Plany Pracodawców Wyniki 30. edycji badania 13 czerwca 2016 r.
Agenda Metodologia badania Plany Pracodawców Wyniki 30. edycji badania ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy działania pracodawców w obszarze zatrudnienia działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń zatrudnienie Ukraińców Randstad w Polsce 2
Metodologia badania Respondenci Osoby odpowiadające w firmie bezpośrednio za zarządzanie kadrami i rekrutację nowych pracowników Okres realizacji badania 5 kwietnia 6 maja 2016 Technika CATI indywidualne, telefoniczne wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo Liczba firm biorących udział w badaniu 1000 Charakterystyka próby Reprezentatywna ze względu na branżę i region; z próby wykluczono firmy zatrudniające poniżej 10 osób, firmy doradztwa personalnego oraz firmy, dla których agencje pracy tymczasowej nie świadczą usług (np. rolnictwo, górnictwo) Maksymalny błąd statystyczny +/- 3,1% dla N=1000 3
Charakterystyka próby Liczba zatrudnionych 42% 25% 33% 10 49 pracowników 50 249 pracowników 250+ pracowników Branża 35% 10% 32% 2% Przemysł Budownictwo Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łączność 5% 14% 2% Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości i firm Pozostała działalność usługowa 4
5 Wyniki badania
Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej kraju a sytuacja finansowa firmy 6
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy recesja 19% nie wiem 14% stagnacja 46% wzrost 21% Przedstawiciele firm są nieco bardziej optymistyczni w porównaniu do poprzedniego kwartału, 21% badanych spodziewa się wzrostu gospodarczego w ciągu najbliższych 6 miesięcy. Bardziej pozytywne spojrzenie mają przedstawiciele firm z sektora SSC/BPO (30%), zajmujących się obsługą nieruchomości i firm (27%) branża ta charakteryzuje się polaryzacją opinii. Również firmy z kapitałem zagranicznym (25%), a także największe firmy (24%) częściej są zdania, że w najbliższym półroczu w Polsce będziemy mieli do czynienia ze wzrostem gospodarczym. W dalszym ciągu niemal połowa badanych przewiduje stagnację gospodarczą (46%), głównie przedstawiciele branży pośrednictwa finansowego, budownictwa (po 57%) i pozostałych działalności usługowych (58%). Jedna piąta przedstawicieli firm przewiduje recesję gospodarczą. Największe obawy mają przedstawiciele przedsiębiorstw działających w regionie północnym (26%) zajmujących się obsługą nieruchomości i firm a także inną działalnością usługową (po 22%). Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 7
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach V 2015 VIII 2015 XI 2015 II 2016 V 2016 48 48 48 47 46 32 27 23 17 21 8 11 10 23 19 12 14 19 13 14 wzrost stagnacja recesja nie wiem Obecnie wzrósł odsetek przedstawicieli firm spodziewających się wzrostu gospodarczego w okresie najbliższych 6 miesięcy jednak na poprawę oceny wpływ ma sezonowość od 2011 roku włącznie, maj cechuje się gwałtownym wzrostem optymizmu przedsiębiorców. Chociaż ubyło osób oczekujących recesji w nadchodzącym półroczu, to w dalszym ciągu ich odsetek jest wysoki porównywalny z analogicznym okresem 2013 roku. Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 8
Ocena tempa wzrostu gospodarczego kraju w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach Wzrost Stagnacja Recesja Nie wiem 9 20 26 28 44 35 37 37 24 31 21 11 19 11 8 8 14 25 26 36 37 28 26 24 32 27 23 17 21 46 51 58 55 38 46 46 41 47 50 52 53 57 47 50 57 53 55 52 41 44 47 54 50 48 48 48 47 46 32 18 10 12 9 11 7 13 20 11 16 28 15 33 32 24 20 12 17 12 9 13 10 14 8 11 10 23 19 12 11 6 6 9 8 10 9 9 9 12 8 9 9 10 11 13 8 6 12 9 12 10 12 12 14 19 13 14 II/09 V/09 VIII/09 XI/09 II/10 V/10 VIII/10 XI/10 II/11 V/11 VIII/11 XI/11 V/12 VIII/12 XI/12 II/13 V/13 VIII/13 XI/13 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 II/16 V/16 Jak w Pan(i) ocenie wyglądać będzie sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 9 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy bardzo zła 1% ani dobra ani zła 23% zła 4% nie wiem 5% bardzo dobra 14% Dwie trzecie przedstawicieli badanych firm ocenia sytuację finansową swojej firmy jako bardzo dobrą lub dobrą. Częściej takiego zdania są przedstawiciele średnich i dużych firm, zatrudniających więcej niż 50 pracowników (po 73%). Kondycję finansową swojej firmy lepiej oceniają przedstawiciele przedsiębiorstw z regionów: zachodniego (70%) i południowego (71%), a także firm o kapitale mieszanym (85%) oraz zagranicznym (80%). dobra 53% Zaledwie 5% badanych firm ocenia swoją aktualną sytuację finansową jako złą lub bardzo złą (1% ocen bardzo zła ). Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 10
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy porównanie w czasie Dane w procentach V 2015 VIII 2015 XI 2015 II 2016 V 2016 65 68 67 67 67 26 23 25 24 23 5 4 3 3 5 6 5 5 4 dobra + bardzo dobra ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem 5 Ocena kondycji finansowej firm nie uległa istotnym zmianom w stosunku do poprzedniej edycji badania prowadzonego w lutym 2016. W dłuższej perspektywie czasowej mamy jednak do czynienia z poprawą ocen. Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 11
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy zmiany w czasie Dane w procentach dobra + bardzo dobra ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem 60 62 62 62 64 65 68 67 67 67 28 28 27 27 27 26 23 25 24 23 9 7 8 6 5 5 6 5 4 5 3 3 4 5 4 4 3 3 5 5 II/14 V/14 VIII/14 XI/14 II/15 V/15 VIII/15 XI/15 II/16 V/16 Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 12
Ocena aktualnej sytuacji finansowej firmy porównanie między regionami Dane w procentach Północ 5 5 22 54 21 Zachód 69 70 24 5 6 65 Wschód Centrum 25 4 9 62 dobra + bardzo dobra Południe 54 21 71 ani dobra ani zła zła + bardzo zła nie wiem Jak Pan(i) ocenia aktualną sytuację finansową Pana(i) firmy? 13
Działania pracodawców w obszarze zatrudnienia 14
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy nie wiem 4% zmniejszenie zatrudnienia 7% pozostawienie na obecnym poziomie 54% zwiększenie zatrudnienia ogółem 35% Zwiększenie poziomu zatrudnienia w najbliższym półroczu jest planowane przez nieco ponad jedną trzecią firm. Wzrost liczby zatrudnionych planują głównie duże przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 250 pracowników (41%) oraz firmy należące do sektora SSC/BPO (50%), a także firmy o kapitale mieszanym i zagranicznym (po 47%). Dominującym trendem jest utrzymanie zatrudnienia na obecnym poziomie (ponad połowa firm deklaruje brak zmian w tym obszarze). Zmniejszenie poziomu zatrudnienia planuje 7% przedsiębiorstw. Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 15
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach V 2015 VIII 2015 XI 2015 II 2016 V 2016 56 54 57 53 54 31 33 31 36 35 10 4 9 8 4 6 4 7 zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem 5 4 Struktura kierunków zmian poziomu zatrudnienia utrzymuje się na podobnym poziomie w porównaniu z poprzednią edycją badania. Brak wyraźnych zmian wynika ze zjawiska sezonowości zatrudnienia. Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 16
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem 16 20 19 14 24 25 23 24 24 23 20 21 17 24 15 19 20 28 19 26 26 29 26 30 31 33 31 36 35 60 61 65 72 59 64 65 56 62 61 61 56 65 56 62 61 62 58 61 58 59 58 59 59 56 54 57 53 54 15 12 14 11 13 7 10 14 11 11 16 17 13 15 19 15 13 9 17 10 10 11 11 7 10 9 8 6 7 10 7 2 3 4 5 3 7 3 5 3 5 6 5 4 5 5 5 3 5 5 3 4 5 4 4 4 5 4 II/09 V/09 VIII/ 09 XI/09 II/10 V/10 VIII/ 10 XI/10 II/11 V/11 VIII/ 11 XI/11 V/12 VIII/ 12 XI/12 II/13 V/13 VIII/ 13 XI/13 II/14 V/14 VIII/ 14 XI/14 II/15 V/15 VIII /15 XI/15 II/16 V/16 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 17 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami Dane w procentach 54 33 Północ 59 Wschód 5 8 38 73 34 49 57 Zachód 8 6 50 Centrum 37 zwiększenie zatrudnienia Południe 62 33 pozostawienie na obecnym poziomie 59 zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 18
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach zmniejszenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zwiększenie zatrudnienia nie wiem przemysł 7 52 38 4 budownictwo 7 49 38 7 handel i naprawy 5 54 37 3 transport, gospodarka magazynowa i łączność 12 45 38 5 pośrednictwo finansowe 8 74 17 0 obsługa nieruchomości i firm 8 59 28 5 pozostała działalność usługowa 8 72 17 4 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 19
Planowane zmiany poziomu zatrudnienia w firmach w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między typami miejscowości Dane w procentach zwiększenie zatrudnienia pozostawienie na obecnym poziomie zmniejszenie zatrudnienia nie wiem Miasto powyżej 200.000 mieszkańców 5 5 35 Miasto od 50.001 do 200.000 mieszkańców 55 5 4 38 Miasto od 20.001 do 50.000 mieszkańców 7 5 35 53 Miasto do 20.000 mieszkańców 52 10 4 28 Wieś znajdująca się w obrębie dużej aglomeracji miejskiej 13 1 41 59 Wieś znajdująca się poza obrębem dużej aglomeracji 45 72 30 61 Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy w Pana/i firmie przewiduje się: 20
Działania pracodawców w obszarze wynagrodzeń 21
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy spadną 1% nie wiem/trudno powiedzieć 6% wzrosną 24% W co czwartej badanej firmie przewidywany jest wzrost poziomu wynagrodzeń w nadchodzącym półroczu. Optymistyczne plany częściej są deklarowane przez przedstawicieli największych firm (33%) z kapitałem zagranicznym (38%). Również częściej wzrost wynagrodzeń przewidują firmy z sektora SSC/BPO (40%). pozostaną na obecnym poziomie 69% Ponad dwie trzecie badanych przedsiębiorstw zadeklarowało brak zmian w wysokości płac. Zaledwie 1% firm przewiduje spadek poziomu wynagrodzeń. Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 22
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie w czasie Dane w procentach V 2015 VIII 2015 XI 2015 II 2016 V 2016 76 70 69 55 61 18 21 35 30 24 2 2 1 2 1 4 7 8 7 6 wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć Drugi kwartał to kolejny spadek odsetka firm przewidujących wzrost wynagrodzeń w przyszłości, przy jednoczesnym wzroście tych, które planują pozostawić płace na tym samym poziomie. Chociaż nadchodzące półrocze nie jest oczywistym okresem w którym zwykle przyznawane są podwyżki, warto zwrócić uwagę na wzrost rok do roku odsetka przedstawicieli firm deklarujących wzrost płac. Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 23
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy zmiany w czasie Dane w procentach wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć 12 13 13 23 18 16 18 29 23 22 19 24 14 12 21 11 10 17 26 22 19 19 25 28 18 21 35 30 24 73 78 77 68 74 78 74 63 66 73 72 66 76 70 65 80 77 74 66 68 72 75 64 63 76 70 55 61 69 7 4 5 5 2 2 4 3 6 2 3 4 3 8 8 5 4 3 4 3 3 2 3 3 2 2 1 2 1 8 5 6 5 6 4 5 5 6 4 6 5 6 9 6 4 8 6 3 7 6 4 8 6 4 7 8 7 6 II/09 V/09 VIII/ 09 XI/09 II/10 V/10 VIII/ 10 XI/10 II/11 V/11 VIII/ 11 XI/11 V/12 VIII/ 12 XI/12 II/13 V/13 VIII/ 13 XI/13 II/14 V/14 VIII/ 14 XI/14 II/15 V/15 VIII/ 15 XI/15 II/16 V/16 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 24 ogół badanych firm (do fali VIII 2013 N=300; od fali XI 2013 N=1000)
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między regionami Dane w procentach 7 27 Północ 66 Wschód 4 22 1 6 20 73 73 Zachód 2 5 Centrum 27 66 wzrosną Południe 2 7 23 pozostaną na obecnym poziomie 68 spadną nie wiem/trudno powiedzieć Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 25
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między branżami Dane w procentach spadną pozostaną na obecnym poziomie wzrosną nie wiem/trudno powiedzieć przemysł 1 61 31 7 budownictwo 0 73 20 6 handel i naprawy 1 75 18 6 transport, gospodarka magazynowa i łączność 0 67 21 12 pośrednictwo finansowe 0 87 10 2 obsługa nieruchomości i firm 1 66 26 6 pozostała działalność usługowa 4 69 26 1 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 26
Planowane zmiany poziomu wynagrodzeń w okresie najbliższych 6 miesięcy porównanie między typami miejscowości Dane w procentach wzrosną pozostaną na obecnym poziomie spadną nie wiem/trudno powiedzieć Miasto powyżej 200.000 mieszkańców 15 26 Miasto od 50.001 do 200.000 mieszkańców 67 1 7 23 Miasto od 20.001 do 50.000 mieszkańców 7 27 69 Miasto do 20.000 mieszkańców 66 5 1 22 Wieś znajdująca się w obrębie dużej aglomeracji miejskiej 3 19 73 Wieś znajdująca się poza obrębem dużej aglomeracji 78 2 7 19 72 Jak w Pana(i) ocenie kształtować się będą wynagrodzenia w Państwa firmie w ciągu najbliższych 6 miesięcy? 27
28 Zatrudnienie Ukraińców
Zatrudnienie Ukraińców Dane w procentach Zatrudnienie Ukraińców Tak Nie Nie wiem/odmowa 0 odpowiedzi Stanowiska, na których zatrudniani są Ukraińcy Robotnicy niewykwalifikowani 45 1 Robotnicy wykwalifikowani 34 84 15 Specjaliści 26 Pracownicy biurowi i administracyjni 11 Kadra kierownicza średniego szczebla 4 Czy Pana(i) firma zatrudnia obecnie Ukraińców? Ogół badanych firm (N=1000) Na wykresie przedstawiono odpowiedzi, które uzyskały powyżej 1% wskazań Których poziomów stanowisk to zatrudnienie dotyczy? Firmy zatrudniające Ukraińców (N=149) 29
Rozważanie zatrudnienia Ukraińców Dane w procentach Rozważanie zatrudnienia Ukraińców Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie 0 Zdecydowanie nie Nie wiem/ trudno powiedzieć Stanowiska, na których mogliby być zatrudnieni Ukraińcy Robotnicy wykwalifikowani 67 20 9 9 Robotnicy niewykwalifikowani Specjaliści Pracownicy biurowi i administracyjni 13 23 39 31 Kadra kierownicza średniego szczebla Kadra zarządzająca 2 5 32 Nie wiem/ trudno powiedzieć 5 A czy w sytuacji poszukiwania nowych pracowników Pani / Pana firma rozważyłaby zatrudnienie imigrantów z Ukrainy? Firmy niezatrudniające obecnie Ukraińców (N=851) Na wykresie przedstawiono odpowiedzi, które uzyskały powyżej 1% wskazań Których poziomów stanowisk to zatrudnienie mogłoby dotyczyć? Firmy, które rozważyłyby zatrudnienie Ukraińców (N=338) 30
Zatrudnienie Ukraińców Dane w procentach Powody zatrudniania/ rozważania zatrudnienia Ukraińców Rozwiązało/ rozwiązałoby to nasze problemy z brakami kadrowymi Posiadają kompetencje, które są dla nas pożądane 27 38 Bariery zatrudnienia Ukraińców W pierwszej kolejności chcemy zatrudniać Polaków Ze względu na niskie kompetencje / niedopasowanie kompetencji do potrzeb naszej firmy Ze względu na barierę językową Ze względu na nieuregulowaną sytuację prawną tych osób 3 13 16 24 Pochodzenie/narodowość pracownika nie ma dla mnie znaczenia, ważne, że jest chętny do pracy Są zaangażowanymi / zdyscyplinowanymi pracownikami Za względu na niższe wymagania (finansowe i nie tylko) 7 6 25 Nie ma takiej potrzeby (ogólnie) Taka jest specyfika firmy / pracy (bez uzasadnienia) Spodziewam się, że to będą nielojalni pracownicy, którzy zaraz uciekną z kraju Nie możemy zatrudniać obcokrajowców Brak zaufania / obawa o bezpieczeństwo 3 2 2 2 2 Inne 3 Nie mamy doświadczenia z zatrudnianiem takich osób Ze względu na trudność integracji z obecną załogą 2 2 Nie wiem / trudno powiedzieć 7 Inne powody W ogóle nie potrzebujemy nowych pracowników 9 9 Nie wiem / trudno powiedzieć/ odmowa odpowiedzi 22 Dlaczego Pana(i) firma zatrudnia / rozważa zatrudnienie Ukraińców? Firmy zatrudniające/rozważające zatrudnienie Ukraińców (N=487) Dlaczego Pana(i) firma nie rozważyłaby zatrudnienia Ukraińców? Firmy odrzucające możliwość zatrudnienia Ukraińców (N=513) 31
Podejście firm do zatrudnienia Ukraińców NIE zgadzam się ZGADZAM SIĘ Nie wiem / nie mam zdania Zatrudnienie Ukraińców to szansa na uzupełnienie braków kadrowych, z którymi obecnie borykają się firmy 30% 60% 10% Firmy takie jak moja chętnie zatrudnią Ukraińców, ponieważ mają oni niższe niż Polacy wymagania finansowe 55% 22% 23% Ukraińcy chętnie podejmują się prac, którymi nie są zainteresowani Polacy 23% 48% 29% Zatrudnianie Ukraińców nie jest możliwe bez pomocy ze strony polskiego państwa 31% Nie ma sensu zatrudniać Ukraińców, bo szybko zrezygnują z pracy 47% 22% 60% 14% 26% Na ile zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem? 32
33 Podsumowanie wyników
Podsumowanie wyników Sytuacja na rynku pracy Wobec poprzedniego kwartału przedstawiciele firm nieco bardziej optymistycznie oceniają sytuację gospodarczą kraju, jednak rok do roku wyniki są znacząco mniej optymistyczne. Ocena kondycji finansowej firmy pozostaje bez zmian i cały czas utrzymuje się na wysokim poziomie. Prognozy dotyczące poziomu zatrudnienia utrzymują się na nieznacznie niższym poziomie niż kwartał temu, jednak są drugim co do wysokości wynikiem zanotowanym w 30 edycjach badania. W porównaniu z poprzednim kwartałem mniej firm planuje przyznać podwyżki pracownikom, jednak zanotowany wynik jest najlepszym dla drugiego kwartału w całej historii badania. Zatrudnienie Ukraińców 15% przedsiębiorców deklaruje, że zatrudnia obecnie Ukraińców. Cztery na dziesięć firm, obecnie ich nie zatrudniających, rozważa taką możliwość. Głównym powodem zatrudniania lub rozważania zatrudnienia osób tej narodowości są problemy kadrowe z jakimi borykają się firmy, a także fakt, że tacy kandydaci posiadają niezbędne kwalifikacje. Pracodawcy są zdania, że zatrudnianie Ukraińców pozwala na uzupełnienie braków kadrowych. Jednocześnie okazuje się, że mitem jest przeświadczenie o niższych wymaganiach finansowych Ukraińców. 34
35 Randstad w skrócie
36