruszarek, młynów, przesiewaczy, szlifierek, 2
płyty CD lub kasety video przedstawiajce zasad działania, obsług i budow: koparek jedno- i wielonaczyniowych, wiertnic, wiertarek pneumatycznych i elektrycznych, wrbiarek, piłlinowych, kombajnów do skał, palników termicznych, kafarów, młotów pneumatycznych, rozłupiarek, przenoników tamowych transportu szynowego i kolejowego, mostów przerzutowych, zwałowarek, kruszarek, młynów, przesiewaczy, szlifierek, płyty CD lub kasety video przedstawiajce: sposoby prowadzenia robót górniczych i procesów technologicznych: techniki urabiania kopaliny, sposoby prowadzenia wkopów udostpniajcych, zwałowania, odwadniania, rekultywacji, przeróbki i obróbki kopaliny, przepisy geologiczne, górnicze, przeciwpoarowe, ochrony rodowiska naturalnego oraz bezpieczestwa i higieny pracy, Kodeks Pracy. III. Pracownia komputerowa Pracownia komputerowa pozwala uczniom na zdobycie wiedzy na temat technik informacyjnych, oprogramowania stosowanego w górnictwie odkrywkowym m.in. do projektowania kopal i zwałowisk oraz do przewidywania skutków prowadzenia działalnoci górniczej. Uczniowie samodzielnie (lub w grupach dwuosobowych) powinni obsługiwa komputer z zainstalowanym w nim oprogramowaniem. 1. Opis wyposaenia pracowni: a. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/ pracowni/stanowiska dydaktycznego: stanowisko komputerowe jedno na 2 uczniów, licencyjne oprogramowanie na kade stanowisko: system operacyjny, nakładki systemowe, edytor tekstu, edytor rysunku, arkusz kalkulacyjny, drukarka, skaner, ploter, programy specjalistyczne; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcj, normy, procedury, zawodu, pracowni, stanowiska: plansze i foliogramy ilustrujce wiedze o komputerze i jego uytkowaniu, instrukcje i opisy zainstalowanych programów komputerowych. IV. Warsztaty szkolne lub przyzakładowe Bardzo wan rol w przygotowaniu do zawodu górnika odkrywkowej eksploatacji złó spełniaj zajcia praktyczne. Powinny one przygotowa uczniów do pracy w warunkach rzeczywistych. Dlatego wskazane jest przeprowadzenie ich na terenie warsztatów kopalnianych, w zakładach obróbki kamienia i przeróbki surowców skalnych. Jeeli jest to niemoliwe zajcia praktyczne mog si odbywa całkowicie lub czciowo w warsztatach szkolnych. Realizacja zaj praktycznych powinna przebiega równolegle do zaj ogólnodydaktycznych. 1. Wyposaenie ogólne warsztatów szkolnych lub przyzakładowych: Niezalenie od miejsca odbywania zaj praktycznych przy stanowiskach uczniowskich powinny znajdowa si dodatkowo wydzielone pomieszczenia: stanowice zaplecze dla instruktorów, magazyny materiałów technologicznych, wypoyczalnia narzdzi, szatnia dla uczniów, pomieszczenia sanitarne. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danych warsztatów: stanowisko obróbki rcznej, mechanicznej, plastycznej i cieplnej, stanowisko naprawczo-montaowe, 3
stanowisko uytkowania maszyn i urzdze, stanowisko strzałowe. 3. Opis infrastruktury warsztatów: Opis infrastruktury taki sam dla wszystkich stanowisk a. usytuowanie stanowisk dydaktycznych: w budynku warsztatów szkolnych lub na terenie przy warsztatach szkolnych, lub na terenie zakładów; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska (w budynku): wysoko pomieszczenia obróbki rcznej, mechanicznej, plastycznej i cieplnej, oraz naprawczo-montaowych, minimum 4m, pozostałych minimum 10m, podłoga równa, odporna na cieranie, łatwa w utrzymaniu czystoci, nie liska, ciany równe, ochraniajce przed czynnikami zewntrznymi, okna due białe, szeroko drzwi minimum 2m, wysoko 2m, a w pomieszczeniach o wysokoci powyej 10m odpowiednio 5m i 8m, owietlenie dzienne oraz elektryczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska (w budynku): minimalna powierzchnia jednego stanowiska uczniowskiego do obróbki rcznej, mechanicznej, plastycznej i cieplnej, oraz naprawczo-montaowego minimum 4m 2, stanowiska naprawczo-montaowe, uytkowania maszyn i urzdze usytuowane w hali o powierzchni 300m 2, wyposaone w suwnic o nonoci do 10t, rozpitoci mostu około 16m i wysokoci podnoszenia 6m; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: usytuowanych w budynku: wentylacja wycigowo-nawiewna oraz naturalna, instalacja wodno-kanalizacyjna, instalacja wody zimnej, instalacja elektryczna gniazda i obwody elektryczne na 230V i 380V, instalacja pneumatyczna z gniazdami, ogrzewanie pomieszczenia grzejnikami wodnymi; usytuowanych przy budynku warsztatów szkolnych: instalacja wody zimnej, instalacja elektryczna gniazda i obwody elektryczne na 230V, instalacja pneumatyczna z gniazdami; usytuowanych na terenie odkrywki: instalacja pneumatyczna sprarka, przewody spronego powietrza. 4. Opis wyposaenia stanowisk dydaktycznych: 4.1. Stanowisko obróbki rcznej, mechanicznej, plastycznej i cieplnej a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: stółlusarski z imadłem lusarskim, prasa rczna, tokarka, frezarka, wiertarka stołowa, noyce gilotynowe i krkowe, piec elektryczny lub ognisko kowalskie, butle z tlenem i acetylenem, prasa mechaniczna, szlifierka stołowa, kowadło, wanna hartownicza, młotek lusarski, pilniki, przecinaki, wycinaki, piłka do metalu, brzeszczoty, imadełka, noyce, wiertła, rozwiertaki, pogłebiaki, komplety gwintowników z oprawkami, narzynki z oprawkami, noe tokarskie, frezy, kleszcze, przecinaki, trzpienie kowalskie, matryce do obróbki plastycznej, palniki do spawania gazowego, reduktory, przewody tlenowe i acetylenowe; b. wykaz sprztu, urzdze pomiarowych, diagnostycznych: 4
narzdzia trasersko-pomiarowe: rysik, suwmiarka traserska, znacznik, cyrkiel traserski, pryzmy i płyty traserskie, punktak, przymiary kreskowe, ktowniki, ktomierze, suwmiarka, mikrometry, płytki wzorcowe, szczelinomierze, czujniki zegarowe, sprawdziany; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odlewy staliwne i eliwne, wyroby stalowe: blachy, wałki, kształtowniki; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, katalogi wyrobów hutniczych, instrukcje obsługi maszyn i urzdze, instrukcje bhp dla poszczególnych stanowiska, poradnik lusarza, instrukcje ochrony ppo.; e. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka do udzielania pierwszej pomocy (zawierajca leki przeciwbólowe, rodki opatrunkowe, wod utlenion, rodki na oparzenia z instrukcj i sposobem uycia leków, spis leków, zeszyt rejestrujcy udzielenie pierwszej pomocy oraz spis osób uprawnionych) powinna znajdowa w pomieszczeniu nauczycieli zawodu; f. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: okulary szlifierskie, ubranie robocze, stopery maski ochronne dróg oddechowych, rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, ganice pianowe i proszkowe, gumy izolujce przy urzdzeniach elektrycznych. 4.2. Stanowisko naprawczo-montaowe Wyposaenie podstawowe mona wykorzysta z działu obróbki rcznej uzupełniajc zaplecze o: stojaki do demontau i montau podzespołów maszyn, urzdzenie do mycia czci, stółz imadłem monterskim, młotki monterskie, skrobaki, czci maszyn stosowanych w maszynach i urzdzeniach górnictwa odkrywkowego: łoyska, hamulce, zestawy kółzbatych, pompy hydrauliczne, sprarki, wentylatory, ruby, podkładki, nakrtki, wpusty, kliny, kołki, sworznie, zestawy wkrtaków, kluczy: płaskich, nasadowych, oczkowych, dynamometrycznych, tulejki montaowe, smarownica, rodki smarne, papier cierny, szczotka druciana, farby podkładowe, pdzle, rozpuszczalnik. 4.3. Stanowisko uytkowania maszyn i urzdze: a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: wiertarki elektryczne i pneumatyczne, wiertnice, kruszarki, przesiewacze, traki, szlifierki, rozłupiarki hydrauliczne, wentylatory, młyny, sprarki, palniki termiczne, młoty pneumatyczne, piły linowe, komplety raczków erdzi i klinów trójdzielnych, wiertła udarowe, koronki wiertnicze, komplety sit, wsporniki, trójnogi lub statywy, smarownice i urzdzenia odsysajce zwierciny, rozdzielacze spronego powietrza, kilof, młotek, tarcze szlifierskie i polerskie, piły do traków, liny do piłlinowych, przewody zasilajce maszyny i urzdzenia (elektryczne lub pneumatyczne), podest, drabina; 5
b. wykaz sprztu, urzdze pomiarowych, diagnostycznych: poziomnica, liniały, suwmiarka, rysik, mazak, waga, tama zwijana, zestawy kluczy; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: atrapa przodka wybierakowego, przodek wybierakowy lub sztolnia wiczebna, bloki skałobrabianych, m.in. granitu, rozdrobnione kruszywo; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, tabele sortymentu kruszyw, instrukcje obsługi maszyn i urzdze, instrukcje bhp przy poszczególnych stanowiskach, instrukcje ochrony ppo.; e. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka do udzielania pierwszej pomocy (zawierajca leki przeciwbólowe, rodki opatrunkowe, wod utlenion, rodki na oparzenia z instrukcj i sposobem uycia leków, spis leków, zeszyt rejestrujcy udzielenie pierwszej pomocy oraz spis osób uprawnionych) powinna znajdowa w pomieszczeniu nauczycieli zawodu lub pomieszczeniu socjalnym; f. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: ubranie robocze, stopery maski ochronne dróg oddechowych, kask ochronny, okulary ochronne, rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, ganice pianowe i proszkowe, gumy izolujce przy urzdzeniach elektrycznych. 4.4. Stanowisko strzałowe Wyposaenie podstawowe mona wykorzysta z działu uytkowania maszyn i urzdze uzupełniajc zaplecze o: atrapy materiałów wybuchowych, przewody i atrapy lontów strzelniczych, atrapy detonatorów i zapalników, urzdzenia inicjujce, syren górnicz, schron strzelniczy, tablice informacyjne, chorgiewki sygnalizacyjne, tablic sygnałów alarmowych. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce wyposaenia pracowni/stanowiska, niezbdne dla potrzeb procesu kształcenia i egzaminowania: wszystkie maszyny, urzdzenia i narzdzia pracy musz by sprawne i posiada tabliczki znamionowe, certyfikaty lub wiadectwa zgodnoci w zakresie bhp. Ganice powinny by rozstawione w widocznym miejscu i oznakowane; na terenie warsztatów naley oznaczy drogi ewakuacyjne i wyjcia awaryjne. Narzdzia, urzdzenia, rodowisko i warunki pracy musz by dostosowane do moliwoci uczniów. Uczniowie musz by zaopatrzeni w rodki ochrony indywidualnej oraz odzie ochronn; w trakcie realizacji zaj na terenie zakładu górniczego naley zapewni uczniom pomieszczenie zabezpieczajce przed wpływem warunków meteorologicznych (burzy, nieycy, ulewy, silnego wiatru). 6