www.pwc.com IFRS9 Klasyfikacja i wycena ZPL, 29 marca 2011
Agenda zastąpienie MSR39 aktywa: - zmiany w klasyfikacji instrumentów finansowych - instrumenty kapitałowe wycena - instrumenty dłużne wycena - reklasyfikacja - zastosowanie zobowiązania: - model klasyfikacji - opcja wyceny do wartości godziwej 2
możliwe wcześniejsze zastosowanie obowiązkowe zastosowanie w całości Zastąpienie MSR 39: harmonogram prac 4Q2009 4Q2010 1Q2011 2Q2011 2010-2012 2013+ Klasyfikacja i wycena MSSF 9 Aktywa finansowe MSSF 9 Zob. finansowe Utrata wartości wstępny projekt wstępny projekt - reexposure MSSF 9 Utrata wartości Rachunkowość zabezpieczeń wstępny projekt MSSF 9 Rach. zabezpieczeń Kompensowanie wstępny projekt MSSF 9 Kompensowanie 3
www.pwc.com IFRS9 Klasyfikacja i wycena Aktywa finansowe
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów finansowych MSR 39: Instrumenty finansowe WGPWF (FVTPL) PIN (L&R) UDTZ (HTM) DDS (AFS) MSSF 9: Instrumenty finansowe wg zamortyzowanego kosztu (AC) w wartości godziwej WG (FV) WGPICD (FVTOCI) WGPWF (FVTPL) 5
MSSF 9: test modelu biznesowego ocena: czy dany instrument dłużny utrzymywany jest w celu pozyskiwania umownych przepływów pieniężnych, czy w celu realizacji zmiany jego wartości godziwej wskutek sprzedaży przed osiągnięciem wymagalności zasada na poziomie wyższym niż pojedynczy instrument finansowy brak swobodnego wyboru nie na poziomie całej zarządzanej jednostki gospodarczej możliwość istnienia więcej niż jednego modelu biznesowego dozwolona sprzedaż brak zarażenia portfela - zyski/straty prezentowane odrębnie z dodatkowymi ujawnieniami - jeśli sprzedaż częściej niż sporadycznie redefiniowanie modelu biznesowego? Pytanie: ile sprzedaży dopuszczalne? 6
MSSF 9: test modelu biznesowego Utrzymywanie przez jednostkę w celu realizacji przepływów pieniężnych przy jednoczesnym monitoringu wartości godziwej z punktu widzenia płynności i sprzedaż w określonych warunkach Zakup portfela ze stwierdzoną utratą wartości Zarządzanie portfelem w celu realizacji zmian wartości godziwej powstałych na skutek zmian marż kredytowych i krzywych rentowności Portfel zabezpieczony fair value hedge X 7
MSSF 9: zamortyzowany koszt Pożyczki i należności (opcje przedpłaty/przedłużenia, opcje put, call, caps, floors, collars jeśli NIE lewarowane) Zamortyzowany koszt Aktywa utrzymywane do terminu zapadalności (nawet jeśli mogą być sprzedane przez terminem zapadalności) brak zarażenia portfela Obligacje aktualnie zaklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży i utrzymywane w celu realizacji przepływów pieniężnych Obligacje z utratą wartości ( distressed debt ) nabyte nie w celach tradingowych 8
MSSF 9: wartość godziwa Instrumenty dłużne z wbudowanymi instrumentami pochodnymi niepowiązanymi blisko z umową zasadniczą Wartość godziwa Instrumenty dłużne - nabyte i przeznaczone do obrotu - desygnowane do wyceny do wartości godziwej przez RZIS Instrumenty pochodne: - samodzielne - wbudowane wyodrębnione z zobowiązań finansowych - wbudowane wyodrębnione z kontraktów niefinansowych Instrumenty kapitałowe wszystkie (wycena po koszcie bardzo ograniczona) 9
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów finansowych Opcja wartości godziwej Zgodnie z MSR 39 BC74: dozwolona w przypadku: eliminacji niedopasowania księgowego ( accounting mismatch ) gdy grupa aktywów/zobowiązań finansowych zarządzana/oceniana na podstawie wartości godziwej zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem gdy instrument zawiera wbudowany instrument pochodny zgodnie z BC77-78 Zgodnie z MSSF 9: dozwolona w przypadku: eliminacji niedopasowania księgowego ( accounting mismatch ) ujęcie w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat nadal nieodwołalne 10
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów dłużnych Czy celem modelu biznesowego jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy? Tak Czy przepływy pieniężne wynikające z umowy dotyczącej danego instrumentu obejmują wyłącznie wypłaty kapitału i odsetek? Nie Nie Tak Czy jednostka zastosowała opcję wartości godziwej by zredukować niedopasowanie księgowe? Tak Nie Zamortyzowany koszt (impairment) Wartość godziwa przez wynik finansowy (bez impairmentu) 11
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów kapitałowych Czy instrument jest przeznaczony do obrotu? Tak Nie Czy jednostka zdecydowała o wycenie do wartości godziwej przez inne dochody całkowite? Nie Tak Wartość godziwa przez IDC: - bez przenoszenia zysków/strat ze zmian wyceny WG do P&L - bez impairmentu - dywidendy przez P&L Wartość godziwa przez wynik finansowy (bez impairmentu) Eliminacja wyceny nienotowanych inwestycji kapitałowych po koszcie z uwzględnieniem utraty wartości 12
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów finansowych Wbudowane instrumenty pochodne Zgodnie z MSR39.11: konieczne wyodrębnienie wbudowanego instrumentu pochodnego od podstawowego instrumentu finansowego nie blisko powiązanych z umową zasadniczą Zgodnie z MSSF 9: zniesiony wymóg wydzielania wbudowanych instrumentów pochodnych od podstawowego instrumentu finansowego wymagana klasyfikacja kontraktu hybrydowego w całości według zamortyzowanego kosztu lub według wartości godziwej większość wbudowanych instrumentów pochodnych wprowadza zmienność przepływów pieniężnych niezgodne z założeniem, że umowne przepływy pieniężne związane z danym instrumentem obejmują wyłącznie płatności kapitału i odsetek wycena większości kontraktów hybrydowych gdzie kontrakt podstawowy jest aktywem finansowym w całości według wartości godziwej 13
MSSF 9: klasyfikacja instrumentów finansowych 14 Wbudowane instrumenty pochodne Kontrakty hybrydowe umowa zasadnicza = składnik aktywów finansowych umowa zasadnicza = składnik zobowiązań finansowych lub aktywów/zob. niefinansowych bez wyodrębnienia część całościowej oceny utrzymane zastosowanie MSR 39 14
MSSF 9: instrumenty finansowe reklasyfikacja w przypadku instrumentów dłużnych niedesygnowanych jako WGPWF reklasyfikacja z WGPWF do zamortyzowanego kosztu gdy ulega zmianie model biznesowy przyjęty przez jednostkę i odwrotnie - np. przejęcie jednostki o innym modelu biznesowym i połączenie portfeli - np. zaniechanie części działalności niedozwolona w pozostałych przypadkach zmiana intencji wobec określonych aktywów (nawet w przypadku istotnych zmian w warunkach rynkowych) tymczasowy zanik rynku na określone aktywa finansowe przeniesienie aktywów pomiędzy częściami jednostki o różnych modelach biznesowych NIE stanowią zmian modelu biznesowego 15
MSSF 9: instrumenty finansowe wpływ na SF bez zmian dla portfela aktywów przeznaczonych do obrotu i wycenianych w wartości godziwej (PDO, instrumenty pochodne) HTM - reklasyfikacja zgodnie z testem modelu biznesowego i testem charakterystyki umownych przepływów pieniężnych - możliwa sprzedaż DDS - reklasyfikacja zgodnie z testem modelu biznesowego i testem charakterystyki umownych przepływów pieniężnych wbudowane instrumenty pochodne: brak wyodrębnienia wycena do FV akcje nienotowane na giełdzie poprzednio wyceniane jako koszt wycena w wartości godziwej z różnicą w wycenie odniesioną na zyski zatrzymane 16
MSSF 9: instrumenty finansowe zastosowanie 2010 2011 2012 2013 data wejścia w życie możliwość wyznaczenia dowolnej daty pomiędzy tym dniem a datą wydania MSSF 9 jako daty pierwszego zastosowania (data dokonania klasyfikacji aktywów finansowych) brak konieczności przekształcania danych za porównywalne okresy (różnica w wycenie odnoszona na niepodzielony wynik finansowy) ale: projekt dotyczący instrumentów finansowych ewoluuje data wejścia w życie MSSF 9 może zostać przesunięta w roku zastosowania konieczne nowe ujawnienia MSFF 7 standard niezatwierdzony przez UE 17
MSSF 9: wskazówki dotyczące zastosowania Zastosowanie standardu na moment początkowy: należy zidentyfikować wszystkie aktywa finansowe (bez uwzględniania aktywów finansowych usuniętych z bilansu przed tą datą) należy dokonać wyboru odnośnie ich klasyfikacji i wyceny należy restrospektywnie dokonać wyceny aktywów finansowych (jakby były ujęte według IFRS 9 na koniec pierwszego prezentowanego okresu obowiązek trzeciego bilansu ) 18
MSSF 9: Klasyfikacja i wycena podsumowanie Kluczowe zmiany Klasyfikacja nowe wymagania dotyczące klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych likwidacja kategorii aktywów utrzymywanych do terminu wymagalności (HTM) oraz pożyczek i należności (PIN) nowa kategoria wyceny wg zamortyzowanego kosztu (AC) likwidacja kategorii aktywów dostępnych do sprzedaży (AFS) nowa kategoria wyceny w wartości godziwej przez inne dochody całkowite Wycena nowe kryteria klasyfikacji do kategorii aktywów wycenianych wg zamortyzowanego kosztu ocena utraty wartości ograniczona do aktywów wycenianych wg zamortyzowanego kosztu eliminacja instrumentów pochodnych wbudowanych w aktywa finansowe eliminacja wyceny nienotowanych inwestycji kapitałowych po koszcie z uwzględnieniem utraty wartości oparcie na modelu biznesowym stosowanym przez jednostkę do zarządzania aktywami finansowymi istotne cechy umowne aktywów finansowych 19
www.pwc.com IFRS9 Klasyfikacja i wycena Zobowiązania finansowe
MSSF 9: klasyfikacja zobowiązań finansowych zmiany do MSSF 9 wydane w październiku 2010 r. brak istotnych zmian w stosunku do założeń MSR39 - zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu ujmowane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat - wymagane wydzielenie dla umów hybrydowych (zobowiązań nie przeznaczonych do obrotu): umowa zasadnicza według zamortyzowanego kosztu instrument wbudowany według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat - zobowiązanie nieprzeznaczone do obrotu ani nie stanowiące umowy hybrydowej zamortyzowany koszt 21
MSSF 9: klasyfikacja zobowiązań finansowych Czy zobowiązanie jest przeznaczone do obrotu? Tak Nie Czy zobowiązanie jest instrumentem hybrydowym? Tak Wyodrębnienie instrumentów wbudowanych Nie Zamortyzowany Nie koszt Umowa zasadnicza Instrumenty wbudowane Wartość godziwa przez wynik finansowy Uwaga: schemat nie uwzględnia opcji wyceny do wartości godziwej (FVO) 22
MSSF 9: klasyfikacja zobowiązań finansowych Opcja wartości godziwej Zgodnie z MSR 39 i MSSF9: dozwolona w przypadku: eliminacji niedopasowania księgowego ( accounting mismatch ) gdy grupa zobowiązań finansowych zarządzana/oceniana na podstawie wartości godziwej zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem gdy instrument zawiera wbudowany instrument pochodny Skutki: zmiany wartość godziwej wynikające ze zmiany własnego ryzyka kredytowego są ujmowane przez inne dochody całkowite brak odnoszenia (amortyzacji) do rachunku zysków i strat 23
MSSF 9: klasyfikacja zobowiązań finansowych Opcja wartości godziwej Jeśli ujęcie zmiany wartości godziwej w innych dochodach całkowitych spowoduje niedopasowanie księgowe, wówczas wszystkie zmiany wartości godziwej powinny być ujęte w rachunku wyników. Niedopasowanie księgowe wymagania: Ustalone na moment początkowego ujęcia Brak późniejszego przeszacowania Powstaje na skutek ekonomicznego powiązania zobowiązania finansowego z innym instrumentem finansowym czego wynikiem jest niwelowanie ryzyka kredytowego zobowiązania przez zmianę wartości godziwej innego instrumentu finansowego Dodatkowy wymóg ujawnienia zgodnie z MSSF 7 jak ustalono niedopasowanie księgowe 24
MSSF 9: klasyfikacja zobowiązań finansowych Wskazówki dotyczące zastosowania Ujęcie retrospektywne Możliwość wcześniejszego zastosowania Wymagane zastosowanie wcześniejszych wymogów MSSF 9 Wymagane konsekwentne zastosowanie zmian do innych standardów Dane porównawcze niewymagane w przypadku wcześniejszego zastosowania Brak możliwości zmiany klasyfikacji istniejących zobowiązań jeżeli wcześniej wyznaczone do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat data obowiązkowego zastosowania standardu może zostać odroczona jako konsekwencja rozwoju projektów dotyczących impairmentu, rachunkowości zabezpieczeń oraz procesu zbierania informacji zwrotnej na temat terminów wdrożenia MSSF 9 brak zatwierdzenia standardu przez EU 25
Kontakt Tadeusz de Ville Tel.: +48 22 523 4215 E-mail: tadeusz.de.ville@pl.pwc.com 26
Dziękujemy za uwagę Niniejsza publikacja została opracowana w celach informacyjnych i zawiera jedynie ogólne wskazówki odnośnie przedmiotu publikacji. Jej zadaniem nie było udzielenie specjalistycznej porady. Nie powinni Państwo działać na podstawie informacji zawartych w publikacji bez uzyskania odnośnej specjalistycznej porady. Nie udziela się żadnego oświadczenia ani gwarancji (wyraźnej lub dorozumianej) co do dokładności lub kompletności informacji zawartych w publikacji i w zakresie dozwolonym prawem PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. nie bierze na siebie żadnych zobowiązań i zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności i obowiązku zachowania staranności w związku z konsekwencjami działań lub zaniechań Państwa lub dowolnej innej osoby na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji oraz wszelkich decyzji podejmowanych na jej podstawie. 2010 PricewaterhouseCoopers. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nazwa PricewaterhouseCoopers oraz odnosi się do sieci firm członkowskich PricewaterhouseCoopers International Limited (IL). Każda z firm stanowi oddzielny i niezależny podmiot prawny i żadna nie jest przedstawicielem IL ani żadnej innej firmy członkowskiej. IL nie świadczy żadnych usług na rzecz klientów. IL nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych swoich firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania ich zawodowego osądu ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób. Żadna firma członkowska nie przyjmuje odpowiedzialności ani nie bierze na siebie zobowiązań z tytułu działań lub zaniechań dowolnych innych firm członkowskich i nie ma zdolności do kontrolowania zawodowego osądu jakiejkolwiek innej firmy członkowskiej ani IL, ani do zobowiązania ich do czegokolwiek w jakikolwiek sposób.