MAŁOPOLSKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2010/2011 Etap rejonowy 3 grudnia 2010 Temat: Dom za nami, świat przed nami 1. Zadania oceniamy zgodnie z kluczem odpowiedzi. Przy kaŝdym wpisujemy czerwonym długopisem przyznaną liczbę punktów. Potem punkty nanosimy na pierwszą stronę testu. Jeśli w schemacie punktowania wskazano kryteria, pod zadaniem wpisujemy przyznane punkty cząstkowe (np. 1, 1, 1, 1). 2. Uwaga! Przy ocenie krótszych i dłuŝszych wypowiedzi stosowane są następujące kryteria poprawności stylistycznej i językowej: stylistyczna (powtórzenia, frazeologizmy, wielosłowie, wulgaryzmy ), leksykalna, gramatyczna, (fleksyjna i słowotwórcza), składniowa, interpunkcyjna, ortograficzna (zob. Encyklopedia języka polskiego pod redakcją Stanisława Urbańczyka i Mariana Kucały, wydanie trzecie poprawione i uzupełnione, Wrocław-Warszawa-Kraków, Ossolineum, 1999, s. 36-38 i 381-382). 3. Jeśli wśród poprawnych odpowiedzi znajduje się błędna, nie przyznajemy punktu. Klucz odpowiedzi zawiera tylko przykładowe sformułowania oraz opisuje sprawdzaną umiejętność. Klucz odpowiedzi i schemat punktowania zadanie przykładowa odpowiedź punktacja zasady przydzielania punktów 1 Np. Dzień Zakopywania Broni dzień, w którym Luil XXIII rozwiązał stan rycerski, kazał zakopać całą broń oraz złoŝyć przysięgę, Ŝe nikt z poddanych nie weźmie udziału w wojnie. Gringo określenie białego człowieka; potocznie uŝywane przez mieszkańców Ameryki Łacińskiej w odniesieniu do cudzoziemców, którzy nie mówią językiem hiszpańskim. Kanaan ziemia zamieszkiwana m. in. przez Kananejczyka, Chittytę, Amorytę. Kraina obiecana Izraelitom przez Boga; w przenośni kraina mlekiem i miodem płynąca. Krzew gorejący drzewo, krzak, w którym MojŜeszowi po raz pierwszy ukazał się Bóg, objawił mu Swe imię oraz plan wobec Izraela. Mithril bogactwo krasnoludów, jego pokłady znajdowały się w Morii; najszlachetniejsze srebro, dziewięciokrotnie cenniejsze 0-8 6 pkt. przyznaje się za zgodne z tekstami objaśnienie wszystkich haseł (9 haseł 5 pkt., 8 4 pkt., 7 3 pkt., 6 2 pkt., 5 1 pkt). Uwaga! Z objaśnienia musi wynikać, Ŝe uczestnik zna dany tekst. Wystarczy jedna konkretna informacja, jeśli pozwala ustalić znajomość tekstu. Np. Rivendell kraina elfów zbyt ogólne, gdyŝ Lórien, które pojawia się w powieści, teŝ jest krainą elfów. 2 pkt. przyznaje się za poprawność językowo-stylistyczną oraz interpunkcyjno-ortograficzną objaśnień (dopuszczalny 1 błąd niezaleŝnie od kategorii; 2 bł. 1 pkt, 3 bł. 0 pkt.). 1
niŝ złoto; początek bogactwa i przyczyna klęski krasnoludów. Moria (Khazad dûm) najstarsza siedziba krasnoludów, miasto połoŝone w Górach Mglistych, tam znajduje się grób Balina, tam teŝ ginie w walce z Balrogiem Gandalf Szary. Rivendell kraina zamieszkiwana przez elfy, połoŝona na brzegu rzeki Bruinen; tam w pałacu Elronda odbywa się narada i powołanie DruŜyny Pierścienia. Sefora córka Reuela, kapłana Madianitów; Ŝona MojŜesza, matka jego syna Gerszoma. Święty Kamień głaz znajdujący się w Świętym Miejscu; decydował o tym, kto powinien zasiadać na tronie Wielkiego Królestwa; odrzucił za pierwszym razem Luelle, gdyŝ posiadała skazę. Yerba mate święte ziele Indian Guarani; ostrokrzew paragwajski; herbatka przyrządzana i spo- Ŝywana według specjalnego rytuału. 2 Notatka słownikowa 0-7 2.1 Podstawowe informacje 0-3 2 pkt. przyznaje się za poprawne podanie informacji na temat pochodzenia słowa (gr. ta biblia księgi), autorstwa (np. MojŜesz autor Tory, prorocy, ewangeliści, którzy pisali pod natchnieniem Boga), budowy (ST 46 / 47 ksiąg, NT 27 ksiąg), czasu powstania (XII w. p.n.e. II w. n.e.) (1 pkt. przyznaje się za poprawne podanie dwóch-trzech informacji). 1 pkt przyznaje się za wskazanie na znaczenie Biblii w kulturze (inspiracja dla malarzy, rzeźbiarzy, poetów, pisarzy; objaśnia sytuację człowieka, jego miejsce w świecie; źródło motywów, związków frazeologicznych ). 2
2.2 Zredagowanie hasła 0-1 1 pkt przyznaje się za zastosowanie co najmniej dwóch wyróŝników hasła słownikowego (podkreślenie / pogrubienie hasła, pauza po haśle, skróty, równowaŝniki zdań ). 2.3 Poprawność językowa 0-1 Dopuszcza się 1 błąd (niezaleŝnie 2.4 Poprawność interpunkcyjna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. 2.5 Poprawność ortograficzna 0-1 Wymaga się tekstu bezbłędnego. 3 opowiadanie 0-8 zredagowanie opowiadania o świecie współczesnym Jeśli tekst jest streszczeniem fragmentu Księgi Wyjścia, to uczestnik za pracę otrzymuje 0 pkt. 3.1 Zatytułowanie pracy 0-1 1 pkt przyznaje się za nadanie tekstowi adekwatnego tytułu. 3.2 Prezentacja sytuacji 0-1 1 pkt przyznaje się za przedstawienie sytuacji, czasu i miejsca (wystarczy ogólnie), bohatera. 3.3 Sprawność stylistyczna 0-2 2 pkt. przyznaje się celowe i poprawne wykorzystanie czterech-pięciu związków frazeologicznych (1 pkt za celowe i poprawne wprowadzenie trzech związków). 3.4 Poprawność językowa 0-2 1 pkt przyznaje się za poprawność gramatyczną i leksykalną (dopuszcza się 1 błąd). 1 pkt przyznaje się za poprawność składniową i stylistyczną (dopuszcza się 1 błąd). 3.5 Poprawność interpunkcyjna 0-1 Dopuszcza się 2 błędy (niezaleŝnie 3.6 Poprawność ortograficzna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd (niezaleŝnie 4 czarodziej: Gandalf Szary hobbici: Frodo Baggins, Sam Gamgee, Meriadok (Merry) Brandybuck, Peregrin (Pippin) Tuk, elfy: Legolas krasnoludy: Gimli ludzie: Aragorn (ObieŜyświat), Boromir 0-4 3 pkt. przyznaje się za podanie imion / nazwisk wszystkich członków DruŜyny Pierścienia (2 pkt. za podanie 8 imion / nazwisk, 1 pkt za podanie 6-7 imion / nazwisk). Błędy w pisowni traktujemy jako błąd rzeczowy. 1 pkt przyznaje się za właściwe przyporządkowanie podanych 3
5 a) Np. Autorem są ludzie, przyroda Śpiewa się ją potajemnie, mieszkańcy Wielkiego Królestwa przekazują ja z pokolenia na pokolenie, pieśń Ŝyje w naturze Najeźdźcy zakazali śpiewać tę pieśń, gdyŝ Pieśń Jedyna mówi o odrodzeniu się Wielkiego Królestwa, o pojawieniu się wybawiciela, podtrzymuje ludzi na duchu, przypomina im o wolności b) Np. 1. Zapowiada pojawienie się po 777 latach wybawcy 2. Opisuje wybawcę (dziewczyna o niebieskich oczach oraz złotych włosach). 3. Przedstawia świetne czasy Wielkiego Królestwa. 4. Opowiada o Dniu Napaści. 5. Chwali bohaterstwo, niezłomność mieszkańców Wielkiego Królestwa c) Np. duma, nadzieja, patriotyzm Mieszkańcy Wielkiego Królestwa są zagrzewani do walki, nie poddają się (przez uczestnika) członków do ras. 0-3 1 pkt przyznaje się za podanie informacji zgodnej z tekstem. 0-2 2 pkt. przyznaje się za podanie trzech konkretnych informacji na temat treści Pieśni Jedynej, (1 pkt za podanie dwóch konkretnych informacji). 0-2 1 pkt przyznaje się za podanie nazw trzech uczuć. 1 pkt przyznaje się za komunikatywne i logiczne uzasadnienie podanych propozycji. d) Np. Księga Wyjścia Dekalog, tradycja, obrzędy Gringo wśród dzikich plemion mitologia, opowieści przekazywane z pokolenia na pokolenie DruŜyna Pierścienia legenda o Pierścieniach, pieśni, opowieści 0-3 1 pkt przyznaje się za wskazanie na podobieństwo. 4
6 Np. Mazurek Dąbrowskiego przypomina polską historię, wielkie bitwy, wielkich wodzów, budzi poczucie dumy narodowej - społeczność: Polacy Piechota opisuje trudne Ŝycie legionisty, z którego dumni są legioniści legioniści Piłsudskiego, ich następcy 7 Np. Na pustyni MojŜesz spotykał się z Bogiem, rozmawiał z Nim, Bóg przekazywał mu swoje plany i zamiary. Była to przestrzeń święta, do której nie kaŝdy miał prawo wstępu. Pustynia jest miejscem wyciszenia, spokoju, zadumy. Luelle na pustyni w oazie Pustelnika pozbyła się swojej skazy. W szpitalu dla chorych nauczyła się współczuć ludziom 8 Np. Frodo z hobbita lubiącego zabawę, domowe zacisze staje się Powiernikiem Pierścienia; musi podejmować decyzje MojŜesz z uciekiniera staje się głosem Boga, rozmawia z faraonem jak równy z równym Luelle z Dziecka, które nie ma imienia i które skupia się na zabawie, staje się następczynią wielkich królów, zyskuje imię, uczy się odpowiedzialności za swoje czyny, za drugiego człowieka 0-2 1 pkt przyznaje się za poprawne uzupełnienie jednego wiersza. 0-3 1 pkt przyznaje się za opisanie znaczenia pustyni dla MojŜesza. 1 pkt przyznaje się za opisanie znaczenia pustyni dla Luelle. 1 pkt przyznaje się za zbudowanie tekstu poprawnego pod względem językowostylistycznym (dopuszcza się 1 błąd). 0-4 1 pkt przyznaje się za opis zmiany jednego bohatera. 1 pkt przyznaje się za poprawność językowo-stylistyczną tekstu (nie dopuszcza się błędów). 9 monolog 0-9 9.1 Przedstawienie i analiza sytuacji 0-1 1 pkt przyznaje się za wskazanie na konkretną sytuację, w której bohater się znalazł oraz zanalizowanie jej. 9.2 Nazwanie emocji 0-1 1 pkt się za nazwanie co najmniej dwóch emocji, uczuć, które przeŝywa bohater. 9.3 Argumentowanie 0-2 1 pkt przyznaje się za sformułowanie jednego argumentu. 9.4 Wnioskowanie 0-1 1 pkt przyznaje się za wskazanie na rozwiązanie sytuacji, moŝliwości wyjścia z niej (nawet 5
ogólnie). 9.5 Forma wypowiedzi 0-1 1 pkt przyznaje się za konsekwentne prowadzenie narracji pierwszoosobowej, w jednym czasie. 9.6 Kompozycja 0-1 1 pkt przyznaje się za spójność i logikę przedstawionych informacji. 9.7 Sprawność stylistyczna 0-1 1 pkt przyznaje się za celowe uŝycie środków stylistycznych (pytania, wykrzyknienia, urwanie myśli, metafory, dygresje ). 9.8 Poprawność językowa 0-1 Dopuszcza się 1 błąd (niezaleŝnie 10 podsumowanie 0-7 10.1 Przedstawienie informacji 0-2 1 pkt przyznaje się za wskazanie na co najmniej dwa zyski wynikające z podróŝy po Ameryce Łacińskiej. 1 pkt przyznaje się za wskazanie na co najmniej dwie straty wynikające z odbywania podró- Ŝy po Ameryce Łacińskiej. Uwaga! Jeśli wymienione zostało po jednym zysku i stracie, to przyznajemy 1 pkt. 10.2 Ocena 0-1 1 pkt przyznaje się za sformułowanie oceny podróŝy odbywanych przez Cejrowskiego. 10.3 Sprawność stylistyczna 0-1 1 pkt przyznaje się za próbę naśladowania stylu Cejrowskiego (zawieszenia, pytania, ironia ). 10.4 Poprawność językowa 0-1 1 pkt przyznaje się za poprawność językową (dopuszcza się 1 błąd niezaleŝnie 10.5 Poprawność interpunkcyjna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd (niezaleŝnie 10.6 Poprawność ortograficzna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd (niezaleŝnie Jeśli uczeń pisze tekst, stosując narrację trzecioosobową, to nie przyznajemy punktu za 10.2, 10.3; trzeba teŝ ustalić, czy mówi o ogólnych zyskach i stratach wynikających z kaŝdej podróŝy (nie przyznajemy punktu za 10.1), czy świadomie nawiązuje do tekstu Cejrowskiego (przyznajemy punkt nawet, jeśli narracja jest trzecioosobowa 10.1) 11 charakterystyka 0-18 temat 1 0-7 11.1 Prezentacja postaci z wybranej lektury (II etap konkursu) 0-1 1 pkt przyznaje się za przedstawienie bohatera (informacje, opis pozwalają zidentyfikować 6
11.2 Prezentacja charakteru i usposobienia tekst). 0-2 2 pkt. przyznaje się za nazwanie i opis co najmniej trzech cech charakteru i usposobienia. 1 pkt przyznaje się za nazwanie i opis co najmniej dwóch cech charakteru i usposobienia. 11.3 Prezentacja świata wartości 0-1 1 pkt przyznaje się za nazwanie i opis co najmniej dwóch wartości waŝnych dla bohatera. 11.4 Prezentacja sytuacji 0-1 1 pkt przyznaje się za opisanie sytuacji, w której dochodzi do zrozumienia sensu drogi. 11.5 Argumentacja 0-1 1 pkt przyznaje się za posługiwanie się faktami z tekstu w celu uzasadnienia wyboru cech, wartości (informacje muszą dotyczyć sytuacji rozumienia sensu drogi). 11.6 Poprawność merytoryczna 0-1 1 pkt przyznaje się za brak błędów rzeczowych. kompozycja* 0-3 10.7 Właściwa kompozycja 0-1 1 pkt przyznaje się za trójdzielność kompozycji i zachowanie właściwych proporcji. 10.8 Właściwy układ graficzny 0-1 1 pkt przyznaje się za celową segmentację tekstu. 10.9 Spójność i logika tekstu 0-1 1 pkt przyznaje się za porządek informacji oraz zastosowanie wskaźników spójności. język i zapis* 0-8 10.10 Sprawność stylistyczna 0-2 1 pkt przyznaje się za bogactwo słownictwa i frazeologii uŝytych w celu scharakteryzowania bohatera (stosowanie charakterystycznych zwrotów: cechuje się, odznacza się, naleŝy do ). 1 pkt przyznaje się za brak powtórzeń tych samych wyrazów / konstrukcji językowych w bliskim sąsiedztwie (dopuszcza się 1 powtórzenie). 10.11 Poprawność leksykalna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. 10.12 Poprawność gramatyczna 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. 10.13 Poprawność składniowa 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. 10.14 Poprawność interpunkcyjna 0-1 Dopuszcza się 3 błędy. 10.15 Poprawność ortograficzna a) pisownia ó-u, rz-ŝ, ch-h 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. 7
b) pisownia łączna i rozdzielna, 0-1 Dopuszcza się 1 błąd. nosówki, wielka i mała litera, inne Łącznie: 0-80 1. 1 Jeśli w pracy charakteryzowany jest bohater z innych tekstów, niŝ wskazane na liście lektur do II etapu, to za temat przyznajemy 0 pkt. 2. 1 Jeśli tekst nie jest charakterystyką, to za temat przyznajemy 0 pkt. 3. * Jeśli praca jest krótsza niŝ strona A4, nie przyznaje się punktów za kompozycję i język. 4. Przy ocenie prac nie uwzględnia się zaświadczeń o dysleksji, dysgrafii, dysortografii. 8