ZAKRES MATERIAŁU DO TESTU PRZYROSTU KOMPETENCJI Z HISTORII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM ZROZUMIEĆ PRZESZŁOŚĆ 1. Historia jako nauka. 2. Chronologia w Historii. 3. Kalendarze. 4. Epoki historyczne. 5. Źródła historyczne. PIERWSZE CYWILIZACJE. 1. Prehistoria ewolucja człowieka, rewolucja neolityczna, sztuka prehistoryczna, najstarsze miasta, doliny wielkich rzek, narodziny cywilizacji 2. Mezopotamia i jej dzieje. 3. Cywilizacja egipska. 4. Inne cywilizacje Bliskiego Wschodu imperium Hetytów, Fenicjanie, hebrajczycy, Królestwo Izraela i jego upadek, Judaizm, Persowie i ich imperium. 5. Cywilizacja Indii i Chin. STAROŻYTNA GRECJA 1. Najstarsze dzieje Grecji powstanie i rozwój kultury mykeńskiej i minojskiej. 2. Świat polis Sparta ustrój społeczny i polityczny; Ateny ustrój społeczny i polityczny ( reformy Drakona, Solona, Klejstenesa, demokracja ateńska) 3. Wojny persko greckie. 4. Kultura antycznej Grecji. 5. Grecja po wojnach perskich. 6. Macedonia Filipa II i Aleksandra Macedońskiego. 1
ANTYCZNY RZYM 1. Etruskowie i początki Rzymu. 2. Ewolucja ustrojowa starożytnego Rzymu.( od okresu królewskiego do upadku imperium zachodniorzymskiego.) 3. Struktura społeczna starożytnego Rzymu. 4. Urzędy republikańskie. 5. Rozwój terytorialny Rzymu wojny punickie. 6. Kryzys republiki rzymskiej i jego przejawy.( dyktatura Sulli, I i II triumwirat.) 7. Powstanie cesarstwa. 8. Pryncypat i dominat. 9. Kultura antycznego Rzymu. 10. Niewolnictwo w starożytnym Rzymie. 11. Początki chrześcijaństwa. 12. Upadek imperium rzymskiego. WCZESNE ŚREDNIOWIECZE 1. Barbarzyńska Europa plemiona germańskie, barbarzyńskie królestwa Wizygoci, Ostrogoci, Wandalowie, Longobardowie. 2. organizacja monarchii barbarzyńskich i ich upadek. 3. Cesarstwo Bizantyjskie. 4. Świat Islamu. 5. Monarchia Franków.( panowanie dynastii Merowingów i początki potęgi Karolingów.) 2
6. Imperium Karolingów. ( powstanie imperium Karolingów, reformy karolińskie, reforma edukacji, renesans karoliński, odnowienie cesarstwa, kryzys i podział imperium Karolingów.) 7. Kształtowanie się ustroju feudalnego. 8. Europa Zachodnia w IX X w. 9. Słowianie i Węgrzy. 10. Ziemie polskie do X w. 11. Plemiona polskie. 12. Początki państwa Polskiego.( państwo Mieszka I, chrzest Polski i jego znaczenie, tworzenie monarchii, terytorium państwa polskiego za Mieszka I, Dagome iudex.) 13. Panowanie Bolesław Chrobrego. ( zjazd gnieźnieński, wojny polsko niemieckie, Polska królestwem.) 14. Kryzys i odbudowa monarchii wczesnopiastowskiej. EUROPA I POLSKA W XI XIV W. 1. Cesarstwo i papiestwo Wielka schizma wschodnia, reforma gregoriańska, spór o inwestyturę, konkordat wormacki) 2. Wyprawy krzyżowe ( przyczyny, przebieg, konsekwencje ) i zakony rycerskie. 3. Gospodarka średniowiecznej Europy. 4. Monarchie stanowe Anglia i Francja. 5. Kościół w Średniowieczu. 6. Kultura Średniowiecznej Europy. 7. Imperium Mongolskie. 8. Rozbicie dzielnicowe państwa polskiego. 3
9. Rozwój gospodarczy ziem polskich w XII XIII w. 10. Sąsiedzi Polski w XII XIII w. Marchia Brandenburska, początki Zakonu Krzyżackiego, Ruś Kijowska, Czechy. 11. Próby zjednoczenia Królestwa Polskiego. 12. Odrodzenie królestwa Polskiego początki rządów Władysława Łokietka, utrata Pomorza gdańskiego, walka o zjednoczenie kraju, odrodzenie monarchii polskiej, konflikt z Krzyżakami i Czechami. 13. Monarchia Kazimierza Wielkiego. 14. Europa Zachodnia w XIV XV w. 15. Kryzys schyłku średniowiecza. 16. Andegawenowie na tronie Polskim. 17. Początki rządów Jagiellonów. 18. Unie polsko litewskie. 19. Rozwój przywilejów szlacheckich. 20. Konflikt z Krzyżakami (Wielka wojna z Zakonem, sobór w Konstancji, Wojna Trzynastoletnia, hołd pruski). 21. Europa Środkowa i Wschodnia w XV w. 22. Monarchia Polska w XIV XV w. 23. Kultura Polska w Średniowieczu. EUROPA I ŚWIAT W EPOCE ODRODZENIA 1. Cywilizacje pozaeuropejskie. 2. Wielkie odkrycia geograficzne. 4
3. Ekspansja kolonialna. 4. Europa w epoce wielkich odkryć. 5. Kultura renesansu. 6. Reformacja i jej skutki. 7. Kontrreformacja i wojny religijne. 8. Europa Zachodnia w XVI w. 9. Państwa Europy Wschodniej i Północnej. ZŁOTY WIEK RZECZYPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ. 1. Społeczeństwo i gospodarka Rzeczpospolitej w Xvi w. 2. Rozwój demokracji szlacheckiej. 3. Kultura i sztuka renesansu w Polsce. 4. Panowanie ostatnich Jagiellonów na tronie polskim. 5. Reformacja i kontrreformacja w Polsce. 6. Rzeczpospolita Obojga Narodów. 7. Pierwsi władcy elekcyjni. EUROPA W XVII W. 1. Angielska wojna domowa. 2. Wojna 30 letnia przyczyny, przebieg, konsekwencje. 3. Absolutyzm we Francji. 5
4. Zmiany polityczne w Europie w XVII w. 5. Kultura Baroku. WOJNY I KRYZYS RZECZYPOSPOLITEJ W XVII W. 1. Początki rządów Zygmunta III Wazy. 2. Walka o koronę carów. 3. Kozaczyzna i konflikt z Turcją. 4. Powstanie Chmielnickiego. 5. Potop szwedzki. 6. Wojna domowa i król Piast. 7. Rządy Jana III Sobieskiego. 8. Kryzys Rzeczpospolitej. 9. Barok i sarmatyzm. OŚWIECENIE W EUROPIE I POLSCE. 1. Gospodarka i społeczeństwo w XVIII w. 2. Oświecenie 3. Budowa imperium rosyjskiego. 4. Absolutyzm oświecony w Austrii i Prusach. 5. Polska w czasach Saskich. 6. Pierwsze lata rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego. 6
7. Oświecenie w Rzeczpospolitej. ŚWIAT I RZECZPOSPOLITA W KOŃCU XVIII W. 1. Wojna o niepodległość USA. 2. Wybuch Rewolucji we Francji. 3. Republika Francuska. 4. Rzeczpospolita w dobie Sejmu Wielkiego. 5. Konstytucja 3 maja. 6. Wojna w obronie Konstytucji 3 maja. 7. Upadek państwowości polskiej ( rozbiory Rzeczpospolitej). 8. Insurekcja Kościuszkowska. 9. Francja od konsulatu do cesarstwa. 10. Sprawa polska w dobie Napoleona. ( legiony Polskie we Włoszech, Księstwo Warszawskie). 11. Ekspansja i klęska Napoleona.. 7