Załącznik nr 2.6 do PRZEWODNIKA BENEFICJENTA RPO WP 2007-2013 WYTYCZNE DO STUDIÓW WYKONALNOŚCI DLA PROJEKTÓW W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013. - W ZAKRESIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO Gdańsk Wrzesień 2013 r.
I. Wprowadzenie... 3 II. Struktura studium wykonalności... 4 III. Streszczenie studium wykonalności... 5 IV. Wykonalność instytucjonalna... 5 IV.1. Opis Projektodawcy... 5 IV.2. Opis wdrażania projektu... 6 IV.3. Uwarunkowania prawne realizacji projektu... 7 IV.4. Trwałość instytucjonalna... 7 V. Wykonalność techniczno- technologiczna... 8 V.1. Zgodność projektu z krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi. 8 V.2. Opis stanu aktualnego przed realizacją projektu... 8 V.3. Opis potrzeby realizacji projektu... 9 V.4. Przedmiot projektu... 10 V.4.1. Analiza różnych wariantów rozwiązania zidentyfikowanych problemów... 10 V.4.2. Szczegółowy opis wybranego wariantu... 11 V.4.3. Opis stanu po realizacji projektu - logika interwencji... 12 VI. Wykonalność finansowo - ekonomiczna... 15 VI.1. Analiza finansowa... 15 VI.1.1. VI.1.2. Określenie założeń do analizy finansowej.... 15 Całkowite nakłady inwestycyjne... 16 VI.1.3. Kalkulacja przychodów ze sprzedaży inwestora w wyniku realizacji inwestycji... 22 VI.1.4. Kalkulacja kosztów eksploatacyjnych całego systemu bez realizacji projektu oraz z jego uwzględnieniem... 23 VI.1.5. Rachunek zysków i strat... 25 VI.1.6. Zestawienie przepływów pieniężnych projektu... 26 VI.1.7. Ustalenie wysokości dofinansowania (określenie dopuszczalnej wielkości pomocy publicznej lub określenie luki w finansowaniu)... 26 VI.1.8. Wyliczenie i interpretacja wskaźników finansowej efektywności projektu... 27 VI.1.9. Struktura finansowania... 30 VI.1.10. Analiza trwałości finansowej projektu... 32 VI.2. Analiza ekonomiczna... 33 VI.2.1. Określenie założeń do analizy ekonomicznej... 33 VI.2.2. Rachunek kosztów i korzyści ekonomicznych... 34 VI.2.3. Zestawienie i ocena jakościowa kosztów i korzyści, które nie mogły zostać wycenione... 34 VI.2.4. Ustalenie wartości wskaźników efektywności ekonomicznej projektu... 34 VI.2.5. Analiza wrażliwości... 36 VI.2.6. Analiza ryzyka... 36 VI.2.7. Analiza wskaźnikowa... 37 VII. Wpływ projektu na środowisko... 38 VII.1. Wpływ realizacji projektu na środowisko w trakcie realizacji robót budowlanych.... 38 VII.2. Wpływ inwestycji na środowisko po zakończeniu... 38 VII.3. Wpływ na siedliska i gatunki zamieszkujące tereny Natura 2000 i inne o znaczeniu krajowym... 38-2 -
I. WPROWADZENIE Wytyczne są przeznaczone dla osób opracowujących studia wykonalności dla projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Celem wytycznych jest ujednolicenie zasad przygotowywania studiów wykonalności, w szczególności przyjmowania założeń, parametrów, a także metodologii prowadzenia obliczeń. Celem studium wykonalności jest pokazanie czy dany projekt jest możliwy do zrealizowania biorąc pod uwagę: opinię społeczną, aspekt techniczny i ekonomiczny, a także spodziewane oddziaływanie na środowisko naturalne. Ma ono na celu również udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy projekt jest wykonalny technicznie, czy beneficjent posiada środki na jego realizacje i późniejsze utrzymanie oraz który z rozpatrywanych wariantów realizacji jest najefektywniejszy pod względem skuteczności osiągnięcia zamierzonego celu. Niniejsze wytyczne dotyczą następujących typów projektów: Poddziałanie 2.2.1 Rozwój Infrastruktury Społeczeństwa Informacyjnego - budowa nowych, rozbudowa i przebudowa istniejących regionalnych oraz miejskich informatycznych sieci szkieletowych, w szczególności w oparciu o technologię światłowodową; - budowa nowych, przebudowa i rozbudowa istniejących lokalnych, szerokopasmowych sieci dostępowych poza obszarami miejskimi, w szczególności w oparciu o technologię bezprzewodową; - budowa nowych, przebudowa i rozbudowa istniejących miejskich, szerokopasmowych sieci dostępowych (METRO Ethernet) umożliwiających transmisję danych multimedialnych; - tworzenie publicznych punktów dostępu do usług elektronicznych oraz Internetu (PIAP-y, Hot-Spoty); - rozwój telefonii internetowej (VoIP) do zastosowania w instytucjach publicznych. Poddziałanie 2.2.2 Rozwój Usług Społeczeństwa Informacyjnego - wdrożenie platform elektronicznych dla zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania oraz zintegrowanych, interaktywnych usług administracji elektronicznej (e-administracja) dla przedsiębiorców i obywateli na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym, a także wsparcie przebudowy zaplecza administracji (back-office) umożliwiające sprawny i bezpieczny dostęp do zasobów danych i informacji publicznej (tj. systemy elektronicznego obiegu dokumentów); - podnoszenie bezpieczeństwa świadczonych usług elektronicznych oraz wdrożenie podpisu elektronicznego w jednostkach administracji publicznej; - zastosowanie w edukacji nowoczesnych technologii informacyjnych, wspierających wszelkie formy zdalnego kształcenia i doskonalenia zawodowego (e-edukacja) takie jak: specjalizowane systemy dla niepełnosprawnych, doskonalenie zawodowe dorosłych, systemy wspierające edukację trzeciego wieku oraz wspieranie edukacji szkolnej i studiów wyższych; - rozwój regionalnych zasobów cyfrowych promujących turystykę i kulturę regionu, tj. cyfrowe zasoby biblioteczne i archiwalne, zasoby wirtualnych muzeów, systemy informacji turystycznej i kulturalnej, oraz usług elektronicznych w zakresie kultury i turystyki (e-kultura, e-turystyka); - zastosowanie w ochronie zdrowia technologii informacyjnych i komunikacyjnych poprzez rozwój aplikacji telemedycznych (e-zdrowie), w tym m.in. sprawozdawczości medycznej, sprawozdawczości w zakresie rozliczeń finansowych, elektronicznych kart zdrowia, e-recept, a także usług informacyjnych, np. telekonsultację, rejestracja przez Internet itp. Zaleca się, aby w przedstawione w studium informacje były ściśle związane z realizowanym projektem oraz aby wykonane opracowanie nie przekraczało objętości 100 stron formatu A4 ( plus niezbędne załączniki). - 3 -
II. STRUKTURA STUDIUM WYKONALNOŚCI 0. Streszczenie studium wykonalności 1. Wykonalność instytucjonalna 1.1 Opis Projektodawcy 1.2. Opis wdrażania projektu 1.3. Uwarunkowania prawne realizacji projektu 1.4. Trwałość instytucjonalna 2. Wykonalność techniczno- technologiczna 2.1. Zgodność projektu z krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi 2.2. Opis stanu aktualnego przed realizacją projektu 2.3. Opis potrzeby realizacji projektu 2.4. Przedmiot projektu 2.4.1. Analiza różnych wariantów realizacji rozwiązania zidentyfikowanych problemów 2.4.2. Szczegółowy opis wybranego wariantu 2.4.3. Opis stanu po realizacji projektu - logika interwencji 3. Wykonalność finansowo - ekonomiczna 3.1. Analiza finansowa 3.1.1. Określenie założeń do analizy finansowej 3.1.2. Całkowite nakłady inwestycyjne 3.1.3. Kalkulacja przychodów i kosztów w okresie referencyjnym 3.1.4. Rachunek zysków i strat 3.1.5. Zestawienie przepływów pieniężnych projektu 3.1.6. Ustalenie wysokości dofinansowania (określenie luki w finansowaniu) 3.1.7. Wyliczenie i interpretacja wskaźników finansowej efektywności projektu 3.1.8. Struktura finansowania 3.1.9. Analiza trwałości finansowej projektu 3.2. Analiza ekonomiczna 3.2.1. Określenie założeń do analizy ekonomicznej 3.2.2. Rachunek kosztów i korzyści ekonomicznych 3.2.3. Zestawienie i ocena jakościowa kosztów i korzyści, które nie mogły zostać wycenione 3.2.4. Ustalenie wartości wskaźników efektywności ekonomicznej projektu 3.2.4.1.Wskaźnik ENPV i ERR 3.2.4.2.Wskaźnik B/C 3.5. Analiza ryzyka 4. Wpływ projektu na środowisko 4.1. Wpływ realizacji projektu na środowisko w trakcie realizacji robót budowlanych. - 4 -
4.2. Wpływ inwestycji na środowisko po zakończeniu bezpośredni efekt ekologiczny. 4.3. Wpływ na siedliska i gatunki zamieszkujące tereny Natura 2000 i inne o znaczeniu krajowym. III. STRESZCZENIE STUDIUM WYKONALNOŚCI W streszczeniu studium (podsumowaniu) należy stosować następujące zasady: streszczenie należy pisać zawsze na końcu pracy nad studium (kiedy całości dokumentu zostanie przygotowana), streszczenie nie powinno mieć więcej niż 10 stron, jeżeli istnieje potrzeba omówienia większego fragmentu należy odesłać czytelnika do szczegółowej części studium, przy każdym wniosku, wyniku badań itp. należy podawać stronę, na której znajdują się analizy lub wyliczenia, aby czytelnik mógł szybko znaleźć ten fragment, kolejność przedstawianych informacji powinna być zgodna ze strukturą studium, język streszczenia powinien być prosty do zrozumienia przez osoby bez przygotowania technicznego. W streszczeniu powinien się znaleźć skrótowy przegląd kluczowych informacji o projekcie: w przypadku informacji ogólnych: - tytuł projektu (inwestycji dla której tworzone jest studium wykonalności), - lokalizacja inwestycji, w tym powiat, gmina, miejscowość, - planowany okres realizacji, w przypadku wykonalności instytucjonalnej: - kto jest odpowiedzialny za przygotowanie, realizację i rozliczenie projektu, - kto będzie zarządzał wytworzonym majątkiem, w przypadku wykonalności techniczno-technologicznej: - streszczenie opisu sytuacji aktualnej i zidentyfikowanych problemów, - podsumowanie analizy wariantów i uzasadnienie wybory wariantu do realizacji, - krótki opis przedmiotu projektu wraz z podaniem najważniejszych parametrów technicznych i technologicznych inwestycji, w przypadku wykonalności ekonomiczno-finansowej: - czy beneficjent posiada finansową zdolność realizacji inwestycji, - zestawienie wskaźników finansowych i ekonomicznych oraz krótki opis korzyści i kosztów niekwantyfikowalnych, - czy projekt jest trwały finansowo. IV. WYKONALNOŚĆ INSTYTUCJONALNA IV.1. Opis Projektodawcy Punkt ten powinien odpowiedzieć na pytanie, czy projektodawca - beneficjent posiada zdolność organizacyjną do realizacji projektu. Należy dokonać opisu stanu aktualnego beneficjenta wdrażającego projekt, przedstawić podstawowe dane formalno prawne dotyczące jego statusu. - 5 -
W przypadku projektów realizowanych w partnerstwie, w analogiczny sposób należy opisać status wszystkich partnerów zaangażowanych finansowo i organizacyjnie. Pomocne do opisu będą następujące informacje: - w przypadku jednostek samorządu terytorialnego - uproszczony schemat organizacyjny beneficjenta z zaznaczeniem wydziałów odpowiedzialnych za projekt. - w przypadku jednostek budżetowych: podstawę prawną utworzenia, organ założycielski, zadania statutowe. - w przypadku organizacji pozarządowych: formę prawną, krótką historię, krótki opis i przedmiot działalności. - w przypadku podmiotów gospodarczych (nie dotyczy działań skierowanych bezpośrednio do przedsiębiorców) przedstawić należy: formę prawną, głównych udziałowców i akcjonariuszy, krótką historię, krótki opis działalności, perspektywy rozwoju. - w przypadku kościołów i związków wyznaniowych informację określającą podstawę prawną funkcjonowania wnioskodawcy (np. wypis z właściwego rejestru lub zaświadczenie o posiadaniu przez podmiot wnioskujący kościelnej osobowości prawnej) Ponadto w punkcie tym należy opisać doświadczenie beneficjenta i partnerów w przygotowaniu, realizacji i rozliczaniu inwestycji, w tym inwestycji współfinansowanych ze źródeł zewnętrznych w ostatnich 5 latach. Istotne jest by nie opisywać wszystkich projektów realizowanych przez w/w podmioty, lecz tylko te, które są podobne we wdrażaniu do danej inwestycji. W celu wykazania doświadczenia w realizacji projektów warto również wskazać na doświadczenie w realizacji projektów miękkich, lecz tylko tych ściśle związanych tematycznie z przedmiotem studium. Informacje o projektach należy przygotować w następującym formacie: podmiot realizujący inwestycję krótka charakterystyka projektu, wartość projektu, kwota i źródła dofinansowania. IV.2. Opis wdrażania projektu W punkcie tym należy w sposób bardziej szczegółowy przedstawić sposób wdrażania projektu (wyłącznie w zakresie istotnym dla prawidłowego wdrożenia projektu), a w szczególności należy opisać: - strukturę organizacyjną instytucji wdrażającej projekt oraz struktury organizacyjne partnerów (komórek odpowiedzialnych za realizację projektu, w tym o ile można imiennie wskazać - osoby biorące udział w realizacji projektu), - rolę, zadania i odpowiedzialność w/w komórek na każdym etapie wdrażania projektu od m.in. składania wniosku, poprzez zamówienia publiczne, monitoring realizacji, płatności dla wykonawców, nadzór nad inwestycję, eksploatację, itp.) - podział odpowiedzialności i zadań pomiędzy wszystkie instytucje realizujące projekt (zakres umowy partnerskiej, jeśli dotyczy), - wszystkie osoby, instytucje i organizacje, na które realizacja projektu będzie miała wpływ. W tym punkcie należy opisać również w jaki sposób będą finansowane komórki odpowiedzialne za realizację projektu, można również wskazać: - główne koszty funkcjonowania komórek odpowiedzialnych za wdrożenie projektu; - źródła, z jakich będzie ona finansowana. - 6 -
IV.3. Uwarunkowania prawne realizacji projektu W tym punkcie należy krótko opisać uwarunkowania realizacyjne planowanego projektu wynikające z: - studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego itp., - uwarunkowań ochrony konserwatorskiej (czy teren na którym realizowane jest przedsięwzięcie leży w strefie ochrony konserwatorskiej, czy nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków ) - uwarunkowań prawnych, warunków środowiskowych, geologicznych i geotechnicznych. Ponadto w opisie należy przedstawić status prawny nieruchomości, w której będzie realizowany projekt. Należy opisać, jaka jest forma korzystania z tej nieruchomości (własność, czy dzierżawa). Jeżeli projektodawca nie jest właścicielem nieruchomości, należy napisać: - kto jest właścicielem gruntów / nieruchomości, na których będzie realizowany projekt? - jaka jest dostępność mediów pod inwestycję? (jeżeli dotyczy) Jaka jest dostępność gruntów niezbędnych do zrealizowania wybranego wariantu realizacji projektu? - jakie są ograniczenia wynikające z umowy np. jaki okres dzierżawy zapisano w umowie? jaki jest okres wypowiedzenia umowy itp. IV.4. Trwałość instytucjonalna Projektodawca jest zobowiązany do utrzymania projektu, przez co najmniej 5 lat od chwili zakończenia jego realizacji. Należy, więc określić sposób zarządzania i eksploatacji majątkiem, który powstanie dzięki realizacji projektu. W tym punkcie należy określić: - kto będzie odpowiedzialny za utrzymanie inwestycji po jej realizacji, w szczególności kto będzie ponosił koszty eksploatacji wytworzonego majątku, - sposób zabezpieczenia środków na te wydatki; W przypadku przekazania innemu podmiotowi własności lub zarządzania majątkiem wytworzonym w trakcie realizacji projektu należy dodatkowo opisać: - sposób wyłonienia operatora/przyszłego właściciela; - strukturę organizacyjną operatora/przyszłego właściciela; - relacje prawne i finansowe operatora/przyszłego właściciela z beneficjentem. Przyszły właściciel lub operator majątku powstałego w projekcie finansowanym z EFRR (po jego zakończeniu) musi być wiarygodny, pewny i wypłacalny bardzo istotna jest jego trwałość finansowa. Jeżeli bowiem przyszły właściciel/operator zbankrutuje, trwałość samych rezultatów (np. inwestycji) nie będzie miała znaczenia. Jeżeli właścicielem i zarządzającym pozostanie projektodawca, można na tym zakończyć wypełnianie tego punktu (wiarygodność, pewność i wypłacalność była przedstawiana wcześniej). - 7 -
V. WYKONALNOŚĆ TECHNICZNO- TECHNOLOGICZNA V.1. Zgodność projektu z krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi W tym punkcie należy przedstawić opis szerszego kontekstu realizacji projektu w nawiązaniu do krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych. W szczególności należy wykazać zgodność projektu z: - Strategią Rozwoju Kraju 2007-2015 i Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia, - Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego i innymi regionalnymi dokumentami strategicznymi wskazanymi w opisie 2 Osi Priorytetowej w RPO WP i URPO (np. Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Pomorskiego) Nie należy wymieniać i obszernie opisywać wszystkich dokumentów, lecz wykazać ich szczegółowy związek z projektem. Istotą tego punktu jest wskazanie, w jaki sposób problemy zidentyfikowane w dokumentach strategicznych będą załatwiane w wyniku przyszłej realizacji projektu. V.2. Opis stanu aktualnego przed realizacją projektu Elementem wyjściowym w poprawnie sporządzonej analizie techniczno-technologicznej jest rzetelny i poprawny opis stanu aktualnego. Jasno opisany stan obecny pozwala w sposób przejrzysty przejść do identyfikacji istniejących problemów oraz potrzeb, a tym samym do uzasadnienia potrzeby realizacji projektu. Opis stanu obecnego powinien przede wszystkim koncentrować się na charakterystyce istniejących elementów, które mogą zostać wykorzystane w projekcie oraz otoczenia z nim związanego. Już na tym etapie powinny być wskazane lub chociaż zaakcentowane obecne problemy wynikające ze stanu istniejącego. Proponowany zakres informacji w opisie stanu aktualnego powinien zawierać wszystkie ważne dla przedsięwzięcia elementy: - Opis obszaru objętego potencjalnym oddziaływaniem projektu wraz ze sposobem jego wyznaczenia (delimitacji) oraz z uwzględnieniem następujących zagadnień: ogólny profil obszaru (rolniczy, przemysłowy, turystyczny, miejski itp.) jakie miejscowości obejmuje?, ilu mieszkańców go zamieszkuje; jakie jest ukształtowanie terenu w kontekście sieci internetowej; - Stan techniczny infrastruktury, która jest przedmiotem projektu, opis zagrożeń (m.in. przestarzałe technologie informatyczne - w niektórych przypadkach uniemożliwiają one zastosowanie nowoczesnych technologii w związku z czym podlegają wymianie); - Opis obecnej oferty usługowej na zidentyfikowanym obszarze projektu i jej charakterystykę (administracja, nauka, zdrowie, kultura, poziom zaawansowanie technologicznego usług itp.); - Charakterystykę obecnie korzystających z sieci Internet oraz usług elektronicznych (liczba odwiedzających na podstawie liczników odwiedzin, czy ilość osób korzystających jest uzależniona od czynników zewnętrznych (np: konieczność wymiany dowodów osobistych), struktura wiekowa odwiedzających, terytorialne pochodzenie, cele i motywy odwiedzających); - Opis zidentyfikowanych problemów, niedogodności i potrzeb odwiedzających oraz mieszkańców i podmiotów gospodarczych z rejonu objętego projektem w zakresie - 8 -
przyczyny skutki informatyzacji z uwzględnieniem przyczyn, dla których nie zostały one do dnia dzisiejszego zaspokojone; - Identyfikacja koniecznych do przeprowadzenia działań zmierzających do poprawy obecnej sytuacji i zniwelowania problemów. Konieczne jest podawanie źródeł pozyskanych informacji. Celem opisu stanu obecnego jest oddanie pełnego obrazu stanu istniejącego i przedstawienie otoczenia, w którym będzie realizowany projekt. Opis stanu obecnego jest również podstawą oceny potrzeby realizacji projektu. Należy pamiętać, że każdy projekt jest inny i rolą autorów Studium Wykonalności jest przedstawienie wszystkich informacji istotnych dla planowanego projektu. V.3. Opis potrzeby realizacji projektu Opis potrzeby realizacji projektu to kluczowy moment studium, który daje podstawę do rozważenia możliwości sfinansowania danego projektu. Jest to moment, który przedstawia problemy społeczności interesariuszy projektu, które dany projekt ma rozwiązać. Dlatego w opisie powinny się znaleźć następujące elementy: - analiza problemów i potrzeb, które dotykają interesariuszy projektu (ale jedynie w kontekście przedmiotu projektu), a w tym w szczególności: - rozpoznanie problemów odczuwanych przez różnych interesariuszy projektu oraz źródła tej analizy: np. przeprowadzenie konsultacji z interesariuszami, wcześniej przeprowadzone badania na danym obszarze lub obszarze o podobnych problemach; - związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy problemami; - powiązania pomiędzy wykazanymi problemami, a przedstawionym wcześniej opisem otoczenia projektu; - selekcja wszystkich problemów i wybór tych, które projekt ma rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania; Tak przeprowadzona analiza powinna doprowadzić do stworzenia drzewa problemów 1, które doskonale obrazuje problemy wynikające ze stanu obecnego. Krok 1: Krok 2: Krok 3: Identyfikacja głównych problemów charakteryzujących istniejącą sytuację (burza mózgów). Wybór pojedynczego problemu startowego/głównego. Identyfikacja problemów związanych z problemem startowym. 1 Metodę tworzenia drzewa problemów można znaleźć w opracowaniach European Commission, PCM - Project Approach Guidelines, 2004-9 -
Krok 4: Krok 5: Krok 6: Krok 7: Ustanowienie hierarchii przyczynowo skutkowej: problemy, które bezpośrednio powodują problem startowy umieszczone są na poniżej; problemy, które są bezpośrednimi efektami problemów startowych są umieszczone powyżej. Postąpić analogicznie z wszystkimi innymi problemami. Połączyć problemy strzałkami ilustrującymi związki przyczynowo skutkowe. Przejrzeć diagram i weryfikować jego poprawność i kompletność. Na co należy uważać? - problemy muszą być sformułowane jako negatywne sytuacje - problemy muszą być rzeczywiste a nie przyszłe czy wyimaginowane - pozycja problemu w hierarchii nie odnosi się do jego ważności - problem nie jest wynikiem braku rozwiązania ale istniejącą negatywną sytuacją Źródło: European Commission, PCM - Project Approach Guidelines, 2004 Po sporządzeniu drzewa problemów, należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden ważny, o ile nie najważniejszy w analizie problemów, aspekt. Na podstawie drzewa problemów można z łatwością określić, czy projekt rozwiązuje rzeczywiste problemy społeczności. Bowiem jedynie projekty rozwiązujące problemy znajdujące się na samym dole drzewa problemów (pierwotne przyczyny) są skuteczne i zostawiają trwałe rezultaty. Jeżeli projekt koncentruje się na problemach ze środka drzewa, to ewentualnie rozwiąże je jedynie na czas projektu, bowiem po jego zakończeniu ponownie zaczną oddziaływać problemy będące poniżej i ponownie powstaną skutki (problemy pośrednie), które projekt chwilowo rozwiązał. V.4. Przedmiot projektu V.4.1. Analiza różnych wariantów rozwiązania zidentyfikowanych problemów Analiza wariantów projektu jest decydująca dla właściwej identyfikacji zakresu projektu oraz wyboru najbardziej opłacalnego rozwiązania technicznego. Wybierając możliwe warianty realizacji projektu, należy zwrócić uwagę, czy faktycznie przyczyniają się one do określania różnych zakresów i możliwości realizacji projektu, Chodzi tu o to, aby skupić się na ograniczonej liczbie istotnych i technicznie wykonalnych opcji. Dla ułatwienia wyboru wariantów, należy opowiedzieć na dwa podstawowe pytania: - w jaki sposób można rozwiązać wcześniej zidentyfikowane problemy oraz potrzeby? - w jakim stopniu zidentyfikowane warianty odpowiadają na potrzeby społeczności? Generalnie rzecz biorąc wybór wariantów do analizy może dotyczyć głównych aspektów realizacji projektu, takich jak: - lokalizacja (czy rozważana lokalizacja urządzeń niezbędnych do realizacji inwestycji jest optymalna ze względu na ukształtowanie terenu, bliskości zabudowań, wykorzystanie dostępnej kanalizacji tele-technicznej). - zakres projektu (czy konieczna jest budowa czy wystarczy rozbudowa a może jedynie przebudowa, czy inwestycja pozwoli na kompleksowe wdrożenie danego rozwiązania czy będą niezbędne dodatkowe inwestycje). - 10 -
- skala projektu (czy inwestycja obejmuje swoim zasięgiem całe województwo, powiat lub gminę, czy swoim zasięgiem trafia do dedykowanej grupy odbiorców). Należy sprawdzić, czy opis każdego z wariantów zawiera w sobie odpowiedzi na poniższe pytania: w jaki sposób można rozwiązać wcześniej zidentyfikowane problemy oraz potrzeby? w jakim stopniu zidentyfikowane warianty odpowiadają na potrzeby społeczności? Analiza wariantów dokonana może być w dowolny sposób (lecz zawsze z określeniem metodologii), jednakże zaleca się sporządzenie analizy wielokryterialnej z zastosowaniem współczynników wagowych dla wybranych kryteriów istotnych z punktu widzenia danego przedsięwzięcia, np. pilność realizacji inwestycji, liczba docelowych użytkowników, efekt końcowy rozumiany jako poprawa dostępu do Internetu, rozszerzenie oferty lub stworzenie nowych usług elektronicznych. Analiza taka pozwala wykazać efektywność proponowanych wariantów w kilku aspektach i pozwala na ocenę poszczególnych wariantów inwestycji oraz wybór optymalnego rozwiązania. Kryteria oraz współczynniki wagowe oraz ich wartości mogą być dobrane zgodnie z charakterem planowanej inwestycji. Analiza wariantów ma ponadto wskazywać, czy uzyskanie dofinansowania wywoła tzw. efekt zachęty. Do oceny wystąpienia efektu zachęty konieczne jest wprowadzenie do analizy co najmniej dwóch różnych modeli realizacji projektu (przy udziale i bez udziału środków pochodzących z dofinansowania w ramach RPO). Przedmiotowe modele mają wykazać, że wskutek uzyskania dofinansowania nastąpi: a) znaczące zwiększenie rozmiaru projektu lub b) znaczące zwiększenie zakresu projektu lub c) znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt lub d) znaczące przyspieszenie zakończenia projektu, w stosunku do wariantu, który zakłada realizację projektu bez otrzymania dofinansowania ze środków RPO. V.4.2. Szczegółowy opis wybranego wariantu V.4.2.A. Lokalizacja, miejsce realizacji projektu W tym punkcie należy: - jasno przedstawić lokalizację wybranego wariantu projektu; - opisać charakterystykę lokalizacji wybranego wariantu projektu; - dołączyć niezbędne mapy, szkice sytuacyjne, które w sposób przejrzysty i czytelny obrazują miejsce realizacji projektu (w tym odniesienie do obszarów chronionych).; V.4.2.B. Analiza techniczna i technologiczna Opis koncepcji techniczno-technologicznej powinien ograniczyć się do elementów mających rzeczywisty wpływ na koszty czy funkcjonowanie infrastruktury w przyszłości. Opisując wybrane rozwiązanie technologiczne należy skupić się na odpowiedzi na m.in. następujące pytania: - czy rozwiązania zastosowane w projekcie promują na polskim rynku optymalne oraz sprawdzone technologie; - 11 -
- czy rozwiązania spełniają wymogi wynikające z obowiązujących europejskich i polskich norm oraz przepisów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony środowiska; - czy rozwiązania te wpływają znacząco na zmniejszenie zagrożeń dla zdrowia ludzkiego. Opisując poszczególne elementy techniczno-technologiczne, należy uzasadniać wybór konkretnych rozwiązań technologicznych. Po ich wybraniu należy przedstawić wyczerpujący opis z podaniem podstawowych parametrów planowanej inwestycji w zakresie określonym w rozdziale V.2. Istotne jest podanie źródła powyższych informacji (koncepcja techniczna, program funkcjonalnoużytkowy, dokumentacja techniczna, itp.) V.4.2.C. Trwałość technologiczna W tym punkcie należy odpowiedzieć na kluczowe pytania: - Czy wybrane technologie budowy poszczególnych elementów infrastruktury przełożą się na wysoką jakość i trwałość otrzymanych produktów, tak że nie będą one wymagały ciągłych udoskonaleń lub poprawek? - Czy proponowane rozwiązania biorą pod uwagę szybkie starzenie się ekonomiczne urządzeń i oprogramowania i zapewniają funkcjonowanie rezultatów z uwzględnieniem nakładów odtworzeniowych przynajmniej w okresach referencyjnych? - Czy analiza techniczna i technologiczna udowadnia, że zastosowana technologia ma charakter efektywny kosztowo? V.4.3. Opis stanu po realizacji projektu - logika interwencji V.4.3.A. Wskaźniki produktu Projektodawca opisuje w tym punkcie wszystkie produkty powstałe, bądź pozyskane w ramach projektu, i które po jego zakończeniu przełożą się na rezultaty opisane w punkcie poniżej. Produkt bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami. Produkty muszą zostać skwantyfikowane. Podstawowe produkty muszą być zgodne z listą wskaźników produktu ujętych we wniosku o dofinansowanie projektu. V.4.3.B. Wskaźniki rezultatu W punkcie tym należy przedstawić informacje na temat rezultatów, które zostaną osiągnięte dzięki realizacji projektu. Rezultaty można zdefiniować jako korzyści, jakie wynikną dla beneficjenta bezpośrednio po zakończeniu projektu w związku ze zrealizowanymi działaniami, tj. dostarczonymi mu opisanymi powyżej produktami. Rezultaty te powinny być skwantyfikowane, czyli przedstawione w ujęciu liczbowym. W przypadku, gdy dany rezultat jest trudny do skwantyfikowania, należy ująć go w sposób opisowy. Podstawowe rezultaty muszą być zgodne z listą wskaźników rezultatu ujętych we wniosku o dofinansowanie projektu. - 12 -
V.4.3.C. Wskaźniki oddziaływania projektu cele długofalowe Projektodawca opisuje w tym punkcie jakie długoterminowe korzyści zostaną osiągnięte w danym sektorze/regionie poprzez realizację projektu Oddziaływanie długofalowe konsekwencje zrealizowanego produktu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla beneficjentów końcowych. Oddziaływanie projektu przekłada się na jego cele projektu, które powinny nawiązywać do wcześniej zidentyfikowanych problemów oraz być zgodne z celami RPO WP (celami osi priorytetowej, działania) Ponadto cele bezpośrednie i długofalowe muszą być: - opisem przyszłego stanu rzeczy, który zaistnieje po rozwiązaniu problemów; - zgodne z metodą SMART, każdy cel powinien być: - S pecific (konkretny) czy cel nie jest ujęty zbyt ogólnie?; - M easurable (mierzalny) czy można zmierzyć poziom jego osiągnięcia?, - A chievable/available (osiągalny) czy cel jest wyrażony liczbowo?, tylko skwantyfikowany cel jest osiągalny. - R ealistic (realistyczny) czy cel jest możliwy do osiągnięcia w założonym okresie?, - T imed (określony w czasie) czy cel jest określony w czasie?. V.4.3.D. Matryca logiczna projektu 2 Na zakończenie opracowywania logiki interwencji należy przygotować matrycę logiczną projektu, podsumowującą całą logikę projektu. Logika interwencji Wskaźniki realizacji Źródła informacji o wskaźniku Założenia Cel nadrzędny (programowy, ogólny) Cel bezpośredni projektu (główny) Rezultaty Produkty wskaźniki rezultatów muszą być spójne ze wskaźnikami z wniosku wskaźniki produktów muszą być spójne ze wskaźnikami z wniosku 2 Metodę tworzenia matrycy logicznej można znaleźć m.in.w opracowaniach European Commission, PCM - Project Approach Guidelines, 2004-13 -
Działania Środki Koszty Poprawnie sporządzona matryca logiczna powinna: - definiować nadrzędny cel projektu (cel szerszy, ogólny); - definiować to, do czego dążymy w projekcie; - identyfikować kluczowe rezultaty projektu; - grupować działania niezbędne do osiągnięcia rezultatów; - używać obiektywnie weryfikowalnych wskaźników; - identyfikować sposoby weryfikacji osiągnięć projektu; - identyfikować obszary ryzyka zewnętrznego. V.4.3.E. Komplementarność projektu Projekt zgłaszany do dofinansowania z RPO WP 2007-2013 może być elementem realizacji szerszego przedsięwzięcia lub pozostawać w związku z realizacją innych projektów przez beneficjenta bądź inne podmioty (zaangażowane w realizację niniejszego projektu) w ramach 1. Podstaw Wsparcia Wspólnoty 2004-2006: - SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, - SPO Rozwój zasobów ludzkich, - SPO Transport, - SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, - SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb, - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, - Fundusz Spójności, - Inicjatywy Wspólnoty INTERREG oraz EQUAL, 2. W ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013: - PO Infrastruktura i Środowisko, - PO Innowacyjna Gospodarka, - PO Kapitał Ludzki, - PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej, - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013, 3. Z innych źródeł zewnętrznych lub środków własnych. Należy wskazać (tytuł projektu, źródło finansowania, krótki opis i wartość projektu) oraz opisać związek pomiędzy przedmiotowym Projektem a innymi projektami realizowanymi bądź zrealizowanymi w ramach PWW 2004-2006, NSRO 2007-2013 bądź z innych źródeł zewnętrznych czy środków własnych. Należy także opisać planowane pozostałe działania beneficjenta związane z danym projektem. Przez Projekt powiązany z realizowanym w ramach niniejszego wniosku, należy rozumieć Projekt powiązany logicznie. - 14 -
Przedmiotowy projekt może również pozostawać w bezpośrednim związku z przedsięwzięciami innych podmiotów nie uczestniczących w jego realizacji, a mającymi wpływ na osiągnięcie pełniejszego efektu realizacji obu inwestycji. VI. WYKONALNOŚĆ FINANSOWO - EKONOMICZNA VI.1. Analiza finansowa Analiza finansowa będąca częścią analizy kosztów i korzyści powinna mieć na celu, w szczególności: - dokonanie oceny finansowej rentowności projektu oraz kapitału własnego (krajowego); - określenie właściwego (maksymalnego) wkładu z EFRR oszacowanie poziomu wsparcia, który umożliwi wykonalność finansową projektu, a z drugiej strony nie pozwoli przekazać projektodawcom zbyt dużo środków (nie pozwoli im zarobić na dotacji) poziom wsparcia szacuje się za pomocą analizy luki finansowej ; - weryfikację trwałości finansowej projektu tzn. czy projektodawca będzie zdolny do wdrożenia projektu a operator będzie generował wystarczającą nadwyżkę finansową do pokrycia wszystkich kosztów działalności operacyjnej oraz wydatków inwestycyjnych (łącznie z koniecznymi nakładami odtworzeniowymi) trwałość finansową analizujemy poprzez badanie sald środków pieniężnych systemu w okresie eksploatacji aktywów finansowanych z dotacji. VI.1.1. Określenie założeń do analizy finansowej. Poprawnie wykonana analiza finansowa powinna być sporządzona zgodnie z metodologią wskazaną w obowiązujących Wytycznych w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w niniejszym dokumencie. Analiza finansowa powinna: zostać wykonana w cenach stałych przy uwzględnieniu 5% stopy dyskonta, zostać wykonana z dokładnością do pełnych złotych. Jedynie w przypadku nakładów inwestycyjnych oraz wyliczenia luki w finansowaniu wskazane jest podanie wartości z dokładnością co do grosza, zostać sporządzona przy użyciu metody różnicowego modelu finansowego 3. obejmować nakłady ponoszone w trakcie przygotowania i realizacji inwestycji jak i okres referencyjny rozumiany jako czas odpowiadający ekonomicznej użyteczności (życia) projektu. Jest on liczony od roku następującego po dacie oddania inwestycji do użytku. Okres życia projektu jest różny w zależności od charakteru projektu. W przypadku projektów z zakresu Poddziałania 2.2.1 okres referencyjny dla wszystkich typów projektów wynosi 15 lat. W przypadku projektów z zakresu Poddziałania 2.2.2 okres referencyjny dla wszystkich typów projektów wynosi 4 lata. 3 Model finansowy sporządzany dla projektu, w którym zestawia się przepływy pieniężne dla scenariusza "podmiot (lub działalność gospodarcza) z projektem" oraz scenariusza "podmiot (lub działalność gospodarcza) bez projektu" i poprzez porównanie tych przepływów ustala się przepływy różnicowe, stanowiące podstawę między innymi dla ustalenia wskaźnika luki w finansowaniu, wartości dofinansowania projektu oraz ustalenia wartości wskaźników efektywności finansowej projektu. - 15 -
Ponadto należy pamiętać iż rezerwy na nieprzewidziane wydatki nie są wydatkiem kwalifikowanym w ramach projektów przedkładanych do RPO WP Do studium wykonalności należy dołączyć skoroszyt w postaci np. MS Excel lub OpenOffice z jawnymi (nie ukrytymi) i działającymi formułami przedstawiający przeprowadzone wyliczenia i ich wyniki. VI.1.2. Całkowite nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne projektu obejmują: - nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji i przygotowania projektu (w podziale na kwalifikowalne i niekwalifikowalne) ponoszone w trakcie realizacji projektu; - nakłady odtworzeniowe ponoszone w okresie eksploatacji projektu (po zakończeniu jego realizacji). Nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu: - ponoszone są w okresie realizacji i przygotowania projektu na poszczególnych jego etapach; - są niezbędne do realizacji projektu, a więc mają z nim bezpośredni związek; - obejmują zarówno wydatki kwalifikowalne, jak i niekwalifikowalne do współfinansowania z EFRR ponoszone w związku z realizacja projektu; - są dozwolone na mocy obowiązujących przepisów. W ramach analizy finansowej należy przedstawić przyjęta metodykę oraz założenia dla określenia wartości nakładów inwestycyjnych projektu, jak również nakładów odtworzeniowych oraz podać źródło informacji. Jeżeli w rozdziale VI.1.3. Kalkulacja przychodów ze sprzedaży inwestora w wyniku realizacji inwestycji założono osiąganie przychodów w związku z inwestycją, istnieje duże prawdopodobieństwo, że projekt związany jest z występowaniem pomocy publicznej. 4 W przypadku wystąpienia pomocy publicznej, konieczne jest wskazanie nakładów inwestycyjnych również w odniesieniu do działań objętych pomocą publiczną. Nakłady inwestycyjne należy przedstawić wg poniższego wzoru. W sytuacji gdy projekt nie jest objęty pomocą publiczną należy wypełnić Tabelę 2A, w sytuacji gdy projekty w całości objęty jest pomocą publiczną należy wypełnić Tabelę 2B. Natomiast w sytuacji gdy przedsięwzięcia w ramach projektu podzielone zostały na podlegające zasadom pomocy publicznej i nie podlegające zasadom pomocy publicznej należy wypełnić Tabela 2A i 2B dzieląc odpowiednio nakłady inwestycyjne na objęte i nie objęte pomocą publiczną. Nakłady inwestycyjne należy przedstawić wg poniższego wzoru: Tabela 2. Rekomendowane zestawienie nakładów inwestycyjnych projektu nie objętych pomocą publiczną Nakłady inwestycyjne Jedn. Rok bazowy 2007 Okres realizacji projektu (np. 3 lata) wydatki kwalifikowalne Okres referencyjny projektu (np. 30 lat) 2008 2009 2010 2011 2012 4 Szczegółowe zasady pomocy publicznej zostały opisane w Załącznik nr 3 do Przewodnika Beneficjenta RPO WP 2007 2013 Wytyczne dla beneficjentów w zakresie stosowania pomocy publicznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 - 16 -
A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli występują, należy wymienić) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. dokumentacji w celu uzyskania decyzji środowiskowej A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. zakup ruchomych środków trwałych, urządzeń, sprzętu, itp B.3. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.4. koszty robót budowlanomontażowych B.4.X koszty robót budowlano montażowych w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) rozbiciu na kategorie robót, np. roboty ziemne, wyburzenia, odwodnienia, itp.) B.5. koszty monitoringu środowiska w okresie budowy B.6. koszty promocji projektu B.7. inne koszty niezbędne do realizacji projektu razem kwalifikowalne A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli A. nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania projektu B. nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu wydatki niekwalifikowalne w tych pozycjach wpisujemy nakłady inwestycyjne A. nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania projektu w tych pozycjach wpisujemy inwestycje odtworzeniowe - 17 -
występują, należy wymienić) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. koszt dokumentacji w celu uzyskania decyzji środowiskowej A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. zakup ruchomych środków trwałych, urządzeń, sprzętu, itp B.3. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.4. koszty robót budowlanomontażowych B.4.X koszty robót budowlano montażowych w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) rozbiciu na kategorie robót, np. roboty ziemne, wyburzenia, odwodnienia, itp.) B.5. koszty monitoringu środowiska w okresie budowy B.6. koszty promocji projektu B.7. inne koszty niezbędne do realizacji projektu B.8. nakłady odtworzeniowe (podnoszące wartość środków trwałych, remonty generalne) razem niekwalifikowalne razem kwalifikowalne i niekwalifikowalne B. nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu Źródło :opracowanie własne. - 18 -
Tabela 2B. publiczną Rekomendowane zestawienie nakładów inwestycyjnych projektu objętych pomocą Nakłady inwestycyjne objęte pomocą publiczną A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli występują, należy wymienić) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. dokumentacji uzyskania środowiskowej Jedn. Rok bazowy 2007 Okres realizacji projektu (np. 3 lata) wydatki kwalifikowalne Okres referencyjny projektu (15 lat) 2008 2009 2010 2011 2012 A. nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania projektu w celu decyzji A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. zakup ruchomych środków trwałych, urządzeń, sprzętu, itp B.3. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.4. koszty robót budowlanomontażowych B.4.X koszty robót budowlano montażowych w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) rozbiciu na kategorie robót, np. roboty ziemne, wyburzenia, odwodnienia, itp.) B.5. koszty monitoringu środowiska w okresie budowy B.6. koszty promocji projektu B.7. inne koszty niezbędne do realizacji projektu razem kwalifikowalne w tych pozycjach wpisujemy nakłady inwestycyjne B. nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu w tych pozycjach wpisujemy inwestycje odtworzeniowe - 19 -
A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli występują, należy wymienić) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. koszt dokumentacji w celu uzyskania decyzji środowiskowej A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. zakup ruchomych środków trwałych, urządzeń, sprzętu, itp B.3. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.4. koszty robót budowlanomontażowych B.4.X koszty robót budowlano montażowych w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) rozbiciu na kategorie robót, np. roboty ziemne, wyburzenia, odwodnienia, itp.) B.5. koszty monitoringu środowiska w okresie budowy B.6. koszty promocji projektu B.7. inne koszty niezbędne do realizacji projektu B.8. nakłady odtworzeniowe (podnoszące wartość środków trwałych, remonty generalne) razem niekwalifikowalne razem kwalifikowalne i niekwalifikowalne Źródło: wydatki niekwalifikowalne A. nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania projektu B. nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu opracowanie własne. - 20 -
Ponadto należy sporządzić harmonogram rzeczowo-finansowy (wykres Gantta) dla fazy przedrealizacyjnej i realizacyjnej inwestycji w ujęciu kwartalnym, wg poniższego wzoru: Tabela 3. Harmonogram rzeczowo - finansowy. Nakłady inwestycyjne A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli występują, należy wymienić) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. koszty dokumentacji w celu uzyskania decyzji środowiskowej A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. zakup ruchomych środków trwałych, urządzeń, sprzętu, itp B.3. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.4. koszty robót budowlanomontażowych B.4.X koszty robót budowlano montażowych w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) rozbiciu na kategorie robót, np. roboty ziemne, wyburzenia, odwodnienia, itp.) B.5. koszty monitoringu środowiska w okresie budowy B.6. koszty promocji projektu B.7. inne koszty niezbędne do realizacji projektu B.8. nakłady odtworzeniowe (podnoszące wartość środków trwałych, remonty generalne) Źródło: opracowanie własne. Rok bazowy 2007 5 Faza przedrealizacyjna Kw. Kw. Faza realizacji rok rok 2015 Kw. Kw. Kw. Kw. Kw. Kw. 5 Do roku bazowego należy dołączyć wszystkie wydatki poniesione przed 2007r. - 21 -
VI.1.3. Kalkulacja przychodów ze sprzedaży inwestora w wyniku realizacji inwestycji VI.1.3.A. Analiza rynku oraz oferta powstała w wyniku realizacji projektu W tym punkcie należy dokonać analizy rynku oraz oceny zaproponowanych usług elektronicznych za pomocą porównania z ofertą potencjalnych konkurentów. W szczególności należy zwrócić uwagę na to, czy projekt ma oddziaływanie lokalne, regionalne, ponadregionalne poprzez odpowiedź na następujące pytania: Jakie produkty / usługi będą oferowane po zakończeniu realizacji projektu? Czy będą to produkty / usługi nowe, czy rozwijana będzie oferta już istniejąca? Jakimi cechami będą się charakteryzować? Do kogo skierowana jest / będzie oferta? W jaki sposób wyodrębniono rynek docelowy i jakie są grupy docelowe? Jakimi kryteriami (demograficznymi, geograficznymi, psychologicznymi) je wyodrębniono? W jaki sposób zorganizowany będzie system dystrybucji oferty i upowszechniania informacji o niej? Czy oferta jest skierowana na rynek krajowy czy również do odbiorców zagranicznych? Jacy są potencjalni konkurenci na rynku, jakie produkty / usługi oferują, do kogo kierują swoją ofertę? Czym oferta powstała w wyniku realizacji projektu wyróżnia się w stosunku do oferty potencjalnych konkurentów? Ze względu na fakt, że na podstawie tego punktu dokonywana będzie ocena ryzyka wystąpienia pomocy publicznej w projekcie konieczne jest rzetelne przedstawienie wszystkich wymaganych informacji. VI.1.3.B. Prognozowana liczba odbiorców W tym punkcie należy opisać prognozowaną liczbę odbiorców dla wariantu bazowego oraz prognozowaną liczbę odbiorców po realizacji inwestycji w oparciu o analizę struktury rynku i jego segmentację. Wariant bazowy oznacza tu wariant bez realizacji projektu (gdyby projektodawca funkcjonował tak jak do tej pory). W oparciu o wyodrębnione grupy docelowe należy w tym miejscu również przedstawić szacunkową liczbę odbiorców rezultatów projektu oraz zakres oferowanych usług przy założeniu zarówno realizacji projektu, jak i przy normalnej działalności projektodawcy. Oszacowanie popytu jest niezwykle trudne dla analityka, niemniej jednak należy dołożyć wszelkich starań, aby: - założenia co do zakresu planowanych/oferowanych usług były oszacowane realnie i były możliwe do osiągnięcia przez projektodawcę / operatora; - zakres planowanych/oferowanych usług nie został oszacowany zbyt optymistycznie. Liczba odbiorców oraz zakres oferowanych usług jest silnie uzależniona od założeń i opisów, jakie zostały poczynione wcześniej: - obecnego poziomu oferowanych usług w zakresie przedmiotu projektu; - możliwości wystąpienia efektu kanibalizmu nowych usług kosztem starych; - tego, czy usługa jest adresowana do użytkowników obsługiwanych już przez instytucję, czy do nowych użytkowników; jakie potrzeby i oczekiwania dana usługa spełnia - 22 -
VI.1.3.C. Polityka cenowa W tym punkcie należy przedstawić: Opis aktualniej i planowanej po realizacji inwestycji polityki cenowej wraz z uzasadnieniem, Sposób kalkulacji opłat, w tym udzielania rabatów, dla całej oferty związanej z realizowanym projektem; Określenie wartości dopłat właściciela - w przypadku, gdy przychody z opłat od użytkowników nie pokrywają kosztów operacyjnych. Wyliczeń tych należy dokonać z uwzględnieniem danych dotyczących obecnej i planowanej liczby przychodów ze sprzedaży dla terenu objętego inwestycją. VI.1.3.D. Program sprzedaży Do celów analizy finansowej należy przygotować plan przychodów, który powinien zawierać również przychody w stanie aktualnym. Na podstawie planu przychodów należy obliczyć planowaną zmianę przychodów wynikająca z realizacji przedsięwzięcia. Analiza przychodów powinna dotyczyć przychodów z tytułu m.in. podłączania do sieci Internet, dzierżawy łącz internetowych, świadczenia odpłatnych usług elektronicznych, umieszczania reklam czy banerów reklamowych. W przypadku grupy projektów kalkulację należy wykonać dla każdego projektu oddzielnie i razem dla całego przedsięwzięcia. Przy planie przychodów należy również uwzględnić nieściągalność należności, na podstawie aktualnych wskaźników przedsiębiorstwa. W przypadku nowych podmiotów zaleca się uwzględnienie wskaźników nieściągalności poprzez założenie ich poziomu dla podobnych inwestycji, lub poprzez porównanie ich z poziomem nieściągalności dla usług komunalnych. Możliwe jest również zbadanie tych wskaźników w inny sposób, jednak w każdym przypadku należy dokładnie opisać założenia i sposób ich obliczenia. VI.1.4. Kalkulacja kosztów eksploatacyjnych całego systemu bez realizacji projektu oraz z jego uwzględnieniem W pierwszej kolejności należy zadbać o to, aby koszty dotyczyły całości funkcjonowania inwestycji. Następnie należy trzymać się następujących zasad: - przyjąć realne i możliwe do osiągnięcia założenia odnośnie kosztów, - uwzględnić wszystkie koszty, - podzielić koszty według klasyfikacji kosztów rodzajowych przy założeniu kontynuowania działalności bez realizacji projektu w odpowiednim okresie referencyjnym, - jeżeli to możliwe, rozbić koszty ujęte w powyższej tabeli bardziej szczegółowo. Tabela 4. Lp. Wyszczególnienie 1. koszty zużycia materiałów, paliwa i energii Wykaz możliwych rodzajów kosztów eksploatacyjnych wraz z przedstawieniem ich w arkuszu kalkulacyjnym. Jedn. zł / rok Rok bazowy Okres realizacji projektu (np. 3 lata) Okres funkcjonowania projektu (30 lat) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło danych dane firmy - 23 -